Bloedende wrat: oorzaken, diagnose, behandeling en preventie
Er zijn verschillende soorten wratten. Wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV) en zijn besmettelijk. Daarom is er een grote kans dat je vroeg of laat een keer last krijgt van wratten. Risicofactoren zijn onder meer huidwondjes, een verzwakt immuunsysteem, slechte bloedsomloop, neiging tot allergie (atopie) of huidziekten zoals eczeem. Het gaat bij een wrat meestal om een verheven, bloemkoolachtig uitgroeisel van de huid met een ruw oppervlak. Een bloedende wrat veroorzaakt door een lichte verwondingen kan de ontwikkeling van nieuwe wratten bevorderen. Wrattenvirussen zijn namelijk zeer besmettelijk.
Wat zijn wratten?
Wratten zijn vaak kleine verheven, bloemkoolachtige uitgroeisels of huidgezwelletjes die door het
humaan papillomavirus (HPV) worden veroorzaakt. Ze zijn meestal vrij klein, minder dan 1 cm en rond of hebben een onregelmatige vorm. Hun kleur varieert van grijsachtig tot geel tot bruin. Ze kunnen groeien, maar zijn niet kwaadaardig. Tijdens de groei kunnen er scheuren in de wrat verschijnen of kan deze barsten en bloeden bijvoorbeeld omdat je ertegenaan stoot of erlangs wrijft. Dit is niet aangenaam, maar ongevaarlijk. Zwarte stippen in de wrat zijn bloedvaten die tot bloedingen kunnen leiden.
Er zijn verschillende soorten wratten, afhankelijk van hun locatie en uiterlijk. Het meest voorkomende type wratten is de gewone wrat, die ook wel verruca vulgaris wordt genoemd.
Voetwratten zijn gewone wratten die in het
eelt van de voetzool zitten en deze worden meestal overgebracht via de vloeren in zwembaden of sportscholen.
Platte wratten (verruca plana) zijn vaak glad en vlak en komen vooral voor in het gelaat en op de handen.
Genitale wratten komen voor in het genitale gebied.
Oorzaken van wratten
Humaan papillomavirus
Wratten worden veroorzaakt door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Nadat je besmet bent geweest met dit virus bouw je immuniteit op en dat is de reden dat wratten bijna niet voorkomen bij volwassenen. Wratten ontwikkelen zich meestal op plaatsen waar je kleine huidletsels hebt, zoals een snee of een kras. Daarom komen ze vooral vaak voor op de voeten of handen, op de knieën of ellebogen, op het gezicht of op de hoofdhuid. De virussen dringen de huid binnen door de kleinste verwondingen, die vaak onopgemerkt blijven. Daar vestigen ze zich in de cellen van de onderste huidlagen. Na een paar weken of maximaal twee jaar verschijnt de wrat.
Besmettelijk
Wratten zijn besmettelijk. Het virus wordt vrijgegeven door krabben of andere verwondingen aan de wrat. De overdracht vindt plaats door direct huidcontact of indirect, bijvoorbeeld via zwembadvloeren. Een uitzondering zijn de genitale wratten, waarbij de infectie meestal wordt veroorzaakt door geslachtsgemeenschap. Of er een infectie met wratten plaatsvindt, hangt ook af van de sterkte van het immuunsysteem. Mensen met een zwak immuunsysteem raken sneller geïnfecteerd.
Risicofactoren
De volgende factoren bevorderen het ontstaan van wratten:
Kinderen en adolescenten hebben een verhoogd risico op wratten. Als je immuunsysteem voor het eerst in contact komt met de ziekteverwekkers, kan het lichaam ze niet voldoende bestrijden. Er is aanvankelijk geen specifieke immuunrespons tegen de virussen en het virus kan zich dan vermenigvuldigen.
