Bult anus: oorzaken knobbel naast anus of pijnlijke anusbult

Last van een bult bij de anus of anusbultje? Een pijnlijke of pijnloze knobbel of bult die op, in of rond de anus optreedt, kan een teken zijn van letsel, infectie of verkeerde persoonlijke hygiëne. Als de huid rond je anus rood lijkt of warm aanvoelt wanneer je hem aanraakt, wordt de zwelling waarschijnlijk veroorzaakt door een onderliggende infectie. Een knobbeltje of zwelling kan overal op je lichaam voorkomen, maar het kan behoorlijk pijnlijk zijn als deze op, in of rondom je anus voorkomt. De grootte van het bultje of knobbeltje kan variëren. Ook kan de kleur van de anusbult kan verschillen; er kan sprake zijn van een wit, vleeskleurig of rood bultje. Een bultje op de anus kan gepaard gaan met pijn of jeuk, maar dat hoeft niet. Er kunnen zich ook andere klachten voordoen. Sommige symptomen van een anale knobbel kunnen je huisarts helpen bij het stellen van de diagnose.

• Een bult of knobbel op de anus: wat is het?
• Epidemiologie van een anusknobbeltje
• Pathofysiologie van een bultje bij de anus
• Oorzaken van een bult op de anus
• Anale wratten
• Anale puistjes
• Schimmelinfectie anus
• Aambeien
• Getromboseerde aambei
• Genitale herpes
• Anaal hematoom
• Abces bij de anus
• Waterwratjes
• Endeldarmverzakking
• Anale huidflapjes (skintags)
• Anuskanker
• Andere oorzaken van een anusbultje
• Anaal bultje bij kinderen, vrouwen en ouderen
• Een anaal bultje bij kinderen
• Een anusbultje bij vrouwen
• Een anaal bultje bij ouderen
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Bij welke symptomen een arts bezoeken?
• Onderzoek en diagnose
• Medische behandeling van knobbel naast anus
• Huismiddel bij pijnlijke anusbult
• Warm kompres aanbrengen
• Tea tree-olie
• Antiseptische crèmes
• Aloë vera
• Prognose en herstel

Een bult of knobbel op de anus: wat is het?

Anna, een actieve jonge vrouw van dertig, merkte tijdens het douchen iets vreemds op: een klein bultje bij haar anus. "Vast een muggenbult op een rare plek," dacht ze en ging verder met haar dag. Maar toen het bultje pijnlijker werd en ze zelfs bij het zitten ongemak voelde, besloot ze toch maar haar huisarts te raadplegen. Tot haar opluchting bleek het een onschuldige aambei te zijn, iets wat vaker voorkomt dan ze dacht. Met een eenvoudige behandeling en wat leefstijltips was ze snel van haar klachten af.

Een bult of knobbel op de anus is een veelvoorkomende klacht die mensen van alle leeftijden kan treffen. Het kan zich manifesteren als een zachte zwelling, een hard bultje of zelfs een pijnlijk knobbeltje, afhankelijk van de oorzaak. Hoewel het vaak onschuldig is, zoals een aambei of huidflapje, kan het ook wijzen op andere aandoeningen, zoals een abces, fistel of zeldzaam een gezwel.

De anus is een complexe zone met delicate weefsels en bloedvaten. Elke verstoring, of dat nu door overbelasting, irritatie of infectie komt, kan leiden tot een zichtbare zwelling of voelbare knobbel. Gelukkig zijn de meeste oorzaken goed behandelbaar, mits ze op tijd worden herkend. Het begrijpen van de mogelijke oorzaken en signalen is essentieel voor een snelle diagnose en herstel.

Epidemiologie van een anusknobbeltje

Een knobbeltje op de anus kan een veelvoorkomend ongemak zijn, variërend van onschuldige huidflapjes tot ernstigere aandoeningen zoals abcessen of fistels. Het voorkomen van deze klachten wordt beïnvloed door leeftijd, geslacht, leefstijl en omgevingsfactoren. Hier volgt een uitgebreide verkenning van de epidemiologie, waarbij we verschillende factoren en regio's belichten.

Geslachtsverschillen: mannen en vrouwen in balans
Anusknobbeltjes komen ongeveer even vaak voor bij mannen als bij vrouwen, maar de oorzaken kunnen verschillen:

• Mannen: Klachten bij mannen zijn vaak gerelateerd aan infecties zoals anale fistels of abcessen, die ontstaan door chronische ontstekingen of obstructies in de klieren rondom de anus.
• Vrouwen: Bij vrouwen komen aambeien vaker voor, vooral tijdens de zwangerschap, door de verhoogde druk op de bekkenbodem. Ongeveer 30-40% van de zwangere vrouwen ontwikkelt aambeien, wat soms gepaard gaat met een voelbare knobbel.

Leeftijd: een piek in volwassenheid
De prevalentie van anusknobbeltjes is het hoogst bij volwassenen tussen de 30 en 50 jaar. Kinderen hebben zelden klachten, tenzij er sprake is van specifieke aandoeningen zoals een aangeboren fistel. Bij ouderen neemt het risico op aambeien en huidflapjes toe door verzwakte weefsels en verminderde doorbloeding.

