Eosinofiele astma: Belemmerde luchtstroom met kortademigheid

Astma is een groep van aandoeningen waarbij de luchtwegen in de longen ontstoken zijn. Verschillende types van astma zijn mogelijk. Zo zijn verschillen mogelijk wat betreft de startleeftijd van de symptomen, het soort tekenen en de mogelijke behandelingsopties voor het astmatype. Eosinofiele astma is een zeldzame vorm waarbij de eosinofielen (een type witte bloedcellen) verhoogd zijn in het bloed. De verhoging van het aantal eosinofielen veroorzaakt een zwelling in het ademhalingssysteem. Kortademigheid, een verstopte neus en hoesten zijn enkele symptomen van de aandoening. De behandeling verloopt via biologische medicijnen en/of via de mond ingenomen medicijnen. De vooruitzichten van de aandoening zijn variabel en afhankelijk van de ernst van de ziekte en het effect van de medicamenteuze behandeling.

• Epidemiologie van vorm van astma
• Wat zijn eosinofielen?
• Verschillen met klassieke astma
• Oorzaken van eosinofiele astma
• Geassocieerde aandoeningen
• Symptomen: Kortademigheid door belemmerde luchtstroom
• Klassieke tekenen
• Alarmtekens
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van ernstige aandoening
• Complicaties

Epidemiologie van vorm van astma

Circa 5% van de patiënten met astma (ontsteking van de luchtwegen in de longen) krijgt te maken met een ernstige vorm van de ontsteking van de luchtwegen in de longen. Deze vorm van astma ontwikkelt zich meestal bij patiënten tussen de 25 en 50 jaar. Kinderen en ouderen zijn zelden getroffen.

Wat zijn eosinofielen?

Net zoals bij andere astmavormen, zijn de luchtwegen ontstoken, en zijn deze geblokkeerd door vocht en slijm. Hierdoor ervaren patiënten ademhalingsproblemen. Bij eosinofiele astma zijn echter abnormaal hoge niveaus van een bepaald eosinofielen aanwezig. Eosinofielen zijn onderdeel van het immuunsysteem en helpen het lichaam om infecties te bestrijden. Ze zorgen normaalgezien voor een zwelling, want dit is één van de belangrijkste instrumenten in het bestrijden van ziektekiemen. Een te ernstige zwelling veroorzaakt echter problemen. Hoge niveaus van eosinofielen veroorzaken dan namelijk ontstekingen in de luchtwegen, waardoor de sinussen, neusslijmvliezen en de lagere luchtwegen aangetast zijn. Des te hoger het aantal eosinofielen, des te ernstiger de symptomen van astma zijn.

Verschillen met klassieke astma

Patiënten met dit type astma reageren niet op allergenen (uitlokkende stoffen) zoals stuifmeel of haar van huisdieren zijn niet betrokken in de totstandkoming van eosinofiele astma. Ook treedt de eosinofiele vorm in tegenstelling tot de klassieke vorm eerder op bij volwassenen dan bij kinderen. Wat ook verschillend is, is dat het gehele ademhalingssysteem (van de neus naar de kleinste luchtwegen) ontstoken en gezwollen is bij eosinofiele astma, waardoor dit type astma ernstig is. Kortademigheid is het hoofdsymptoom van de ziekte in plaats van een piepende ademhaling, waardoor artsen soms ook een foute diagnose plakken op dit type astma. Tot slot reageert eosinofiele astma niet goed op inhalatiecorticosteroïden (ingeademde krachtige ontstekingsremmers), zelfs niet wanneer de arts hoge doses voorschrijft.

Oorzaken van eosinofiele astma

Een specifieke oorzaak voor eosinofiele astma is niet gekend anno oktober 2020. De hoge waarden van de eosonifielen komen wellicht tot stand wanneer het lichaam een parasitaire infectie bestrijdt, maar wat de relatie is met de hoge eosinofielen en astma, is niet bekend. Mogelijk speelt een genetische component een rol.

