Scheurtjes of kloofjes in de anus: anusfissuur behandelen

Een scheurtje in de anus of kloofje in de anus is een vervelende klacht. Een anuskloofje is een zwerend kloofje in de huid en/of het slijmvlies van het anale kanaal. In de meeste gevallen ontstaat een anusfissuur door harde ontlasting als gevolg van obstipatie. Andere oorzaken zijn ook mogelijk. Een scheurtje in de anus of kloofje in de anus kan bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door langdurige diarree of door een verhoogde spierspanning, waardoor er een verstoorde bloedvoorziening is rond de anus. Het kloofje kan klachten geven van pijn bij en na ontlasting, jeuk, branderig gevoel, en wat (helderrood) bloedverlies. De behandeling richt zich op het vergemakkelijken van de stoelgang, het verminderen van de pijn en het wegnemen van de verhoogde spanning in een deel van de sluitspier.

• Anusfissuur
• Pijnlijk anuskloofje
• Chronische anusfissuur
• Epidemiologie van scheurtjes of kloofjes in de anus
• Anatomie en fysiologie van de anus in relatie tot anuskloofjes
• Oorzaken scheurtjes of kloofjes in de anus
• Verwonding van het anale kanaal
• Onderliggende aandoening
• Vicieuze cirkel
• Risicofactoren
• Symptomen van scheurtjes of kloofjes in de anus
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Voorbeeld
• Behandeling van een anusfissuur
• Behandeling door de huisarts
• Chirurgische behandeling
• Wat kun je zelf doen?
• Prognose van anuskloofjes
• Complicaties van anale kloofjes en scheurtjes
• Preventie van anuskloofjes
• Casus: Anusfissuur
• Patiëntgegevens
• Huidige situatie
• Symptomen
• Anamnese
• Diagnose
• Behandeling
• Prognose

Anusfissuur

Pijnlijk anuskloofje

Een anusfissuur is een klein en pijnlijk scheurtje of kloofje in de huid en/of het slijmvlies van het anale kanaal. Deze laesie verloopt vaak in de lengterichting. Een anale kloof is meestal het gevolg van obstipatie en passage van harde ontlasting. Een kloofje bij de anus geeft vaak een scherpe, snijdende pijn tijdens of na de stoelgang, met vaak met wat bloedverlies. Er wordt dan wat helderrood bloed op de ontlasting of het toiletpapier aangetroffen.

Chronische anusfissuur

Een anusfissuur geneest meestal binnen een paar weken na adequate behandeling van obstipatie, maar sommige kloofjes kunnen chronisch worden. Als een anale kloof maar niet wil genezen, zal de patiënt voor chirurgische behandeling worden verwezen.

Epidemiologie van scheurtjes of kloofjes in de anus

Anusfissuren, ook wel scheurtjes of kloofjes in de anus genoemd, zijn een veelvoorkomend probleem waar mensen van alle leeftijden mee te maken kunnen krijgen. Deze pijnlijke kleine scheurtjes in de huid of het slijmvlies rond de anus kunnen behoorlijk ongemakkelijk zijn en komen vaker voor dan je misschien denkt. Laten we eens dieper ingaan op de epidemiologie van anusfissuren en ontdekken hoe vaak ze voorkomen, bij wie ze vooral optreden, en wat de belangrijkste risicofactoren zijn.

Hoe vaak komen anusfissuren voor?
Anusfissuren zijn een veelvoorkomende klacht binnen de algemene bevolking. Het wordt geschat dat ongeveer 1 op de 10 mensen op enig moment in hun leven last krijgt van een anusfissuur. Hoewel dit niet altijd tot een doktersbezoek leidt, is het voor veel mensen een bron van aanzienlijke pijn en ongemak. De aandoening komt vaak voor bij zowel mannen als vrouwen, maar er zijn bepaalde groepen die een verhoogd risico hebben. Bij jonge volwassenen en vrouwen in de postpartumperiode komt het vaker voor, evenals bij mensen met chronische obstipatie of een verhoogde spanning in de bekkenbodemspieren.

In Nederland en de overzeese gebiedsdelen, zoals Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, zijn anusfissuren een veelvoorkomende klacht. Door de levensstijl in deze gebieden, die vaak gekenmerkt wordt door een westers voedingspatroon en minder fysieke activiteit, zijn mensen hier niet minder vatbaar voor obstipatie en de bijbehorende risico's. Opvallend is dat in de overzeese gebieden, waar het klimaat warmer is, uitdroging een grotere rol kan spelen bij het ontstaan van obstipatie en daarmee anusfissuren.

Leeftijd en geslacht
Anusfissuren kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar worden het meest gezien bij jongvolwassenen en middelbare leeftijdsgroepen. Bij kinderen onder de 1 jaar worden anusfissuren ook vaak waargenomen, meestal als gevolg van obstipatie. Bij volwassenen is er een lichte toename van gevallen bij vrouwen, met name in de postpartumperiode, wanneer vrouwen meer kans hebben op obstipatie en verhoogde druk tijdens de ontlasting. Anusfissuren worden ook vaker gemeld bij mannen die een verhoogde spanning in de bekkenbodemspieren hebben of regelmatig zware gewichten tillen.

Risicofactoren en omgevingsinvloeden
Obstipatie is de meest voorkomende risicofactor voor het ontwikkelen van een anusfissuur. Harde, droge ontlasting kan scheurtjes veroorzaken wanneer deze door de anus wordt geperst, wat leidt tot de pijnlijke kloofjes. Wist je dat ongeveer 70% van de mensen met chronische obstipatie een verhoogd risico heeft op het ontwikkelen van anusfissuren? Daarnaast kan chronische diarree ook leiden tot irritatie en scheurtjes, vooral als de huid rond de anus vaak wordt blootgesteld aan bijtende stoffen in de ontlasting.

Ook levensstijl en voeding spelen een belangrijke rol. Een dieet dat arm is aan vezels en vocht kan bijdragen aan obstipatie, wat de kans op anusfissuren vergroot. Mensen die weinig bewegen, hebben ook meer kans op deze aandoening. Een zittende levensstijl en onvoldoende hydratatie dragen bij aan trage darmwerking en obstipatie, wat weer kan leiden tot scheurtjes in de anus.

