Jeukende anus na ontlasting, met bloed of wormen

Een jeukende anus is een vervelend probleem. Een jeukende anus of anale jeuk, ook wel perianale jeuk of pruritus ani genoemd, is een irriterende en gênante symptoomdiagnose. Bij anale jeuk bestaat de klacht uit jeuk rond de anus en het kan zich uitbreiden in het perineale gebied, het gebied rond de anus. Vaak begint het als een kriebelend gevoel of lichte jeuk rondom de anus. De jeuk kan geleidelijk heviger worden en uitbreiden naar het scrotum (de balzak), de vulva, maar vooral naar de middellijn van de bilnaad. Meer mannen dan vrouwen hebben last van anale jeuk. Bij kinderen wordt het zelden gezien.

Jeukende anus

• Wat is pruritus ani - jeukende anus?
• Wat zijn de mogelijke oorzaak van een jeukende anus?
• Irritatief eczeem
• Dermatologische afwijkingen
• Proctologische afwijkingen
• Inwendige of interne ziekten
• Wat zijn de klachten?
• Wat kun je doen als je last hebt van een jeukende anus?
• Wat kun jezelf doen bij een jeukende anus?
• Goede hygiëne
• Geen zeep gebruiken
• Zorg voor zachte ontlasting
• Draag loszittende broeken

Wat is pruritus ani - jeukende anus?

Bij pruritus ani bestaat de klacht uit een jeukende anus, wat in ernst kan variëren en kan verergeren te krabben. Door de jeuk en branderigheid kun je gaan krabben, waardoor uiteindelijk een traumatische dermatitis ontstaat en de jeuk chronisch wordt. Er is dan sprake van een gesloten vicieuze cirkel van jeuk-krabben-dermatitis, welke moeilijk is te doorbreken.

Symptoomdiagnose
Pruritus ani is een symptoomdiagnose. Anale jeuk is geen ziekte op zich, maar eerder een teken of symptoom van een onderliggend probleem of onderliggende aandoening. In de meeste gevallen is er een onderliggende oorzaak of aandoening die de anale jeuk veroorzaakt. Soms blijft het echter onduidelijk wat de onderliggende oorzaak van een jeukende anus is. Ongeacht de oorzaak, kan vrijwel elk type anale jeuk met succes worden behandeld.

Wie hebben meer kans op anale jeuk?
Anale jeuk komt vier keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Hoewel iedereen anale jeuk kan ontwikkelen, zijn het toch vooral mensen van 40 jaar en ouder die er last van hebben. Het wordt zelden bij kinderen gezien. Pruritus ani komt in alle sociale lagen van de bevolking voor. Je hebt meer risico om last te krijgen een jeukende anus als je een zittend beroep uitoefent, onder zware psychische druk leeft, zwaarlijvig bent of overmatig veel alcohol drinkt.

Wat zijn de mogelijke oorzaak van een jeukende anus?

Pruritus ani kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende bespreken we hieronder:

Irritatief eczeem

Als gevolg van fecale verontreiniging —dat wil zeggen het achterblijven van een kleine hoeveelheid ontlasting of poep op de huid rond de anus— kan de huid geïrriteerd en beschadigd raken. Hierdoor ontstaat jeuk met kans op invasie van schimmel en bacteriën. Wanneer de huid bovendien te vochtig wordt, ontstaat maceratie (verweking van de huid). Dit kan irritatie en infectie bevorderen. Overmatige bevochtiging van het perianale gebied treedt op bij:

• ondoelmatige hygiëne;
• onvoldoende ventilatie (bij overgewicht, synthetisch ondergoed, plastic stoelen, enz.);
• overmatige transpiratie (vocht, koorts);
• door het lekken van darminhoud als gevolg van bijvoorbeeld een niet goed werkende of beschadigde sluitspier of diarree;
• abnormale vaginale afscheiding;
• urine-incontinentie.

De huid rond de anus kan ook geïrriteerd raken door bepaalde voedingsmiddelen zoals sterk gekruid eten en alcohol en overmatig gebruik van zeep of ontsmettingsmiddelen.