• Voorbeeld: In een Nederlandse studie werd vastgesteld dat bij 50% van de volwassenen ouder dan 50 jaar aambeien aanwezig waren (geweest), vaak zonder ernstige klachten.

Leefstijl en voeding: invloed van het dagelijkse leven
De manier waarop we leven en eten speelt een cruciale rol in de gezondheid van de anale regio. Ongezonde gewoonten kunnen leiden tot een verhoogd risico op knobbeltjes:

• Voeding: Een vezelarm dieet verhoogt de kans op obstipatie, een belangrijke oorzaak van aambeien en anale kloven. Voedingsmiddelen zoals volkorenproducten, groenten en fruit kunnen dit risico aanzienlijk verlagen.
• Beweging: Een zittende levensstijl vermindert de doorbloeding in het bekkengebied en kan druk uitoefenen op de anale bloedvaten, wat leidt tot knobbeltjes.
• Hygiene: Overmatige reiniging van de anale regio, bijvoorbeeld door zeep, kan de huid irriteren en zwellingen veroorzaken.

• Cijfers: Studies tonen aan dat personen met een vezelrijk dieet 40% minder kans hebben op aambeien of andere anale knobbeltjes.

Klimaat en geografische verschillen
De prevalentie van anusknobbeltjes varieert wereldwijd, afhankelijk van klimaat, leefstijl en medische toegang:

• Nederland en België: Hier worden klachten vaak geassocieerd met westerse eetgewoonten, zoals een vezelarm dieet. Anusknobbeltjes komen bij ongeveer 1 op de 20 mensen voor, variërend van lichte zwellingen tot abcessen.
• Nederlandse overzeese gebiedsdelen: In tropische gebieden zoals Aruba en Curaçao is er een iets hoger risico op infectieuze aandoeningen, zoals abcessen, door warm en vochtig weer dat bacteriegroei bevordert.
• Wereldwijd: In lage-inkomenslanden komt obstipatie minder vaak voor door natuurlijke, vezelrijke diëten. In contrast, in landen zoals de VS, waar fastfoodgebruik hoog is, worden aambeien en knobbeltjes vaker gemeld.

Genetica: de invloed van erfelijke aanleg
Genetica speelt een bescheiden rol in het ontstaan van anusknobbeltjes. Aandoeningen zoals familiaire adenomateuze polyposis, een genetische aandoening die poliepen in de darmen veroorzaakt, kunnen leiden tot knobbeltjes in de anale regio. Erfelijkheid beïnvloedt ook de sterkte van het bindweefsel en de aanleg voor spataderen, wat de kans op aambeien vergroot.

• Voorbeeld: Onderzoek wijst uit dat mensen met een ouder die aambeien heeft gehad, een 30% hogere kans hebben om deze zelf ook te ontwikkelen.

Andere risicofactoren: specifieke omstandigheden
Naast de bovengenoemde factoren zijn er aanvullende risicofactoren die bijdragen aan het ontstaan van een knobbeltje:

• Zwangerschap en bevalling: De druk op de bekkenbodem en hormonale veranderingen maken zwangere vrouwen kwetsbaarder voor aambeien en huidflapjes.
• Chronische diarree: Herhaaldelijke irritatie van de anale regio kan leiden tot zwelling en kloven.
• Anale geslachtsgemeenschap: Dit kan de huid en weefsels beschadigen, waardoor knobbeltjes of infecties ontstaan.
• Chronische ziekten: Aandoeningen zoals de ziekte van Crohn verhogen het risico op fistels en abcessen.

Pathofysiologie van een bultje bij de anus

Een bultje bij de anus lijkt misschien een klein probleem, maar het kan het resultaat zijn van complexe biologische processen die plaatsvinden in dit delicate gebied. Of het nu gaat om een aambei, abces, huidflapje of fistel, de onderliggende mechanismen bieden een fascinerend inzicht in hoe het lichaam reageert op druk, ontsteking en infectie.

De anatomie van het anale gebied: een dynamisch evenwicht
De anus is een uniek en complex deel van het lichaam, waar meerdere systemen samenkomen:

• Sfincterspieren: Deze zorgen voor controle over de stoelgang en moeten sterk en flexibel blijven.
• Bloedvaten: Een dicht netwerk van aderen en slagaders voorziet het gebied van zuurstofrijk bloed. Deze bloedvaten kunnen kwetsbaar worden bij verhoogde druk, wat aambeien kan veroorzaken.
• Huid en klieren: De huid rond de anus bevat talgklieren en zweetklieren die een rol spelen in smering en bescherming. Wanneer deze klieren geblokkeerd raken, kan dit leiden tot abcessen.

