Wratten (wratjes): verwijderen, symptomen en voorkomen

Wratten of wratjes verwijderen, hoe doe je dat precies? En kun je wratten ook zelf verwijderen? Gewone wratten zijn courante afwijkingen, die vooral bij kinderen worden aangetroffen maar ook bij volwassenen voorkomen. Wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus. Wratten zijn dus besmettelijk, vooral als een wratje is opengekrabd. De incubatietijd kan oplopen van 1 tot maar liefst 8 maanden. Aangezien veruit de meeste wratten spontaan verdwijnen in de loop van enkele maanden tot een aantal jaren, is rustig afwachten een goede optie. Soms kan behandeling wel nodig zijn. Bijvoorbeeld als wratten je in de weg zitten of als het heel veel schaamte oproept. Gewone wratten kunnen verwijderd en weggehaald worden door urine, knoflook, stikstof, duct tape, nagellak, druppels of zalf, laser, chirurgie, enz. De ene manier werkt beter dan de andere manier.

• Wratten in vogelvlucht
• Wat zijn gewone wratten?
• Oorzaak van wratten
• Verspreiding en incubatietijd
• Immuniteit opbouwen
• Soorten wratten
• Gewone wratten
• Gezichtswrat
• Voetwratten
• Platte wratten
• Nagelwratten
• Symptomen van wratten
• Verruca vulgaris
• Verruca plana
• Verruca plantaris
• Verruca filliformis
• Verruca periunguale
• Zelf wratten verwijderen en weghalen
• Géén behandeling en spontaan beloop afwachten
• Wrattentinctuur
• Wartner 2e generatie
• Duct tape
• Nagellak
• Natuurlijke geneeswijzen om wratten te verwijderen
• Urine
• Knoflook en citroen
• Appelazijn
• Hoe kan de arts wratten behandelen?
• Vloeibare stikstof of cryotherapie
• Lasertherapie
• Electrocoagulatie of electrochirurgie
• Curettage
• Chirurgische verwijdering
• Preventie: voorkómen van wratjes
• Prognose en vooruitzichten

Wratten in vogelvlucht

Wratten zijn kleine, goedaardige huidafwijkingen. Ze veroorzaakt worden door het humaan papillomavirus (HPV). Hieronder volgt een korte opsomming van enkele belangrijke kenmerken en feiten over wratten:

• Soorten wratten:
• Gewone wratten (verruca vulgaris)
• Voetwratten (verruca plantaris)
• Platte wratten (verruca plana)
• Genitale wratten (condylomata acuminata)
• Overdracht:
• Wratten kunnen worden overgedragen door direct huid-op-huid contact.
• HPV kan ook worden verspreid via besmette oppervlakken, zoals openbare doucheruimtes.
• Symptomen:
• Wratten zijn meestal ruw en verheven.
• De laesies kunnen variëren in grootte en kleur.
• Sommige wratten kunnen pijnlijk zijn, vooral voetwratten.
• Voorkeursplekken:
• Gewone wratten verschijnen meestal op de handen en vingers.
• Voetwratten verschijnen op de voetzolen.
• Platte wratten komen voor op het gezicht, de armen en de benen.
• Genitale wratten treden op in het genitale gebied en rond de anus.
• Behandeling:
• Wratten kunnen vanzelf verdwijnen, maar dit kan lang duren.
• Medische behandelingen bestaan uit onder meer cryotherapie (bevriezing) en lasertherapie.
• Genitale wratten kunnen worden behandeld met antivirale medicatie.
• Preventie:
• Het vermijden van direct contact met besmette huid en oppervlakken.
• Vaccinatie tegen bepaalde typen HPV kan genitale wratten verminderen.
• Zelfzorg:
• Hoe kan je wratten zelf verwijderen? Onder meer door ze te bevriezen met wrattenverwijderaar.

Wat zijn gewone wratten?

