Jeuk aan de penis: oorzaken en symptomen van jeukende penis

Jeuk aan de penis of jeukende penis kan verschillende oorzaken hebben, van relatief onschuldig tot ernstig. Een jeukende penis kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door huidirritatie, (contact)allergieën of een seksueel overdraagbare aandoening (soa). In veel gevallen wordt jeuk aan de penis veroorzaakt door irritatie en door de oorzaak weg te nemen, zal de jeuk verdwijnen. Andere oorzaken van jeuk aan de penis hebben vaak intensievere behandeling nodig. Als je je zorgen maakt over genitale jeuk die niet weggaat, maak dan een afspraak met je huisarts. Er zijn veel natuurlijke manieren om jeuk aan de penis te behandelen. Heel vaak is een betere persoonlijke hygiëne de eerste stap om een jeukende penis tegen te gaan. Als de jeuk aan de penis echter wordt veroorzaakt door schimmels, schimmelinfecties of een inflammatoire huidaandoening, dan kan de huisarts ter behandeling een zalf of ander geneesmiddel voorschrijven. Het is verstandig om tijdig je huisarts te raadplegen.

• Rode, pijnlijke en jeukende penis door balanitis
• Onvoldoende hygiëne
• Andere oorzaken
• Jeuk aan de penis door candida albicans
• Allergisch contacteczeem
• Erythroplasie van Queyrat
• Jeukende penis door een soa
• Genitale wratten
• Trichomonas
• Plasbuisontsteking
• Syndroom van Reiter
• Jeukende penis door waterwratjes
• Rode scrotum syndroom
• Genitale lichen planus
• Lichen sclerosus
• Lichen simplex chronicus
• Irritatie aan de penis
• Psoriasis aan de penis
• Jeukende penis door schurft

Rode, pijnlijke en jeukende penis door balanitis

Als je eikel of glanspenis is ontstoken, is er sprake van balanitis. Balanitis ziet er meestal verontrustender uit dan het is.

Onvoldoende hygiëne

Een ontstoken glanspenis kan gewoon een hygiëneprobleem zijn. Als je de voorhuid van de penis niet regelmatig schoonmaakt, hoopt zich smegma (talgafscheiding) op. Vaak blijft er na het plassen ook wat urine onder de voorhuid achter. Samen met smegma kan dit leiden tot een onwelriekende geur, jeuk, roodheid, irritatie en uiteindelijk tot een ontsteking. De oplossing is om je penis bij voorkeur twee keer per dag te wassen met handwarm water. Trek de voorhuid helemaal naar achteren en spoel de eikel goed schoon, ook de huidplooi. Gebruik bij voorkeur geen zeep. Dat kan voor uitdroging en irritatie zorgen.

Andere oorzaken

Balanitis kan ook worden veroorzaakt door een schimmel als candida. Balanitis kan voorts worden veroorzaakt door een huidziekte als psoriasis. Psoriasis kan zich voordoen op de penis zonder dat je elders op het lichaam plekken hebt. Op de eikel ziet psoriasis er rood en glanzend uit (in tegenstelling tot andere delen van het lichaam waar het zilverachtig en schilferig is).

Jeuk aan de penis door candida albicans

Candida albicans is een veel voorkomende gistsoort die van nature voorkomt in en op het menselijk lichaam. Een warme en vochtige omgeving is prettig voor de gist. Candida komt voor op de huid, vooral in huidplooien, maar ook op de slijmvliezen zoals in de mond, slokdarm, darmen en in de vagina. Bij gezonde mensen veroorzaakt dit in principe geen klachten, doch als je seks hebt met een vrouw met een vaginale schimmelinfectie, krijg je veel meer candida op je penis. Wanneer je eikel wat geïrriteerd of geschaafd is, kan de schimmelinfectie aan je worden overgedragen.

Allergisch contacteczeem

Er kan ook sprake zijn van bijvoorbeeld allergisch contacteczeem ten gevolge van het gebruik van een condoom (rubber/zaaddodend middel) of door bepaalde stoffen in shampoos of douchegels. Vaak treedt er roodheid van de eikel op, soms met rode puntjes. Bacteriën en/of schimmels kunnen de situatie verergeren.

Erythroplasie van Queyrat

Erythroplasie van Queyrat (EQ) is een voorloper van het plaveiselcelcarcinoom van de penis. Symptomen zijn onder andere een felrode vlek op eikel en/of voorhuid, korstvorming en verzwering. De plek kan bloeden. Er kan pijn optreden en soms ook jeuk.

Jeukende penis door een soa

Een seksueel overdraagbare aandoening (soa) kan een jeukende penis tot gevolg hebben.

Genitale wratten

Genitale wratten, een seksueel overdraagbare aandoening (soa), zijn zachte, wratachtige gezwellen op de geslachtsdelen en rond de anus, veroorzaakt door het Humaan Papilloma Virus (HPV). Je loopt het virus op door contact met geslachtsdelen, met je geslachtsorgaan of via vingers of een gebruikte handdoek. Er ontstaan bij genitale wratten groepjes rozerode tot grijswitte wratten rond de penis. Dit kan gepaard gaan met jeuk, pijn of een brandend gevoel.

Trichomonas

Trichomonas is een veel voorkomende seksueel overdraagbare aandoening (soa) die wordt veroorzaakt door infectie met een parasiet genaamd Trichomonas vaginalis. De parasiet wordt doorgegeven tijdens seksuele gemeenschap middels contact van slijmvliezen van de geslachtsorganen, door afscheiding, voorvocht en sperma. Bij vrouwen is het meest geïnfecteerde deel van het lichaam de lagere genitale tractus (vulva, vagina of urethra), en bij mannen is het meest geïnfecteerde lichaamsdeel de binnenkant van de penis (urethra).

