Laag geboortegewicht baby: Oorzaken, symptomen & behandeling

Een laag geboortegewicht duidt op baby's die zijn geboren met een gewicht van minder dan 2.500 gram. Circa zeven procent van alle pasgeboren baby’s komt ter wereld met een gewicht dat lager is dan het gemiddelde. Vaak zijn te vroeg geboren baby’s de oorzaak van het lage geboortegewicht. Ook andere oorzaken zijn hiervoor bekend. Baby's met een laag geboortegewicht zien er veel kleiner uit dan andere baby's met een normaal geboortegewicht. Een baby met een laag geboortegewicht ziet er vaak dun uit met weinig lichaamsvet. Speciale zorgen zijn nodig voor deze baby's.

• Oorzaken van laag geboortegewicht bij baby’s
• Intra-uteriene groeivertraging (IUGR)
• Vroeggeboorte
• Risicofactoren
• Gezondheid van de moeder
• Leeftijd
• Meerlinggeboorte
• Ras
• Symptomen en complicaties van geboortegewicht dat laag is
• Diagnose en onderzoeken
• Voor de geboorte
• Na de geboorte
• Behandeling
• Prognose
• Preventie van laag geboortegewicht

Oorzaken van laag geboortegewicht bij baby’s

Intra-uteriene groeivertraging (IUGR)

Bij een intra-uteriene groeivertraging groeit een baby tijdens de zwangerschap niet goed door problemen met de placenta, de gezondheid van de moeder of de toestand van de baby zelf. Een baby die lijdt aan IUGR wordt soms op volledige termijn geboren (37 tot 41 weken). Baby's met IUGR die op termijn geboren worden, zijn lichamelijk volgroeid, maar zijn mogelijk wel zwak. Premature baby's met IUGR zijn erg klein en fysiek nog niet volgroeid.

Vroeggeboorte

De primaire oorzaak van een laag geboortegewicht is een vroeggeboorte (geboren worden vóór 37 weken zwangerschap). De baby heeft dan minder tijd gekregen in de baarmoeder om te groeien en aan te komen in gewicht. Een groot deel van het gewicht van een baby is afkomstig van het laatste deel van de zwangerschap.

Risicofactoren

Naast een vroeggeboorte zijn nog andere risicofactoren geassocieerd met een geboortegewicht dat erg laag is.

Gezondheid van de moeder

Wanneer een zwangere vrouw illegale drugs, alcohol en/of sigaretten gebruikt, komt een baby sneller ter wereld met een geboortegewicht dat laag is. Voorts komen zwangerschapscomplicaties sneller tot uiting bij moeders met een lagere sociaaleconomische status. Ze hebben namelijk weinig of geen prenatale zorgen gekregen, en verder hebben deze vrouwen ook vaak problemen bij het geven van borstvoeding. Al deze factoren dragen bij aan een laag geboortegewicht.

Leeftijd

Tienermoeders (vooral jonger dan vijftien jaar oud) hebben een veel hoger risico op het krijgen van een baby met een laag geboortegewicht.

Meerlinggeboorte

Meerlinggeboorten hebben een verhoogd risico op een laag geboortegewicht omdat ze vaak te vroeg ter wereld komen. Meer dan de helft van de tweelingen en andere veelvouden hebben een laag geboortegewicht.

Ras

Afro-Amerikaanse baby's hebben twee keer meer kans op een laag geboortegewicht dan blanke baby's.

Symptomen en complicaties van geboortegewicht dat laag is

Gezondheidsproblemen komen sneller tot uiting bij een baby met een laag geboortegewicht. Over het algemeen geldt dat hoe lager het geboortegewicht is, hoe groter het risico bestaat op complicaties.

Volgende zijn enkele van de meest voorkomende complicaties bij baby's met een laag geboortegewicht:

• ademhalingsproblemen, zoals het infant respiratory distress syndrome (een respiratoire aandoening door prematuriteit veroorzaakt door onvolgroeide longen)
• een infectie
• een laag zuurstofgehalte bij de geboorte
• maag- en darmproblemen zoals necrotiserende enterocolitis (een ernstige darmaandoening die vaak voorkomt bij premature baby's)
• moeite om warm te blijven bij normale temperaturen (baby's hebben erg weinig lichaamsvet)
• neurologische problemen, zoals een intraventriculaire bloeding (soort hersenbloeding)
• problemen om in gewicht aan te komen
• voedingsproblemen
• wiegendood

Diagnose en onderzoeken

Voor de geboorte

Tijdens de zwangerschap schat de arts het geboortegewicht van een baby op verschillende manieren. De hoogte van de fundus (de bovenkant van de baarmoeder van een moeder) is meetbaar vanaf het schaambeen. Deze meting in centimeters komt meestal overeen met het aantal weken zwangerschap na de twintigste week. Als de meting gedurende het aantal weken laag is, is de baby wellicht kleiner dan verwacht. Een zwangerschapsechografie (een test met geluidsgolven om een foto van interne structuren te maken) is een meer accurate methode om de foetale grootte te schatten. De arts voert dan metingen uit van het hoofd, de buik en het femur (dijbeen) van de foetus. Deze metingen vergelijkt hij met een groeimeter om het foetale gewicht te schatten.

Na de geboorte

De arts of verpleegkundige weegt baby's binnen de eerste paar uur na de geboorte. Het gewicht wordt vergeleken met de zwangerschapsduur van de baby en vastgelegd in het medisch dossier. Een geboortegewicht van minder dan 2.500 gram is een laag geboortegewicht. Baby's met een gewicht van minder dan 1.500 gram bij de geboorte hebben een zeer laag geboortegewicht.

Behandeling

De arts kijkt naar diverse factoren om de behandeling te bepalen. De arts kijkt namelijk naar de algehele gezondheid van de baby. De ouders mogen daarnaast hun voorkeur of mening geven aan de arts. De baby met een laag geboortegewicht heeft intensieve zorgen nodig op de NICU in het ziekenhuis. Daar wordt ook gezorgd voor verwarmde bedden. Voorts zijn speciale voedingen vaak nodig. Soms kan de baby niet zuigen en dan moet de arts een intraveneuze (via een ader) lijn plaatsen, of anders een buisje in de maag plaatsen zodat de baby voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.

Prognose

Bijna alle baby's met een laag geboortegewicht hebben gespecialiseerde zorg nodig in de Neonatale Intensive Care Unit (NICU) totdat ze goed genoeg zijn om naar huis te gaan. Het overleven van baby's met een laag geboortegewicht hangt grotendeels af van hoeveel de baby weegt bij de geboorte. De kleinste baby's (<500 gram) hebben de laagste overlevingskans.

Preventie van laag geboortegewicht

Door de enorme vooruitgang in de zorg voor zieke en premature baby's, overleven steeds meer baby's ondanks het feit dat ze al vroeg zijn geboren en heel klein ter wereld zijn gekomen. Een preventie van vroeggeboorten is één van de beste manieren om te voorkomen dat baby's met een laag geboortegewicht worden geboren. Prenatale zorg is een belangrijke factor bij het voorkomen van vroeggeboorten en zuigelingen met een laag geboortegewicht. Bij prenatale bezoeken controleert de arts de gezondheid van zowel de moeder als de foetus. Een gezonde voeding en de juiste hoeveelheid gewicht aankomen tijdens de zwangerschap is essentieel voor de moeder. Moeders moeten ook alcohol, sigaretten en illegale drugs vermijden, die mogelijk bijdragen aan een slechte groei van de foetus, en tevens sneller leiden tot andere complicaties.

Lees verder

• Voortijdige bevalling: Gevolgen van te vroeg geboren baby