Bultje bij anus: oorzaken van bult of knobbeltje bij de anus

Je voelt een verheven plek, bultje of knobbeltje bij de anus. Wat kunnen de oorzaken daarvan zijn? De belangrijkste oorzaken zijn aambeien, een (peri)anale trombose of een mariske (huidflapje bij de anus). Aambeien komen vaak voor. Dit zijn uitgezakte zwellichamen of uitstulpingen van het slijmvlies aan de binnenzijde van de anus. Aan de binnenkant van de anus zitten kleine zwellichamen van slijmvlies. Deze sluiten je anus af, zodat er niets uit weglekt. Als deze uitzakken, wordt dat ‘aambeien’ genoemd. De medische benaming is 'hemorroïden'. Elk bultje bij de anus moet goed in de gaten worden gehouden. Je mag er niet automatisch vanuit gaan dat het aambeien zijn. Een (huis)arts kan vaststellen wat er aan de hand is en wat de beste behandeling is.

• Een bultje bij de anus
• Bultje bij anus door aambeien
• Symptomen
• Risicofactoren
• Gradaties aambeien
• Behandeling
• Knobbeltje bij anus door anale trombose
• Marsike: huidflapje op de anus
• Puistje bij de anus
• Symptomen van een anale puist
• Behandeling van anuspuistje
• Genitale wratten
• Besmetting
• Symptomen van genitale wratten
• Behandeling van genitale wratten
• Een anale bult door een perianaal abces
• Hoe ontstaat een perianaal abces?
• Symptomen en klachten
• Behandeling en herstel
• Terugval en complicaties
• Anuskanker
• Vóórkomen
• Symptomen van anuskanker
• Behandeling van anuskanker
• Waterwratjes
• Besmetting met het virus
• Symptomen van waterwratjes
• Behandeling van waterwratjes
• Bij welke symptomen huisarts raadplegen?
• Onderzoek en diagnose
• Zelfzorg en praktische tips bij een anusbultje
• Een koud kompres: de ijskoude redder in nood
• Zinkzalf: het wondermiddel uit grootmoeders kastje
• Spoelen met lauw water: basic, maar goud waard
• Een rubberen zwembandje: comfortabel zitten doe je zo
• Voedingssupplementen met flavonoïden: de kracht van kleine moleculen
• Douchen in plaats van baden: beter voor de huid
• Siliconenpleisters: high-tech huidbescherming
• Losse kleding: ademruimte voor je huid
• Lidocaïnecrème: snelle verlichting binnen handbereik
• Appelazijnspoeling: natuurkracht in een flesje
• Zuiveringszout: een zacht alternatief voor huidreiniging
• Aloë vera-gel: verkoeling en heling in één

Een bultje bij de anus

Klaas herinnerde zich nog goed de dag dat hij voor het eerst iets ongewoons opmerkte. Hij zat op de fiets, een tochtje door het park, toen hij een ongemakkelijk gevoel voelde dat maar niet verdween. Later die avond, bij thuiskomst, ontdekte hij een klein bultje bij zijn anus. Het was een vondst die hem niet alleen fysiek ongemak bezorgde, maar ook vragen deed rijzen: wat was dit, en vooral, moest hij zich zorgen maken?

Een bultje bij de anus kan veel verschillende oorzaken hebben. Hoewel het op het eerste gezicht misschien verontrustend lijkt, zijn de meeste van deze bultjes relatief onschuldig. Het kan bijvoorbeeld gaan om een aambei, die ontstaat door gezwollen bloedvaten. Een andere veelvoorkomende oorzaak is een perianaal abces, een ophoping van pus veroorzaakt door een infectie. Beide aandoeningen kunnen ongemakkelijk en zelfs pijnlijk zijn, maar zijn meestal goed te behandelen.

Er zijn ook andere mogelijke oorzaken, zoals een huidpoliep, een goedaardige zwelling die zich soms vormt zonder duidelijke reden. In zeldzame gevallen kan een bultje duiden op een meer serieuze aandoening, zoals een fistel of zelfs een tumortje, maar dat komt veel minder vaak voor. Het is belangrijk dat je, net als Klaas, de signalen van je lichaam serieus neemt en een arts raadpleegt als je twijfels hebt. Een snelle diagnose kan het verschil maken tussen tijdelijk ongemak en een oplossing die ervoor zorgt dat je weer zorgeloos kunt genieten van fietstochtjes door het park.

Bultje bij anus door aambeien

Mark, een drukke vader van twee, merkte dat hij steeds vaker ongemak voelde tijdens het zitten op kantoor. "Vast een verkeerde houding," dacht hij, totdat hij ook pijn kreeg bij de stoelgang en zelfs wat bloed opmerkte. Na weken van ongemak besloot hij eindelijk naar de huisarts te gaan. "Aambeien," zei de dokter vriendelijk, "niets ernstigs, maar wel iets om aan te pakken." Met wat eenvoudige tips – meer vezels, meer water, en minder lang zitten – voelde Mark zich al snel beter. Hij lachte achteraf om zijn eigen uitstelgedrag: "Wie had gedacht dat zoiets kleins zoveel gedoe kon geven?"