Verhoogde druk: de eerste vonk
Een van de meest voorkomende oorzaken van een bultje bij de anus is verhoogde druk in het bekkengebied. Dit kan ontstaan door:

• Chronische obstipatie: Persen bij de stoelgang oefent druk uit op de bloedvaten en sfincters, waardoor zwelling of uitstulpingen (zoals aambeien) kunnen ontstaan.
• Zwangerschap en bevalling: De groeiende baarmoeder en de bevalling verhogen de druk op de aderen in het bekkengebied, wat vaak leidt tot aambeien of huidflapjes.
• Langdurig zitten: Dit belemmert de bloedcirculatie en verhoogt de druk, vooral bij mensen met een zittende leefstijl.

Ontsteking en infectie: een biologische verdediging die escaleert
Bij infectieuze oorzaken, zoals een abces of fistel, speelt ontsteking een centrale rol:

• Blokkering van klieren: De anale klieren, die normaal een beschermend smeermiddel afscheiden, kunnen verstopt raken. Dit creëert een ideale omgeving voor bacteriën om te groeien.
• Ontstekingsreactie: Het immuunsysteem reageert door witte bloedcellen naar het gebied te sturen. Hoewel dit helpt om de infectie te bestrijden, kan het ook leiden tot zwelling, pijn en de vorming van pus.
• Abcesvorming: Als de infectie niet onder controle wordt gehouden, ontstaat een abces, een met pus gevulde holte die zich manifesteert als een pijnlijk knobbeltje.

Huidveranderingen: chronische processen
Huidflapjes en anale kloven zijn andere veelvoorkomende oorzaken van bultjes bij de anus:

• Huidflapjes: Deze ontstaan vaak na een eerdere aambei die is teruggetrokken maar overtollig weefsel achterlaat. Het bultje voelt zacht aan en is meestal pijnloos.
• Anale kloven: Chronische irritatie of scheurtjes in de huid kunnen leiden tot kleine, harde zwellingen door littekenvorming of ontsteking.

De rol van doorbloeding en stase
De bloedvaten rond de anus zijn gevoelig voor verstoringen in de doorbloeding. Wanneer het bloed niet goed kan wegstromen, ontstaat stase (stilstand van bloed), wat leidt tot zwelling en mogelijke knobbeltjes.

• Interne en externe aambeien: Bij interne aambeien zwellen de aderen binnen de anus op, terwijl externe aambeien zichtbaar zijn als een blauwachtig bultje buiten de anus.
• Trombose: Soms kan een bloedstolsel in een aambei leiden tot een harde, pijnlijke knobbel.

Chronische ontstekingsziekten: een diepere laag
Bij aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa kunnen ontstekingsprocessen de anale regio aantasten:

• Fistels: Ontstoken weefsel kan een verbinding creëren tussen de anus en omliggende structuren, resulterend in een pijnlijk en vaak geïnfecteerd bultje.
• Zwelling en littekenvorming: Chronische ontsteking kan leiden tot verharding van de weefsels en blijvende knobbeltjes.

Hoe een bultje ontstaat: een samenspel van factoren
Het ontstaan van een bultje bij de anus is vaak het resultaat van een complex samenspel van druk, ontsteking, infectie en huidveranderingen. Terwijl sommige oorzaken relatief onschuldig zijn, zoals huidflapjes, kunnen andere, zoals abcessen of fistels, ernstigere medische aandacht vereisen.

Oorzaken van een bult op de anus

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een bultje of bult bij de anus of een anusbultje. De meest voorkomende oorzaken zijn aambeien en anale huidflapjes. Beide zijn onschuldig en hooguit vervelend, vooral aambeien.

Anale wratten

Knobbels in of rond de anus kunnen duiden op een infectie met het humaan papillomavirus (HPV). HPV is een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen (soa). Het veroorzaakt genitale wratten en ook anale wratten. De wratten kunnen last geven van jeuk, pijn of een branderig gevoel rond de anus.

Anale puistjes

Puistjes doen zich vaak voor in het gezicht, hoewel ze zich kunnen vormen op je rug, schaamstreek en vrijwel overal op het lichaam, inclusief de anus. Als je bij de anus een bultje of knobbeltje opmerkt wat op een anale puist lijkt, kies er dan niet voor om deze uit te knijpen. Dat kan leiden tot infecties en andere complicaties. De bobbel die je voelt, kan ook een ander gezondheidsprobleem zijn, waaronder een aambei of een cyste die behandeling door een een arts vereist.

