Brandende anus: oorzaken van branderig gevoel aan de anus

Een brandende anus is een vervelende klacht die relatief vaak voorkomt. Vaak komt het door wat je gegeten hebt, bijvoorbeeld een pittig gerecht of zijn onschuldige aandoeningen zoals aambeien, anale fissuren, fistels of poliepen verantwoordelijk voor het branderige gevoel, jeuk of pijn. Slechts zeer sporadisch gaat het om een ernstige ziekte, zoals kanker. De symptomen kunnen het dagelijks leven en de kwaliteit van leven ernstig beperken, zoals in het geval van fecale incontinentie of ontlastingsincontinentie. Aanhoudende klachten van brandende anus moeten door een arts worden opgehelderd zodat de oorzaak adequaat behandeld kan worden.

• Oorzaken van een brandende anus
• Aambeien
• Oorzaken
• Symptomen
• Classificatie van aambeien
• Behandeling
• Peri-anaal trombose (PAT)
• Anale fistels / anaal abces
• Anale kloven of scheurtjes
• Anale fissuren
• Behandeling van kloofjes bij de anus
• Branderig gevoel aan de anus door een mariske
• Anale poliep
• Genitale wratten
• Anuskanker
• Ontlastingsincontinentie
• Endeldarmverzakking

Oorzaken van een brandende anus

Onschadelijke aandoeningen aan de anus komen veel vaker voor dan ernstige ziekten. Niettemin moeten klachten altijd worden verduidelijkt als de klachten blijven aanhouden. Zowel relatief onschadelijke als bedreigende ziekten kunnen vergelijkbare symptomen vertonen zoals jeukende anus, brandende anus, pijnlijke anus, bloed bij de ontlasting, slijm bij de ontlasting, obstipatie en diarree. Bovendien kunnen zelfs onschadelijke kwalen buitengewoon oncomfortabel en vervelend zijn, omdat de darmuitgang niet eenvoudig tijdelijk kan worden gesedeerd, zoals. een verstuikte pols.

Aambeien

Oorzaken

Aambeien zijn uitstulpingen aan de binnenkant van de anus. Aambeien kunnen verschillende oorzaken hebben, zoals obstipatie waardoor je moet persen omdat je ontlasting hard is. De meest voorkomende oorzaak van aambeien is dan ook langdurige en verhoogde druk tijdens de stoelgang. Obstipatie kan bijvoorbeeld optreden bij slechte voeding, lage vezelinname, lage vochtinname (te weinig water drinken) en te weinig beweging.

Ophouden van de ontlasting is ook een mogelijke oorzaak. Dit komt doordat de opgehoopte ontlasting in endeldarm of rectum de druk in de aders boven de anus doet toenemen. Ook mensen die veel zitten en weinig bewegen, kunnen sneller aambeien krijgen. Lang zitten en drukken of persen tijdens de stoelgang of verhoogde druk tijdens de zwangerschap kan ook de veneuze drainage belemmeren.

Symptomen

Aambeien is de meest voorkomende aandoening van de anus. De leeftijdspiek is tussen 45 en 65 jaar en ongeveer één op de drie mensen in zijn leven heeft op een bepaald moment klachten met aambeien. Typische symptomen zijn helderrood bloed tijdens stoelgang, pijn, branderig gevoel, jeuk, vreemd lichaamssensatie en een onaangenaam vochtig gevoel.

Classificatie van aambeien

De aambeien die ongemak veroorzaken zijn verdeeld in 4 graden. Bij graad I zijn de aambeien alleen anoscopisch zichtbaar (onderzoek van het anale kanaal). Bij graad II verschijnen de aambeien tijdens het persen, maar glijden ze vanzelf terug. Bij graad III moeten de opgekomen aambeien met de hand teruggeduwd worden en bij graad IV blijven ze uit de anus steken en kunnen ze niet gemakkelijk teruggeduwd worden.

Aambeien graad I en II veroorzaken meestal weinig ongemak en hoeven alleen operatief behandeld te worden als ze zo snel bloeden dat je na verloop van tijd bloedarmoede ontwikkelt. Graad III en vooral graad IV veroorzaken ernstig ongemak en vereisen gewoonlijk een chirurgische behandeling.