Complicaties: bloedende wrat
Voor de meeste mensen zijn de meest onaangename complicaties van de wratten het hoge risico op infectie en het cosmetisch storende uiterlijk ervan. Een andere complicatie is een bloedende wrat. Dit kan gebeuren als gevolg van een behandeling, maar ook doordat je er per ongeluk tegenaan komt of erlangs schuurt. Als een wrat gaat bloeden, ontsmet deze dan meteen met alcohol 70% of Betadine-jodium. Daarna afdekken met een pleistertje.
Een bloedende wrat vergroot de kans op besmetting van jezelf en van anderen. De substantie die uit een bloedende wrat komt kan andere huidgebieden waar beschadigingen op aanwezig zijn, infecteren met het virus. Het hardhandig verwijderen van de bloedende wrat kan op die plek een litteken achterlaten.
Bij wratten die spontaan gaan bloeden of plotseling van kleur of grootte veranderen, is het verstandig om je huisarts te raadplegen.
Onderzoek en diagnose
Wratten zijn meestal te herkennen aan hun typische uiterlijk. Gewone wratten lossen vanzelf op in 50% tot 70% van alle gevallen binnen enkele maanden of een paar jaar. Genitale wratten moeten worden behandeld. Ook mensen met bestaande ziekten zoals diabetes, slechte bloedsomloop of huidziekten kunnen het beste een afspraak maken met de huisarts als ze getroffen worden door wratten. De arts kijkt nauw naar het gebied van de huid. In onduidelijke gevallen gebruikt hij een dermatoscoop, dat wil zeggen een vergrootglas met een ingebouwde lichtbron. Als er nog steeds twijfels zijn, kan de arts desgewenst een klein weefselmonster (biopsie) onder plaatselijke verdoving wegnemen en laten onderzoeken in het laboratorium.
Differentiaaldiagnose
Bij een bloedende wrat of een bultje dat lijkt op een wrat, kunnen er verschillende onderliggende oorzaken zijn die een andere aanpak vereisen. Dit is waar de differentiaaldiagnose belangrijk wordt: het uitsluiten van mogelijke andere aandoeningen die lijken op een wrat, maar een andere oorsprong hebben. Hieronder vind je enkele veelvoorkomende aandoeningen die in aanmerking kunnen komen wanneer een huidafwijking op een wrat lijkt, maar mogelijk iets anders is:
Gewone wrat (verruca vulgaris)
- Oorzaak: Humaan papillomavirus (HPV)
- Kenmerken: Ruwe, huidkleurige of lichtbruine bultjes, meestal op handen of voeten. Kan bloeden door krabben of wrijving.
- Prognose: Meestal goedaardig en verdwijnt vaak vanzelf of na behandeling.
Ouderdomswrat (seborrhoïsche keratose)
- Oorzaak: Een ouderdomswrat is een goedaardige wratachtige plek op de huid,
- Kenmerken: Goedaardige, wratachtige gezwellen die vettig of wasachtig aanvoelen. Donkerbruin tot zwart van kleur, meestal op de romp, gezicht of rug. Kan af en toe bloeden als ze geïrriteerd worden.
- Prognose: Volledig goedaardig, maar kan worden verwijderd als ze cosmetisch storend zijn.
Plaveiselcelcarcinoom (SCC)
- Oorzaak: Huidkanker, vaak door langdurige blootstelling aan UV-straling.
- Kenmerken: Het paveiselcelcarcinoom is een harde, rode of huidkleurige bultjes die snel groeien en makkelijk bloeden of schilferen. Komt vaak voor op zonblootgestelde gebieden.
- Prognose: Potentieel kwaadaardig. Vroege behandeling is cruciaal om verspreiding te voorkomen.
Basocellulair carcinoom (BCC)
- Oorzaak: Meest voorkomende vorm van huidkanker door UV-schade.
- Kenmerken: Basaalcelcarcinoom is ene glanzende, doorschijnende of parelachtige bultjes die bloeden of een zweer vormen. Groeit langzaam maar kan omliggende weefsels beschadigen.