Een andere kant van het verhaal
Ondanks dat obstipatie de grootste boosdoener is, zijn er ook andere oorzaken die minder vaak worden genoemd. Bijvoorbeeld, stress en angst kunnen leiden tot verhoogde spierspanning in de bekkenbodem, waardoor de kans op een scheurtje tijdens de ontlasting groter wordt. Ongeveer 15% van de mensen die aan een anusfissuur lijden, rapporteert dat stressvolle gebeurtenissen hun klachten lijken te verergeren. Bovendien kunnen trauma aan de anale regio, zoals tijdens bevallingen of door anale seks, bijdragen aan het ontstaan van een fissuur.

Geografische verschillen en leefomstandigheden
Er zijn ook enkele interessante geografische verschillen als het gaat om de prevalentie van anusfissuren. In landen waar vezelrijk voedsel een belangrijk onderdeel van het dieet is, zoals in delen van Afrika en Azië, komen anusfissuren minder vaak voor. Het westerse dieet, dat vaak weinig vezels en veel bewerkte voedingsmiddelen bevat, wordt in verband gebracht met een hogere prevalentie van obstipatie en daarmee ook een verhoogd risico op anusfissuren. De levensstijl in westerse landen, met minder fysieke activiteit en langdurig zitten, draagt ook bij aan de hogere cijfers die hier worden gezien.

Opvallend is dat er in gebieden met traditionele voedingsgewoonten, zoals Japan en sommige delen van India, minder vaak sprake is van anusfissuren. Dit wordt toegeschreven aan hun vezelrijke dieet en de gewoonte om vaker gehurkt naar het toilet te gaan, wat de druk op de anale regio vermindert. In sommige Latijns-Amerikaanse landen wordt daarnaast aangenomen dat culturele factoren, zoals het gebruik van kruiden die de spijsvertering bevorderen, bijdragen aan een lagere incidentie van anusfissuren.

Anatomie en fysiologie van de anus in relatie tot anuskloofjes

De anus is het laatste deel van het spijsverteringskanaal en speelt een cruciale rol bij de uitscheiding van ontlasting. Deze kleine maar complexe structuur bestaat uit verschillende lagen weefsel, spieren en zenuwen die allemaal samenwerken om een van de meest fundamentele functies van ons lichaam soepel te laten verlopen. Laten we eens dieper duiken in de anatomie en fysiologie van de anus, en ontdekken hoe deze een rol speelt bij het ontstaan van anuskloofjes (ook wel anusfissuren genoemd).

Anatomische structuur van de anus
De anus is opgebouwd uit verschillende lagen weefsel die elk hun eigen belangrijke functie hebben. De binnenkant is bekleed met slijmvlies, een beschermend laagje dat helpt bij het verminderen van wrijving tijdens de stoelgang en het gebied beschermt tegen de harde passage van ontlasting. Onder dit slijmvlies bevinden zich twee cruciale spieren: de inwendige en uitwendige anale sfincter. De inwendige sfincter is een gladde spier die automatisch werkt—hij doet zijn werk zonder dat je er zelfs maar aan hoeft te denken. De uitwendige sfincter is daarentegen een dwarsgestreepte spier die je bewust kunt aanspannen en ontspannen, waardoor je controle hebt over je stoelgang. Samen vormen deze spieren een goed gecoördineerd team dat ervoor zorgt dat je op de juiste momenten controle houdt over de ontlasting.

Daarnaast vinden we het anale kanaal, een klein maar krachtig deel van ongeveer 3-4 cm lang, dat vol zit met zenuwuiteinden. Dit verklaart waarom de anus een gevoelige plek is en waarom het gebied zo gevoelig reageert op druk of irritatie. Het slijmvlies dat deze zenuwuiteinden beschermt, is dun en kwetsbaar. Wanneer er te veel druk wordt uitgeoefend door bijvoorbeeld harde ontlasting of overmatige spierspanning, kan het slijmvlies scheuren en ontstaan er pijnlijke kloofjes—anuskloofjes of anusfissuren.

Fysiologie en functie van de anus
De belangrijkste taak van de anus is simpel gezegd het reguleren van de uitscheiding van ontlasting, maar de manier waarop dit gebeurt is allesbehalve simpel. De anale sfincters spelen hierin de hoofdrol. De inwendige sfincter houdt de anus gesloten wanneer je geen ontlasting hoeft te hebben—een automatische, onzichtbare beschermer. De uitwendige sfincter is de spier die jij onder controle hebt; hij stelt je in staat om bewust te kiezen wanneer je je darmen wilt legen. De samenwerking tussen deze spieren, het zenuwstelsel, en het slijmvlies is verfijnd en goed op elkaar afgestemd, zodat je stoelgang gecontroleerd en pijnloos verloopt.

Maar als deze samenwerking verstoord raakt—door bijvoorbeeld chronische obstipatie, harde ontlasting, of een verhoogde spierspanning—kan dit problemen veroorzaken. De druk op het gevoelige slijmvlies wordt te groot, waardoor scheurtjes kunnen ontstaan. Deze scheurtjes, anuskloofjes, zijn buitengewoon pijnlijk vanwege de vele zenuwuiteinden die in dit gebied aanwezig zijn. De pijn wordt vaak als scherp beschreven en treedt meestal op tijdens en na de ontlasting, soms ook vergezeld van lichte bloedingen.

Rol van de bloedtoevoer en spierspanning
Een andere belangrijke factor bij het ontstaan en de genezing van anuskloofjes is de bloedtoevoer naar de anus. De bloedvaten die het anale kanaal van bloed voorzien, spelen een cruciale rol bij het gezond houden van het weefsel en het bevorderen van genezing. Bij een verhoogde spierspanning, zoals bij mensen met een overactieve bekkenbodem, kan de bloedtoevoer verminderd zijn. Dit leidt ertoe dat het slijmvlies gevoeliger wordt voor scheurtjes en dat bestaande scheurtjes minder snel genezen.

Daarnaast kan een verhoogde spanning van de inwendige anale sfincter een directe bijdrage leveren aan het ontstaan van anuskloofjes. Een te strakke sfincter zorgt voor een verhoogde druk op de bekleding van de anus, waardoor het risico op scheuren toeneemt. Dit is ook de reden waarom ontspanningstechnieken en spierontspannende behandelingen soms nuttig zijn bij de behandeling van chronische anuskloofjes. Het ontspannen van deze spieren helpt om de druk op het anale kanaal te verlichten, wat de kans op verdere schade verkleint.