Behandeling

Niet-operatieve maatregelen omvatten voornamelijk leefstijlveranderingen, zoals regelmatig bewegen, voldoende drinken, voldoende vezelinname en anale hygiëne. Daarnaast kan een aambeienzalf en zetpillen uitkomst bieden. Om de pijn als gevolg van aambeien te verminderen kan het nemen van een warm (zit)bad helpen. Zo nodig kan de huisarts vezelpreparaten voorschrijven of desnoods laxeermiddelen zoals macrogol of magnesiumoxide

Chirurgisch zijn verschillende maatregelen beschikbaar. Kleinere aambeien kunnen worden behandeld met rubberbandligatie, waarbij een heel klein elastiekje rondom de aambei geplaatst wordt aan de binnenzijde van de anus. De aambei kan hierdoor niet naar beneden zakken en na een aantal dagen sterft de aambei af en wordt het elastiekje uitgepoept.

Peri-anaal trombose (PAT)

Een peri-anale trombose (PAT) duidt op een pijnlijke, harde en blauwe knobbel of bultje bij de anus. Hierbij gaat het om bloedklontering (trombose) in een gestuwde uitwendige aambei. De trombose is ongevaarlijk, maar kan zeer pijnlijk zijn. Risicofactoren voor de ontwikkeling zijn zwangerschap en mogelijk ernstige lichamelijke inspanning of diarree. Een peri-anaal trombose geneest normaal gesproken spontaan in 1 a 2 weken, met de kans dat er na genezing een mariske overblijft.

Anale fistels / anaal abces

Een peri-anale fistel is een nieuw ontstane verbinding (kanaaltje) tussen het anale kanaal en de huid rondom de anus en ontstaat meestal na een eerdere ontsteking in het anale gebied. Vaak ontstaat zo'n gangetje na een peri-anaal abces. Het abces kan erg pijnlijk zijn. Bij spontane lediging neemt de pijn direct af. Vaak moet het abces echter chirurgisch worden geopend met een kleine incisie zodat de pus kan weglekken. Het abces moet altijd van binnen naar buiten genezen. Als er een fistel is, moet deze worden onderzocht en schoongemaakt. Wanneer de fistel door de kringspier gaat, wordt vaak een rubberen band in de fistel geplaatst, die later wordt verwijderd. Een eenvoudige manier om de fistel te sluiten is om de fistel te sluiten met een soort collageenplug. Dit is niet erg pijnlijk en de sluitspier zal zeker niet worden geschaad. Het slagingspercentage is zeer laag met 20%. Een laserbehandeling is minder pijnlijk en hierbij wordt de de fistel en de opening aan de binnenzijde van het anale kanaal dichtgebrand. Deze behandelvorm heeft een slagingspercentage van 80. Voor lange fistels en de ziekte van Crohn worden fistels soms gevuld met het fibrine van natuurlijke weefsellijm.

Anale kloven of scheurtjes

Anale fissuren

Anale kloven zijn kleine, slecht helende scheurtjes in de anus die zeer pijnlijk zijn, vooral tijdens en na de stoelgang, en vaak merk je rood bloed op in de ontlasting of op het toiletpapier. Als het scheurtje niet of slecht geneest, kan dit leiden tot chronische klachten. Er zijn veel mogelijke oorzaken.. Obstipatie (of harde stoelgang) zijn verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de anale fissuren, maar diarree kan ook leiden tot anale fissuren. Niet zelden komen anale fissuren voor na de bevalling of kunnen het gevolg zijn van of samengaan met andere ziekten zoals aids, inflammatoire darmziekten of tumoren.

Behandeling van kloofjes bij de anus

De anale fissuren hoeven meestal niet operatief te worden behandeld. Met conservatieve maatregelen zoals leefstijlmaatregelen (zoals voldoende vezels eten en voldoende drinken), zalven of crème en warme zitbaden om de sluitspieren te ontspannen, kunnen de anale kloven in meer dan 80% van de gevallen genezen. Andere behandelingsopties omvatten injecties van botox (botulinumtoxine), die de sluitspieren ontspant. Na de injecties kan echter tijdelijke milde ontlastingsincontinentie optreden.

