Anale jeuk na ontlasting: oorzaken van jeuk na het poepen

Anale jeuk na ontlasting komt relatief vaak voor. Niet zelden wordt dit veroorzaakt door fecale incontinentie of aambeien. In sommige gevallen treden naast de jeuk ook symptomen op zoals pijn, gevoel van vreemd lichaam, branderig gevoel, sijpelen, ontlastingsverlies of anale afscheiding. Jeuk na het poepen wordt gekenmerkt door (een intense) jeuk van de anus en het omliggende gebied en kan het leidende symptoom zijn van talrijke aandoeningen. Kortdurende, milde jeuk aan de anus hoeft niet per se door een arts te worden behandeld. De meeste vormen van jeuk zijn allergische reacties op voedsel en huidirritatie. Als de klachten langer aanhouden en schrijnend worden, is het verstandig je huisarts te raadplegen.

• Anale jeuk na ontlasting
• Hoe vaak komt het voor?
• Symptomen
• Oorzaken van jeuk na het poepen
• Voeding en hygiënische doekjes
• Aambeien
• Ontlastingsincontinentie
• Chronische diarree
• Vaak anus afvegen
• Proctologische oorzaken
• Eczeem, psoriasis en andere huidaandoeningen
• Andere oorzaken
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van jeukende anus na stoelgang
• Preventie

Anale jeuk na ontlasting

Anale jeuk na ontlasting duidt op (intense) in het anale gebied nadat je hebt gepoept. Anale jeuk staat ook wel bekend als pruritus ani. Dit verwijst naar jeukgevoelens die optreden bij de anus, het laatste stukje van de endeldarm. Jeuk na het poepen is een vaak voorkomend verschijnsel en niet direct iets om je zorgen over te maken.

Hoe vaak komt het voor?

Hoeveel mensen er feitelijk per jaar door worden getroffen, kan echter niet worden vastgesteld. Vele mensen schamen zich en ervaren een forse drempel om hun huisarts te raadplegen met dit ongemak. Naar schatting heeft 1 tot 5 procent van alle Nederlanders jaarlijks last van anale jeuk na ontlasting waarbij mannen veel vaker lijden aan dit probleem dan vrouwen. In de meeste gevallen komt het onplezierige symptoom voor bij mensen tussen de leeftijd van 30 en 50 jaar. Maar zelfs kinderen kunnen lijden aan jeuk na de ontlasting.

Symptomen

Anale jeuk kan gepaard gaan met roodheid, branderigheid en pijn. De jeuk en irritatie kunnen tijdelijk of continu aanwezig zijn, afhankelijk van de oorzaak.

Oorzaken van jeuk na het poepen

Voeding en hygiënische doekjes

De oorzaken van een jeukende anus na de ontlasting zijn heel verschillend. De oorzaak kan relatief onschuldig zijn, maar soms is er sprake van een ernstige aandoening. Meestal wordt het veroorzaakt door irriterende voedingsmiddelen, zoals koffie, chocolade en scherpe kruiden (Spaanse pepers). Daarnaast komt contactallergie aan de anus voor, vaak uitgelokt door allerlei bestanddelen die zijn verwerkt in hygiënische (toilet)doekjes.

Aambeien

De meest voorkomende oorzaak van klachten na de stoelgang is aambeien. Aambeien zijn uitgezakte zwellichamen die zowel inwendig als uitwendig aanwezig kunnen zijn. Aambeien veroorzaken irritatie van de extreem gevoelige huid bij de anus. Aambeien kunnen soms bloedverlies bij de ontlasting geven, evenals jeuk of een branderig gevoel rondom de anus.

Ontlastingsincontinentie

Ontlastingsincontinentie of fecale incontinentie duidt op het ongewenst verlies van ontlasting of het niet kunnen ophouden van de ontlasting. Dit kan de huid irriteren en jeuk veroorzaken.

Chronische diarree

Inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kunnen chronische diarree veroorzaken. Dit kan de anus irriteren en jeuk (na het poepen) veroorzaken.

Vaak anus afvegen

Het vaak afvegen van je anus met (hard) toiletpapier kan ook irritatie en jeuk in de hand werken. Er kunnen kleine wondjes ontstaan die door het contact met ontlasting gaan irriteren.

Proctologische oorzaken

Andere mogelijke oorzaken van anale jeuk na ontlasting zijn fistels, anale huidverwondingen zoals anale fissuren (anuskloofjes) en rectale prolaps of endeldarmverzakking. Soms wordt de jeuk na stoelgang ook veroorzaakt door nieuw ontwikkeld lichaamsweefsel zoals een anale poliep of anuskanker.