Schimmelinfectie anus

Een andere waarschijnlijke oorzaak van een anale bult of knobbel is een schimmelinfectie. Dit wordt veroorzaakt door een overgroei van candida. De infectie veroorzaakt de vorming van witte puistjes. Een schimmelinfectie kan ook voorkomen in de mond, de vagina, de penis en rond de lies. Deze bultjes kunnen rood of ontstoken van uiterlijk zijn. Een veel voorkomend symptoom van schimmelinfectie rond de anus zal zijn:

• rode vlekken rond de anus
• milde tot ernstige jeuk
• gezwollen of ontstoken bultjes rond de anus

Aambeien

Aambeien ontstaan door zwelling van het slijmvlies van de anus; het zijn uitgezakte zwellichamen van de endeldarm. Een bekende oorzaak is persen tijdens het poepen. Aambeien zowel kunnen binnen als buiten het rectum voorkomen. Ze zijn ongevaarlijk maar kunnen erg pijnlijk zijn. Symptomen kunnen bestaan uit:

• helderrood bloed bij de ontlasting
• ernstige jeuk rond de anus
• pijnlijke zwelling rond de anus

Getromboseerde aambei

Een getromboseerde aambei is een klein en ongevaarlijk bloedstolseltje in een onderhuids adertje net aan de buitenkant van de aars, dat plotseling ontstaat. Dit veroorzaakt een pijnlijk bultje. De getromboseerde aambei voelt hard aan. De pijn is vaak het hevigst in de eerste week nadat het is ontstaan. Je hebt er vooral last van tijdens het poepen, bij afvegen en bij zitten.

Genitale herpes

Genitale herpes wordt veroorzaakt door het herpes simplex-virus type 2 en kan evengoed verantwoordelijk zijn voor het verschijnen van een pijnlijke bult op de anus. Om te weten of de knobbels of hobbels bij je anus worden veroorzaakt door genitale herpes, kun je de volgende symptomen opmerken:

• gevoelige en ernstige jeuk rond de anus en je kruis
• blaasjes of zweertjes rond en in de anus
• tintelingen

Anaal hematoom

Een anaal hematoom is een lokale ophoping van bloed onder de huid die zich kan voordoen als een roodkleurige, blauwe zwelling. Vaak als gevolg van een trauma. Deze bult kan zich in of op de rand van de anus bevinden. Een anaal hematoom wordt veroorzaakt door de breuk van de kleine aderen die bloed uit de anus afvoeren. Na een ruptuur, accumuleert het bloed snel om een ​​bloedstolsel te vormen. De hobbel kan ernstige pijn veroorzaken als de breuk groter wordt als gevolg van druk.

Abces bij de anus

Een perianaal abces is een pijnlijke situatie waarbij zich pus verzamelt in een holte in de buurt van de anus. Je kunt een warme, rode zwelling naast de anus voelen en er kan pus of vocht uit de zwelling. Je kunt daarnaast last krijgen van koorts.

Waterwratjes

Waterwratjes is een veel voorkomende virale infectie van de huid die uiterst besmettelijk is en zowel kinderen als volwassenen treft. Bij volwassenen zitten de waterwratjes meestal op en rond de anus en geslachtsorganen, op de dijbenen, de onderbuik en in de lies. De infectie kan zich van de ene persoon naar de andere verspreiden door kleren te delen of aangetaste oppervlakken aan te raken. De aandoening onschuldig en zal deze binnen enkele maanden zonder behandeling vaak verbeteren. De meest voorkomende symptomen van waterwratjes zijn de aanwezigheid van kleine, stevige, verhoogde plekken op de huid met een kleine kuil in het midden. De hobbels ontwikkelen zich in een cluster en kunnen over verschillende delen van het lichaam worden verspreid.

Endeldarmverzakking

Een rectale prolaps of endeldarmverzakking treedt op wanneer een deel van de dikke darm dat het rectum wordt genoemd naar beneden zakt, soms zakt uit de anus steekt. Dit geeft de volgende klachten:

• poepen gaat moeilijk
• gevoel van blokkade tijdens het poepen
• een balgevoel rondom de anus
• soms komt de endeldarm via de anus naar buiten
• ontlastingsincontinentie
• in etappes poepen

Anale huidflapjes (skintags)

Anale huidflapjes (skintags) zijn onschadelijke gezwellen aan de buitenkant van de anus. Deze gezwellen worden vaak verward met wratten en aambeien. Anale huidflapjes zijn niet besmettelijk, ze kunnen het gevolg zijn van een ontsteking, een letsel, verwonding of als gevolg van de behandeling van aambeien.

Anuskanker

Een bloeding op, rond of in de anus kan ook het eerste teken van anuskanker zijn. Andere symptomen van anuskanker zijn:

• jeukende op of rond de anus
• gering bloedverlies uit de anus
• pijnloos bultje op, in of rond de anus
• gezwollen lymfeklieren in de lies

Andere oorzaken van een anusbultje

Mogelijke andere oorzaken van een bultje bij de anus zijn:

Anale fistel
Een peri-anale fistel is een abnormale verbinding tussen de anale klieren en de huid rond de anus, vaak het gevolg van een abces of chronische ontsteking.

Lipoom
Een lipoom is een goedaardige vetbult die zich ook kan ontwikkelen onder de huid rondom de anus.

Ingegroeide haren
Vooral bij mensen met veel lichaamsbeharing, kan een Ingegroeid haartje een pijnlijk bultje rond de anus veroorzaken.

Perianale tromboflebitis
Een ontsteking van een bloedvat rond de anus, vaak gepaard gaand met een harde, gevoelige knobbel.