Oorzaken scheurtjes of kloofjes in de anus

Verwonding van het anale kanaal

Door verwonding van het anale kanaal ontstaat vaak een acute fissuur. De belangrijkste oorzaak is aanhoudende verstopping, ook wel obstipatie genoemd. Obstipatie wordt vaak veroorzaakt door het eten van vezelarme voeding, wat ervoor zorgt dat de ontlasting hard en droog wordt. Deze harde ontlasting kan scheurtjes in het gevoelige slijmvlies van het anale kanaal veroorzaken, vooral als er veel druk nodig is om de ontlasting naar buiten te persen.

Naast obstipatie zijn er andere factoren die kunnen leiden tot verwonding van het anale kanaal. Een voorafgaande periode van diarree kan bijvoorbeeld de huid rond de anus irriteren, wat het gebied kwetsbaar maakt voor scheurtjes. Ook anale seksuele contacten kunnen leiden tot verwonding van het anale kanaal, vooral als er onvoldoende smering of voorzichtigheid is. Een andere factor is een verhoogde spanning in de kringspier, een soort kramp die de bloedvoorziening naar het slijmvlies vermindert. Dit zorgt ervoor dat het slijmvlies kwetsbaarder wordt en minder snel herstelt na een beschadiging.

Daarnaast kunnen chirurgie of andere medische behandelingen die de stoelgang of de anale regio beïnvloeden ook bijdragen aan het ontstaan van anale kloofjes. Denk hierbij aan operaties aan de anus, zoals aambeienbehandelingen, die de huid en het slijmvlies kunnen verzwakken. Kleinere trauma's, zoals letsel veroorzaakt door wielrennen of mountainbiken, kunnen ook leiden tot verwondingen van het anale kanaal. Het herhaaldelijk ruw of overmatig afvegen van de anus na de ontlasting is eveneens een veelvoorkomende oorzaak van scheurtjes. Dit kan vooral problematisch zijn als de huid al geïrriteerd is door een andere aandoening.

Andere oorzaken zijn onder andere:

• Verminderde bloedtoevoer: Soms kan een verminderde bloedtoevoer naar de anus ervoor zorgen dat de huid kwetsbaarder wordt en minder goed herstelt na kleine beschadigingen. Dit komt vaak voor bij mensen met een slechte doorbloeding als gevolg van aandoeningen zoals atherosclerose.
• Veroudering: Naarmate mensen ouder worden, wordt de huid dunner en verliest het zijn elasticiteit, waardoor de anus gevoeliger is voor scheurtjes. Dit komt doordat het slijmvlies minder goed in staat is om zichzelf te beschermen tegen druk en wrijving.
• Zwangerschap en bevalling: Tijdens de zwangerschap en vooral tijdens de bevalling kunnen vrouwen druk ervaren op het bekkenbodemgebied, wat kan leiden tot scheurtjes in de anale regio. Bovendien ervaren veel vrouwen obstipatie tijdens de zwangerschap, wat ook de kans op anale kloofjes vergroot.
• Spanning en stress: Hoge niveaus van stress kunnen indirect bijdragen aan het ontstaan van anale fissuren doordat stress vaak leidt tot een verhoogde spierspanning, inclusief in de bekkenbodem. Daarnaast kan stress obstipatie verergeren, waardoor de kans op harde ontlasting en scheurtjes toeneemt.

Onderliggende aandoening

Anale kloofjes kunnen ook optreden als gevolg van onderliggende aandoeningen. Deze aandoeningen kunnen het slijmvlies van de anus verzwakken of de algehele gezondheid van de huid verminderen, waardoor deze gevoeliger wordt voor scheurtjes. Hieronder enkele aandoeningen die in verband worden gebracht met anale fissuren:

• Anuskanker: Kanker in de anale regio kan leiden tot ulceratie van het slijmvlies en scheurtjes veroorzaken.
• Hiv: Mensen met hiv hebben een verzwakt immuunsysteem, wat kan leiden tot infecties en problemen met wondgenezing, waardoor de kans op anale fissuren toeneemt.
• Tuberculose (tbc): Deze infectie kan ook de anale regio aantasten en zorgen voor zweren en scheurtjes.
• Syfilis: Deze seksueel overdraagbare aandoening kan leiden tot zweren in het anale gebied, waardoor er kloofjes ontstaan.
• Herpes: Anale herpes kan blaasjes en zweren veroorzaken, die vervolgens kunnen leiden tot pijnlijke scheurtjes in het anale slijmvlies.
• Ziekte van Crohn: De ziekte van Crohn is een chronische darmontsteking die niet alleen de darmen, maar ook de anale regio kan aantasten. Hierdoor ontstaan er vaak kloofjes en zweren in het slijmvlies.
• Colitis ulcerosa : Deze chronische ontsteking van de dikke darm kan ook de anale regio beïnvloeden, waardoor het slijmvlies kwetsbaarder wordt en scheurtjes kunnen ontstaan.

Vicieuze cirkel

Een veelvoorkomend probleem bij anale fissuren is de vicieuze cirkel die kan ontstaan. Door de pijn die een kloofje veroorzaakt, spannen mensen vaak onbewust hun sluitspier aan, wat leidt tot een verhoogde spanning in dit gebied. Dit zorgt er vervolgens voor dat de ontlasting wordt opgehouden, omdat de persoon de pijn wil vermijden. Door het ophouden van de ontlasting wordt deze harder en droger, wat de kans op nieuwe scheurtjes vergroot wanneer de stoelgang uiteindelijk plaatsvindt. Iedere keer dat er ontlasting plaatsvindt, scheurt het kloofje opnieuw open, wat leidt tot aanhoudende pijn en een vertraagde genezing.

Het doorbreken van deze vicieuze cirkel is vaak moeilijk, maar essentieel voor herstel. Het vergt vaak een combinatie van pijnverlichting, zachte stoelgang en ontspanning van de sluitspier om te voorkomen dat het kloofje steeds opnieuw openscheurt. Behandelingen zoals het gebruik van vezelrijke voeding, laxeermiddelen om de ontlasting zachter te maken, en warme zitbaden om de spieren te ontspannen, kunnen helpen om het patroon te doorbreken en de genezing te bevorderen. In sommige gevallen kan een arts een spierontspannende crème voorschrijven om de spanning in de sluitspier te verminderen, waardoor de bloedtoevoer verbetert en het herstel sneller kan verlopen.