Bij aambeien zijn de zwellichamen in het anale kanaal gezwollen en uitgezakt. Soms kunnen aambeien in ernstige vorm uitzakken, waardoor ze uitwendig zichtbaar zijn en eruit zien als een bultje aan de rand van de anus. Als het bultje bij de anus zacht is, kan het een trombose zijn (zie onder). Aambeien kunnen allerlei klachten geven. De klachten variëren van irritatie tot hevige pijnklachten bij de anus. Uitgezakte zwellichaampjes kunnen leiden tot belemmering van de doorbloeding. Hierdoor kan stuwing ontstaan, als gevolg waarvan aambeien kunnen gaan bloeden.

Aambeien worden geassocieerd met verhoogde druk op de zwellichamen, waardoor deze naar buiten worden geperst en soms zelfs buiten je poepgaatje komen te hangen. Vaak zakken ze dan met de ontlasting mee naar buiten, wat vaak een vervelend en drukkend gevoel geeft. Ze kunnen vrij gemakkelijk teruggeduwd worden. Sommige uitpuilende aambeien kunnen niet teruggeduwd worden. Als belangrijkste oorzaken worden te harde ontlasting (in combinatie met te hard persen tijdens het poepen), overgewicht, veel zitten (en weinig lichaamsbeweging) en zwangerschap genoemd. De druk kan ook ontstaan door hard persen bij een bevalling (door verslapping van het elastische weefsel of door verstopping). Langdurig hoesten en zwaar tillen zijn andere veel voorkomende oorzaken. Ook kan anale seks aambeien veroorzaken.

Aambeien zijn meestal niet pijnlijk, maar ze kunnen behoorlijk lastig zijn. Het is gewoon een vervelende aandoening, waar veel mensen zich voor generen.

Symptomen

Aambeien kunnen verschillende klachten geven, die variëren in ernst en in de mate waarin ze een belemmering vormen in het dagelijks leven. Je kan last hebben van jeuk, irritatie of pijn in en rond de anus. Aambeien kunnen bloeden waardoor je helderrood bloed op je ondergoed, toiletpapier, ontlasting, of in de wc-pot aantreft. Soms ontstaat er stolling in de zwellichaampjes – trombus genaamd – hetgeen aanleiding kan geven tot flinke pijnklachten. De symptomen worden verergerd door obstipatie, harde ontlasting of het hardhandig afvegen van de anus na de stoelgang.

Er wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen interne (inwendige) en externe (uitwendige) aambeien. Externe aambeien komen minder vaak voor dan interne aambeien. Een externe aambei manifesteert zich als een kleine bobbel die zich aan de buitenkant van de anus bevindt. Meestal veroorzaakt dit type aambei geen symptomen. Er kan zich echter een bloedpropje in de aambei vormen –trombose genaamd – en dan kan het acuut heel pijnlijk worden. Deze pijn bij dit type aambei piekt meestal na 48 tot 72 uur en gaat dan geleidelijk weg gedurende 7 tot 10 dagen. Soms treedt enkele dagen een beetje bloedverlies op. Daarna krimpt het bobbeltje om een klein huidflapje te worden, een 'mariske' genaamd (zie onder).

Interne en externe aambeien kunnen zich tegelijkertijd voordoen.

Risicofactoren

Risicofactoren voor het ontstaan van aambeien zijn onder meer:

• vaak en hard persen tijdens de stoelgang (waardoor de bloedvaten gestuwd raken en uitzetten);
• gebrek aan lichaamsbeweging en langdurig zitten;
• niet op tijd ontlasten bij aandrang (het ophouden van je ontlasting);
• een verkeerde zindelijkheidstraining (dat wil zeggen een haastige, geforceerde stoelgang);
• een (te) nauwe sluitspier;
• Overgewicht; en
• zwangerschap.

Gradaties aambeien

Aambeien komen voor in verschillende gradaties:

Behandeling

Je kunt zelf een aantal leefregels in acht nemen om de klachten van aambeien te verminderen:

• Houd de ontlasting zacht en volumineus door vezelrijk te eten en voldoende te drinken (ongeveer acht glazen, liefst water, per dag). Goede bronnen van vezels zijn fruit, groenten en volle graanproducten.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging door dagelijks een half uur te bewegen.
• Ga direct naar het toilet als je aandrang voelt en blijf niet te lang op het toilet zitten. Persen is uit den boze.
• Was na de stoelgang je anus af met lauw water en gebruik geen zeep, wat kan irriteren. Maak je achterste droog met zacht toiletpapier.
• Vermijd irriterende, prikkelende stoffen, zoals alcohol, scherpe kruiden, koolzuurhoudende dranken en koffie.
• Neem een paar keer per dag gedurende ongeveer 10 minuten per keer een warm zitbad. Voeg geen zeep aan het water toe. Een warm bad ontspant de anus en bestrijdt klachten als branderigheid, jeuk en pijn rond de anus.
• Niet krabben.
• Gebruik geen inlegkruisjes.
• Draag bij voorkeur katoenen ondergoed.
• Vermijd zwaar tillen en chronisch hoesten.

Bij geringe klachten kun je gebruikmaken van een zalf of een zetpil met alleen een beschermende stof en eventueel met een plaatselijk verdovende stof. Aambeienzalf helpt de jeuk tegen te gaan, heeft een wondhelende invloed en zorgt voor een sneller herstel van de huid.