- Prognose: Lage kans op uitzaaiingen, maar vroege behandeling voorkomt schade.
Melanoom
- Oorzaak: Kwaadaardige huidkanker, vaak door UV-straling.
- Kenmerken: Melanoom is een onregelmatige, donkere laesies die veranderen van grootte, vorm of kleur. Kan bloeden of zweren.
- Prognose: Hoog risico op uitzaaiing. Vroege diagnose en behandeling zijn essentieel.
Waterwratje (molluscum contagiosum)
- Oorzaak: Viraal (poxvirus).
- Kenmerken: Waterwratten zijn kleine, gladde bultjes die centraal zijn ingedeukt. Soms bloeden ze door irritatie, maar ze zijn meestal pijnloos.
- Prognose: Zelflimiterend, maar kan behandeld worden als ze hinderlijk zijn.
Pyogeen granuloom
- Oorzaak: Overmatige vaatgroei als gevolg van trauma of irritatie.
- Kenmerken: Een pyogeen granuloom is een kleine, rode of paarsachtige bultjes die snel groeien en vaak bloeden. Ze komen vaak voor op de vingers, gezicht of mond.
- Prognose: Goedaardig, maar vaak worden ze verwijderd omdat ze blijven bloeden.
Infectieus ecthyma
- Oorzaak: Bacteriële huidinfectie.
- Kenmerken: Diepe zweren die ontstaan door bacteriën, vaak staphylococcus of streptococcus. Zweren kunnen bloeden of etteren.
- Prognose: Behandeling met antibiotica is nodig om verdere verspreiding en complicaties te voorkomen.
Actinische keratose
- Oorzaak: Voorloper van plaveiselcelcarcinoom door UV-schade.
- Kenmerken: Actinische keratose is een ruwe, schilferige plekken die kunnen bloeden als ze geïrriteerd raken. Komt voor op zonblootgestelde huid.
- Prognose: Premaligne, kan zich ontwikkelen tot plaveiselcelcarcinoom, dus vroegtijdige behandeling is aanbevolen.
Genitale wratten (verruca acuminata)
- Oorzaak: Humaan papillomavirus (HPV).
- Kenmerken: Genitale wratten zijn zachte, vlezig uitziende bultjes die bloeden bij irritatie. Komt voor op en rond de geslachtsorganen of anus.
- Prognose: Behandelbaar, maar kan terugkeren zonder behandeling.
Behandeling van (bloedende) wratten
Behandeling niet altijd nodig
De meeste wratten verdwijnen vroeg of laat vanzelf. Grofweg de helft van de wratten verdwijnt spontaan binnen een jaar. Op zich is er dus geen medische noodzaak om een wrat te verwijderen. Wratten die als cosmetisch storend worden ervaren of op een lastige plek zitten, bijvoorbeeld langs een kraag, waardoor je er last van hebt of waar je dikwijls tegenaan komt en gaat bloeden, kun je door de huisarts laten behandelen. Hetzelfde geldt voor wratten die continu ongemak veroorzaken, zoals doornige wratten op de voetzool, waardoor lopen erg pijnlijk is. Er zijn een aantal methoden beschikbaar voor behandeling.
Salicylzuur
Een veel voorkomende methode is het geleidelijk loslaten van de wrat met behulp van een wrattinctuur of een wratpleister. Ze bevatten meestal salicylzuur, maar er zijn ook mengsels van salicylzuur met melkzuur. Dit verwijdert de wrat laag voor laag totdat deze volledig is verdwenen. Er moet echter voor worden gezorgd dat de omliggende gezonde huid wordt beschermd. Sommige personen (16%) die met salicylzuur werden behandeld, hadden last van bloeden na het (zelfstandig) verwijderen van overtollig weefsel. Als de wrat gaat bloeden, stop dan meteen met de behandeling en ontsmet deze dan met alcohol 70% of Betadine-jodium. Daarna netjes afdekken met een pleister.
