Gokstoornis: problematisch gokken of gokverslaving

Een gokstoornis of gokverslaving betekent dat iemand herhaaldelijk gokt om een kick of een gevoel van opwinding te ervaren. Verder kan het ook zijn dat deze persoon denkt dat gokken een manier is om snel rijk te worden of om zijn zelfbeeld op te krikken. Wanneer een gokker een paar weddenschappen na elkaar heeft verloren, slaat de paniek toe. Hij wil de schade herstellen en begint met meer en meer geld te gokken. Deze verliezende weddenschappen hebben daarnaast ook een negatieve invloed op het zelfbeeld van de gokker.

Gokstoornis/ gokverslaving

Problematisch gokken

De meeste gokkers kunnen stoppen wanneer ze willen. Er zijn echter mensen die het moeilijker vinden om te stoppen. Deze personen behoren tot de problematische en dwangmatige gokkers.

Men spreekt van problematisch gokken of een gokverslaving als een persoon een onweerstaanbare drang voelt om te gokken. Men gokt om een kick of een gevoel van opwinding te ervaren. Men geniet van de kick en heeft dit steeds meer nodig. Hierdoor worden telkens hogere bedragen ingezet.

Tot slot kan het ook zijn dat iemand gokt om snel veel geld te verdienen. Dit kan ervoor zorgen dat de gokker gefrustreerd geraakt na het verlies van een weddenschap en steeds meer geld inzet om toch maar het verlies terug te winnen.

Negatieve spiraal

Wanneer dwangmatige gokkers bij een psycholoog komen geven ze meestal aan dat ze in het begin van hun gokcarrière meermaals veel geld hebben gewonnen. Wanneer de eerste verliezende weddenschap komt, voelen dwangmatige gokkers zich extreem slecht. Ze willen het geld liefst zo snel mogelijk terugwinnen om van dat slechte gevoel vanaf te zijn. Om dit te doen zetten ze meer geld in dan ze voordien hebben gewonnen. Hierdoor komen ze in een negatieve spiraal terecht en stapelen uiteindelijk de schulden zich op.

De meeste gokkers proberen wanneer ze in de financiële put zitten, die ene grote slag te slaan. Die ene weddenschap die ervoor zorgt dat ze terug boven water komen. Meestal duwen ze zichzelf zo dieper in de schulden.

Diagnose gokstoornis/gokverslaving

Om de diagnose van een gokstoornis of gokverslaving te stellen gebruikt men het boek DSM-V. Dit boek bevat alle pyschiatrische stoornissen. Men heeft criteria ontwikkelt waaraan een persoon moet voldoen. Wanneer aan deze criteria is voldaan, kan men de diagnose stellen. Een persoon krijgt volgens de DSM-V de diagnose gokstoornis als iemand in een jaar tijd aan vier van de volgende criteria voldoet.

1. Met steeds grotere hoeveelheden moeten gokken om de gewenste opwinding te bereiken.
2. Geïrriteerd of onrustig zijn bij minderen of stoppen met gokken.
3. Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen of controle te krijgen over het gokken
4. Geobsedeerd zijn door gokken (Veel denken aan gokervaringen, denken aan manieren om aan geld te komen of bedenken of verhinderen van een volgende mogelijkheid om te gokken etc.)
5. Vaak gokken bij onlustgevoelen (schrik, angst of depressieve gevoelens)
6. Opnieuw gaan gokken om verloren geld weer terug te winnen; 'Chasing losses'.
7. Liegen over het aantal uren dat iemand gokt of de hoeveelheid geld die iemand verspeeld heeft.
8. Door gokken op het spel zetten of verliezen van relaties, werk of loopbaan.
9. Vertrouwen op anderen voor geld of voor het verlichten van schulden die door gokken zijn ontstaan.

Persoonlijkheid

Wanneer gokkers zich aanmelden bij een psycholoog valt het op dat de meeste onder hen een laag zelfbeeld hebben. Het gokken wordt door de gokkers gezien als een wedstrijd tussen henzelf en de bookmaker (de goksite of het casino). Wanneer ze een weddenschap winnen, stijgt hun zelfbeeld.

Wanneer men echter veel weddenschappen na elkaar verliest of grote financiële schulden creëert, zorgt dit voor een laag zelfbeeld bij de gokker. Dit kan uiteindelijk leiden tot een depressie met een suïcide tot gevolg.

Verder is uit onderzoek van Clark (2012) waarin hij de persoonlijkheidskenmerken van mensen met een gokverslaving onderzocht, gebleken dat personen die lijden aan een gokverslaving vooral de volgende kenmerken hebben: impulsief, egocentrisme, behoefte aan stimulatie en een lage frustratietolerantie.

Gokstoornis/gokverslaving een niet-middelen verslaving

Overeenkomsten gokverslaving en niet-middelen verslaving

Een gokstoornis wordt gezien als een niet-middelen verslaving. De gokker is namelijk niet verslaafd aan een middel zoals bij een alcohol- of drugsverslaving wel het geval is. Wat een gokverslaving en een middelenverslaving wel gemeenschappelijk hebben, is dat er controleverlies is. De gokker heeft namelijk niet meer in de hand hoeveel geld hij wilt inzetten. Een andere overeenkomst is dat de gokker een (grote) aangename opwinding ervaart wanneer hij een weddenschap plaatst of wint. Een laatste gelijkenis tussen een gokstoornis en een middelenverslaving is dat er ontrekkingssymptomen ontstaan als de persoon wil stoppen met gokken. Mogelijke symptomen zijn: hoofdpijn, slapeloosheid, minder eetlust, ... .

Het brein

Goudriaan deed in 2006 onderzoek naar het brein van personen met een gokverslaving. Uit dit onderzoek bleek dat er een disfunctie is in de prefrontale cortex. Dit is een deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor de beheersing van impulsief gedrag.

Behandeling van een gokstoornis/gokverlsaving

Moeilijk te behandelen

Voor hulpverleners is het moeilijk om een gokstoornis of gokverslaving te behandelen. De meeste gokkers hebben weinig inzicht in hun problematiek. Dat betekent dat ze niet inzien dat ze niet de goede keuze maken door verder te blijven gokken.

Doordat de meeste gokkers niet inzien dat ze op een fout spoor zitten. Zijn ze moeilijker te overtuigen door familie of vrienden om in behandeling te treden. Wanneer ze in behandeling zijn. Durven ze zich ook te verzetten.

Cognitieve gedragstherapie

Een methode die succesvol blijkt is cognitieve gedragstherapie. Met deze therapie probeert de hulpverlener om de cognitieve denkfout uit het geheugen te krijgen. Deze cognitieve denkfout houdt in dat de gokker denkt dat alle weddenschappen te beïnvloeden zijn. In werkelijkheid is dit niet zo en speelt geluk een grote rol in het winnen van een weddenschap.

Zelfhulpgroepen

Een succesvolle therapie zijn de zelfhulpgroepen. In deze groepen zitten gokverslaafden en wisselen ze ervaringen uit omtrent hun verslaving. Hierdoor krijgen de leden van de groep inzicht in hun problematiek.