Gescheurd kniekapsel: symptomen, oorzaken en behandeling

Een opgerekt kniekapsel of een scheur in het gewrichtskapsel van de knie zijn twee van de meest voorkomende sportblessures aan de knie. Tijdens het sporten belasten mensen niet alleen hun spieren of ligamenten, maar ook hun gewrichten. Elk gewricht wordt omringd door een kapsel en het kapsel van de knie is een dun vlies (zogeheten 'synovia') dat als een soort ballon rond de beenderen van de knie ligt. Het kapsel is gevuld met een kleine hoeveelheid viskeuze vloeistof, het zogeheten synoviale vloeistof, synoviaal vocht of gewrichtsvloeistof. Gewrichtssvloeistof wordt uitgescheiden door het synoviaalmembraan dat de binnenkant van het gewrichtskapsel bekleedt.

• Wat is een gescheurd kniekapsel?
• Oorzaken van een scheur in het kniekapsel
• Symptomen van een gescheurd kapsel van de knie
• Verschijnselen
• Omschrijving van de klachten
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een scheur in het kniekapsel
• RICE-methode
• Pijnstilling
• Fysiotherapie
• Prognose
• Preventie

Wat is een gescheurd kniekapsel?

Een gescheurd kniekapsel leidt meestal tot ernstige gewrichtspijn en zwelling in de knie. Een scheur in het kapsel van de knie treedt vaak op in verband met een ligamentaire verwonding. Je lijdt dan aan een scheur in het gewrichtskapsel als gevolg van een verstuiking of ontwrichting. Vaak getroffen gewrichten zijn de vinger-, teen-, knie- of enkelgewrichten. Je klaagt over hevige pijn, merkt een blauwe plek op en bemerkt een aanzienlijk toenemende zwelling in het getroffen gewricht. Het gewrichtskapsel zorgt primair voor de stabiliteit van het gewricht en werkt samen met de ligamenten. Een gewrichtskapsel omvat één of meerdere botstukken van een gewricht. Gewrichtsvloeistof is vloeistof dat zich in het gewrichtskapsel bevindt. Deze gewrichtssmering zorgt ervoor dat je het gewricht kunt bewegen.

Oorzaken van een scheur in het kniekapsel

Een kapselscheur in de knie loop je vaak op tijdens sportieve activiteiten. Een extreme of abrupte beweging die ertoe leidt dat het gewricht wordt overbelast of in een onbedoelde richting wordt gedwongen, veroorzaakt niet alleen een geblesseerde gewrichtsband, maar ook een gescheurd kniekapsel. Het treft vooral de knie en dan met name tijdens het voetballen of skiën. Een val of zelfs een slecht geschoten bal kan soms een scheur in het kniekapsel veroorzaken. Zelfs een invloed van buitenaf kan verantwoordelijk zijn voor dit letsel. Een slag of schop tegen het gewricht kan soms een gescheurd kapsel veroorzaken. Een andere oorzaak is een scheur van de binnenband in het kniegewricht, wat tegelijk kan leiden tot een gescheurd kniekapsel.

Symptomen van een gescheurd kapsel van de knie

Verschijnselen

Typische symptomen van een gescheurd kapsel van de knie zijn:

• kneuzing
• gewrichtspijn
• zwelling
• blauwe plekken
• bewegingsbeperking
• instabiliteit bij activiteiten

Omschrijving van de klachten

Typische symptomen van een scheur in het kniekapsel zijn overwegend ernstige pijn, die vaan wordt omschreven als stekende pijn. Bovendien is er sprake van ernstige zwelling en blauwe plekken op het getroffen gebied. Als je het gewricht beweegt, kan je kraken (crepitaties) van de knie waarnemen. Er is ook een bewegingsbeperking zodat je problemen ondervindt met lopen of buigen van het kniegewricht.

Complicaties

Eerst en vooral veroorzaakt een gescheurd kniekapsel zeer ernstige pijn. Deze kniepijn verspreidt zich ook naar andere delen van het lichaam en is meestal stekend of brandend. Pijn kan ook optreden in de gewrichten, waardoor je aanzienlijke bewegingsbeperkingen hebt. Zwelling of blauwe plekken komt ook voor op de aangedane knie. Vanwege de ernstige bewegingsbeperkingen kunnen sommige personen psychische klachten of depressie ervaren als de klachten langer aanhouden of chronisch worden. De kapselscheur in de knie kan later ook leiden tot artrose in de gewrichten.

Onderzoek en diagnose

Het diagnosticeren van een gescheurd kniekapsel is vaak geen sinecure. Andere verwondingen zijn mogelijk door het overstrekken van het kniegewricht. Dit betekent dat naast de kapselscheur, de gewrichtsbanden en ligamenten verrekt of beschadigd kunnen zijn. Een röntgenfoto geeft vaak onvoldoende informatie omdat de arts niet kan bepalen of alleen het kapsel of tevens de ligamenten zijn aangetast. Letsel aan ligamenten wordt bepaald met behulp van andersoortig beeldvormend onderzoek, zoals echografie of een MRI-scan.

Behandeling van een scheur in het kniekapsel

RICE-methode

Er wordt geadviseerd om de RICE-regel toe te passen in het geval van een gescheurd kniekapsel. Dat betekent:

• Rust: de getroffen rust geven
• IJs: ten minste 10 minuten koelen (nooit rechtstreeks ijs op het lichaamsdeel plaatsen)
• Compressie: druk geven
• Elevatie: hoog houden/leggen van de aangedane knie

Je zult de komende weken het aangedane gewricht rust moeten geven en het weinig tot niet belasten. Koelen helpt ook en verlicht de pijn. De koeling voorkomt een sterke zwelling van het gewricht. Een andere tip die helpt tegen de ernstige zwelling is compressie. Het laatste behandelingspunt is het hoog leggen van het been. Het opheffen van de knie voorkomt overmatige bloedtoevoer naar het gewonde gewricht.

Pijnstilling

Als je last hebt van hevige pijn, is het raadzaam pijnstillers te nemen, zoals paracetamol.

Fysiotherapie

De arts schrijft vaak ook fysiotherapie voor, zodat je sneller op de been bent en er gewerkt wordt aan de beweeglijkheid van het gewricht.

Prognose

Het genezingsproces duurt ongeveer zes weken, maar het kan soms ook langer duren. Later in het leven kan er artrose in het aangedane gewricht optreden.

Preventie

Vanaf je dertigste levensjaar verminderen de ligamenten in elasticiteit. Om te voorkomen dat een gewrichtskapsel in de knie scheurt, wordt aanbevolen om voldoende op te warmen voordat je gaat sporten. Met rek- en strekoefeningen kun je je spieren opwarmen.

Lees verder

• Kniepijn of pijnlijke knie: pijn binnenkant of buitenkant
• Stijve knie: oorzaken en symptomen van kniestijfheid
• Gekneusde knie: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
• Knie uit de kom: oorzaak & behandeling verschoven knieschijf
• Vocht in de knie: oorzaken van dikke knie of gezwollen knie