Wanneer bovenstaande leefregels en aambeienzalf onvoldoende soelaas bieden, kan chirurgische behandeling uitkomst bieden. De meest gangbare behandeling is rubberbandligatie, waarbij het uitgezakte slijmvlies met een elastiekje wordt afgebonden waarna het na een aantal dagen afsterft. Het slijmvlies en het elastiekje worden met de ontlasting weggevoerd. In grofweg 20% van de gevallen komen de aambeien na behandeling na verloop van tijd terug. Je kunt dan opnieuw behandeld worden.

Aambeien kunnen ook worden behandeld door injectie van een chemische stof die de aambeien laat krimpen of verschrompelen, waarbij littekenweefsel wordt gevormd. Deze behandeling noemt men ‘sclerotherapie'. Aambeien kunnen ook worden vernietigd met een laserstraal, infrarood licht (infrarode fotocoagulatie) of een elektrisch stroompje (elektrocoagulatie). Als al deze behandelingen niet helpen, kunnen de aambeien operatief worden verwijderd middels de traditionele operatie: haemorrhoïdectomie. Deze vindt onder algehele verdoving plaats.

Knobbeltje bij anus door anale trombose

Een anale trombose duidt op een plotseling optredende, pijnlijke blauwe knobbel die niet naar binnen te duwen is. Het wordt veroorzaakt door een scheurtje in één van de vaten rondom de anus, waarna het scheurtje wordt gedicht door de vorming van een stolsel (trombose). Een anale trombose ontstaat vaak door plotselinge irritatie als gevolg van zwaar tillen, persen, het drinken van veel alcohol en/of het eten van flink gekruid eten. Als een trombose vaker voorkomt, is het verstandig om door de huisarts te laten onderzoeken wat de achterliggende oorzaak is (bijvoorbeeld aambeien, darmirritatie), zodat deze behandeld kan worden of zodat je uitlokkende factoren kunt beperken. Een anale trombose die ontstaat in een uitwendige aambei wordt 'perianale trombose' genoemd. Een anale trombose kan pijnklachten geven. Vaak gaat het om een doffe, continu aanwezige pijn. Daarnaast kun je een harde knobbel bij de anus voelen.

Marsike: huidflapje op de anus

Marisken zijn verwijde huidflapjes op de anus; het zijn uitgerekte huidplooien. Marisken geven meestal geen klachten. Het is niet precies bekend hoe ze ontstaan, maar men vermoedt dat het een restant is van een aambei die er heeft gezeten. Er is een belangrijk onderscheid: aambeien bevinden zich in het slijmvlies, terwijl marisken bedekt zijn met huid. Behandeling is in principe niet nodig, maar kan wel overwogen worden vanuit hygiënische of cosmetische redenen.

Puistje bij de anus

Puistjes kunnen zich op de anus vormen. Dit gebeurt meestal wanneer een of meer poriën verstopt raken met talg en dode huidcellen. Een verstopte porie kan zich vullen met pus, wat resulteert in een puistje.

Symptomen van een anale puist

Een anale puist kan aanvoelen als een zachte, met vloeistof gevulde bult. Irritatie kan ervoor zorgen dat deze puistjes pijnlijk of anderszins ongemakkelijk worden. Knijp de puist niet uit, want dit kan een infectie veroorzaken.

Behandeling van anuspuistje

Anale puistjes behandelen of voorkomen kan op de volgende manier:

• houd het gebied droog en schoon
• afzien van het scheren of waxen van het gebied
• eet gezond en gevarieerd

Genitale wratten

Bij genitale wratten gaat het om een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Genitale wratten zijn te herkennen als zachte, wratachtige gezwellen rond de geslachtsdelen of de anus. Het gaat om groepjes rozerode tot grijswitte wratten. De wratjes hebben een doorsnede van 1 tot 5 mm en doordat ze dicht op elkaar zitten krijgt de huid daardoor een bloemkoolachtig aspect. Het wordt veroorzaakt door het Humaan Papilloma Virus (HPV). Genitale wratten zijn onschuldig, maar je kunt er wel hinder van ondervinden. De lastpakken verdwijnen vanzelf, al kan dat even duren. De huisarts kan een zalf of tinctuur voorschrijven om ze te behandelen.

Besmetting

Genitale wratten zijn goedaardige, zachte, wratachtige gezwellen rond de geslachtsdelen en de anus. Ze worden veroorzaakt door onschuldige varianten van het Humaan Papilloma (HPV). Genitale wratten zijn seksueel overdraagbare aandoening (soa), welke verkregen kunnen worden door direct contact tussen de geslachtsdelen. In een enkel geval kun je ook besmet raken door een handdoek of washand te gebruiken van iemand die genitale wratten heeft.

Symptomen van genitale wratten

Het komt nogal vaak voor dat een HPV-infectie rond de geslachtsdelen symptoomloos verloopt. Zelfs als je geen symptomen hebt, is behandeling nodig teneinde complicaties te voorkomen en de verdere verspreiding van de aandoening tegen te gaan.

Genitale wratten zijn bultjes met een bloemkoolachtige vorm die aanleiding kunnen geven tot jeuk, pijn een branderig gevoel. Slechts in zeldzame gevallen kunnen vrouwen bloeden na de geslachtsgemeenschap, of last krijgen van vaginale afscheiding.

Behandeling van genitale wratten

Genitale wratten kunnen vastgesteld worden door lichamelijk onderzoek in combinatie met een uitstrijkje. De wratten kunnen spontaan, zonder behandeling, verdwijnen, maar dit kan wel jaren duren. Als de wratten last geven in de vorm van jeuk of pijn, kan dat de reden van behandeling zijn. Ook wordt vaak behandeld vanwege esthetische motieven; genitale wratten zien er gewoon lelijk uit.