Als de anale kloofjes niet genezen met deze maatregelen, kan ene operatieve ingreep worden overwogen. In het verleden werd vaak manuele anale dilatatie uitgevoerd: Bij deze operatie wordt de sluitspier voorzichtig opgerekt. Deze methode is zeer succesvol, maar leidt vaak tot incontinentie, als de sluitspier te veel wordt overbelast. Deze methode wordt daarom alleen gebruikt in uitzonderlijke gevallen en door zeer ervaren chirurgen. Tegenwoordig zijn de chirurgische maatregelen voornamelijk gericht op het reinigen van de kloof of fissuur (een fissurectomie), het verwijderen van overtollig weefsel (marisken), een verschuivingsplastiek (waarbij de fissuur helemaal wordt verwijderd, of (zeer zelden) een laterale interne sfincterotomie (LIS) gericht op pijnbestrijding en waarbij een deel van de sluitspier wordt ingeknipt.

Branderig gevoel aan de anus door een mariske

Marisken zijn huidplooien of huidflapjes die direct bij de anusopening liggen. Ze kunnen afkomstig zijn van oude perianale veneuze trombose of een getromboseerde aambei en zijn meestal niet pijnlijk. Als je er geen last van hebt, dan is ene behandeling niet nodig. Huidflapjes kunnen zo nodig verwijderd worden middels:

• excisie (wegsnijden)
• cryotherapie
• electrodesiccatie
• laserbehandeling

Anale poliep

Deze kleine uitsteeksels van de anale huid kunnen eenvoudig worden verwijderd door een chirurg.

Genitale wratten

Genitale wratten behoren tot de seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's). Het is een besmettelijke virale ziekte. Er ontstaan hierbij groepjes rozerode tot grijswitte wratten rond de anus. Genitale wratten kunnen geen kwaad en gaan uiteindelijk spontaan over. Je kunt de wratten behandelen door ze aan te stippen met een crème of vloeistof met podofyllotoxine.

Anuskanker

Gelukkig is anuskanker relatief zeldzaam. Anuskanker kan de volgende symptomen veroorzaken:

• bloeden uit de anus of het rectum
• pijn in het gebied van de anus
• een massa of groei in het anale kanaal
• anale jeuk

Ontlastingsincontinentie

Fecale incontinentie of ontlastingsincontinentie betekent het verlies van darminhoud op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats, dus ongewild. Incontinentie is bij uitstek een taboe-onderwerp, het wordt als gênant ervaren en beperkt het leven van alledag en kwaliteit van leven ernstig. Ontlastingsincontinentie kan verschillende oorzaken hebben. Schade aan of verzwakking van de zenuwen na een beroerte, ziekten zoals de ziekte van Parkinson, multiple sclerose (MS) en diabetes of zelfs gevorderde leeftijd kunnen bijvoorbeeld leiden tot incontinentie. Inflammatoire darmaandoeningen zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn en chirurgische ingrepen aan het kleine bekken of de anus kunnen ook leiden tot incontinentie als de reservoirfunctie van het rectum wordt aangetast of een sfincterdefect ontstaat. Als tijdens een geboorte de sfincter of kringspier tijdens een episiotomie (het inknippen van het perineum) ernstig overbelast, gewond of doorgesneden wordt, kan dit later ook leiden tot incontinentie. Er zijn zowel niet-operatieve als operatieve behandelmethoden.

Endeldarmverzakking

Een endeldarmverzakking of rectale prolaps is een zeldzame ziekte veroorzaakt door zwakte in de bekkenbodem en algemene zwakte van het bindweefsel op oudere leeftijd. De behandeling wordt operatief uitgevoerd door het rectum omhoog te trekken en het rectum te fixeren met een kijkoperatie (laparoscopische rectopexie). Een andere methode is het verwijderen van een deel van het rectum of endeldarm.

Lees verder

• Branderige anus: oorzaken branderig gevoel of brandende anus
• Jeuk aan de anus: symptomen, oorzaak en behandeling
• Jeuk bilspleet of jeuk bilnaad: oorzaken en behandeling
• Jeukende anus na ontlasting, met bloed of wormen
• Anale jeuk na ontlasting: oorzaken van jeuk na het poepen