Eosinofiele fasciitis: Verdikking en zwelling van huid

Eosinofiele fasciitis: Verdikking en zwelling van huid Eosinofiele fasciitis (Shulman-syndroom, shulmansyndroom) is een zeer zeldzame aandoening waarbij weefsel onder de huid en over de spier (fascia) gezwollen, ontstoken en verdikt is. Dit resulteert in onder andere een verdikking, zwelling en verstijving van de huid, maar ook spierpijn, een gewrichtsontsteking en andere symptomen treden mogelijk op. De vooruitzichten voor eosinofiele fasciitis zijn over het algemeen goed, vooral als de arts de aandoening agressief en vroeg behandelt met medicatie. De Amerikaanse reumatoloog L. Shulman beschreef deze aandoening voor het eerst in de medische literatuur in 1974.

Epidemiologie Shulman-syndroom

Het syndroom komt vaker voor bij zowel mannen als vrouwen van dertig tot zestig jaar. Vrouwen lijden iets vaker dan mannen aan eosinofiele fasciitis. Mensen met een blanke huidskleur zijn het vaakst aangetast. Sinds het beschrijven van de aandoening (1974) zijn enkele honderden patiënten gemeld (tot november 2020).

Oorzaken: Ophoping van eosinofielen in spieren en weefsels

De exacte oorzaak van eosinofiele fasciitis is onbekend anno oktober 2020. Bij patiënten met deze aandoening hopen eosinofielen (een type witte bloedcellen) zich op in de spieren en weefsels. Eosinofielen veroorzaken wellicht een abnormale allergische reactie of ontstekingsreactie. Door de abnormale ophoping van eosinofielen ontstaat bijgevolg een zwelling, ontsteking en verdikking van de fascia. De fascia is de taaie band van fibreus weefsel onder de huid.

Risicofactoren van verdikking, ontsteking en zwelling van fascia

Sommige patiënten hebben een geschiedenis van een zware lichamelijke inspanning of een trauma.

Symptomen

De symptomen van eosinofiele fasciitis ontstaan vaak acuut (in een paar dagen tot weken) en dan zijn de tekenen ernstig. Soms ontstaat de ziekte geleidelijk en dan zijn de klachten vaak minder ernstig. Eosinofiele fasciitis zorgt er voor dat de huid vaak plotseling zwelt en langzaam dikker en harder wordt. De huid op de armen, de benen, de nek, het gezicht, de buik, de billen, de borst en/of de voeten is aangetast. Meestal zijn beide kanten van het lichaam getroffen maar soms is ook maar één kant van het lichaam aangetast.

Huid

De symptomen van eosinofiele fasciitis bestaan uit volgende mogelijke milde tot ernstige tekenen aan de huid:
  • een huid met ondiepe groeven
  • een ontsteking van de huid (dermatitis)
  • een verdikte huid met een ‘bobbelig’ uiterlijk
  • een zwelling van de huid op de armen, de benen of soms de gewrichten (meestal aan beide zijden van het lichaam)
  • gevoeligheid en pijn aan de huid
  • roodheid van de huid
  • stijfheid / verharding van de huid
  • warmte van de huid

Aspecifieke tekenen

Sommige getroffen patiënten ontwikkelen aspecifieke symptomen zoals vermoeidheid, gewichtsverlies, koorts en een algemeen ziek gevoel (malaise) of een algemeen gebrek aan kracht (asthenie). Hoewel de spierkracht meestal niet aangetast is, treden vaak spierpijn en een ontsteking van de gewrichten (artritis) op. Botpijn is ook gemeld.

Carpaal tunnel syndroom

Sommige patiënten met eosinofiele fasciitis lijden aan het carpaal tunnel syndroom, een aandoening die resulteert uit zenuwcompressie (beknelde zenuw) van de perifere zenuwen waarbij één of beide handen getroffen zijn. De aandoening kenmerkt zich door gevoelloosheid, tintelingen, een branderig gevoel en/of pijn in hand (handpijn) en pols (polspijn). De symptomen zijn langzaam progressief en leiden uiteindelijk tot problemen bij het maken van een vuist of het vastgrijpen van kleine voorwerpen.

Vermoeidheid is één van de mogelijke tekenen van eosinofiele fasciitis / Bron: Unsplash, PixabayVermoeidheid is één van de mogelijke tekenen van eosinofiele fasciitis / Bron: Unsplash, Pixabay

Inwendige organen

De inwendige organen zijn soms ook mild aangetast. Bloedafwijkingen komen ook voor zoals een tekort aan rode bloedcellen (anemie) en een tekort aan bloedplaatjes (trombocytopenie). Bloedarmoede leidt tot vermoeidheid, een verhoogde behoefte aan slaap, zwakte, duizeligheid, prikkelbaarheid, hoofdpijn, een bleke huidskleur en ademhalingsproblemen. Trombocytopenie maakt patiënten meer vatbaar voor overmatige blauwe plekken na een minimaal letsel en spontane bloedingen uit de slijmvliezen. De patiënt kampt dan vooral met tandvleesbloedingen en een bloedneus.

Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek is nodig / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen bloedonderzoek is nodig / Bron: Frolicsomepl, Pixabay
Diagnostisch onderzoek
De arts voert een uitgebreid bloedonderzoek uit. Daarnaast is een MRI-scan nodig. Ook zijn een spierbiopsie en een huidbiopsie nodig. Bij de huidbiopsie moet de arts een stukje huidweefsel wegnemen uit het diepe weefsel van de fascia. Een biopsie onthult de verdikking en ontsteking van fascia en het omliggende weefsel.

Differentiële diagnose
Eosinofiele fasciitis lijkt misschien op sclerodermie (opbouw van littekenweefsel in huid en organen), maar de aandoening is niet verwant aan eosinofiele fasciitis. In tegenstelling tot sclerodermie zijn bij eosinofiele fasciitis de vingers niet aangetast. Andere differentiële diagnoses omvatten het eosinofilie-myalgiesyndroom en morfea (huidaandoening met verharding en verkleuring van huid).

Behandeling van eosinofiele fasciitis

Corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) en andere immunosuppressiva (immuunonderdrukkende geneesmiddelen) zijn inzetbaar om de symptomen te verlichten. Deze geneesmiddelen zijn effectiever als de patiënt deze reeds in een vroeg stadium van de ziekte inneemt. Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) helpen ook bij het verminderen van de tekenen. Patiënten hebben tot slot fysiotherapie nodig.

Prognose van aandoening

Bij tien tot twintig procent van de patiënten verdwijnt de aandoening binnen twee tot vijf jaar na het verschijnen van de klachten. De symptomen houden echter soms langer aan of keren mogelijk terug. Treden er complicaties op, dan zijn de vooruitzichten slechter.

Complicaties

Artritis is een zeldzame complicatie van eosinofiele fasciitis. Sommige patiënten krijgen bovendien te maken met zeer ernstige bloedaandoeningen zoals aplastische anemie (bloedarmoede door beenmergfalen). Ook verhoogt het risico op bloedgerelateerde kankers zoals leukemie en een lymfoom (kanker van lymfocyten).

Preventie

Er zijn geen bekende preventieve maatregelen voor het voorkomen van eosinofiele fasciitis anno oktober 2020 omdat de exacte oorzaken van de ziekte onbekend zijn.
© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Eosinofiele astma: Belemmerde luchtstroom met kortademigheidEosinofiele astma: Belemmerde luchtstroom met kortademigheidAstma is een groep van aandoeningen waarbij de luchtwegen in de longen ontstoken zijn. Verschillende types van astma zij…
Eosinofiele cellulitis: symptomen, oorzaken en behandelingEosinofiele cellulitis: symptomen, oorzaken en behandelingEosinofiele cellulitis, ook bekend als het syndroom van Wells, is een zeldzame huidziekte die voornamelijk bij volwassen…
Necrotiserende fasciitis: Necrose door vleesetende bacterieNecrotiserende fasciitis: Necrose door vleesetende bacterieNecrotiserende fasciitis is een snel uitbreidende acute ontsteking van het onderhuids weefsel. De ziekte, die het gevolg…
Gastcellen in bindweefselGastcellen in bindweefselAlle weefsels in het menselijk lichaam zijn opgebouwd uit cellen. Zo ook het bindweefsel. De cellen die de componenten w…

Miliaria bij baby’s: symptomen, diagnose en behandelingMiliaria bij baby’s: symptomen, diagnose en behandelingMiliaria is een aandoening aan de huid die vooral bij pasgeboren baby’s voorkomt. Kenmerkend zijn de met vocht gevulde b…
Bult anus: oorzaken knobbel naast anus of pijnlijke anusbultBult anus: oorzaken knobbel naast anus of pijnlijke anusbultLast van een bult bij de anus of anusbultje? Een pijnlijke of pijnloze knobbel of bult die op, in of rond de anus optree…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 7 oktober 2020:
  • Eosinophilic Fasciiti, https://www.merckmanuals.com/home/bone,-joint,-and-muscle-disorders/autoimmune-disorders-of-connective-tissue/eosinophilic-fasciitis
  • Geraadpleegd op 18 november 2018:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Eosinophilic Fasciitis (Shulman's Syndrome), https://www.medicinenet.com/eosinophilic_fasciitis/article.htm
  • Eosinophilic fasciitis, https://medlineplus.gov/ency/article/000447.htm
  • Eosinophilic Fasciitis, https://rarediseases.org/rare-diseases/eosinophilic-fasciitis/
  • Eosinophilic fasciitis, https://www.dermnetnz.org/topics/eosinophilic-fasciitis/
  • Eosinophilic fasciitis, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5324994/
  • Afbeelding bron 1: Unsplash, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Frolicsomepl, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 08-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.