Oropouche-koorts: Virale infectie (tropische ziekte)

Oropouche-koorts is een tropische virale infectie die wordt overgedragen door een besmette muggenbeet. De patiënt presenteert zich met een plotseling begin van koorts in combinatie met allerlei niet-specifieke symptomen zoals onder andere braken, hoofdpijn en gewrichtspijn. Enkel een ondersteunende behandeling is inzetbaar voor het verminderen van de klachten. Meestal herstelt de patiënt binnen de week, maar af en toe houden de symptomen langer aan of ontwikkelt zich een hersenvliesontsteking als complicatie. Deze ziekte is genoemd naar de regio waar de infectie voor het eerst werd ontdekt en geïsoleerd in het ‘Trinidad Regional Virus Laboratory’ in 1955 door de rivier Oropouche in Trinidad en Tobago.

• Epidemiologie van tropische ziekte
• Oorzaken: Oropouche-virus
• Symptomen: Koorts, hoofdpijn en gewrichtspijn
• Incubatietijd
• Tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van Oropouche-koorts
• Complicaties
• Preventie van virale infectie door besmette muggen

Epidemiologie van tropische ziekte

Het Oropouche-virus (OROV) is een belangrijke oorzaak van arbovirale ziekten in Latijns-Amerikaanse landen, meer bepaald in het Amazonegebied van Brazilië, Venezuela en Peru, maar ook in andere landen zoals Panama. Oropouche-koorts komt vooral voor tijdens de regenseizoenen. Oropouche-epidemieën komen ook voor tijdens het droogteseizoen, maar dit is dan wellicht te wijten aan de hoge bevolkingsdichtheid van muggen uit het afgelopen regenseizoen. Naar schatting heeft het Oropouche-virus (het virus dat Oropouche-koorts veroorzaakt) sinds de eerste isolatie in 1955 meer dan een half miljoen mensen getroffen (tot mei 2017). Omdat de ziekte vaak doet denken aan andere virale infecties, gebeurt de exacte diagnose waarschijnlijk te weinig waardoor het exacte aantal patiënten wellicht hoger is.

Oorzaken: Oropouche-virus

Virus
Oropouche-koorts is het gevolg van een specifiek arbovirus, met name het Oropouche-virus (OROV), van de familie Bunyaviridae. Dit virus is een enkelstrengig negatief- RNA-virus Luiaarden, buideldieren, primaten en vogels dragen dit virus met zich mee. Vervolgens pikken de zeer kleine muggen Aedes serratus en Culex quinquefaciatus dit virus op.

Verspreiding
De verspreiding van de infectie bij mensen gebeurt uiteindelijk door een besmette muggenbeet. De virale infectie komt vooral tot uiting in epidemieën, dus de kans op het oplopen van Oropouche-koorts is klein bij gewone blootstelling aan muggen. Mensen kunnen mensen niet besmetten.

Symptomen: Koorts, hoofdpijn en gewrichtspijn

Incubatietijd

De incubatietijd (tijd tussen het oplopen van de besmetting door de geïnfecteerde muggenbeet en de start van de eerste tekenen) bedraagt gemiddeld vier tot acht dagen. Een incubatietijd van drie tot vier maanden is echter reeds gerapporteerd in de medische literatuur bij twee laboratoriumtechnici die per ongeluk geïnfecteerd raakten, wellicht als gevolg van de inademing van het virus.

Tekenen

Oropouche-koorts kenmerkt zich door een plotseling begin van hoge koorts. Daarna volgen ernstige klinische symptomen zoals:

• braken
• conjunctieve congestie
• diarree
• duizeligheid
• een huiduitslag (die soms doet denken aan rodehond met een uitslag op het gezicht, de romp, de armen en de benen)
• een verlies van eetlust
• epigastrische pijn (pijn in het midden van de bovenbuik, boven de maag)
• fotofobie (overgevoeligheid voor licht)
• gewrichtspijn
• hoofdpijn (ernstig)
• koude rillingen
• lichaamszwakte
• misselijkheid
• retro-orbitale pijn (pijn achter de oogkas)
• spierpijn
• zelden: tekenen van bloedingen zoals spontane bloedingen, petechiën (kleine, rode, vlakke puntbloedingen op de huid), een bloedneus, tandvleesbloedingen

De eerste koortsepisode gaat meestal pas na een paar dagen voorbij, maar bij 60% van de patiënten treden deze symptomen opnieuw op, maar dan met minder intens dan de eerste episode.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt de diagnose van de oropouche-infectie via een bloedonderzoek. De klinische diagnose wel lastig doordat veel niet-specifieke symptomen optreden bij de ziekte. De arts verwart de aandoening namelijk vaak met dengue, gele koorts, malaria, zika, chikungunya en Mayaro-koorts of andere virale infecties die veroorzaakt zijn door het arbovirus.

Behandeling

Oropouche-koorts is een virale infectie waarvoor geen specifieke therapie bestaat. De arts zet wel een ondersteunende behandeling in om de pijn te verlichten. Bepaalde orale (via de mond ingenomen) pijnstillende en ontstekingsremmende geneesmiddelen verminderen hoofdpijn en de lichaamspijn. Patiënten met ernstige symptomen van de virale infectie, krijgen Ribavirin toegediend, hetgeen een vorm is van antivirale therapie (medicijnen voor het behandelen van infecties veroorzaakt door een virus). De behandeling bestaat ook uit het drinken van veel vloeistoffen om uitdroging te voorkomen. Aspirine is geen aanbevolen medicijn, omdat het mogelijk de bloedstolling vermindert. Hierdoor verergeren bloedingen en verlengt de hersteltijd van de tropische ziekte.

Prognose van Oropouche-koorts

De infectie is meestal zelflimiterend; de tekenen verdwijnen dan ook spontaan na circa één week. Patiënten herstellen meestal volledig zonder nadelige effecten op de lange termijn. Er zijn anno oktober 2020 geen geregistreerde sterfgevallen als gevolg van oropouche-koorts.

Complicaties

Complicaties zijn zeldzaam. Wel houden de symptomen sporadisch langer aan. Zeer sporadisch treedt meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek) op door de ziekte.

Preventie van virale infectie door besmette muggen

Muggen dragen de virus over aan mensen. Daarom is het aangewezen om de broedplaatsen van de muggen te elimineren en wijzigen, en het contact tussen muggen en mensen te verminderen. Dit is mogelijk door het aantal natuurlijke en kunstmatige met water gevulde habitats te verminderen en de muglarven te laten groeien.

Lees verder

• Koorts en verhoogde lichaamstemperatuur met zwakte