Risicofactoren

Factoren die het risico op het ontwikkelen van een anuskloofje kunnen verhogen, zijn:

• Kinderleeftijd: Veel kinderen krijgen last van een anuskloofje tijdens hun eerste levensjaar. Deskundigen weten niet precies waarom dit zo is, maar het kan te maken hebben met de gevoeligheid van het slijmvlies en het feit dat jonge kinderen vaak last hebben van obstipatie.
• Oudere leeftijd: Oudere volwassenen krijgen sneller last van een scheurtje of kloofje in de anus als gevolg van vertraagde of verminderde bloedcirculatie, wat resulteert in een verminderde bloedtoevoer naar het rectale gebied. Hierdoor wordt het slijmvlies kwetsbaarder en minder goed in staat om te herstellen van kleine beschadigingen.
• Obstipatie: Persen tijdens de stoelgang en het passeren van harde ontlasting verhoogt het risico op scheurtjes in de anus. Obstipatie zorgt voor harde, droge ontlasting die het gevoelige slijmvlies kan beschadigen tijdens het passeren, waardoor een kloofje ontstaat.
• Bevalling: Anale kloven komen vaker voor bij vrouwen nadat ze zijn bevallen. Tijdens de bevalling wordt er veel druk uitgeoefend op de bekkenbodem, wat kan leiden tot verwondingen en scheurtjes in de anale regio. Daarnaast hebben vrouwen in de postpartumperiode vaak last van obstipatie, wat het risico verder verhoogt.
• Ziekte van Crohn: Deze inflammatoire darmziekte veroorzaakt chronische ontsteking van het darmkanaal, waarbij de bekleding van het anale kanaal gevoeliger is voor scheurtjes. De constante ontsteking maakt het slijmvlies dunner en kwetsbaarder, wat leidt tot een verhoogd risico op anale fissuren.
• Anale seks: De anus is niet ontworpen voor seksuele penetratie, waardoor anale seks kan leiden tot scheurtjes in het slijmvlies. Onvoldoende smering of te ruwe penetratie kan de kans op beschadiging van het anale weefsel nog eens extra vergroten.
• Chronische diarree: Hoewel obstipatie een belangrijke risicofactor is, kan ook chronische diarree leiden tot anale kloofjes. De voortdurende blootstelling aan irriterende stoffen in de ontlasting kan het slijmvlies rond de anus verzwakken, waardoor het kwetsbaar wordt voor scheuren.
• Verhoogde spanning van de sluitspier: Een verhoogde spanning of kramp van de interne anale sfincter kan de bloedtoevoer naar het slijmvlies verminderen, waardoor het risico op kloofjes toeneemt. Deze verhoogde spierspanning kan zowel door fysieke als psychologische factoren worden veroorzaakt, zoals angst of stress.
• Onvoldoende vezelinname: Een vezelarm dieet kan leiden tot harde, droge ontlasting, wat de kans op scheurtjes in de anus vergroot. Vezels helpen om de ontlasting zacht en volumineus te houden, waardoor het gemakkelijker wordt om deze zonder problemen door het anale kanaal te laten passeren.
• Trauma of letsel: Direct trauma aan het anale gebied, bijvoorbeeld door een val, een ongeluk, of intensieve fysieke activiteiten zoals wielrennen, kan leiden tot kleine scheurtjes in het slijmvlies. Ook het herhaaldelijk ruw afvegen van de anus kan bijdragen aan het ontstaan van kloofjes.
• Stress: Hoge niveaus van stress kunnen leiden tot verhoogde spierspanning in de bekkenbodem, waardoor de druk op de anus toeneemt. Deze verhoogde druk kan ervoor zorgen dat de anus gevoeliger wordt voor scheurtjes tijdens de stoelgang.

Symptomen van scheurtjes of kloofjes in de anus

De symptomen van een anusfissuur kunnen variëren in intensiteit, maar zijn vaak zeer pijnlijk en ongemakkelijk. Hieronder volgen de meest voorkomende symptomen die kunnen wijzen op een scheurtje of kloofje in de anus:

• Pijn tijdens de stoelgang: Een van de meest voorkomende en kenmerkende symptomen van een anusfissuur is pijn tijdens het poepen. Deze pijn kan zeer ernstig zijn en voelt vaak als een scherpe, brandende sensatie wanneer de ontlasting door de anus passeert.
• Pijn na de stoelgang: Naast pijn tijdens de stoelgang kan er ook pijn optreden nadat de ontlasting is gepasseerd. Deze pijn kan variëren van enkele minuten tot enkele uren en wordt veroorzaakt door de spasmen van de inwendige sluitspier, die de druk in het gebied verhoogt en de pijn verergert.
• Helderrood bloed op de ontlasting of toiletpapier: Het scheurtje in het anale slijmvlies kan leiden tot bloedingen. Dit bloed is vaak helderrood en is zichtbaar op de ontlasting zelf, op het toiletpapier of in de toiletpot. In tegenstelling tot donkere bloedingen, die wijzen op problemen hoger in het spijsverteringskanaal, is dit bloed fel van kleur omdat het afkomstig is van de oppervlakte van het slijmvlies.
• Jeuk, irritatie of branderig gevoel rond de anus: Een ander veelvoorkomend symptoom is een aanhoudende jeuk of een branderig gevoel rond de anus. Dit komt doordat het scheurtje irriteert en ontstekingsreacties in de huid veroorzaakt. De aanwezigheid van bloed en vocht kan ook bijdragen aan de irritatie en jeuk.
• Zichtbare kloof in de huid rond de anus: Bij een uitwendig onderzoek kan er een kleine kloof of scheurtje zichtbaar zijn in de huid rond de anus. Dit scheurtje is vaak rood en ontstoken en kan duidelijk worden gezien bij inspectie door een arts.
• Een klein bultje op de huid dichtbij de anusfissuur: Soms kan er een klein bultje, ook wel een huidflapje of 'sentinel tag' genoemd, ontstaan nabij de plaats van de anusfissuur. Dit is een teken van chronische irritatie en ontstaat wanneer de huid probeert zichzelf te beschermen tegen verdere schade.

