Zweetvoetensyndroom: symptomen, oorzaak en behandeling

De medische benaming van het zweetvoetensyndroom is juveniele plantaire dermatose. Het staat ook wel bekend als het 'sweaty sock syndrome'. Bij het zweetvoetensyndroom is de huid van de voetzolen glanzend, rood, droog en er kunnen schilfertjes en kloofjes ontstaan. Deze vervelende huidaandoening komt voor bij kinderen in de leeftijd van drie tot vijftien jaar, in het merendeel van de gevallen bij jongetjes van vier tot acht jaar. Behandeling kan bestaan uit een vette zalf of crème of een zalf met vochtinbrengende bestanddelen en bij hardnekkige klachten kan een hormoonzalf helpen. Verder is het verstandig om goed ademende schoenen aan te schaffen voor het kind. De aandoening kan langdurig blijven bestaan, maar is vaak in de puberteit wel verdwenen.

• Wat is het zweetvoetensyndroom?
• Synoniemen
• Bij wie komt het voor?
• Zweetvoetensyndroom symptomen
• Locatie
• Verschijnselen
• Oorzaak van het zweetvoetensyndroom
• Onderzoek en diagnose
• Medische onderzoeken
• Differentiaal diagnose
• Zelfzorgmaatregelen
• Behandeling van het zweetvoetensyndroom
• Prognose

Wat is het zweetvoetensyndroom?

Het zweetvoetensyndroom is een eczeemachtige aandoening op de voetzolen, waarbij de huid rood, droog, glanzend, schilferend en met kloofjes is. Het komt alleen bij jonge kinderen voor. De bovenkant van de tenen en andere delen van de voeten kunnen ook zijn aangedaan. De plek tussen de tenen blijft vaak gespaard. De huid wordt schilferig. Er kunnen zich pijnlijke kloofjes ontwikkelen onder de tenen en op de bal van de voet. Het kan vele weken duren voordat het geneest. De aandoening is meestal ernstig in de zomermaanden.

Synoniemen

Het zweetvoetensyndroom is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Juveniele plantaire dermatose;
• Dermatosis plantaris juvenilis;
• Atopic winter feet;
• Zweetsokkensyndroom;
• Sweaty sock syndrome;
• Dermatitis hiemalis;
• Pulpite sèche.

Bij wie komt het voor?

Het zweetvoetensyndroom komt voor bij kinderen van 3 tot 15 jaar, maar het lijkt het meest voor te komen bij jongens van 4-8 jaar. Kinderen die eczeem hebben (atopisch eczeem) lijken een hoger risico te hebben op het ontwikkelen van deze huidaandoening.

Zweetvoetensyndroom symptomen

Locatie

De meest voorkomende locaties voor het zweetvoetensyndroom zijn:

• Grote teen;
• Bal van de voet; en
• Hiel.

Tussen de tenen komt het meestal niet voor.

Verschijnselen

Het zweetvoetensyndroom manifesteert zich als glanzende rode plekken op je voetzolen. De huid lijkt strak en glad. Soms kunnen pijnlijke scheurtjes en kloofjes aanwezig zijn, evenals schilfering. Hoewel kinderen kunnen klagen over zweetvoeten, voelt de huid droog en schilferig aan.

Oorzaak van het zweetvoetensyndroom

De oorzaak van het zweetvoetensyndroom moet waarschijnlijk gezocht worden bij de langdurige inwerking van transpiratievocht op de huid. Vandaar ook de benaming 'zweetvoetensyndroom'. Veel kinderen lopen veelvuldig in synthetische en vaak slecht ademende schoenen. Schoenen van overwegend synthetische materialen, plastic en rubber, of kunststof, ventileren slecht. Vooral bij kinderen die al last hebben van atopisch eczeem, komt het zweetvoetensyndroom voor. De huidbarrière bij een deel van deze kinderen is slecht en ze kampen vaak met een droge en kwetsbare huid die gevoelig is voor de inwerking van vocht. Vooral in de winter komt deze huidaandoening voor. Dit komt waarschijnlijk doordat kinderen in de zomer vaker op blote voeten lopen of meer luchtig schoeisel dragen.

Onderzoek en diagnose

Medische onderzoeken

De diagnose zweetvoetensyndroom wordt gesteld op basis van de klachten en het klinisch beeld. Ter bevestiging van de diagnose kunnen er zo nodig wat schilfers onder de microscoop worden onderzocht om voetschimmel uit te sluiten. Bij vermoeden van een allergie voor bepaalde schoenmaterialen, kan contactallergologisch onderzoek met plakkers op de rug zinvol zijn.

Differentiaal diagnose

De aandoening kan sterke gelijkenis vertonen met de volgende aandoeningen:

• Voetschimmel of tinea pedis;
• Hyperhidrosis (overmatig transpireren);
• Putjeszolen of pitted keratolysis;
• Palmoplantaire hyperkeratose;
• Contactallergie voor schoenmaterialen;
• Atopisch eczeem;
• Psoriasis;
• Dyshidrosis lamellosa sicca;
• Post-infectieuze desquamatie.

Zelfzorgmaatregelen

Als je kind last heeft van het zweetvoetensyndroom, dan kunnen de volgende maatregelen helpen:

• Draag bij voorkeur geen schoenen of draag sandalen of ademende schoenen (van leer en géén synthetische materialen);
• Vermijd het dragen van schoenen met rubberen of plastic zolen;
• Draag katoenen sokken en doe andere aan als ze vochtig zijn van het zweten;
• Breng 's nachts vettige vochtinbrengende middelen zoals lanette-vaseline of pure vaseline op de aangedane huid aan;
• Houd ook overdag de huid van de voetzolen vet met een vette zalf;
• De huid van de voetzolen niet schoonmaken met agressieve zepen, want daardoor droogt de huid uit en verergeren de klachten.

Behandeling van het zweetvoetensyndroom

Naast de bovenvermelde vette zalven kunnen er ook zalven worden gebruikt met vochtinbrengende bestanddelen, zoals Calmurid zalf of ureumzalf 5 of 10% FNA. Soms zal de huisarts een teerzalf voorschrijven die je 's nachts moet laten intrekken. Er zijn bij de apotheek of drogist ook zelfzorgproducten te koop ter behandeling van droge voeten met kloofjes, zoals Gehwol voetcrème, Gehwol klovenzalf, en Gehwol balsem voor droge en gesprongen huid. Bij aanhoudende klachten zal de huisarts een hormoonzalf voorschrijven waaraan vochtinbrengende bestanddelen zijn toegevoegd.

Prognose

Het zweetvoetensyndroom kan langdurig aanwezig blijven, soms zelfs gedurende vele jaren. Uiteindelijk gaat het vanzelf weer over. Zeker rond de puberteit is de aandoening vaak verdwenen.

Lees verder

• Middel tegen zweetvoeten: behandelen van zweetvoeten
• Putjeszolen: putjes onder de voet behandelen met zalf
• Hielkloven: kloven in hiel behandelen & kloofjes verwijderen
• Jeuk en branderig gevoel huid door huidschimmel of ringworm
• Schimmelinfectie huid: symptomen, besmettelijk en behandelen