Zweetvoeten: symptomen, oorzaken en behandeling zweetvoeten
Zweetvoeten is een vervelend probleem. Overmatig zweten van de voeten wordt hyperhidrose genoemd. Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en komt vaker voor bij pubers en jongvolwassenen dan ouderen. Veel mensen hebben af en toe last van zweetvoeten. Voor sommige mensen is overmatig zweten echter een aanhoudend probleem dat zowel moeilijk behandelen als beschamend kan zijn. Het kan tot stinkende voeten leiden en niemand houdt van stinkende voeten; het schrikt anderen af. Zweten is een normaal verschijnsel; het is een manier om warmte van je lichaam af te voeren. Er zijn echter factoren die het zweten verergeren. Goede voethygiëne is essentieel. Was je voeten dagelijks met een antibacteriële zeep en was ook goed tussen de tenen. Droog de voeten grondig, breng dan maïszetmeel, voetpoeder of een schimmelwerende poeder aan op je voeten. Draag sokken die zijn gemaakt van natuurlijke of acrylvezelmengsels die het vocht opnemen in plaats van het op te sluiten.
Waarom krijg je last van stinkvoeten?
Zweet ruikt niet slecht als het wordt geproduceerd. Als het zweet echter op de huid achterblijft doordat het niet kan verdampen, dan breken huidbacteriën het zweet af. Dit produceert de karakteristieke geur van zweetvoeten, wat vaak in kleedkamers te ruiken is. Zweten is normaal, maar niemand wil
stinkende voeten hebben. Zweet heeft meer kans op stinken als je de hele dag op je benen staat, vooral in een warme en broeierige omgeving. Het hebben van veel stress is ook een factor om rekening mee te houden. Ook kan het zijn dat je schoenen te strak zitten zodat zweet niet kan verdampen of je schoenen zijn gemaakt van materiaal waardoor het zweet niet goed kan verdampen. Verder kan slechte hygiëne een rol spelen, doordat je bijvoorbeeld je voeten niet vaak wast of niet regelmatig wisselt van sokken, waardoor bacteriën kunnen gedijen.
Voetschimmel of schimmel tussen tenen /
Bron: Ellington, Wikimedia Commons (Publiek domein)Symptomen van zweetvoeten
Overmatig zweten op de voetzolen is het meest voorkomende symptoom. Bijkomende symptomen kunnen zijn:
Waarom zweet je?
Functies van zweten
Zweten is een normaal verschijnsel, wat drie hoofdfuncties dient:
- Warmteregulatie: zweten koelt het lichaam door het oppervlak van de huid te bevochtigen.
- Uitscheiding: een manier voor het lichaam om zich te ontdoen van water en zouten.
- Bescherming van de huid: zweet is enigszins zuur en dit helpt de huid tegen ziektekiemen (bacteriën) te beschermen. Zweet helpt ook om de huid soepel te houden.
Zweetklieren
Zweet wordt geproduceerd in zweetklieren, die over het hele lichaam aanwezig zijn. Met uitzondering van gespecialiseerde zweetklieren in de oksel en de lies, zijn de meeste zweetklieren van het type eccriene klieren. Ze zitten diep in de huid en worden bediend door zenuwen en slagaders. Zweetklieren zijn in de voeten meer geconcentreerd aanwezig dan in enig ander deel van het lichaam. Wanneer de zweetactiviteit laag is, zal slechts een klein deel van de klieren werken. Als het zweten toeneemt, worden er meer klieren actief. De verschillen tussen mensen in termen van hoeveel ze zweten, zijn deels te wijten aan hoe snel en gemakkelijk hun klieren worden geactiveerd. Zweet bestaat grotendeels uit water. Het bevat ook enkele zouten, waaronder natriumchloride en daarom heeft het een zoute smaak.
Hoeveel zweten is normaal?
De totale hoeveelheid zweet die je produceert hangt af van het aantal werkende zweetklieren en hun activiteit. Deze activiteit wordt gereguleerd door zenuwen en hormonen en worden beïnvloed door je geslacht (mannen zweten meer dan vrouwen). Wanneer alle zweetklieren op volle kracht werken, kan de transpiratiegraad van een mens meer dan drie liter per uur bedragen. Apocriene klieren zijn te vinden in de oksel en de lies en worden actief tijdens de puberteit. Deze klieren verschillen van eccriene klieren doordat hun zweet hormonen, eiwitten en talg bevat en olieachtig en troebel is. Ze zijn echter niet aanwezig in de voeten. Daar zitten eccriene zweetklieren, die zweet aanmaken bij warm weer en bij stressvolle emotionele belevenissen.
Oorzaken van zweetvoeten
Overmatig zweten komt meestal voor op handpalmen (
zweethanden), voetzolen, hoofdhuid en oksels. Het kan iedereen overkomen, maar het wordt evenwel vaker gezien bij tieners en zwangere vrouwen omdat hormonale veranderingen ervoor zorgen dat ze meer gaan zweten. De veel voorkomende oorzaken van overmatig transpireren door de voeten zijn de volgende.
Warmte
Zowel omgevingswarmte als hoge lichaamstemperatuur (
koorts). Zweten is een belangrijke manier om de lichaamstemperatuur te verlagen wanneer deze dreigt te stijgen. Bij een
zonnesteek, wanneer de eccriene klieren uitgeput raken en niet meer kunnen zweten, stijgt de lichaamstemperatuur snel en dit kan leiden tot de dood.
Lichamelijke inspanning
Zware lichamelijke inspanning en een warme omgeving, broeierige omgeving dragen bij aan zweetvoeten.