Dermatologische afwijkingen

Dermatomycose (een schimmelinfectie) wordt vaak gezien als oorzaak van anale jeuk. Vooral een candida-infectie komt vaak voor. Candida albicans is een gistachtige schimmel en deze is van nature aanwezig in en op het menselijk lichaam. Vooral in een warme en vochtige omgeving gedijt de gist goed. Denk hierbij aan huidplooien, zoals tussen de billen.

Contactallergie kan ook voorkomen. Door bepaalde stoffen in bijvoorbeeld uit vochtige toiletdoekjes, zalven of crèmes, kan een allergische reacties worden uitgelokt. Andere dermatologische afwijkingen die een jeukende anus kunnen veroorzaken zijn psoriasis, aambeien en erythrasma (een oppervlakkige infectie van de huid met de bacterie Corynebacterium minutissimum).

Proctologische afwijkingen

Proctologische afwijkingen waarbij vocht, pus, bloed en/of slijm bij vrijkomt, geven vaak aanleiding tot anale jeukklachten. Je kunt hierbij denken aan perianale fistels of fissura ani, hemorroïden (aambeien), inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn), frequente diarree en worminfecties.

Inwendige of interne ziekten

Er zijn een aantal inwendige ziekten die met perianale jeuk gepaard kunnen gaan. De twee meest voorkomende zijn:

• diabetes mellitus (suikerziekte, waarbij niet zelden een infectie met Candida albicans optreedt);
• hypothyreoïdie (traag werkende schildklier).

Wat zijn de klachten?

Naast een jeukende anus, kun je last krijgen van een geïrriteerde huid of eczeem rondom de anus. De jeuk kan zich uitbreiden tot de hele perineale regio. Je kunt ook last hebben van slijm- en/of bloedverlies. De jeuk kan sterk wisselen qua intensiteit en de jeuk kan je kinderen in je sociale functioneren; het kan ook de nachtrust verstoren.

Wat kun je doen als je last hebt van een jeukende anus?

Behandeling is afhankelijk van de onderliggende ziekte of aandoening. Als uit onderzoek blijkt dat je een specifieke huidziekte hebt, zoals psoriasis, dan krijg je daardoor een behandeling. Aambeien kunnen direct worden behandeld, evenals andere aandoeningen. Bij een schimmelinfectie is een antischimmelcrème aangewezen en worminfecties kunnen behandeld worden met een parasietdodend middel.

Wat kun jezelf doen bij een jeukende anus?

De volgende adviezen zijn belangrijk om op te volgen bij een jeukende anus:

Goede hygiëne

Zorg voor een goede hygiëne van de anus en de huid rondom de anus. Doe dit door geen toiletpapier te gebruiken, maar met (niet geparfumeerde) natte doekjes te deppen of een toiletdouche te gebruiken. Daarna de huid goed drogen. Houdt de huid zoveel mogelijk droog.

Geen zeep gebruiken

Vermijd zeep en schuimbaden, enz. Was je anus alleen met lauw water en als je toch zeep gebruikt rondom de anus, spoel deze dan goed af. Voorkom dat er zeepresten achterblijven.

Zorg voor zachte ontlasting

Om aambeien, wondjes en andere klachten aan de anus te voorkomen, is het van belang dat je ontlasting zacht en soepel is. Dan hoe je tijdens de stoelgang niet hard te persen en zullen er niet zo gauw wondjes of aambeien ontstaan. Je kunt je ontlasting zacht en soepel houden door vezelrijk te eten,voldoende te drinken, voor voldoende beweging te zorgen en door gezond toiletgedrag te vertonen (dat wil zeggen dat je direct naar het toilet gaat zodra je aandrang voelt).

Draag loszittende broeken

Draag geen strakke broeken of panty's. Ruimzittend katoenen of linnen ondergoed heeft de voorkeur.

Lees verder

• Anale jeuk (jeukende anus): oorzaken van jeuk aan de anus
• Jeuk aan de anus: symptomen, oorzaak en behandeling
• Scheurtjes of kloofjes in de anus: anusfissuur behandelen
• Aarsmaden: klein witte wormpjes rond aars of anus
• Pijn, jeuk en afscheiding uit de anus: oorzaken en symptomen