Er bestaan diverse behandelmethodes om genitale wratten te verwijderen:

• het aanbrengen van een crème en lotion
• bevriezen
• wegbranden
• wegsnijden

De arts zal met je overleggen wat in jouw geval de beste behandelmethode is.

Een anale bult door een perianaal abces

Een perianaal abces: het klinkt misschien als iets ingewikkelds, maar voor degene die ermee te maken heeft, is het vooral iets dat zorgt voor veel ongemak en pijn. Stel je voor: je merkt ineens een pijnlijke zwelling op in de buurt van je anus, rood en warm, alsof je lichaam ergens tegen protesteert. Dat is precies wat een perianaal abces is – een ophoping van pus, vaak het gevolg van een ontsteking in een van de klieren rondom de anus. Het kan je dagelijkse leven flink verstoren, maar er is gelukkig veel wat je erover kunt weten en doen.

Hoe ontstaat een perianaal abces?

Een perianaal abces ontstaat door een infectie in een van de kleine klieren rond de anus. Deze klieren zorgen normaal gesproken voor smeerstoffen die het gebied vochtig en soepel houden. Maar wanneer een van deze klieren verstopt raakt of geïrriteerd raakt door bijvoorbeeld bacteriën, kan er een ontsteking ontstaan. Deze ontsteking zorgt ervoor dat er pus gevormd wordt, waardoor er een abces ontstaat. Het gevolg is een pijnlijke, gezwollen bult die rood kan zijn en warm aanvoelt.

Factoren die het risico op een perianaal abces verhogen zijn onder andere slechte hygiëne, een verzwakt immuunsysteem, of chronische darmziekten zoals de ziekte van Crohn. Maar het kan iedereen overkomen; zelfs als je altijd goed voor jezelf zorgt, kun je pech hebben en een abces ontwikkelen. Het belangrijkste is om snel te handelen en professionele hulp te zoeken als je denkt dat er iets mis is.

Symptomen en klachten

De eerste symptomen van een perianaal abces zijn meestal een aanhoudende pijn rond de anus, die erger wordt bij zitten, lopen, of naar het toilet gaan. Veel mensen merken ook een zwelling op die rood en warm aanvoelt. Soms kan er koorts ontstaan, wat een teken is dat de infectie dieper in het lichaam probeert door te dringen. In sommige gevallen kan het abces spontaan doorbreken, waarbij pus naar buiten komt, wat vaak verlichting van de pijn geeft maar geen definitieve oplossing biedt.

Het is goed om te weten dat een perianaal abces niet alleen lichamelijke, maar ook emotionele klachten kan veroorzaken. Het is een gevoelige plek en de klachten kunnen je onzeker maken of je beperken in je dagelijkse activiteiten. Bespreek je klachten daarom met je arts, hoe gênant het misschien ook voelt; een snelle behandeling kan veel leed voorkomen.

Behandeling en herstel

De behandeling van een perianaal abces bestaat in de meeste gevallen uit een chirurgische ingreep om het abces te openen en de pus te laten wegstromen. Dit klinkt misschien eng, maar het is vaak een relatief eenvoudige procedure die veel verlichting biedt. Meestal gebeurt dit onder lokale of algehele verdoving, afhankelijk van de grootte en de locatie van het abces. Na de ingreep blijft er een open wond achter die zichzelf van binnenuit moet genezen. Het is belangrijk om deze wond goed schoon te houden en regelmatig te spoelen, vaak met lauw water, om verdere infectie te voorkomen.

In sommige gevallen wordt er een antibioticakuur voorgeschreven, vooral als de infectie erg uitgebreid is of als iemand een verzwakt immuunsysteem heeft. Het herstel kan enkele weken duren, waarbij de pijn geleidelijk afneemt en de zwelling minder wordt. Gedurende deze periode is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen: drink voldoende water, zorg voor vezelrijke voeding om verstopping te voorkomen, en neem de tijd om te rusten.

Terugval en complicaties

Helaas kan een perianaal abces soms leiden tot complicaties. Een van de meest voorkomende complicaties is de vorming van een fistel. Dit is een abnormaal gangetje dat zich vormt tussen de anale klier en de huid rondom de anus. Fistels kunnen aanhoudende pijn en irritatie veroorzaken en vereisen vaak aanvullende chirurgie om te behandelen. Ongeveer de helft van de mensen met een perianaal abces krijgt te maken met een fistel, dus het is belangrijk om na de behandeling alert te blijven op nieuwe symptomen.

Anuskanker

Bij anuskanker groeien kwaadaardige (kanker)cellen in het weefsel van de anus of in het anale kanaal, de verbinding tussen endeldarm en anus. Symptomen van anuskanker zijn onder meer bloeden uit de anus, een knobbel of een gezwel in de buurt van de anus, pijn of irritatie, jeuk of afscheiding uit de anus en verandering in het ontlastingspatroon.