Eczeem, psoriasis en andere huidaandoeningen

Bij ongeveer 50 procent van alle patiënten veroorzaakt een huidaandoening anale jeuk na het poepen. Niet zelden zit een inflammatoire huidreactie zoals perianaal eczeem achter de klachten. Het perianale eczeem en de jeuk is echter geen onafhankelijke ziekte, maar slechts een symptoom dat bij de meeste mensen wordt veroorzaakt door de inname van bepaalde medicijnen, chemicaliën, wrijving of een vochtige omgeving. Zelfs huidaandoeningen zoals hidradenitis suppurativa, lichen planus, bulleuze dermatosen (zoals de auto-immuun blaarziekten bulleus pemphigoïd en pemphigus) of psoriasis inversa kunnen de trigger zijn voor anale jeuk na ontlasting.

Andere oorzaken

Voorzichtigheid is ook vereist bij diabetici. Mensen met diabetes hebben vaak jeuk in de anale regio. Maar ook aandoeningen van de schildklier, lever of bloed, stoornissen van het immuunsysteem, schimmelinfecties, herpes zoster (gordelroos) of seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) kunnen een jeukend gevoel na de stoelgang veroorzaken.

Onderzoek en diagnose

Indien onschadelijke oorzaken zoals contactallergie voor chemicaliën in toiletpapier of hygiënedoekjes de reden zijn voor jeuk na het poepen, dan hoef je geen afspraak te maken met je huisarts. Als de jeuk echter langer aanhoudt of ondraaglijke vormen aanneemt, dan is de gang naar de dokter snel gemaakt.

In een gesprek vraagt ​​de huisarts welke klachten en symptomen je ervaart. Ook belangrijk is informatie over mogelijke reeds bestaande darmaandoeningen of aambeien. Vervolgens onderzoekt de arts de anale regio. Proctoscopie met een endoscoop is ook mogelijk. Dit wordt meestal gedaan door een MDL-arts. Hierbij wordt de anus en het slijmvlies van de endeldarm onderzocht middels een korte metalen buis – de proctoscoop – die je lichaam wordt gebracht. Huid en slijmvliezen worden grondig gecontroleerd om infecties te detecteren.

Behandeling van jeukende anus na stoelgang

De behandeling van de jeuk is afhankelijk van de oorzaak. Een geslaagde behandeling van de onderliggende oorzaak, zorgt ervoor dat de jeuk ook verdwijnt. Bij een diabeet is bijvoorbeeld een optimale instelling van zijn bloedglucose vereist. Verwondingen aan de anus die niet ontstoken zijn, vereisen meestal geen behandeling en gaan vaak vanzelf over. Als het niet mogelijk is om de oorzaak snel te verhelpen, kan ook symptomatische behandeling plaatsvinden middels een zalf met een ontstekingsremmend of lokaal anesthetisch (verdovend) effect. Aambeienzalf helpt bij aambeien. Een andere therapeutische optie is een zitbad, het is ook belangrijk om goede anale hygiëne te betrachten. Dit omvat het reinigen van de anus met water na elke stoelgang om de ontlasting volledig te verwijderen. Dit kan bijvoorbeeld met een toiletdouche. Het toiletpapier moet droog en zacht zijn. Met het toiletpapier dep je de intieme regio droog, dus niet vegen. Ook nuttig is het dragen van katoenen of linnen ondergoed. Dit voorkomt dat het anale gebied te vochtig en te warm wordt.

Preventie

Om jeuk na de stoelgang te voorkomen, wordt regelmatige zorg voor het gevoelige anale gebied aanbevolen. Zo is grondige reiniging na iedere stoelgang uiterst belangrijk, bij voorkeur met een toiletdouche. Bovendien moet de consumptie van gekruid voedsel, zuivelproducten, noten, cafeïne en alcohol grotendeels worden vermeden. Het is ook raadzaam om geen vochtig toiletpapier te gebruiken, omdat dit stoffen kan bevatten die de beschermende laag op de huid negatief beïnvloeden en voor irritatie zorgen.

Lees verder

• Anale jeuk (jeukende anus): oorzaken van jeuk aan de anus
• Jeukende anus na ontlasting, met bloed of wormen
• Jeuk aan de anus: symptomen, oorzaak en behandeling
• Brandende anus: oorzaken van branderig gevoel aan de anus
• Branderige anus: oorzaken branderig gevoel of brandende anus