Geassocieerde aandoeningen

Patiënten met eosinofiele astma ervaren ook snel

• chronische sinusitis
• door aspirine verergerde ademhalingsziekte (door dit medicijn verergeren de astma-aanvallen)
• eosinofiele otitis media, een infectie van het binnenoor
• neuspoliepen

Bovendien is deze aandoening ook gekoppeld aan andere aandoeningen waarbij hoge niveaus van eosinofielen voorkomen. Dit zijn zeldzame ziekten, maar ze vormen wel een probleem wanneer ze het spijsverteringskanaal aanvallen.

Symptomen: Kortademigheid door belemmerde luchtstroom

Klassieke tekenen

De symptomen van eosinofiele astma zijn meer ernstig, meer constant, en daarenboven komen meer astma-aanvallen tot stand dan de klassieke vorm van astma. De symptomen zijn onder meer:

• anosmie (een verlies van het reukvermogen)
• chronische sinusinfecties / een chronische sinusziekte
• een neusafscheiding (sputum)
• een verstopte neus
• een zwak gevoel
• hoesten
• kortademigheid (belangrijkste symptoom)
• neuspoliepen

Alarmtekens

Volgende ernstige symptomen vereisen onmiddellijke medische aandacht:

• cyanose (blauwzucht: blauwe lippen of nagels)
• duizeligheid
• een beklemmend gevoel op de borst
• een neusvleugelademhaling
• een piepende uitademhaling (wheezing)
• luchtwegen die geblokkeerd blijven
• moeite met de dagelijkse activiteiten
• problemen met spreken of lopen in een normaal tempo
• snelwerkende medicatie geeft na vijftien minuten geen verlichting
• tachycardie: meer dan dertig ademhalingen per minuut nemen

Diagnose en onderzoeken

Astmapatiënten bezoeken het best één keer per jaar hun arts om de ziekte en het behandelplan te evalueren. Voor het identificeren van eosinofiele astma is echter een bloedonderzoek, een analyse van het sputum (slijm) of speeksel of een bronchiale biopsie vereist. De symptomen van eosinofiele astma verschillen van klassiek astma en doen vaak meer denken aan de tekenen van chronische obstructief longlijden (COPD). Om zeker te zijn van de diagnose, bekijkt de arts of de patiënt geassocieerde aandoeningen heeft.

Behandeling

De standaardbehandeling voor eosinofiele astma bestond vroeger uit een orale via de mond ingenomen) behandeling met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers). Deze medicijnen zijn vaak wel nuttig voor het verlichten van de symptomen, maar ze bestrijden de ziekte zelf niet. Ook zijn sommige patiënten verslaafd aan de medicijnen (medicatiemisbruik). Biologische therapie is een nieuwer soort behandeling. De arts zet dan antileukotriënen in voor het verminderen van de ontstekingen. Naast deze astmamedicijnen neemt de patiënt antibiotica voor de behandeling van de bijholteontstekingen die vaak gepaard gaan met deze vorm van astma.

Prognose van ernstige aandoening

Dit soort astma is zeldzaam en lastig te herkennen en diagnosticeren. Dit leidt tot een slecht gecontroleerde astma, ziekenhuisopnames en over het algemeen een slechtere kwaliteit van leven. Patiënten met deze aandoening hebben vaak opflakkeringen en zijn soms sterk afhankelijk van orale corticosteroïden, die ernstige bijwerkingen veroorzaken. Soms komen patiënten ook te overlijden als gevolg van de ziekte zelf. Dankzij nieuwere behandelingsopties zijn de vooruitzichten echter aanzienlijk verbeterd.

Complicaties

Een snelle diagnose en behandeling zijn nodig bij eosinofiele astma, omdat een luchtwegontsteking leidt tot permanente schade, zoals een verdikking van de wanden van de luchtwegen of littekens van het longweefsel.

Lees verder

• Astma: Chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen
• Beroepsastma: Stoffen in werkomgeving vernauwen luchtwegen
• EHBO bij een astma-aanval (chronische longaandoening)
• Allergisch astma: Ontstoken luchtwegen door allergenen
• Inspanningsastma: Hoesten en kortademigheid na sporten