Gewone wratten zijn veelvoorkomende, onschuldige, goedaardige, lokale gezwellen of tumoren in de huid, die worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Het uiterlijk van wratten kunnen verschillen; het zijn vaak ronde, harde, verdikte en eeltige plekken of bobbeltjes. Wratten komen vaak voor bij kinderen. De meeste gevallen doen zich voor tussen de leeftijd van 12-16 jaar. Een derde deel van de wratten verdwijnt vanzelf binnen 6 maanden. De overgrote meerderheid van deze lastpakken verdwijnen zonder enige behandeling binnen 1 tot 3 jaar.

Oorzaak van wratten

Wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV) en zijn bijgevolg besmettelijk. Een virus is een
klein micro-organisme die ziekte kan veroorzaken. Er zijn ten minste 63 genetisch verschillende soorten HPV's. Sommige typen worden beschouwd als een seksueel overdraagbare aandoening. De virus uit de familie van de humane papilloma virussen die gewone wratten veroorzaakt, verschilt van de varianten die wratten veroorzaken in het genitale gebied.

Verspreiding en incubatietijd

Heel veel kinderen hebben bij tijd en wijle last van wratten aan handen of voeten. Het HPV-virus verspreidt zich door huid-huid contact. Het virus kan zich vooral verspreiden door een wrat die opengekrabd is. Anderen kunnen op deze manier besmet worden met het virus, maar de persoon kan ook andere huiddelen van zichzelf infecteren. De incubatietijd —dat is de periode dat het virus wordt opgelopen totdat een wrat verschijnt— kan oplopen van 1 tot 8 maanden.

Immuniteit opbouwen

Mensen kunnen immuniteit opbouwen ten aanzien van het virus, zodat zich bij een nieuwe infectie met het virus geen wratten meer ontwikkelen. Patiënten met een verlaagde weerstand, door bepaalde aandoeningen of ziektes of doordat ze bijvoorbeeld langdurig medicijnen voorgeschreven krijgen die de weerstand verlagen, kunnen wel opnieuw wratten ontwikkelen.

Soorten wratten

Er zijn vijf belangrijke soorten wratten. Elk type verschijnt op een ander deel van het lichaam en ziet er anders uit.

Gewone wratten

Gewone wratten (verruca vulgaris of bloemkoolwrat) groeien meestal op je vingers en tenen, maar kunnen ook elders verschijnen. Ze hebben een ruwe, korrelige uitstraling en een afgeronde bovenkant. Gewone wratten hebben veelal de kleur van de huid, maar kunnen ook van wit tot bruingrijs variëren.

Gezichtswrat

Gezichtswratten (verruca filiformis) zijn ontsierende wratten die rond je mond of neus groeien en soms in je nek of onder je kin. Ze zijn klein en hebben de vorm van een klein flapje of een stukje huid. Gezichtswratten hebben dezelfde kleur als je huid.

Voetwratten

Voetwratten (verruca plantaris) groeien op de voetzolen. Voetwratten kan pijn en ongemak veroorzaken tijdens het lopen..

Platte wratten

Platte wratten (verruca plana) groeien meestal op het gezicht, de dijen of de armen. Ze zijn klein en niet meteen merkbaar. Platte wratten hebben een platte bovenkant, alsof ze zijn afgeschraapt. Ze kunnen roze, bruin of lichtgeel zijn.

Nagelwratten

Wratten rond de nagels zijn periunguale wratten. Nagelwratten (verruca periunguale) groeien bij voorkeur aan de zijkanten van, of onder de nagels en kunnen de nagelgroei verstoren. Ze kunnen pijnlijk zijn en de nagelgroei beïnvloeden.