Belangrijk om te weten
De pijn die gepaard gaat met een anusfissuur kan een vicieuze cirkel veroorzaken waarbij men de ontlasting probeert op te houden om de pijn te vermijden, wat echter leidt tot hardere ontlasting en verdere irritatie. Dit maakt de klachten alleen maar erger en kan het herstel aanzienlijk vertragen. Het is belangrijk om symptomen van een anusfissuur serieus te nemen en zo snel mogelijk passende maatregelen te treffen om de aandoening te behandelen en verdere complicaties te voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Wanneer de patiënt zich op het spreekuur van de huisarts meldt, zal deze een uitgebreid vraaggesprek voeren. De huisarts stelt vragen over de duur van de pijnklachten en de relatie met de ontlasting, het ontlastingspatroon (zoals diarree en/of obstipatie), en bijkomende klachten zoals bloedverlies of buikklachten. Ook wordt gevraagd naar eventuele eerdere anale pijnklachten of problemen. Dit helpt om een duidelijk beeld te krijgen van de oorzaak van de klachten en om andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten.

Na het vraaggesprek zal de huisarts de patiënt lichamelijk onderzoeken. Dit kan bestaan uit een inspectie van de anus, waarbij de huisarts kijkt naar zichtbare scheurtjes, roodheid, zwelling of andere tekenen van een anusfissuur. In sommige gevallen kan er ook een anaal toucher plaatsvinden, waarbij de huisarts met een gehandschoende vinger de anus en het onderste deel van het rectum aftast om eventuele afwijkingen te voelen. Dit onderzoek is doorgaans kort en helpt om andere problemen, zoals aambeien of tumoren, uit te sluiten.

Vervolgonderzoek

De huisarts kan nader onderzoek aanraden als hij of zij vermoedt dat er sprake is van een onderliggende aandoening, of als de symptomen niet verbeteren met de gebruikelijke behandeling. Hieronder enkele van de mogelijke vervolgonderzoeken:

• Sigmoïdoscopie: Dit is een kijkonderzoek waarbij het laatste deel van de dikke darm wordt onderzocht. Via de anus brengt de Maag-Darm-Lever-specialist een flexibele slang in de darm met een camera, de zogeheten endoscoop. Dit onderzoek wordt gebruikt om te zoeken naar vroege tekenen van kanker en kan helpen bij het diagnosticeren van onverklaarbare veranderingen in de stoelgang, buikpijn, bloedingen uit de anus en onverklaarbaar gewichtsverlies. Het is een relatief kort onderzoek dat ongeveer 15-20 minuten duurt en kan onder lichte sedatie worden uitgevoerd.
• Colonoscopie: Een colonoscopie is een uitgebreider inwendig kijkonderzoek waarbij de binnenbekleding of het slijmvlies van de hele dikke darm wordt bekeken met behulp van een endoscoop. Dit onderzoek wordt vooral aangeraden wanneer er sprake is van chronische klachten of als er een verhoogd risico is op darmkanker. Het onderzoek kan poliepen of andere afwijkingen opsporen en, indien nodig, kunnen deze tijdens het onderzoek ook meteen worden verwijderd. Een colonoscopie duurt meestal 30-60 minuten en wordt vaak uitgevoerd onder sedatie om het comfort van de patiënt te vergroten.
• Anale manometrie: Dit is een minder vaak voorkomend onderzoek waarbij de druk in de anale sluitspier wordt gemeten. De arts brengt een kleine katheter met een ballonnetje via de anus in, en deze ballon wordt vervolgens langzaam opgeblazen om te zien hoe goed de sluitspier functioneert. Dit onderzoek kan nuttig zijn om te bepalen of er sprake is van een verhoogde spierspanning, wat kan bijdragen aan het ontstaan van een anuskloofje.
• Echografie van de anale regio: Bij aanhoudende klachten kan echografie worden ingezet om een beter beeld te krijgen van de anale regio. Hierbij wordt een kleine echoprobe in de anus ingebracht om beelden van de sluitspieren en omliggende structuren te maken. Dit onderzoek is pijnloos en kan nuttige informatie verschaffen over de gezondheid van de spieren en weefsels in de anale regio.
• MRI van het bekken: In zeldzame gevallen, wanneer de huisarts of specialist vermoedt dat er mogelijk sprake is van een complexe of onderliggende aandoening, kan een MRI-scan van het bekken worden uitgevoerd. Dit geeft een gedetailleerd beeld van de weefsels, spieren en organen in het bekkengebied en kan helpen om ernstige oorzaken van de klachten uit te sluiten.

Voorbeeld

Stel dat een patiënt bij de huisarts komt met aanhoudende klachten van pijn bij de ontlasting en bloedingen. Na een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek vermoedt de huisarts dat er sprake is van een eenvoudige anusfissuur. Er wordt geadviseerd om vezelrijke voeding te eten en de ontlasting zacht te houden, maar na enkele weken zijn de klachten niet verbeterd. De huisarts besluit om een sigmoïdoscopie aan te raden om te kijken of er misschien sprake is van een onderliggende aandoening, zoals darmontsteking of poliepen. Tijdens het onderzoek blijkt er niets ernstigs aan de hand te zijn en wordt bevestigd dat het om een hardnekkige fissuur gaat, waarna verdere behandeling wordt ingezet.

Het onderzoek en de diagnose van een anusfissuur zijn erop gericht om andere, mogelijk ernstigere aandoeningen uit te sluiten en de beste behandeling te kiezen voor het herstel van het slijmvlies. In de meeste gevallen is een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek voldoende, maar bij aanhoudende klachten kan verder onderzoek noodzakelijk zijn om een volledig beeld te krijgen.

Behandeling van een anusfissuur

De behandeling richt zich op het vergemakkelijken van de stoelgang, het verminderen van de pijn en het wegnemen van de verhoogde spanning in een deel van de sluitspier.

Behandeling door de huisarts

De huisarts zal de patiënt adviseren om vezelrijk voedsel te eten en regelmatig warme zitbaden te nemen. Deze laatste maatregel is erop gericht op de verhoogde spanning in de sluitspier weg te nemen. Obstipatieklachten kunnen naast het eten van voldoende plantaardige vezels, tegengegaan worden door een laxeermiddel wat zorgt voor een betere passage van de ontlasting. De stoelgang kan ook zacht worden gehouden door het drinken van veel water. Pijn kan worden bestreden door voorafgaande iedere stoelgang, een dun laagje lidocaïne crème aan te brengen. Dit smeerseltje moet door de huisarts worden voorgeschreven. Door bovenvermelde adviezen en maatregelen zal een acute anale fissuur in de meeste gevallen genezen.