Symptomen
Niet iedereen krijg last van klachten als ze geïnfecteerd zijn met deze lastpak. Het is onduidelijk waarom sommige mensen wel symptomen krijgen, terwijl anderen nergens last van (lijken te) hebben. Waarschijnlijk is dat afhankelijk van factoren zoals leeftijd van de persoon en de algehele gezondheid. Besmette mensen zonder symptomen kunnen wel anderen infecteren. Mannen hebben vaak geen symptomen. Een enkele keer kan een man last hebben van een beetje afscheiding 's ochtends. Daarnaast kan de uitgang van de plasbuis wat geïrriteerd zijn of een beetje jeuken, wat bij het plassen een branderig gevoel kan geven.

Plasbuisontsteking

Een plasbuisontsteking (urethritis) is een ontsteking van het slijmvlies aan de binnenkant van de urinebuis. Plasbuisontsteking geeft in veel gevallen milde klachten. Er komt 's ochtends wat vochtige afscheiding uit je penis en bij het urineren voel je irritatie of jeuk. Je kunt ook pijn bij het plassen ervaren.

Syndroom van Reiter

Het syndroom van Reiter behoort tot de groep reumatische ziekten en wordt ook 'reactieve artritis' genoemd. Bij dit syndroom treden een aantal klachten tegelijk op. Bij grofweg een kwart van de betrokken mannen treedt uitslag op (balanitis circinata), in de vorm van kleine, rode zweertjes rond de eikel en voorhuid.

Jeukende penis door waterwratjes

Waterwratjes (mollusca contagiosa) ontstaan door een virusinfectie. Het is een besmettelijke aandoening. Vooral kinderen zijn de klos. Waterwratjes zijn te herkennen als huidkleurige pukkeltjes verspreid over het lichaam. Ze kunnen zich op allerlei plekken van het lichaam voordoen, waaronder de penis. Voorkeurslocaties voor waterwratjes zijn echter de romp, in de hals en rond de oksels. De plekjes kunnen jeuken.

Rode scrotum syndroom

Het rode scrotum syndroom, in de Angelsaksische literatuur aangeduid als red scrotum syndrome, afgekort RSS) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door aanhoudende scrotale roodheid dat gepaard gaat met jeuk en/of een branderig gevoel en een verhoogde gevoeligheid voor pijn. Het gaat altijd om de voorste helft van het scrotum, en het kan zich uitstrekken tot het achterste deel, en zelfs tot aan de basis van de penis.

Genitale lichen planus

Lichen planus is een niet-besmettelijke ontsteking van de huid en slijmvliezen, waarbij er kleine, jeukende, rood tot licht paarse, vlakke bultjes ontstaan. Lichen planus kan ook op de penis voorkomen.

Lichen sclerosus

Lichen sclerosus is een huidaandoening waarbij de huid dunner of dikker en daarnaast wit en glanzend wordt. Meestal ontstaat eerst er bij deze aandoening een ontsteking van de voorhuid van de penis, waardoor deze kan vernauwen en niet meer goed over de eikel kan worden teruggeschoven (fimosis).

Lichen simplex chronicus

Lichen simplex chronicus is een sterk jeukende huidaandoening, welke wordt veroorzaakt door herhaaldelijk krabben aan de huid. Het herhaaldelijk krabben aan je penis kan een jeuk-krab-jeukcyclus teweegbrengen en het wordt dan steeds moeilijker om weerstand te bieden aan de drang om te krabben. De oorzaak van de jeuk kan beginnen als een huidziekte of irritatie zoals eczeem, zweten of stress. Hoewel het scrotum vaak wordt aangetast, kan ook lichen simplex ook van invloed zijn op de penis.

Irritatie aan de penis

Irritatie en ontsteking rond de penis en testikels kunnen worden veroorzaakt doordat de gevoelige huid in deze gebieden in contact komt met:

• latex condooms
• smeermiddelen en spermiciden
• zepen, douchegels en shampoos
• deodorants of sprays voor vrouwelijke hygiëne
• ontsmettingsmiddelen, antiseptica en zalven
• waspoeders of wasverzachters, als ondergoed niet goed wordt gespoeld
• nieuw ondergoed (vooral als het niet van katoen is gemaakt).
• Irritatie kan ook te wijten zijn aan een opeenhoping van zweet en urine door niet goed te wassen onder je voorhuid, of door schrobben of overmatig wassen van de penis.

Psoriasis aan de penis

Psoriasis kan zich naast andere locaties op het lichaam ook aan de penis voorkomen, zowel op de schacht als op de eikel. Op de eikel of glanspenis is er scherp begrensde wat verheven roodheid, met soms wat schilfering.Genitale psoriasis is een vorm van psoriasis inversa.

Jeukende penis door schurft

Schurft is een erg besmettelijke huidaandoening die wordt veroorzaakt door de schurftmijt en hierbij heb je heftige jeuk, vooral 's nachts. Bij mannen zijn de penis en de balzak (het scrotum) vaak aangedaan, wat kan leiden tot een hevig jeukende penis.

Lees verder

• Penis: aandoeningen, (pijn + jeuk) klachten en afwijkingen
• Peniskanker: symptomen en behandeling kanker aan de penis
• Afscheiding uit de penis of plasbuis bij de man: oorzaken
• Verwonding van de penis: penisbreuk, penisamputatie, letsel
• Plekjes van Fordyce: witte bultjes penis/gele bultjes vulva