Eosinofiele astma: Belemmerde luchtstroom met kortademigheid

Astma is een verzamelnaam voor aandoeningen waarbij de luchtwegen in de longen ontstoken zijn. Er zijn verschillende vormen van astma, elk met unieke kenmerken zoals de leeftijd waarop de symptomen beginnen, de aard van de symptomen en de behandelingsopties. Eosinofiele astma is een zeldzame vorm waarbij het aantal eosinofielen (een type witte bloedcellen) in het bloed verhoogd is. Deze verhoging veroorzaakt een zwelling in het ademhalingssysteem. Symptomen kunnen onder meer kortademigheid, een verstopte neus en hoesten zijn. De behandeling bestaat uit biologische medicijnen en/of orale medicatie. De vooruitzichten voor deze aandoening variëren afhankelijk van de ernst van de ziekte en de effectiviteit van de behandeling.

• Epidemiologie van eosinofiele astma
• Wat zijn eosinofielen?
• Verschillen met klassieke astma
• Oorzaken van eosinofiele astma
• Geassocieerde aandoeningen
• Symptomen: Kortademigheid door belemmerde luchtstroom
• Klassieke tekenen
• Alarmtekens
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van ernstige aandoening
• Complicaties van eosinofiele astma
• Preventie van eosinofiele astma

Epidemiologie van eosinofiele astma

Circa 5% van de patiënten met astma heeft te maken met eosinofiele astma, een ernstige vorm van luchtwegontsteking. Deze vorm van astma ontwikkelt zich meestal bij volwassenen tussen de 25 en 50 jaar. Kinderen en ouderen worden zelden getroffen door deze aandoening.

Wat zijn eosinofielen?

Net als bij andere astmavormen, zijn bij eosinofiele astma de luchtwegen ontstoken en geblokkeerd door vocht en slijm, wat ademhalingsproblemen veroorzaakt. Bij eosinofiele astma zijn echter abnormaal hoge niveaus van eosinofielen aanwezig. Eosinofielen maken deel uit van het immuunsysteem en helpen normaal gesproken bij het bestrijden van infecties. Ze veroorzaken zwelling als reactie op ziektekiemen. Bij eosinofiele astma leidt een overmaat aan eosinofielen tot ernstige ontstekingen in de luchtwegen, wat kan resulteren in aantasting van de sinussen, neusslijmvliezen en lagere luchtwegen. Hoe hoger het aantal eosinofielen, hoe ernstiger de astmasymptomen.

Verschillen met klassieke astma

Patiënten met eosinofiele astma reageren niet op allergenen zoals stuifmeel of huisdierhaar, die vaak een rol spelen bij klassieke astma. Eosinofiele astma komt vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen. Bij deze vorm van astma is het hele ademhalingssysteem, van de neus tot de kleinste luchtwegen, ontstoken en gezwollen. Hierdoor is eosinofiele astma vaak ernstiger dan klassieke astma. Kortademigheid is het belangrijkste symptoom, terwijl piepende ademhaling kenmerkend is voor klassieke astma. Eosinofiele astma reageert vaak slecht op inhalatiecorticosteroïden, zelfs bij hoge doses.

Oorzaken van eosinofiele astma

De specifieke oorzaak van eosinofiele astma is nog niet volledig begrepen anno augustus 2024. Hoge eosinofielen kunnen ontstaan als reactie op parasitaire infecties, maar de exacte relatie tussen hoge eosinofielen en astma is onbekend. Er wordt gespeculeerd dat genetische factoren een rol kunnen spelen.

Geassocieerde aandoeningen

Patiënten met eosinofiele astma hebben vaak last van:

• chronische sinusitis
• door aspirine verergerde ademhalingsziekte (aspirine kan astma-aanvallen verergeren)
• eosinofiele otitis media (infectie van het binnenoor)
• neuspoliepen

Daarnaast kan eosinofiele astma geassocieerd worden met andere zeldzame aandoeningen waarbij hoge eosinofielen een rol spelen, vooral als deze aandoeningen het spijsverteringskanaal aantasten.