Naast lidocaïnecrème zijn er andere zalven die de arts kan voorschrijven om een acute anale fissuur te behandelen, zoals:

• Nitroglycerinezalf: Deze zalf helpt de bloedvaten te verwijden en de doorbloeding te verbeteren, wat kan bijdragen aan een sneller herstel van de fissuur. Het kan ook de spanning in de sluitspier verminderen.
• Calciumkanaalblokkers: Zalven zoals diltiazem of nifedipine kunnen lokaal worden aangebracht om de spanning in de sluitspier te verminderen en de bloedtoevoer te verbeteren, wat het genezingsproces bevordert.
• Hydrocortisonzalf: Dit is een steroïde die helpt bij het verminderen van ontstekingen en zwellingen, wat kan bijdragen aan pijnverlichting en genezing.
• Antibiotische zalven: Als er een risico op infectie is, kan een huisarts ook een antibioticumzalf voorschrijven om bacteriële infecties te voorkomen of te behandelen.

Chirurgische behandeling

Kloofjes die langer dan drie tot vier weken blijven bestaan, kunnen met Isosorbidedinitraat vaselinecrème FNA worden behandeld. Dit is een vaatverwijder, die de druk vermindert en de bloedvaten in de anus verwijdt. Hierdoor verbetert de bloedvoorziening op de plaats van de anusfissuur. Indien na acht weken nog geen genezing is bereikt, kan de behandeling of nog een aantal weken worden verlengd of de patiënt kan voor poliklinische chirurgische behandeling worden verwezen. De huisarts zal deze opties met de patiënt bespreken.

Wat kun je zelf doen?

Verscheidene veranderingen in levensstijl kunnen helpen om het ongemak te verlichten en genezing te bevorderen van een anale kloof, en om recidief te voorkomen:

• Eet voldoende vezels en drink daarbij voldoende. Het eten van ongeveer 25 tot 30 gram vezels per dag kan helpen om de ontlasting zacht te maken en bevordert de genezing. Vezelrijke voedingsmiddelen zijn fruit, groenten, noten en volle granen. Je kunt ook een vezelsupplement nemen. Het toevoegen van vezel kan gasvorming en een opgeblazen gevoel veroorzaken. Daarom is het verstandig om de inname van vezels geleidelijk te verhogen.
• Drink voldoende vocht. Dit voorkomt obstipatie.
• Beweeg regelmatig. Ten minste 5 keer per week, maar bij voorkeur dagelijks, 30 minuten matig intensief actief zijn, zoals flink doorwandelen of fietsen, wordt aanbevolen. Dit bevordert regelmatige stoelgang en verhoogt de bloedtoevoer naar alle delen van je lichaam, hetgeen genezing van een anale kloof bevordert.
• Vermijd persen tijdens de stoelgang. Persen zorgt voor druk, die een helende anale scheur weer kan openen of leiden tot een nieuwe scheur.
• Als je kind een anuskloofje heeft, doe je er goed aan om vaak luiers te verschonen, het anale gebied voorzichtig schoon te maken en het probleem met je huisarts te bespreken.

Prognose van anuskloofjes

De prognose van anuskloofjes, ook wel anusfissuren genoemd, hangt af van verschillende factoren, zoals de oorzaak van de fissuur, de ernst van de symptomen, en of de aandoening acuut of chronisch is. Over het algemeen hebben de meeste mensen met een acute anusfissuur een goede prognose, vooral als ze snel behandeld worden met zelfzorgmaatregelen zoals een vezelrijk dieet, voldoende hydratatie en het gebruik van verzachtende crèmes. Laten we eens kijken naar enkele details en weetjes die de prognose van anuskloofjes verduidelijken.

Herstel van acute anuskloofjes
Acute anuskloofjes genezen in ongeveer 80-90% van de gevallen binnen een periode van 4 tot 6 weken, vooral als de juiste maatregelen worden getroffen. Dit betekent dat het verzachten van de ontlasting, het vermijden van overmatig persen tijdens de stoelgang, en het nemen van warme zitbaden om de spieren te ontspannen vaak voldoende zijn om de kloofjes te laten genezen. Het gebruik van vezelrijke voeding en laxeermiddelen speelt hierbij een belangrijke rol, omdat het harde ontlasting voorkomt, wat cruciaal is voor een pijnloze stoelgang en een snel herstel.

Het is ook belangrijk om te weten dat bij kinderen anuskloofjes vaak sneller genezen dan bij volwassenen, vanwege hun elastische huid en de neiging om sneller te herstellen. Bij kinderen kunnen de kloofjes in sommige gevallen binnen een paar dagen tot twee weken genezen, mits er geen andere onderliggende aandoening aanwezig is.

Chronische anuskloofjes
Als een anuskloofje langer dan 6-8 weken aanwezig is, spreekt men van een chronische anusfissuur. Ongeveer 40% van de gevallen van anuskloofjes ontwikkelt zich tot een chronische aandoening. Deze kloofjes genezen vaak minder gemakkelijk vanwege de aanwezigheid van een verhoogde spierspanning in de interne anale sluitspier, waardoor de bloedtoevoer naar het gebied verminderd wordt. Een verminderde bloedtoevoer maakt het moeilijker voor het slijmvlies om te genezen en kan leiden tot aanhoudende pijn en ongemak.

Bij chronische anuskloofjes is de prognose afhankelijk van de behandeling die wordt ingezet. Behandelingen zoals het gebruik van geneesmiddelen om de spierspanning te verminderen, bijvoorbeeld nitroglycerinezalf of calciumantagonisten, kunnen helpen om de sluitspier te ontspannen en zo de genezing te bevorderen. In ongeveer 60-70% van de gevallen van chronische fissuren leidt deze medicamenteuze behandeling tot herstel. Als medicamenteuze behandeling niet voldoende helpt, kan een chirurgische ingreep, zoals een laterale interne sfincterotomie, overwogen worden. Dit is een relatief kleine ingreep waarbij een deel van de inwendige sluitspier wordt doorgesneden om de spanning te verminderen, wat in 90-95% van de gevallen effectief is.

Complicaties en langdurige klachten
Ondanks dat de meeste mensen met een anuskloofje uiteindelijk volledig herstellen, zijn er enkele complicaties die de prognose kunnen beïnvloeden. Zo kunnen chronische anuskloofjes leiden tot de vorming van littekenweefsel of een huidflapje (ook wel 'sentinel tag' genoemd) nabij de kloof. Dit kan cosmetisch storend zijn en kan bij sommige mensen ook voor aanhoudende irritatie zorgen. Bovendien kunnen chronische fissuren het risico op secundaire infecties verhogen, vooral als er sprake is van slechte hygiëne of als de patiënt een onderliggende aandoening heeft, zoals de ziekte van Crohn.