Symptomen van wratten

De drie meest voorkomende vormen van non-genitale wratten zijn deze:

Verruca vulgaris

Verruca vulgaris is de Latijnse benaming voor de gewone wrat, ook wel bloemkoolwrat genoemd. Deze gewone wratten ontwikkelen zich doorgaans op de hand, vooral rond de nagel. Gewone wratten zijn grijs tot vleeskleurig. Het is een goedaardig gezwel. Deze wratten bestaan uit een kern van bindweefsel met bloedvaten, bekleed met laagjes epitheelweefsel (dat is weefsel dat alle oppervlakken van het menselijk lichaam bedekt). Door de aanwezige bloedvaatjes kan de wrat bij krabben nogal gemakkelijk gaan bloeden (bloedende wrat). De gewone wrat ziet er uit als een rond, bloemkoolachtig uitgroeisel met een scherpe begrenzing en een ruw oppervlak. De sterke verhoorning (eeltachtige plekken) valt op. Vaak komen meerdere wratten tegelijk voor. De voorkeurslocaties zijn, naast de handen en vingers, de knieën, de ellebogen en het gezicht.

Verruca plana

De platte wrat (verruca plana) is glad, vlak en slechts enkele millimeters groot. Het is een lichtbruin of huidkleurig bobbeltje, en ze komen vooral voor op gezicht, armen en benen.

Verruca plantaris

Voetwratten (verruca plantaris) komen - de naam zegt het al - per definitie voor op de voetzool, of onderkant van de voet. Voetwratten zijn platter dan gewone wratten als gevolg van de druk op de voetzool door het lichaamsgewicht tijdens het lopen of staan. Er kunnen twee typen onderscheiden worden, te weten de mozaïekwrat en de doornwrat. De mozaïekwrat breidt zich oppervlakkig uit en de doornwrat is in de diepte gegroeid en is bijgevolg vaak pijnlijk.

Verruca filliformis

Een verruca filliformis, ook wel gezichtswrat genoemd, is een langwerpige wrat, welke net als andere wratten wordt veroorzaakt door het humaan papilloma virus. In tegenstelling tot gewone wratten, zijn filliforme wratten vooral aanwezig in het gezicht, met name op de oogleden, op de neus, of op of rond de lippen.

Verruca periunguale

Verruca periunguale of nagelwratten zitten onder een teen- of vingernagel en is ruw en onregelmatig van vorm. Zo'n wratje begint klein, maar kan groeien tot de grootte van een erwt. Een nagelwrat kan ervoor zorgen dat een nagel los komt te zitten en gaat vervormen.

Zelf wratten verwijderen en weghalen

De volgende mogelijkheden zijn er om zelf wratten te verwijderen.

Géén behandeling en spontaan beloop afwachten

Aangezien veruit de meeste wratten spontaan verdwijnen in de loop van enkele maanden tot een aantal jaren, is rustig afwachten een goede optie. Soms kan behandeling wel nodig zijn. Vooral als er pijnklachten ontstaan bij lopen bij voetwratten of als iemand zich schaamt doordat hij bijvoorbeeld zeer veel wratten op de vingers heeft. Ze kunnen iemand ook hinderen bij het werk.

Wrattentinctuur

Wrattentinctuur is zonder recept verkrijgbaar bij de drogist of huisarts. Door de gewone wratten en/of voetwratten dagelijks aan te stippen met wrattentinctuur, zal deze verweken en wellicht op den duur verdwijnen. Wrattentinctuur bevat salicylzuur, wat de hoornige en normale huid aantast, zodat deze loslaat. Doordat het zuur ook de normale huid aantast, is het aanbevolen om de omliggende huid vooraf te beschermen met vaseline. De vloeistof kan druppelsgewijs aangebracht worden met een applicator.