Symptomen: Kortademigheid door belemmerde luchtstroom

Klassieke tekenen

De symptomen van eosinofiele astma zijn vaak ernstiger en constanter dan die van klassieke astma. Deze kunnen onder meer omvatten:

• anosmie (verlies van reukvermogen)
• chronische sinusinfecties / chronische sinusziekte
• neusafscheiding (sputum)
• verstopte neus
• een algemeen zwak gevoel
• hoesten
• kortademigheid (belangrijkste symptoom)
• neuspoliepen

Alarmtekens

Ernstige symptomen die onmiddellijke medische aandacht vereisen zijn:

• cyanose (blauwzucht: blauwe lippen of nagels)
• duizeligheid
• beklemmend gevoel op de borst
• neusvleugelademhaling
• piepende ademhaling (wheezing)
• blokkades in de luchtwegen
• moeite met dagelijkse activiteiten
• problemen met spreken of lopen in normaal tempo
• snelwerkende medicatie die na vijftien minuten geen verlichting biedt
• tachycardie: meer dan dertig ademhalingen per minuut

Diagnose en onderzoeken

Patiënten met astma wordt geadviseerd om jaarlijks hun arts te bezoeken voor evaluatie van de ziekte en het behandelplan. Voor de diagnose van eosinofiele astma zijn specifieke tests nodig, zoals een bloedonderzoek, analyse van sputum (slijm), speeksel of een bronchiale biopsie. De symptomen van eosinofiele astma kunnen lijken op die van chronische obstructieve longziekte (COPD). De arts controleert ook op geassocieerde aandoeningen om de diagnose te bevestigen.

Behandeling

Oorspronkelijk bestond de behandeling voor eosinofiele astma voornamelijk uit orale corticosteroïden (ontstekingsremmers). Hoewel deze medicijnen nuttig kunnen zijn voor symptoombestrijding, behandelen ze de onderliggende aandoening niet altijd effectief. Sommige patiënten kunnen zelfs afhankelijk worden van deze medicijnen (medicatiemisbruik). Moderne behandelingen omvatten biologische therapieën die gericht zijn op het verminderen van ontstekingen door antileukotriënen in te zetten. Daarnaast kunnen antibiotica worden voorgeschreven voor bijholteontstekingen die vaak samenhangen met eosinofiele astma.

Prognose van ernstige aandoening

Eosinofiele astma is een zeldzame en vaak moeilijk te diagnosticeren aandoening, wat kan leiden tot slecht gecontroleerde symptomen, ziekenhuisopnames en een verminderde kwaliteit van leven. Patiënten kunnen frequent opflakkeringen ervaren en zijn mogelijk afhankelijk van orale corticosteroïden, die ernstige bijwerkingen kunnen hebben. In ernstige gevallen kan eosinofiele astma zelfs leiden tot overlijden. Dankzij recente vooruitgangen in behandelingsopties zijn de vooruitzichten echter aanzienlijk verbeterd.

Complicaties van eosinofiele astma

Vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal om ernstige complicaties te voorkomen. Zonder adequate behandeling kan eosinofiele astma leiden tot blijvende schade aan de luchtwegen, zoals verdikking van de wanden of littekens van het longweefsel. Deze complicaties kunnen de longfunctie verder verminderen en de levenskwaliteit van de patiënt negatief beïnvloeden.

Preventie van eosinofiele astma

Hoewel het niet altijd mogelijk is om eosinofiele astma volledig te voorkomen, zijn er enkele strategieën die kunnen helpen het risico te verminderen en de symptomen te beheersen:

• Vermijd triggerfactoren: Identificeer en vermijd factoren die eosinofiele astma kunnen verergeren, zoals allergenen, rook, en verontreinigende stoffen. Hoewel allergenen niet altijd de oorzaak zijn van eosinofiele astma, kunnen ze de symptomen verergeren.
• Regelmatige medische controles: Bezoek regelmatig uw arts voor controle en evaluatie van uw astma. Dit helpt bij vroegtijdige detectie van veranderingen in de symptomen en aanpassing van de behandeling indien nodig.
• Volg het behandelplan: Volg strikt het door uw arts voorgeschreven behandelplan, inclusief medicatie en eventuele andere aanbevelingen. Dit helpt bij het onder controle houden van de aandoening en het voorkomen van opflakkeringen.
• Verbeter de luchtkwaliteit binnenshuis: Zorg voor goede ventilatie in huis en gebruik luchtzuiveringssystemen om allergenen en verontreinigende stoffen te verminderen.
• Gezonde levensstijl: Ondersteun uw gezondheid door een gezonde levensstijl te behouden, inclusief een uitgebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap.
• Immunisaties: Overweeg vaccinaties tegen bepaalde infecties die astmasymptomen kunnen verergeren, zoals griep en longontsteking, in overleg met uw arts.

Lees verder

• Astma: Chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen
• Beroepsastma: Stoffen in werkomgeving vernauwen luchtwegen
• EHBO bij een astma-aanval (chronische longaandoening)
• Allergisch astma: Ontstoken luchtwegen door allergenen
• Inspanningsastma: Hoesten en kortademigheid na sporten