Ongeveer 5-10% van de mensen met een chronische anusfissuur ervaart terugkerende problemen, zelfs na chirurgische behandeling. Deze terugval kan vaak worden toegeschreven aan factoren zoals aanhoudende obstipatie, een verhoogde spierspanning of onvoldoende veranderingen in dieet en levensstijl.

Weetjes en tips voor een beter herstel

• Ongeveer 1 op de 10 volwassenen krijgt in zijn of haar leven te maken met een anuskloofje. Het is dus een veelvoorkomende aandoening die gelukkig goed te behandelen is.
• Warme zitbaden van 10-15 minuten, twee tot drie keer per dag, helpen de spieren te ontspannen en kunnen de pijn aanzienlijk verminderen. Dit is vooral nuttig bij chronische fissuren om de spierspanning in de sluitspier te verlagen.
• Vezelinname speelt een cruciale rol in het herstel: het wordt aangeraden om dagelijks 25-30 gram vezels te consumeren om de ontlasting zacht en volumineus te houden, wat het herstel van de fissuur bevordert.
• Hydratatie is essentieel. Het drinken van minimaal 1,5 tot 2 liter water per dag helpt om de ontlasting zacht te houden en vermindert de kans op obstipatie, wat de genezing bevordert.

Complicaties van anale kloofjes en scheurtjes

Anale kloofjes, ook wel anusfissuren genoemd, zijn op zichzelf al behoorlijk pijnlijk en vervelend. Maar als deze scheurtjes niet goed genezen, kunnen er complicaties ontstaan die het ongemak nog verder vergroten. Laten we eens dieper ingaan op de mogelijke complicaties van anale kloofjes, met een paar voorbeelden om het duidelijker te maken.

Chronische pijn en terugkerende klachten
Een van de meest voorkomende complicaties van anale kloofjes is chronische pijn. Wat begon als een acuut scheurtje kan, als het niet goed wordt behandeld, zich ontwikkelen tot een chronische fissuur. Chronische fissuren zijn moeilijker te genezen en kunnen maandenlang aanhouden. Stel je voor dat elke stoelgang gepaard gaat met een brandende, scherpe pijn, waardoor je de rest van de dag met een kloppend gevoel rondloopt. Dit kan je dagelijkse activiteiten ernstig beïnvloeden, van werken tot simpelweg zitten op een stoel.

Littekens en huidflapjes (sentinel tags)
Bij chronische anale kloofjes kan er een huidflapje ontstaan nabij de fissuur, een zogenaamde 'sentinel tag' of ''mariske'. Dit kleine bultje van littekenweefsel vormt zich als een soort verdedigingsmechanisme van de huid tegen voortdurende irritatie. Hoewel dit huidflapje ongevaarlijk is, kan het cosmetisch storend zijn en soms ongemak veroorzaken, vooral als het ontstoken raakt. Bovendien kan het aanwezigheid van een sentinel tag erop wijzen dat de fissuur niet volledig genezen is, wat weer voor aanhoudende klachten kan zorgen.

Infecties en abcessen
Een ander risico van anale kloofjes is het ontstaan van infecties. Omdat de scheur openstaat en zich in een gebied bevindt waar bacteriën volop aanwezig zijn, is er altijd een kans op infectie. Wanneer een anale fissuur geïnfecteerd raakt, kan er een abces ontstaan. Een zogeheten 'anusabces'. Dit is een met pus gevulde holte die bijzonder pijnlijk kan zijn en medische behandeling vereist. In ernstige gevallen kan een abces leiden tot een fistel, een abnormale verbinding tussen de anus en de huid, die chirurgisch moet worden behandeld.

Vermijden van ontlasting (vicieuze cirkel)
Vanwege de pijn die met anale kloofjes gepaard gaat, kunnen sommige mensen de neiging hebben om de ontlasting op te houden om de pijn te vermijden. Dit leidt echter tot hardere ontlasting en verhoogt juist de kans op verdere beschadiging en nieuwe scheurtjes. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel van pijn, obstipatie, en opnieuw scheuren, die moeilijk te doorbreken is zonder de juiste behandeling. Een voorbeeld hiervan is iemand die elke keer dat hij of zij naar het toilet moet, uit angst de stoelgang uitstelt. Dit resulteert in een steeds moeilijker te passeren ontlasting, waardoor de klachten alleen maar verergeren.

Psychische gevolgen
De voortdurende pijn en het ongemak van een anale fissuur kunnen ook psychische gevolgen hebben. Mensen kunnen angst ontwikkelen voor de stoelgang, wat weer leidt tot vermijdingsgedrag en sociale terughoudendheid. Het idee dat elke toiletgang gepaard zal gaan met hevige pijn kan een aanzienlijke invloed hebben op iemands kwaliteit van leven. Stel je voor dat je voortdurend gespannen bent en de pijn anticipeert—dit kan zelfs leiden tot slaapstoornissen en een verslechterde stemming.

Preventie van anuskloofjes

Het voorkomen van anuskloofjes, ook wel anusfissuren genoemd, draait vooral om het behouden van een gezonde stoelgang en het zorgen voor een goede conditie van het anale gebied. Hoewel veel mensen bekend zijn met de basismaatregelen, zijn er ook minder vaak genoemde strategieën die kunnen helpen om deze vervelende scheurtjes te voorkomen. Laten we eens kijken naar zowel de bekende als de minder bekende manieren om anuskloofjes te voorkomen.

Vezelrijk dieet voor een soepele stoelgang
Het begint allemaal met wat je eet. Een vezelrijk dieet is de sleutel tot een gezonde stoelgang. Vezels helpen de ontlasting zacht en volumineus te maken, waardoor het gemakkelijker is om deze zonder al te veel druk door het spijsverteringskanaal te laten gaan. Probeer dagelijks 25-30 gram vezels te consumeren, afkomstig van fruit, groenten, volle granen, en peulvruchten. Het eten van vezelrijke voeding vermindert de kans op obstipatie, wat de grootste boosdoener is bij het ontstaan van anale kloofjes.