De Wartner Wrattenpen maakt gebruikt van een andere werkzame stof. De wrattenpen van Wartner is een product voor het behandelen van wratten via zuurbehandeling (TCA GEL aanstipmethode). Dit werkt vaak sneller dan het klassieke salicylzuur. De TCA-gel doodt de geïnfecteerde cellen (de wrat) en zal celvernieuwing stimuleren waardoor de huid vervelt. Op die manier zal nieuwe gezonde huid gevormd worden en zal de wrat krimpen en verdwijnen. De Wrattenpen mag niet gebruikt worden:

• op andere lichaamsdelen dan handen en voeten.
• op gevoelige huid, gezicht of geslachtsorganen.
• samen met een andere wrattenbehandeling.
• in geval van: fibroom (steelwratje), moedervlekken, donkere vlekken, waterwratten (mollusca contagiosa), ouderdomswratten (verruca seborrhoica), sproeten, huidafschilfering.
• bij kinderen onder de 4 jaar..
• als je zwanger bent of borstvoeding geeft, of als je lijdt aan diabetes of een andere huidaandoening;
• als je niet zeker bent of de huidaandoening een wrat is, raadpleeg dan je arts of apotheker voordat je met deze behandeling aanvangt.

Wartner 2e generatie

Je kunt voor het weghalen van wratten ook gebruik maken van Wartner 2e generatie, een product voor het behandelen van wratten via de bevriezingsmethode (cyrotherapie). Wartner mag alleen door volwassenen toegepast worden. Het middel mag niet gebruikt worden:

• bij kinderen jonger dan 4 jaar.
• door zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
• door diabetici, omdat het bevroren gebied van de huid bij hen niet snel of niet geheel kan genezen.
• mensen met een slechte bloedsomloop (hen wordt aangeraden voor gebruik hun huisarts te raadplegen).
• op gebieden waar de huid teer, dun of gevoelig is, zoals het gezicht, hals, oksels, borsten, billen of genitaliën.
• op een geïrriteerde huid of op plaatsen die geïnfecteerd zijn, roodheid of enig teken van ontsteking zoals jeuk of zwelling
• vertonen.
• op wratten of voetwratten waar haar uit groeit, moedervlekken, zwarte huidvlek.

Duct tape

Als reguliere behandelingen geen of onvoldoende effect hebben gesorteerd, kan men denken aan het behandelen van de wratten met duct tape. Duct tape is een robuust zelfklevend en waterdicht soort plakband op textielbasis, die verkrijgbaar is bij de doe-het-zelf winkel. Plaats een stuk duct tape dat (flink) groter is dan de wrat zelf op de wrat en laat het vervolgens gedurende 6½ dagen zitten. Verwijder dan de tape en week de wrat daarna gedurende ongeveer 5 minuten in warm water, zodat de wrat zacht wordt. Vijl met een puimsteentje of eeltvijltje de lastpost zoveel mogelijk weg. Plak na 12 uur opnieuw een ruim stuk tape over de wrat en lat deze weer voor 6½ dagen zitten. Na deze periode kan de tape weer verwijderd worden, waarna het voornoemde procedé opnieuw begint. Herhaal deze handeling net zolang totdat de wrat volledig verdwenen is.

Nagellak

Doe een beetje doorzichtige of blanke nagellak op je wratje en plak er een pleister op. Laat het een paar dagen zitten en herhaal dit procedé net zolang totdat jet wratje weg is. Door zuurstof te onttrekken aan de wrat, zal deze binnen een week of twee afsterven en spontaan van je hand of vinger vallen.

Natuurlijke geneeswijzen om wratten te verwijderen

De volgende natuurlijke middelen kunnen goed helpen om wratten te bestrijden. Binnen afzienbare tijd kan men van deze lastpakken verlost zijn.

Urine

Vang iedere ochtend de ochtendurine op in een bakje en stip met een wattenstaafje die in de urine is gedrenkt de wratten aan.

Knoflook en citroen

Neem twee teentjes knoflook en pers deze uit. Vermeng dit met citroensap tot een papje. Laat de substantie een nacht trekken en breng dit vervolgens met een wattenstaafje op de wratten aan. Het aanstippen dient drie keer per dag te gebeuren. Maak ieder dag een nieuw papje aan. Binnen een aantal weken drogen de wratten uit en verdwijnen ze langzaamaan. Soms ontstaat er eerst een kleine bloemkoolachtige verdikking, alvorens de wrat verdwijnt.