Poliep in de anus of endeldarm
Een darmpoliep is een goedaardige gezwel die in sommige gevallen als een knobbel te voelen zijn.

Granuloom
Een ontstekingsreactie op chronische irritatie of een infectie, soms zichtbaar als een knobbel.

Parasitaire infecties
Zoals aarsmaden of andere worminfecties, die indirect zwellingen of ontstekingen kunnen veroorzaken.

Anale kliercyste
Een met vloeistof gevulde cyste die ontstaat door een geblokkeerde anale klier.

Haarnestcyste
Een haarnestcyste, ook 'sinus pilonidalis' genoemd, komt meestal in de bilspleet voor. Het kan ook optreden in de buurt van de anus.

Lymfoedeem of lymfeklierzwelling
Bij infecties of andere aandoeningen kan er zwelling optreden in de lymfeklieren rond de anus. Dit staat bekend als lymfoedeem.

Syfilis
Een harde, pijnloze zweer of knobbel veroorzaakt door een infectie met de bacterie Treponema pallidum. Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Je krijgt het van iemand anders die het al heeft.

Anale fissuur met zwelling
Een scheurtje in de anus ontstaat door harde ontlasting of een strak aangespannen sluitspier. Een scheurtje in de huid van de anus kan gepaard gaan met een lokale zwelling.

Ziekte van Paget (perianaal)
Een zeldzame huidkanker die zich kan manifesteren als een knobbel of verdikking rond de anus.

Anaal bultje bij kinderen, vrouwen en ouderen

Een anaal bultje bij kinderen

Bij kinderen kan een bultje bij de anus voor ouders schrikken zijn, maar gelukkig zijn de oorzaken meestal goedaardig en eenvoudig te behandelen. Kinderen hebben een gevoelige huid en een nog in ontwikkeling zijnd immuunsysteem, wat hen vatbaarder maakt voor bepaalde aandoeningen.

• Worminfecties: Aarsmaden zijn een veelvoorkomende oorzaak van jeuk en kleine zwellingen rond de anus bij kinderen. De constante krabben kan leiden tot irritatie en kleine bultjes.
• Schimmelinfecties: Door een vochtige luieromgeving of slechte hygiëne kunnen schimmelinfecties ontstaan, wat zich soms uit in rode, jeukende bultjes.
• Constipatie-gerelateerde bultjes: Kinderen met obstipatie kunnen anale kloven ontwikkelen die gepaard gaan met zwelling.
• Huidflapjes: Deze kunnen ontstaan na een ontsteking of irritatie, bijvoorbeeld door ruwe toiletgewoonten.

Ouders kunnen veel doen door te zorgen voor een vezelrijk dieet, goede hygiëne en tijdige medische controle bij aanhoudende klachten. In de meeste gevallen is een eenvoudige behandeling voldoende om het probleem op te lossen.

Een anusbultje bij vrouwen

Bij vrouwen kunnen anale bultjes verschillende oorzaken hebben, vaak beïnvloed door hormonale schommelingen, zwangerschap en specifieke medische aandoeningen.

• Aambeien tijdens de zwangerschap: De verhoogde druk op de bekkenbodem en hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap maken vrouwen vatbaarder voor aambeien en huidflapjes. Ongeveer 30-40% van de zwangere vrouwen ervaart dit.
• Genitale herpes of wratten: Seksueel overdraagbare aandoeningen kunnen leiden tot kleine, pijnlijke of jeukende bultjes rond de anus.
• Constipatie door hormonale schommelingen: Hormonale veranderingen, bijvoorbeeld tijdens de menstruatiecyclus, kunnen leiden tot obstipatie en daarmee tot anale kloven of aambeien.
• Endometriose: Bij sommige vrouwen met endometriose kan er sprake zijn van pijnlijke zwellingen in het anale gebied door ontstekingen of littekenvorming.

Vrouwen worden vaak aangeraden om aandacht te besteden aan voeding, beweging en medische controle, vooral tijdens hormonale veranderingen of zwangerschap.

Een anaal bultje bij ouderen

Bij ouderen komen anale bultjes vaker voor, deels door leeftijdsgerelateerde veranderingen in het lichaam. Het weefsel rond de anus wordt dunner en kwetsbaarder, en de bloedcirculatie kan minder efficiënt zijn.

• Aambeien en huidflapjes: Ouderen hebben een verhoogd risico op aambeien door een zwakker bindweefsel en een vertraagde darmwerking. Huidflapjes blijven soms achter na het genezen van een aambei.
• Anale abcessen en fistels: Door verminderde weerstand en mogelijke chronische ziekten, zoals diabetes, is de kans op infecties groter.
• Poliepen of gezwellen: Ouderen hebben een iets hogere kans op goedaardige of kwaadaardige gezwellen in de anale regio.
• Doorligwonden (decubitus): Bij bedlegerige ouderen kunnen doorligplekken of irritaties in het anale gebied zich manifesteren als zwellingen of pijnlijke bultjes.