Voldoende hydratatie
Een andere essentiële maatregel is het drinken van voldoende water. Hydratatie is nodig om de vezels hun werk goed te laten doen. Zonder voldoende vocht kunnen vezels juist leiden tot harde ontlasting, wat het risico op anuskloofjes vergroot. Probeer dagelijks 1,5 tot 2 liter water te drinken, en meer als je actief bent of in een warm klimaat leeft.

Vermijd overmatig persen tijdens de stoelgang
Een andere veelvoorkomende oorzaak van anale scheurtjes is overmatig persen tijdens de stoelgang. Dit veroorzaakt een verhoogde druk op de anale sluitspier en het slijmvlies, wat kan leiden tot scheurtjes. Door je tijd te nemen en niet te persen, kun je dit voorkomen. Een handige tip is om je voeten op een krukje te plaatsen wanneer je op het toilet zit. Dit helpt om de bekkenbodemspieren te ontspannen en maakt het gemakkelijker om de ontlasting zonder te veel druk te passeren.

Luister naar je lichaam
Wacht niet te lang met naar het toilet gaan wanneer je de drang voelt. Het ophouden van ontlasting kan ervoor zorgen dat deze harder en droger wordt, wat de kans op anuskloofjes vergroot. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en naar het toilet te gaan wanneer dat nodig is. Dit helpt om de stoelgang soepel te laten verlopen en vermindert het risico op scheurtjes.

Warme zitbaden om de spieren te ontspannen
Een minder vaak genoemde maar zeer effectieve preventieve maatregel is het nemen van regelmatige warme zitbaden, vooral als je al eens last hebt gehad van anale fissuren. Warme zitbaden helpen om de spieren in de bekkenbodem en de anale sluitspier te ontspannen, waardoor de spanning afneemt en het risico op scheurtjes vermindert. Een zitbad van 10-15 minuten, twee tot drie keer per week, kan helpen om de spieren ontspannen te houden.

Vermijd uitdrogende producten
Sommige zeep- en verzorgingsproducten kunnen de huid uitdrogen en irriteren, wat de kans op anale kloofjes vergroot. Gebruik milde, ongeparfumeerde zepen en vermijd het gebruik van agressieve reinigingsmiddelen op het anale gebied. Het anale slijmvlies is zeer gevoelig, en uitdroging maakt het kwetsbaarder voor scheurtjes.

Zorg voor voldoende beweging
Regelmatige lichaamsbeweging stimuleert de darmperistaltiek, wat helpt om de ontlasting soepel door het spijsverteringskanaal te bewegen. Beweging helpt niet alleen om obstipatie te voorkomen, maar het verbetert ook de bloedcirculatie in het bekkengebied, wat belangrijk is voor de gezondheid van het anale slijmvlies. Probeer dagelijks minstens 30 minuten actief te zijn, of dat nu wandelen, fietsen of zwemmen is.

Massage van de bekkenbodem
Een minder vaak besproken maatregel is het uitvoeren van bekkenbodemmassage. Door de bekkenbodemspieren regelmatig te masseren en te ontspannen, kan de spanning in de sluitspier worden verminderd, wat het risico op anale scheurtjes verlaagt. Dit kan met behulp van een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in bekkenbodemklachten, maar er zijn ook technieken die je zelf thuis kunt toepassen.

Voeding die rijk is aan gezonde vetten
Het consumeren van voeding die rijk is aan gezonde vetten, zoals avocado, olijfolie, noten en zaden, kan helpen om de ontlasting zachter te maken. Gezonde vetten werken als een soort 'smeermiddel' voor de darmen, waardoor de ontlasting gemakkelijker passeert. Dit kan het risico op anuskloofjes aanzienlijk verminderen, vooral als je gevoelig bent voor obstipatie.

Stressmanagement Stress kan een grote invloed hebben op de gezondheid van je darmen en kan leiden tot obstipatie door verhoogde spanning in de bekkenbodemspieren. Het beoefenen van ontspanningstechnieken, zoals mindfulness en ademhalingsoefeningen, kan helpen om de stressniveaus te verlagen en de bekkenbodem te ontspannen, waardoor het risico op anale kloofjes vermindert.

Casus: Anusfissuur

Patiëntgegevens

• Naam: Mark Jansen
• Leeftijd: 40 jaar
• Geslacht: Man
• Beroep: IT-specialist
• Gezinssituatie: Getrouwd, drie kinderen

Huidige situatie

Mark ervaart al enkele weken hevige pijn tijdens en na de stoelgang. De pijn is scherp en brandend, gevolgd door een kloppend gevoel dat enkele uren kan aanhouden. Hij heeft ook kleine hoeveelheden helderrood bloed op het toiletpapier opgemerkt.

Symptomen

• Scherpe, brandende pijn tijdens de stoelgang
• Kloppende pijn na de stoelgang
• Helderrood bloed op toiletpapier
• Angst voor stoelgang vanwege pijn

Anamnese

Mark heeft een geschiedenis van constipatie, vooral tijdens stressvolle periodes op het werk. Hij eet onregelmatig en drinkt weinig water. Hij heeft geen eerdere anale problemen of operaties gehad.

Diagnose

Bij het lichamelijk onderzoek wordt een kleine scheur in de huid van de anale kanaal geïdentificeerd. Dit bevestigt de diagnose van een anusfissuur.

Behandeling

• Dieet: Verhoging van vezelinname en waterconsumptie om de ontlasting zachter te maken.
• Medicatie: Topische nitroglycerinezalf om de sfincter te ontspannen en pijnstillers om de pijn te verminderen.
• Hygiëne: Warm zitbaden om de pijn te verlichten en de genezing te bevorderen.
• Advies: Regelmatige lichaamsbeweging en een goed stoelgangpatroon ontwikkelen om constipatie te voorkomen.

Prognose

Met de juiste behandeling en aanpassingen in dieet en levensstijl is de prognose voor Mark gunstig. De meeste anusfissuren genezen binnen enkele weken met conservatieve behandeling. Als er na zes weken geen verbetering optreedt, wordt verdere evaluatie aanbevolen, mogelijk met een chirurgische ingreep als optie.

Lees verder

• Pijn en jeuk in clitoris, vagina, schaamlippen en vulva
• Anale jeuk (jeukende anus): oorzaken van jeuk aan de anus
• Anuskanker: knobbel of gezwel bij anus door anale kanker
• Rectale/anale bloedingen: bloed uit anus, rectum, darm, maag
• Pijn aan de anus of anale pijn: oorzaken van pijnlijke anus