Appelazijn

Hoewel dit een van de huismiddeltjes is voor wratten die het virus dat wratten veroorzaakt niet doodt, valt de zure aard van de azijn de aangedane huid aan om van de wrat af te komen. Het is slechts een van de vele, vele gezondheidsvoordelen van Appelazijn. Sommige mensen hebben positieve ervaringen met het gebruik van appelazijn door een watje met het azijn een paar uur op het gebied te plakken met een pleistertje. Tegelijkertijd moet je voorzichtig zijn. Een dergelijke zure behandeling kan de (gezonde) huid beschadigen..

Hoe kan de arts wratten behandelen?

De (huis)arts of dermatoloog kan de volgende behandelingen uitvoeren. De behandeling richt zich op het vernietigen van het weefsel, zodat alle virusdeeltjes kapot worden gemaakt.

Vloeibare stikstof of cryotherapie

Cryotherapie is een therapie waarbij de wrat wordt bevroren met vloeibare stikstof. Bevriezing met vloeibare stikstof kan direct na of tijdens de behandeling pijn veroorzaken. Het kan ook leiden tot (bloed)blaren, die wel enige dagen hinder kunnen geven. Soms leidt bevriezing in de buurt van de nagels tot blijvende beschadiging van de nagels.

Lasertherapie

Door middel van een laser kan de wrat worden weggebrand.

Electrocoagulatie of electrochirurgie

De wratten worden met elektrische stroom weggebrand.

Curettage

Vooral bij dikke of dieper gelegen wratten, wordt met een curette - een scherpe metalen lepel - de wrat uitgeschraapt, waarna de bodem van de wrat nog voor zeer korte tijd behandeld wordt met vloeibare stikstof.

Chirurgische verwijdering

Chirurgie - het wegsnijden van wratten - kan nodig zijn wanneer andere behandelingsmethoden falen.

Preventie: voorkómen van wratjes

De volgende maatregelen kunnen helpen om het risico op het krijgen of verspreiden van wratten te verkleinen:

• Raak de wratten van andere mensen niet aan.
• Geen handdoeken, washandjes of andere persoonlijke spullen met anderen delen.
• Deel geen schoenen en sokken met andere mensen.
  Gebruik altijd een schone handdoek / Bron: Pexels, Pixabay
• Krab of wrijf niet over wratten, want dit kan ervoor zorgen dat ze zich verspreiden.
• Draag slippers bij het betreden en verlaten van openbare douches en zwembaden.
• Bedek wratten met een waterdichte pleister tijdens het zwemmen.
• Borstel, kam, scheer of knip haar niet in gebieden met wratten.
• Gebruik bij het knippen van gezonde nagels niet hetzelfde materiaal (nagelknipper) als bij de nagel waar de nagelwrat groeit.
• Bijt niet op je nagels als er wratten in de buurt zijn.
• Houd je handen zo droog mogelijk.
• Was je handen grondig na het aanraken van een wrat.
• Dagelijks je sokken vervangen.

Prognose en vooruitzichten

De meeste (gewone) wratten zullen spontaan verdwijnen bij gezonde personen. Vanaf het moment van diagnose totdat gewone wratten zijn verdwenen, is bij kinderen 23% na 2 maanden, 30% na 3 maanden, 65% tot 78% na 2 jaar en 90% na 5 jaar. Dit kan aanzienlijk worden versneld met de juiste behandeling.

Lees verder

• Platte wratten: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
• Hoe haal je wratten zelf weg: wratten bevriezen & aanstippen
• Voetwratten: symptomen en behandeling wratten onder de voet
• Wratten aanstippen en wratten verwijderen met stikstof
• Waterwratjes behandelen met Betadine of sudocrem