Regelmatige medische controle en een vezelrijk dieet zijn belangrijk voor het behoud van een gezonde anale regio bij ouderen. Daarnaast helpt goede hygiëne en een actieve leefstijl om klachten te voorkomen.

Risicofactoren

Een bultje bij de anus ontstaat zelden zomaar. Meestal spelen specifieke factoren een rol die de kans op zwellingen, knobbeltjes of irritaties vergroten. Het begrijpen van deze risicofactoren kan helpen om klachten te voorkomen of snel te herkennen.

Langdurige druk op het anale gebied
Langdurig zitten, zwaar tillen, of frequente inspanning tijdens de stoelgang kan druk uitoefenen op de bloedvaten in het anale gebied. Dit verhoogt het risico op aambeien, huidflapjes en zelfs anale trombose.

Chronische obstipatie of diarree
Beide uitersten in de stoelgangcyclus vormen een belasting voor de anus. Bij obstipatie veroorzaakt persen een toename van druk, terwijl frequente diarree de huid kan irriteren en infecties kan bevorderen.

Gebrek aan vezelrijke voeding
Een dieet met weinig vezels kan leiden tot harde ontlasting, wat het risico op anale kloven en aambeien vergroot. Vezels uit groenten, fruit en volkorenproducten helpen dit risico te verkleinen.

Slechte hygiëne of overmatige reiniging
Een gebrek aan hygiëne kan bacteriële infecties veroorzaken, terwijl overmatig gebruik van zeep of ruwe reiniging de huid irriteert en zwellingen kan veroorzaken.

Seksuele activiteiten
Anale geslachtsgemeenschap kan leiden tot irritatie, kleine scheurtjes of infecties, zoals genitale herpes of anale wratten, die zichtbaar worden als bultjes.

Risicogroepen

Bepaalde groepen mensen lopen een grotere kans om last te krijgen van een bultje bij de anus. Dit komt door specifieke fysieke, leefstijl- of medische omstandigheden.

Zwangere vrouwen
Door de verhoogde druk in het bekkengebied en hormonale veranderingen hebben zwangere vrouwen een verhoogd risico op aambeien en huidflapjes. Deze klachten kunnen vaak tijdelijk zijn, maar verdienen aandacht.

Mensen met een zittende leefstijl
Langdurig zitten, bijvoorbeeld door een kantoor- of chauffeursbaan, vermindert de doorbloeding in het bekkengebied. Dit verhoogt de kans op aambeien en andere zwellingen.

Mensen met chronische darmziekten
Personen met aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa hebben een verhoogd risico op anale fistels, abcessen en ontstekingen in het anale gebied.

Mensen met slechte mond- of huidgezondheid
Bacteriële infecties, zoals die afkomstig zijn van een slechte mondgezondheid of slechte huidverzorging, kunnen zich verspreiden en leiden tot abcessen in het anale gebied.

Mensen met een verzwakt immuunsysteem
Patiënten die immuunsuppressiva gebruiken of een aandoening hebben zoals HIV, lopen een groter risico op infecties, zoals anale wratten, herpes of abcessen.

Bij welke symptomen een arts bezoeken?

Raadpleeg een arts als je het volgende opmerkt:

• onverklaarbare veranderingen in stoelgang
• pijn of frequent ongemak in het rectale gebied, met name bij stoelgang
• pusachtige afscheiding uit een knobbeltje bij de anus
• symptomen van een systemische infectie, zoals:
• koorts
• zwelling (gezwollen anus)
• roodheid
• toenemende hoeveelheid bloed op toiletpapier bij het afvegen van de billen na het poepen

Sommige van de bovenstaande symptomen kunnen ook worden veroorzaakt door andere aandoeningen, zoals een anuskloofje, anale wratten en aambeien.

Onderzoek en diagnose

Een bultje bij de anus kan uiteenlopende oorzaken hebben, van onschuldige huidflapjes tot ernstigere aandoeningen zoals een abces of fistel. Het stellen van een juiste diagnose vereist zorgvuldige observatie en soms aanvullende onderzoeken. Hier volgt een uitgebreide uitleg over hoe artsen te werk gaan om de oorzaak van een anaal bultje vast te stellen.

De eerste stap: een grondige anamnese
De arts begint meestal met een uitgebreide anamnese, waarin je wordt gevraagd naar je klachten en medische voorgeschiedenis. Belangrijke vragen zijn onder andere:

• Hoe lang is het bultje aanwezig?
• Is er sprake van pijn, jeuk of bloeding?
• Heb je veranderingen in je ontlasting opgemerkt, zoals obstipatie of diarree?
• Heb je koorts of een algemeen ziek gevoel?
• Zijn er eerdere anale klachten, zoals aambeien, fistels of infecties?

Daarnaast kan de arts vragen naar leefstijl en gewoonten, zoals dieet, hygiëne en seksuele activiteiten.