Het spijsverteringsstelsel begint bij de mond en eindigt bij de anus, ook wel 'poepgaatje' genoemd. Via de anus verlaat de ontlasting het lichaam. De anus bestaat deels uit twee sluitspieren: een uitwendige sluitspier, die willekeurig kan worden bediend, en een inwendige sluitspier die onwillekeurig is. Bij anuskanker vormen zich kwaadaardige (kanker)cellen in het weefsel van de anus of in het anale kanaal. Het anale kanaal is de verbinding tussen endeldarm en anus. Bij tumoren in het peri-anale gebied – dat is het gebied dat is gelegen rond de buitenkant van de anus – spreekt men van huidtumoren en niet van anale kanker. Anuskanker moet ook onderscheiden worden van rectumkanker, dat is kanker in de endeldarm. Wel kunnen de symptomen erg veel overeenkomsten vertonen.

Vóórkomen

Anuskanker is relatief zeldzaam. De incidentie is 4-7 op 1.000.000. De incidentie bij vrouwen en jonge homoseksuele mannen neemt de laatste jaren toe. Factoren die de kans op anuskanker verhogen zijn roken, anale seks, het hebben van meerdere sekspartners, afweerstoornissen en besmetting met het humaan papillomavirus (HPV - de typen 16 en 18, die anuskanker en bij vrouwen baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken), waarbij opgemerkt dat het gebruik van een condoom infectie met HPV niet volledig kan voorkomen. Zo kan het virus bijvoorbeeld in de schaamstreek aanwezig zijn. Condooms kunnen dan het virus niet tegenhouden. Veilige anale seks bestaat dus niet. Anuskanker komt tien keer zoveel meer voor onder homoseksuele mannen dan onder heteroseksuele mannen.¹ Besmetting met hiv vergroot het risico nog eens aanzienlijk. De kans op anuskanker kan je verminderen door niet te roken, anale seks te vermijden, door als man geen seks te hebben met mannen en door alleen seks te hebben met één partner in een levenslange relatie.²

Symptomen van anuskanker

De mogelijke symptomen van anuskanker zijn:

• de aanwezigheid van (helderrood) bloed op het toiletpapier en de ontlasting
• een knobbel, bult of gezwel in de buurt van de anus
• pijn of irritatie in of bij de anus
• jeuk of afscheiding uit de anus
• verandering in het ontlastingspatroon (vaak aandrang zich te ontlasten en soms afwisselend obstipatie en diarree)

Sommige klachten kunnen ook wijzen op aambeien (zie boven).

Behandeling van anuskanker

De behandeling is vooral afhangen van het stadium van de kanker (zijn er uitzaaiingen?), de plaats van de tumor en of er sprake is van een recidief (terugkeer van de kanker).

De standaardbehandelingen zijn:

• radiotherapie (bestraling van kankercellen);
• chemotherapie (behandeling met cytostatica, welke remmend werken op de deling van tumorcellen); en
• een operatie, waarbij de tumor uit de anus wordt weggesneden samen met een deel van het gezonde weefsel eromheen.

Bij een klein gezwelletje kan worden volstaan met bestraling alleen. Bij een grote tumor wordt de bestraling vaak gecombineerd met chemotherapie. Deze twee therapieën versterken elkaar in hun werking tegen kanker. Als de tumor na deze behandeling niet volledig verdwenen is, of wanneer er sprake is van een recidief, dan is ene operatie nodig.

Bij metastering naar andere delen van het lichaam, is genezing niet mogelijk en zal men overgaan op palliatieve behandeling. Hierbij worden de klachten verlicht en zal men proberen de kwaliteit van leven te verbeteren of te behouden.

Waterwratjes

Waterwratten worden ook wel 'kinderwratten' genoemd. De medische benaming is 'mollusca contagiosa'. Het komt vooral bij kinderen en jonge adolescenten voor. Bij volwassenen treedt het zelden op. Het is een virale huidinfectie die huidkleurige, halfbolvormige papels met in het midden een deuk veroorzaken. Het virus bevindt zich in het vocht van de wratjes.

Besmetting met het virus

Besmetting vindt direct of indirect van mens tot mens plaats, maar vooral door intensief huidcontact, bijvoorbeeld tijdens kinderspelletjes of sporten. Het virus kan zich ook verspreiden door contact met besmette voorwerpen, zoals handdoeken, kleding of speelgoed. De incubatietijd – dat is de periode vanaf de besmetting tot de eerste symptomen – bedraagt meestal 2 tot 7 weken met uitersten van een week tot een half jaar.

Symptomen van waterwratjes

Waterwratjes kunnen zich over het gehele lichaam voordoen, maar voorkeurslocaties zijn het gezicht, hals, oksels, armen en handen. Het komt niet voor op de handpalmen en voetzolen. De geslachtsdelen en de anus zijn in tegenstelling tot genitale wratten, zeer zelden aangedaan. De laesie ziet eruit als een kleine, vaste, gladde, verheven, pijnloze, halfbolvormige, wasachtige en vleeskleurig papel of bobbeltje, met in het midden een deuk of putje. Waterwratjes zijn meestal tussen de 2 en 5 millimeter groot, hoewel ze ook groter kunnen zijn; ze komen vaak multipel voor en kunnen tot plaques samenvloeien. Ze zijn vrijwel altijd asymptomatisch, dat wil zeggen dat ze geen pijn doen of jeuken. Je kan er een witte brij uitdrukken, die vaak al door de huid schemert.

Bij ongeveer 10% van de kinderen ontwikkelt zich eczeem rond de plekjes. Bij atopisch eczeem zijn de wratjes vaak uitgebreider en weerbarstiger.

Behandeling van waterwratjes

Waterwratjes worden gemakkelijk herkend en daarom kan de diagnose meestal snel gesteld worden. Het kan worden bevestigd door een huidbiopsie.