Stress en emoties
Zweetvoeten kunnen worden veroorzaakt door
angst of emotionele stress. Dit komt doordat verhoogde stress de vecht-vluchtreactie in gang zet en dit de adrenalinespiegel en daardoor gaat ook de cortisolspiegel omhoog.
Gekruid eten
Gekruid eten kan aanleiding geven tot overmatig zweten, maar meestal is dit alleen invloed op het hoofd en de nek. Je hoofd en nek kunnen ook rood aanlopen als je gekruid eet.
Schade aan de sympathische zenuwen
Dit zijn speciale zenuwen die betrokken zijn bij stressreacties. Schade aan deze zenuwen kan te wijten zijn aan trauma of aan medische aandoeningen zoals
diabetische neuropathie.
Schoeisel
Sommige schoenen en sokken kunnen de hoeveelheid zweet die je produceert vergroten doordat ze slecht ademen en voorkomen dat zweet wordt afgedreven en verdampt.
De hele dag op je benen staan
Je hebt meer kans op zweetvoeten als je de hele dag staat, bijvoorbeeld doordat je werkzaamheden verricht waarbij je de hele dag moet staan.
Overgewicht vergroot de kans op zweetvoeten /
Bron: Taniadimas, PixabayOvergewicht en obesitas
Overgewicht en obesitas worden geassocieerd met meer zweten.
Hyperhidrose
Zweetvoeten worden gezien bij mensen met gegeneraliseerde
hyperhidrose, een aandoening waardoor je overmatig zweet. Soms is hyperhidrose alleen van invloed op de voeten.
Medicijnen
Bepaalde medicijnen, met name sommige antidepressiva (middelen die worden voorgeschreven bij
depressie), kunnen als bijwerking hebben dat je overmatig gaat zweten. Sommige geneesmiddelen kunnen af en toe leiden tot verhoogde transpiratie.
Aandoeningen
Sommige aandoeningen kunnen leiden tot overmatig zweten en zweetvoeten, wat meestal, maar niet altijd, gegeneraliseerd is. Voorbeelden zijn:
Complicaties van overmatige zweetvoeten
Psychische gevolgen
Overmatige zweetvoeten of stinkvoeten zijn een gênant probleem en kunnen psychische en sociale problemen veroorzaken bij de getroffenen. Dit kunnen bijvoorbeeld jongeren zijn, die sociaal geïsoleerd kunnen raken en als gevolg daarvan allerlei (sociale) activiteiten gaan vermijden. Dit kan leiden tot sociaal isolement.
Voetschimmel en andere voetproblemen
Verhoogde vochtigheid van de voeten vergroot ook de kans op voetinfecties, zoals voetschimmel. Bij mensen met andere aandoeningen die de voeten in gevaar brengen, zoals diabetes, perifere neuropathie en perifeer arterieel vaatlijden (PAV), kan overmatig zweten (hyperhidrose) bijdragen aan het risico van een voetinfectie, wat leidt tot ernstigere aandoeningen zoals een huidinfectie (cellulitis genaamd) en ulceratie (zweervorming). Je kunt bij zweetvoeten ook last krijgen van
putjeszolen. Bij putjeszolen heb je 'putjes' in de voetzolen.
Behandeling van zweetvoeten
Dagboekje bijhouden
Houd een dagboekje bij waarin jen noteert wanneer je last hebt van zweetvoeten, in welke omstandigheden en wat je voor die tijd hebt gedaan of gegeten. Aan de hand hiervan kun je triggers en uitlokkende factoren ontdekken zoals bepaalde voedingsmiddelen of situaties, die je het beste kunt vermijden.
Was je voeten elke dag
Het is van belang om dagelijks je voeten te wassen en twee keer indien nodig. Je kunt dat doen met een middel die
tea tree olie,
eucalyptus en andere essentiële oliën bevat. Wat je ook verkiest, zorg ervoor dat je je voeten daarna grondig droogt, vooral tussen de tenen, om voetschimmel te voorkomen. Je kunt ook een voetenbad nemen met 3 tot 4 eetlepels
zuiveringszout.
Droog je voeten met antischimmelpoeder
Het is belangrijk om je voeten droog en schimmelvrij te houden. Je kunt hiervoor een antischimmelpoeder gebruiken met miconazol. Deze stof doodt schimmels, gisten (zoals Candida-gist) en bepaalde bacteriën.
Kies de juiste anti-transpirant
Je kunt anti-transpiranten toepassen op je voeten om zweetvoeten te verminderen. Pas het toe vlak voordat je naar bed gaat, zodat het goed kan inwerken.
Draag de juiste sokken
Draag de juiste sokken als je zweetvoeten wilt vermijden. Wollen sokken zijn vooral goed voor ventilatie, net als katoen. Maar vermijd nylon sokken, aangezien deze vocht vasthouden en zweetvoeten verergeren. Trek minstens een keer per dag schone sokken aan, maar bij zweetvoeten moet je dat veel vaker doen.
Plaats inlegzolen met actieve koolstof in je schoenen /
Bron: Cogdogblog, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Draag goede schoenen
Kijkt uit met schoenen die niet van leer zijn, omdat ze vaak vocht vasthouden. Goede schoenen zijn gemaakt van materiaal dat lucht en vocht doorlaat: materiaal dat als het ware 'ademt'. Wissel dagelijks je schoenen om ze zo droog mogelijk te houden. Zorg ervoor dat je goed passende schoenen draagt die nergens knellen. Verwisselbare absorberende inlegzolen bieden extra bescherming tegen vocht en nare geurtjes. Loop bij voorkeur op sokken of blote voeten. Doe je schoenen uit zodra het mogelijk is.
Lees verder