Lichamelijk onderzoek: kijken en voelen
Na de anamnese volgt een visuele inspectie en palpatie (voelen) van de anale regio. De arts controleert:

• De locatie en grootte van het bultje: Is het extern zichtbaar of intern voelbaar?
• Het type bultje: Is het zacht, hard, rood, gezwollen of pijnlijk?
• Aanwezigheid van andere symptomen: Zoals pus, ontstekingen of huidveranderingen.

Met een zachte druk kan de arts bepalen of er sprake is van gevoeligheid of vloeistofophoping, wat kan wijzen op een abces.

Inwendig onderzoek: een dieper kijkje
Bij intern gelokaliseerde bultjes of bij twijfel over de oorzaak kan een rectaal toucher (inwendig onderzoek met de vinger) worden uitgevoerd. Hierbij beoordeelt de arts:

• De consistentie van het weefsel in de anus en endeldarm.
• De aanwezigheid van interne aambeien, poliepen of tumoren.
• Mogelijke pijn of weerstand die wijst op ontsteking of obstructie.

Aanvullende onderzoeken: wanneer meer duidelijkheid nodig is
Bij onduidelijke of complexe gevallen kan aanvullend onderzoek worden ingezet om de oorzaak van het bultje verder te onderzoeken. Dit zijn enkele veelgebruikte technieken:

Anoscopie
Een kleine holle buis met verlichting wordt gebruikt om de binnenkant van de anus en het onderste deel van de endeldarm te bekijken. Dit helpt bij het identificeren van interne aambeien, fissuren, poliepen of tekenen van ontsteking.

Echografie (anale endo-echografie)
Een kleine echo-sonde wordt in de anus ingebracht om gedetailleerde beelden te maken van de interne structuren. Dit onderzoek is vooral nuttig bij het opsporen van abcessen, fistels of verdikte weefsels.

MRI-scan
Bij complexere aandoeningen, zoals fistels of verdachte gezwellen, kan een MRI worden ingezet. Dit biedt een gedetailleerd beeld van de weke delen rondom de anus en helpt de arts bij het plannen van een eventuele behandeling.

Bloedonderzoek
Een bloedonderzoek kan worden uitgevoerd om te controleren op infecties (verhoogde witte bloedcellen) of ontstekingsmarkers. Dit is vooral nuttig bij verdenking van een abces of een systemische infectie.

Biopsie
Bij verdachte bultjes, zoals een knobbeltje dat niet reageert op standaardbehandeling, kan een klein stukje weefsel worden verwijderd voor microscopisch onderzoek. Dit wordt gedaan om kanker of andere zeldzame aandoeningen uit te sluiten.

Specialistische onderzoeken: minder vaak voorkomend
In uitzonderlijke gevallen kunnen deze onderzoeken worden ingezet:

• Manometrie: Dit meet de druk en functie van de sfincterspieren rond de anus, nuttig bij chronische klachten.
• PET-scan: Bij verdenking van kanker of uitgebreide infectie kan een PET-scan worden uitgevoerd om de activiteit van verdachte weefsels te meten.
• Coloscopie: Bij bultjes die gepaard gaan met rectale bloedingen of veranderingen in de stoelgang kan een volledige coloscopie nodig zijn om de gehele dikke darm te onderzoeken.

Diagnose: puzzelstukjes samenvoegen
Met de resultaten van bovenstaande onderzoeken kan de arts een diagnose stellen. Veelvoorkomende diagnoses zijn:

• Aambeien of huidflapjes: Goedaardige bultjes door druk op de bloedvaten.
• Abces of fistel: Pijnlijke infecties die snelle behandeling vereisen.
• Poliepen of gezwellen: Kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn en vragen om verdere controle.
• Schimmelinfecties of wratten: Typisch bij patiënten met irritatie of jeuk.

Medische behandeling van knobbel naast anus

Anuswratten
Anale wratten kunnen in principe geen kwaad en verdwijnen binnen enkele jaren vanzelf. Wanneer er veel wratten zijn, kun je ze elektrisch laten wegschroeien (coagulatie).

Anuspuistjes
Als je een bobbel bij je anus voelt en het betreft een puistje, dan moet je er vooral niet in knijpen of anderszins manipuleren. Enkele eenvoudige hygiënische stappen kunnen voldoende zijn om het probleem op te lossen:

• gebruik bij voorkeur geen toiletpapier na de stoelgang, maar gebruik een toiltedouche, ook wel gekscherend 'douche voor de billen' genoemd
• reinig je anus en billen met warm water tijdens het baden en douchen
• draag schoon katoenen ondergoed, wat vaak beter ademt dan andere stoffen.
• verwijder zo snel mogelijk nat ondergoed, zwembroek/badpak of andere kleding

Als de puistjes aanwezig blijven, is het het verstandig om je huisarts te raadplegen.

Infectie
Antibiotica en schimmelwerende crèmes en pillen kunnen respectievelijk worden gebruikt voor een bacteriële en een schimmelinfectie.

Aambeien
Drink voldoende, dat wil zeggen 1,5 tot 2 liter per dag. Zorg dagelijks voor genoeg lichaamsbeweging en eet vezelrijk.Je kunt ook aambeienzalf gebruiken ter verlichting van de klachten.