Bij mensen met een normaal immuunsysteem, genezen de waterwratjes spontaan over een periode van maanden tot jaren. Als de laesies ontstoken raken en pijnlijk worden of pussen, dan wordt vaak een behandeling ingesteld. De volgende behandelmogelijkheden zijn er:

• aanstippen met een crème
• aanstippen met aanstipvloeistof
• het wegkrabben van de wrat met een speciale lepel (curettage)
• bevriezen met vloeibare stikstof
• wegbranden door middel van laser of electrocoagulatie

Bij welke symptomen huisarts raadplegen?

Raadpleeg je huisarts als je één of meer van volgende symptomen bemerkt:

• aanhoudende anale bloedingen of ongemak
• een pusachtige afscheiding uit een bultje bij de anus
• onverklaarbare veranderingen in de stoelgang
• pijn of frequent gevoel van ongemak in het rectale gebied, vooral bij het poepen
• symptomen van een systemische infectie, zoals koorts, zwelling (gezwollen anus) of roodheid
• toenemende hoeveelheden bloed op toiletpapier

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek
De huisarts begint met het verzamelen van informatie over de symptomen en klachten die je hebt ervaren, zoals pijn, bloeding, jeuk, of veranderingen in grootte en vorm van het bultje. Daarnaast vraagt de arts naar risicofactoren zoals eerdere medische problemen, een familiegeschiedenis van anale aandoeningen, en leefgewoonten. Vervolgens voert de arts een visueel en lichamelijk onderzoek van de anusregio uit. Dit onderzoek kan bestaan uit het voorzichtig palperen (voelen) van het bultje om de consistentie, gevoeligheid en beweeglijkheid ervan te beoordelen. De arts kan op basis van deze bevindingen vaak al een inschatting maken over de aard van het bultje.

Biopsie
Indien er onzekerheid bestaat over de aard van het bultje, kan de arts een klein weefselmonster (biopt) nemen om verder te analyseren onder de microscoop. Een biopsie wordt meestal uitgevoerd als er een vermoeden bestaat dat het bultje kwaadaardig zou kunnen zijn, bijvoorbeeld als er onregelmatige kenmerken zijn of als het bultje niet reageert op eerdere behandelingen. Dit onderzoek helpt om een definitieve diagnose te stellen en om een onderscheid te maken tussen een goedaardige en een kwaadaardige afwijking.

Beeldvormend onderzoek
De arts kan verder onderzoek aanbevelen om de aard van het bultje beter in kaart te brengen. Dit kan onder andere bestaan uit:

• Sigmoïdoscopie: Hierbij wordt een dunne, verlichte buis met een camera (endoscoop) in het anale kanaal ingebracht om de binnenkant van het onderste deel van de dikke darm te bekijken. Dit helpt om eventuele afwijkingen die aan het bultje gerelateerd zijn op te sporen.
• Colonoscopie: Een uitgebreider onderzoek waarbij een endoscoop wordt ingebracht om het gehele colon te inspecteren. Dit kan helpen bij het identificeren van mogelijke afwijkingen in het gehele maag-darmkanaal.
• Echografie: Een endoanale echografie kan worden uitgevoerd om een beeld te krijgen van de structuren rondom de anus en het rectum. Dit kan nuttig zijn bij het detecteren van abcessen of fistels die dieper gelegen zijn en niet zichtbaar zijn bij een eenvoudig lichamelijk onderzoek.
• MRI-scan: Een MRI (Magnetic Resonance Imaging) kan worden gebruikt om gedetailleerde beelden te verkrijgen van de weke delen rondom de anus. Dit is vooral nuttig wanneer er een vermoeden is van een fistel of wanneer de aard van het bultje complex lijkt te zijn.
• CT-scan: In sommige gevallen kan een CT-scan worden uitgevoerd om te zoeken naar dieperliggende afwijkingen of complicaties die mogelijk verband houden met het bultje.

Aanvullend onderzoek
Afhankelijk van de bevindingen bij het lichamelijk onderzoek, kan de arts ook aanvullende tests aanvragen, zoals:

• Bloedonderzoek: Om eventuele infecties op te sporen of om ontstekingswaarden te controleren. Dit kan helpen om de oorzaak van het bultje te achterhalen en om andere gezondheidsproblemen uit te sluiten. Ook kan een verhoogd aantal witte bloedcellen duiden op een infectie.
• Bacteriële kweek: Als er sprake is van een etterende of vochtige zwelling, kan een uitstrijkje van het vocht worden afgenomen voor een bacteriële kweek. Dit kan helpen om de specifieke bacteriën te identificeren die de infectie veroorzaken, waardoor gerichte antibiotische behandeling mogelijk is.
• Anale manometrie: Dit is een minder bekend onderzoek dat de druk en de werking van de sluitspieren van de anus meet. Dit kan van belang zijn wanneer er aanwijzingen zijn dat het bultje het gevolg is van een afwijking in de functie van deze spieren.
• Fistelsondeonderzoek: Indien er sprake is van een fistel, kan een fistelsondeonderzoek uitgevoerd worden om de exacte loop van de fistel in kaart te brengen. Dit is van belang voor het bepalen van de juiste behandeling.
• PET-scan: In zeer zeldzame gevallen, wanneer er verdenking is van een kwaadaardige tumor, kan een PET-scan worden uitgevoerd om te zien of er sprake is van uitzaaiingen of om de omvang van een tumor te bepalen.