Vloeibare stikstof
Een andere vorm van behandeling is cryotherapie met vloeibare stikstof. Door de lage temperatuur van 195 graden onder nul beschadigt de wrat en de omliggende huid.
Prognose
Prognose van een bloedende wrat: Wat kun je verwachten?
Een bloedende wrat kan er in eerste instantie zorgwekkend uitzien, vooral omdat bloed het idee geeft dat er iets mis is. Gelukkig is de prognose in de meeste gevallen geruststellend. Wratten zijn meestal goedaardige huidgroei veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV) en bloedingen ontstaan vaak door wrijving, krabben of irritatie. Zodra de wrat genezen is, stopt ook het bloeden, en verdwijnen de zorgen vaak met de tijd.
Als je wrat bloedt, is het belangrijkste om deze schoon te maken en verdere irritatie te voorkomen. Zorg ervoor dat je de wrat niet openkrabt, omdat dit het bloeden kan verlengen en het risico op infecties vergroot. Behandelingen zoals een wrattenpleister, salicylzuur of cryotherapie helpen vaak om de wrat te laten verdwijnen.
Complicaties
Een bloedende wrat lijkt misschien een klein probleem, maar zelfs iets kleins kan onverwachte complicaties met zich meebrengen. Als je niet oplet, kan een simpel bloedingetje uitgroeien tot iets waar je liever niet mee te maken hebt.
Infectie
Het grootste risico bij een bloedende wrat is infectie. Wanneer je wrat bloedt, ontstaat er een kleine open wond, en dat is een perfecte toegangspoort voor bacteriën. Een simpele aanraking met vuile handen, of wrijving door kleding, kan al genoeg zijn om een ontsteking te veroorzaken. Een geïnfecteerde wrat kan rood worden, pijn doen en zelfs pus afscheiden – en dat wil je natuurlijk voorkomen!
Littekens
Krabben aan een bloedende wrat of proberen hem zelf te verwijderen kan lelijk uitpakken. Het resultaat? Littekens die veel langer blijven zitten dan de wrat zelf. Vooral op zichtbare plekken wil je liever geen permanente herinnering aan dat kleine huidprobleem. Het is dus verstandig om professionele hulp in te schakelen als de wrat hardnekkig is of blijft bloeden.
Verspreiding
Wratten kunnen koppig zijn en als ze worden opengekrabd, kan het virus zich gemakkelijk verspreiden naar omliggende huidgebieden. Voor je het weet, duikt er een tweede wrat op – of nog erger, een heel groepje. Dit betekent dat wat begon als één klein probleem ineens een wrattenkolonie kan worden.
Preventie
Wratten voorkomen
Het zou het beste zijn als er helemaal geen wratten verschijnen. Om dit te bereiken, is het belangrijk om je immuunsysteem te versterken en de geestelijke gezondheid te bevorderen. Wratten kunnen zich veel beter vestigen en vermenigvuldigen in een verzwakt lichaam dat zich onvoldoende tewerkstelt tegen het virus. Slippers moeten worden gedragen in zwembaden en andere sportfaciliteiten. Dit voorkomt infectie met voetwratten. Zorgvuldig afdrogen met je eigen schone handdoek en verstandige huidverzorging helpt ook om een wratinfectie te voorkomen. Het eten van fruit met een hoog aandeel bètacaroteen (provitamine A) en
vitamine C en voldoende slaap helpen het immuunsysteem te versterken.
Voorkomen dat een wrat gaat bloeden
Een bloedende wrat kun je voorkomen door niet aan de wrat te komen en deze met rust te laten. Ga niet krabben aan een wrat en wrijf er ook iet overheen. Als een wrat op ene plek zit waardoor je er gemakkelijk tegenaan stoot of er langs wrijft, dan is het verstandig om deze te laten verwijderen.
Lees verder