Genitale herpes
Bij lichte klachten kan de huisarts een indrogende crème voorschrijven. Bij een eerste infectie of bij ernstige klachten kan de huisarts tabletten voorschrijven die het virus te remmen.

Anaal hemetoom
Een anaal hematoom kan vaak met zelfzorg verdwijnen (zoals het nemen van een warm bad, pijnstillers en voldoende drinken en gezond eten), maar soms is een chirurgische ingreep nodig.

Anaal abces
Het abces moet worden opengemaakt om de pus eruit te laten (abcesdrainage).

Waterwratjes
De waterwratjes verdwijnen meestal vanzelf binnen 1 jaar en een behandeling is niet nodig. Je kunt er desgewenst Sudocrem opsmeren.

Endeldarmverzakking
Een endeldarmverzakking kan behandeld worden met het aanpassen van voeding en eventueel laxeermiddel, bekkenfysiotherapie,
darmspoelen en begeleiding van een continentieverpleegkundige. Soms is een operatieve ingreep nodig.

Anale huidflapjes
Als er sprake is van aanhoudende anale jeuk of cosmetische bezwaren, dan kan de chirurg de huidflapjes verwijderen.

Anuskanker
De standaardbehandelingen van anuskanker zijn radiotherapie (bestraling), chemotherapie en een operatie.

Huismiddel bij pijnlijke anusbult

Warm kompres aanbrengen

Een eenvoudig warm kompres kan worden aangebracht rond het gebied van ongemak om pijnlijke gezwollen bulten rond de anus te verzachten en te verlichten. Dit kan worden gebruikt bij aambeien, anale abcessen en andere hobbels op de anus.

Tea tree-olie

Je kunt ook tea tree-olie gebruiken om pijnlijke, jeukende en gezwollen bult op de anus te verwijderen. Tea tree-olie is naar verluidt een geweldig antiseptisch en antischimmelmiddel. Het is wel raadzaam om de tea-olie te verdunnen voordat ze op de huid wordt aangebracht.

Antiseptische crèmes

Een antiseptisch middel of zeep kan gebruikt worden ter reiniging van de huid bij een schimmelinfecties. Antiseptica helpen je huid schoon te houden en versnellen de genezing van dergelijke infecties.

Aloë vera

Aloë vera-gel is een natuurlijke antiseptische, antibacteriële en ontstekingsremmende remedie. Het aanbrengen van aloë vera-gel op een bult op de anus zal de jeuk helpen kalmeren en de zwelling verlichten, vooral voor aambeien en anale wratten.

Prognose en herstel

De prognose van een bultje bij de anus hangt af van de oorzaak, maar het goede nieuws is dat de meeste gevallen goed behandelbaar zijn. Of het nu gaat om een eenvoudig huidflapje, een aambei of een infectieus abces, met de juiste zorg en aandacht is volledig herstel meestal binnen handbereik.

Snelle oplossingen voor veelvoorkomende oorzaken

• Aambeien en huidflapjes: Bij aanpassing van leefstijl, zoals een vezelrijk dieet en voldoende beweging, verdwijnen klachten vaak binnen enkele weken. Restklachten, zoals cosmetisch storende flapjes, kunnen chirurgisch worden verholpen met uitstekende resultaten.
• Infecties en abcessen: Een goed uitgevoerde drainage en een antibioticakuur bieden vaak direct verlichting. Bij snelle behandeling blijft blijvende schade zeldzaam.

Complexere aandoeningen vragen meer tijd

• Anale fistels: Deze vereisen soms meerdere behandelingen, zoals chirurgische ingrepen of seton-therapie, maar de meeste patiënten herstellen volledig zonder langdurige gevolgen.
• Endeldarmverzakking: Bij conservatieve therapieën zoals bekkenbodemtraining is er vaak aanzienlijke verbetering, terwijl chirurgische correcties in ernstige gevallen duurzame verlichting bieden.

Zeldzamere oorzaken: met aandacht naar herstel
Bij minder voorkomende oorzaken, zoals anuskanker, is de prognose afhankelijk van het stadium waarin de diagnose wordt gesteld. Vroege detectie en moderne behandelingen zoals chemoradiotherapie vergroten de overlevingskansen aanzienlijk en kunnen een goede kwaliteit van leven bieden.

Terugval voorkomen: de sleutel tot succes
Om herhaling te voorkomen, zijn preventieve maatregelen belangrijk. Een gezonde leefstijl, goede hygiëne en het vermijden van risicofactoren zoals roken of overmatige inspanning tijdens de stoelgang kunnen toekomstige klachten helpen voorkomen.

Lees verder

• Bultje bij anus: oorzaken van bult of knobbeltje bij de anus
• Aambeien: pijn bij zitten en pijn bij poepen verlichten
• Pijnlijke stoelgang: pijn bij poepen & bloed bij ontlasting
• Endeldarmverzakking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Anale jeuk (jeukende anus): oorzaken van jeuk aan de anus