Een combinatie van deze onderzoeken stelt de arts in staat om een grondige diagnose te stellen en de meest geschikte behandeling voor te stellen. Het is belangrijk om eventuele klachten of veranderingen in het gebied rondom de anus niet te negeren en tijdig medische hulp in te schakelen voor een adequate diagnose en behandeling.

Zelfzorg en praktische tips bij een anusbultje

Een bultje bij de anus is misschien niet het meest glamoureuze onderwerp, maar hé, laten we eerlijk zijn: het is iets wat iedereen kan overkomen. Of je nu last hebt van een hardnekkige jeuk, een ongemakkelijk gevoel tijdens het zitten of zelfs wat pijn, zo'n bultje kan je dagelijkse leven behoorlijk verstoren. Gelukkig zijn er tal van manieren om dit probleem aan te pakken, en daar hoef je echt niet meteen de dokter voor op te zoeken. Met een paar slimme trucs en handige hulpmiddelen kun je zelf al veel doen om de situatie te verbeteren.

Soms is het een kwestie van simpele aanpassingen in je routine. Denk aan een andere manier van zitten, een aangepast product in je badkamerkastje of zelfs iets in je voeding. Maar naast de bekende tips zijn er ook minder voor de hand liggende en innovatieve oplossingen die je misschien nog niet eerder hebt geprobeerd. Van het gebruik van een koud kompres tot een speciale zalf: er zijn talloze opties om dat vervelende bultje onder controle te krijgen. Het draait allemaal om het vinden van wat voor jou werkt.

Dus, als je klaar bent om afscheid te nemen van dat ongemakkelijke gevoel en weer comfortabel te zitten, dan is dit hét moment om deze praktische tips te proberen. Geen ingewikkelde toestanden of zweverige oefeningen, maar gewoon down-to-earth oplossingen waar je direct mee aan de slag kunt. Laat dat bultje je dag niet langer bederven!

Een koud kompres: de ijskoude redder in nood

Stel je voor: Lisa, een drukke moeder van twee, merkt ineens een vervelend bultje bij haar anus op. Ze zit geen minuut stil, maar elke keer dat ze gaat zitten, voelt ze dat irritante geprik. Wat deed ze? Ze greep een washandje, vulde het met ijsklontjes en gebruikte dit als een koud kompres. Het resultaat? Binnen enkele minuten verminderde de zwelling en werd de pijn een stuk dragelijker. Het aanbrengen van koude helpt namelijk om ontstekingen te verminderen en geeft direct verlichting. Simpel, snel en doeltreffend, precies wat je nodig hebt als je even geen tijd hebt voor poespas.

Zinkzalf: het wondermiddel uit grootmoeders kastje

Zinkzalf, wie kent het niet? Dit ouderwetse middeltje doet nog steeds wonderen voor de huid, en dat geldt zeker voor gevoelige plekken zoals rond de anus. Zink staat bekend om zijn kalmerende en genezende eigenschappen. Neem Marco, een langeafstandsloper die vaak last had van irritatie door wrijving. Een dun laagje zinkzalf bracht niet alleen verlichting, maar hielp ook om de huid sneller te laten herstellen. Het mooiste? Je vindt het in vrijwel elke drogist voor een prikkie. Zink is een van die essentiële mineralen waar je huid écht blij van wordt.

Spoelen met lauw water: basic, maar goud waard

Na elk toiletbezoek even spoelen met lauw water klinkt misschien simpel, maar het kan een wereld van verschil maken. Vermijd harde wc-papiertjes en gebruik in plaats daarvan water om de huid schoon te maken zonder extra irritatie. Denk aan Ahmed, die na een medische ingreep veel last had van gevoeligheid. Hij installeerde een bidet op zijn toilet en merkte al na een paar dagen verbetering. Of je nu een bidet hebt of gewoon een zachte douchekop gebruikt: dit kleine ritueel helpt om de huid schoon en gezond te houden zonder uitdroging.

Een rubberen zwembandje: comfortabel zitten doe je zo

Wie had gedacht dat een klein, rond zwembandje je dag kon redden? Voor mensen zoals Sophie, een secretaresse die uren achter haar bureau zit, is het de ideale oplossing. Door een rubberen zwembandje te gebruiken, verminder je de druk op het bultje, waardoor je comfortabeler kunt zitten. Dit lijkt misschien wat ongebruikelijk, maar geloof ons: het werkt. Het voorkomt ook dat het bultje verder geïrriteerd raakt door constante druk. Een kleine investering voor veel meer zitcomfort. Win-win!

Voedingssupplementen met flavonoïden: de kracht van kleine moleculen

Flavonoïden klinken misschien als iets uit een scheikundeles, maar deze natuurlijke stofjes zitten boordevol voordelen. Ze verbeteren de doorbloeding en versterken je bloedvaten. Lisa, die eerder al een koud kompres probeerde, ontdekte via haar apotheker dat voedingssupplementen met flavonoïden haar bultje sneller deden slinken. Denk aan extracten van citrusvruchten en bessen: ze werken ontstekingsremmend en bieden ondersteuning van binnenuit. Een goed idee als je lichaam wat extra hulp nodig heeft. Het combineren van deze supplementen met een gezonde leefstijl kan trouwens nog meer effect hebben!

