Putjeszolen: putjes onder de voet behandelen met zalf

Heb je last van putjes onder je voeten? Het kan zijn dat je last hebt van putjeszolen. Dit is een veelvoorkomende onschuldige oppervlakkige infectie van de hoornlaag van de voeten. De boosdoener is een bacterie. De aandoening komt vooral voor op drukplaatsen en waar de eeltlaag dik is. Door zweetvoeten en slecht ventilerende schoenen (combinatie vocht en warmte), ziet de corynebacterie (behorend tot de normale huidflora) kans om de opgeweekte eeltlaag te gebruiken als voedingsbodem. Het gevolg is 'putjeszolen'. Een vervelende aandoening, maar gelukkig goed te behandelen met een zalfje en door zelf wat maatregelen te nemen, zoals het aanschaffen van goed ventilerend schoeisel en het tegengaan van zweetvoeten.

• Wat is putjeszolen?
• Oorzaak van putjeszolen
• Risicofactoren
• Symptomen van putjeszolen
• Putjes in de zolen
• Voorkeursplekken
• Onderzoek en diagnose
• Putjes onder de voet behandelen met zalf
• Prognose

Wat is putjeszolen?

Putjeszolen (pitted keratolysis) is een veelvoorkomende onschuldige huidaandoening, welke wordt gekenmerkt door kratervormige putjes van 1-5 mm in de huid van de voet. De putjes komen vooral op die plekken waar de druk het grootst is en de eeltlaag dik is. Putjeszolen wordt vooral gezien bij mensen die veel last hebben van overmatig zweten (hyperhidrosis) van de voeten.

Oorzaak van putjeszolen

De oorzaak van putjeszolen is een oppervlakkige bacteriële huidinfectie. Het wordt veroorzaakt door bepaalde huidbacteriën. Putjeszolen is geen schimmelinfectie (voetschimmel) waar het in eerste instantie op lijkt. Een infectie ontstaat wanneer je langdurig slecht ventilerende schoenen draagt, je voethygiëne niet goed is, je zweetvoeten hebt en vochtige sokken draagt. Onder bepaalde omstandigheden —een aanhoudende vochtige, broeierige omgeving— ziet de corynebacterie (behorend tot de normale huidflora) zijn kans schoon om de opgeweekte eeltlaag te gebruiken als voedingsbodem. Hierdoor ontstaan de kenmerkende huidafwijkingen (putjes) en de typische, onaangename geur.

Risicofactoren

Putjeszolen komen veel vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. In sommige beroepen loop je meer risico op putjeszolen, zoals:

• boeren
• atleten
• zeilers of vissers
• industriële arbeiders
• militairen

Factoren die leiden tot de ontwikkeling van putjeszolen zijn:

• heet, vochtig weer
• occlusieve schoenen, zoals rubberlaarzen of vinylschoenen
• overmatig zweten van handen en voeten (hyperhidrosis)
• verdikte huid van handpalmen en voetzolen (keratodermie)
• diabetes
• gevorderde leeftijd
• immunodeficiëntie (tekortschieten van het afweerapparaat van het lichaam)

Symptomen van putjeszolen

Putjes in de zolen

Vooral de drukzones van de voetzool, dat zijn de hiel en voorvoet, zijn bedekt met een witte eeltlaag waarin 1-5 mm grote gaatjes geponst zijn. De putjes lopen in elkaar over en vormen een onregelmatig patroon van gleuven en putjes. Soms gaat dit gepaard met pijn of jeuk, maar normaal gesproken is putjeszolen asymptomatisch (dus zonder verdere klachten). Wel is er vaak sprake van een onaangename geur. Sporadisch komt putjeszolen ook op de handpalmen voor.

Voorkeursplekken

Voorkeurslocaties zijn de drukplaatsen van de voet, te weten:

• de onderkant van je tenen;
• de bal van de voet; en
• de hiel.

Onderzoek en diagnose

Een huidbiopsie is vaak niet nodig, omdat de diagnose gemakkelijk kan worden gesteld op basis van het klinisch beeld (de karakteristieke putjes en de geur).

Putjes onder de voet behandelen met zalf

De aandoening kan adequaat worden behandeld met het tweemaal daags aanbrengen van een lokaal antibioticum, in de vorm van een lotion, crème of gel. Door het nemen van een aantal beschermende maatregelen kun je voorkomen dat de huidaandoening terugkeert. Zweetvoeten ga je tegen met indrogende producten met aluminiumchloride. Voorts is het verstandig om goed ventilerend schoeisel te dragen (leren schoenen) en wissel dagelijks van schoenen zodat ze kunnen uitdampen. Draag sokken die transpiratievocht goed kunnen absorberen en verschoon ze ten minste eenmaal per dag.

Prognose

Putjeszolen is zowel gemakkelijk te behandelen als te voorkomen en heeft bij adequate behandeling een uitstekende prognose. Door het toepassen van antibiotica op de huid en het nemen van voorzorgsmaatregelen, verdwijnt deze vervelende aandoening meestal binnen ongeveer vier weken.

Lees verder

• Putjeszolen, pitted keratolysis: symptomen en behandeling
• Jeukende handen en voeten: oorzaken en symptomen
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Voetschimmel (tinea pedis): symptomen, oorzaak & behandeling
• Voetwratten: symptomen en behandeling wratten onder de voet