Douchen in plaats van baden: beter voor de huid

Er zijn mensen die uren in een warm bad kunnen liggen. Heerlijk ontspannend, maar niet altijd even fijn voor een geïrriteerde huid. Water dat te warm is, kan de huid uitdrogen en ongemakken verergeren. Neem Ahmed, die na een lange werkdag vaak de badkuip opzocht. Toen hij overstapte op korte douches met lauwwarm water, merkte hij dat de gevoeligheid rond zijn bultje afnam. Spoel je huid rustig af en gebruik een zachte, pH-neutrale zeep. En vergeet niet: dep je huid droog met een handdoek, niet wrijven!

Siliconenpleisters: high-tech huidbescherming

Als je denkt dat siliconen alleen iets zijn voor keukenaccessoires, think again. Siliconenpleisters zijn ontworpen om de huid te beschermen en genezing te bevorderen. Marco, een vrachtwagenchauffeur die uren op zijn stoel doorbrengt, zwoer bij deze innovatieve oplossing. Hij gebruikte een kleine pleister die speciaal ontworpen was voor gevoelige plekken. Het beschermde zijn huid tegen wrijving en zorgde voor een sneller herstel. Siliconenpleisters zijn niet alleen comfortabel, maar ook herbruikbaar, wat ze een duurzame keuze maakt.

Losse kleding: ademruimte voor je huid

Strakke spijkerbroeken en synthetisch ondergoed mogen dan modieus zijn, maar voor je huid zijn ze een ramp. Sophie, die vaak last had van huidirritaties, maakte een kleine, maar effectieve verandering: katoenen ondergoed en wijde broeken. Het verschil was direct merkbaar. Door je huid ruimte te geven en ademend materiaal te dragen, voorkom je extra irritatie en geef je je lichaam de kans om te herstellen. Het klinkt misschien als een klein detail, maar het kan een wereld van verschil maken.

Lidocaïnecrème: snelle verlichting binnen handbereik

Stel je voor: Tim, een IT’er die urenlang achter zijn bureau zit, merkte een kleine, pijnlijke bult op. Hij probeerde van alles, maar pas toen hij lidocaïnecrème gebruikte, merkte hij direct verschil. Deze crème, verkrijgbaar bij de drogist, werkt verdovend en verlicht de pijn bijna onmiddellijk. Het fijne is dat het makkelijk aan te brengen is en geen troep achterlaat. Let er wel op dat je de instructies goed opvolgt: een dun laagje is vaak al genoeg. Combineer het met een kleine pauze in je routine, zodat je lichaam even rust krijgt. Een snelle fix die je dag een stuk aangenamer maakt!

Appelazijnspoeling: natuurkracht in een flesje

Wie had gedacht dat iets simpels als appelazijn zoveel impact kan hebben? Lisa, die eerder al een koud kompres probeerde, ontdekte dit als een gamechanger. Meng een eetlepel appelazijn met een kopje lauw water en gebruik dit als een milde spoeling na het douchen. Het helpt niet alleen om bacteriën op afstand te houden, maar zorgt ook voor een frisse, gezonde huid. En ja, de geur kan een beetje scherp zijn, maar dat neem je graag voor lief als het resultaat zo effectief is. Appelazijn staat niet voor niets bekend als een eeuwenoud wondermiddel!

Zuiveringszout: een zacht alternatief voor huidreiniging

Heb je al eens van zuiveringszout (baking soda) gehoord als huidreiniger? Sarah, een moeder van drie, ontdekte dit toevallig toen ze in de keuken stond te bakken. Een theelepel zuiveringszout opgelost in een kopje lauwwarm water kan dienen als een zachte spoeling voor de huid. Het helpt om irritaties te kalmeren en onzuiverheden weg te halen. Bonus: het neutraliseert ook geurtjes. Gebruik het één keer per dag, en je merkt al snel dat je huid rustiger wordt. Zuiveringszout is goedkoop, makkelijk te vinden en een van die natuurlijke middelen die altijd handig zijn om in huis te hebben.

Aloë vera-gel: verkoeling en heling in één

Aloë vera is een klassieker als het gaat om huidverzorging, en met reden! De verkoelende gel uit deze plant is niet alleen rustgevend, maar bevordert ook de genezing van de huid. Ahmed, die vaak last heeft van huidirritaties na lange werkuren, besloot een aloë vera-gel te proberen. Hij bewaarde het in de koelkast voor een extra verkoelend effect. Het hielp niet alleen om de pijn te verzachten, maar zorgde er ook voor dat de huid sneller herstelde. Kies wel voor een pure aloë vera-gel zonder toegevoegde parfum of alcohol. Aloë vera is een must-have in je badkamerkastje!

Noten:

1. James Goedert, et al., for the AIDS-Cancer Match Study Group, "Spectrum of AIDS-associated malignant disorders," The Lancet, 351: 1833-1839, p. 1836 (June 20, 1998).
2. Er is een samenhang tussen een homoseksuele leefstijl en promiscuïteit, wat weer de kans op geslachtsziektes vergroot.

Lees verder

• Anus: anusaandoeningen of anale klachten met jeuk en pijn
• Anale jeuk (jeukende anus): oorzaken van jeuk aan de anus
• Aambeien genezen & zelf behandelen met natuurlijke middelen
• Bult anus: oorzaken knobbel naast anus of pijnlijke anusbult
• Scheurtjes of kloofjes in de anus: anusfissuur behandelen