Genitale psoriasis: symptomen, oorzaken en behandeling

Psoriasis is een inflammatoire auto-immuunziekte die overal op de lichaamshuid kan voorkomen. Genitale psoriasis ontwikkelt zich rond je genitale gebied. Het kan zich voordoen op de vulva of de penis. Het kan ook verschijnen op je dijen, de huidplooien tussen je dij en kruis, de liesplooi, of tussen je billen. Het wordt zelden gezien aan de binnenkant van de vagina. Iedereen kan psoriasis krijgen; de precieze oorzaak is anno 2024 niet bekend. Het is anno 2024 evenmin duidelijk waarom sommige mensen met psoriasis het op hun geslachtsdelen krijgen en andere niet. Als je psoriasis hebt, kun je perioden hebben dat de klachten wegtrekken en perioden dat er een opflakkering is, wat kan worden veroorzaakt door factoren zoals stress of ziekte, alhoewel het vaak moeilijk is om die factoren te bepalen en ze te vermijden. Psoriasis komt meestal in bepaalde families voor en is niet besmettelijk. De aandoening kan effectief worden behandeld, maar er is nog geen op genezing gerichte behandeling.

• Wat is genitale psoriasis?
• Oorzaken van psoriasis in de schaamstreek
• Versnelde aanmaak van huidcellen
• Genetische invloeden
• Triggers
• Symptomen van genitale psoriasis
• Locatie
• Jeuk
• Branden en steken
• Pijn
• Infecties
• Locatie van genitale psoriasis
• Pubis of venusheuvel
• Bovenbenen
• Gebied tussen de dij en de lies
• Vulva
• Penis
• Anus en omgeving
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van psoriasis op vulva of penis
• Hormoonzalf
• Vitamine D-crème
• Calcineurineremmers
• Systemische geneesmiddelen
• Biologics
• Aanvullende behandelingen
• Onderhoudszalf
• Gewicht verliezen
• Plantaardig dieet
• Glutenvrij dieet

Wat is genitale psoriasis?

Genitale psoriasis is een type van de huidaandoening psoriasis die je op of rond je geslachtsdelen en schaamstreek krijgt. Soms is dat de enige plaats waar je het hebt. Maar veel mensen hebben tegelijkertijd jeukende, rode plekken op andere delen van hun lichaam. Genitale psoriasis is geen soa, en het is niet besmettelijk. Het meest voorkomende type psoriasis dat mensen in het genitale gebied ervaren is psoriasis inversa, gevolgd door plaque psoriasis, ook wel psoriasis vulgaris genoemd.

Oorzaken van psoriasis in de schaamstreek

Versnelde aanmaak van huidcellen

Wanneer je psoriasis hebt, groeien je huidcellen veel sneller dan normaal. Je lichaam kan ze niet allemaal kwijt en dus bouwen ze zich op in geschubde, rode vlekken. Dit gebeurt voornamelijk omdat er een probleem is met je immuunsysteem. Normaal gesproken valt je immuunsysteem ziektekiemen aan die je ziek kunnen maken. Wanneer je psoriasis hebt, maakt het een fout en valt het gezonde huidcellen aan.

Genetische invloeden

Genen die je erft kunnen ook een rol spelen bij de ontwikkeling van psoriasis. Maar het voorkomen van psoriasis in je familie betekent niet automatisch dat je deze aandoening ook zult krijgen. Sommige mensen met psoriasis-genen hebben nooit huidproblemen. En veel mensen hebben psoriasis, maar niet de genen die het kunnen veroorzaken.

Triggers

Eén ding is zeker. Je krijgt geen psoriasis tenzij iets het triggert. Triggers zijn niet voor iedereen hetzelfde. Enkele van de meest voorkomende uitlokkende factoren zijn:

• infecties
• huidletsel
• overgewicht of obesitas
• roken
• fors drinken
• stress en spanning
• bepaalde medicijnen
• koud weer

Dezelfde factoren kunnen ook opflakkeringen van psoriasis veroorzaken. Het herkennen en leren omgaan met je triggers kan helpen om je symptomen onder controle te krijgen en te houden.

Symptomen van genitale psoriasis

Locatie

Je kunt psoriasis hebben op je geslachtsorganen en op nabijgelegen plaatsen zoals de:

• pubis (of venusheuvel)
• bovenbenen
• gebied tussen je dijen en de lies
• vulva
• penis
• anus
• plooi tussen de billen of bilnaad

Psoriasis in deze gebieden ziet er vaak anders uit. Plekken van psoriasis inversa, het meest voorkomende type in het genitale gebied, zijn vaak felrood, glad en glanzend. Meestal zie je geen zilverachtige schubben omdat ze er af wrijven als je beweegt. Vrouwen en meisjes kunnen grijze, schilferige plaques op hun vulva hebben, net buiten de vagina. Maar psoriasisplekken in de huidplooien zijn vaak glanzend rood. Mannen kunnen kleine rode plekken krijgen op de schacht of punt van hun penis. Schilferige plekken komen vaker voor als je besneden bent.

Jeuk

Genitale psoriasis kan gepaard gaan met veel jeuk. Het kan erg storend zijn. Het kan je 's nachts wakker houden. Je zou zelfs in je slaap de jeukende plekken kunnen krabben tot je bloedt. Dit kan een cyclus van meer jeuk en bloeding veroorzaken.

Branden en steken

Genitale psoriasis kan gepaard gaan met brandend en stekend gevoel. Zweet, hitte en wrijving maken dit gevoel erger.

Pijn

Psoriasis in de schaamstreek is niet altijd pijnlijk, maar het is moeilijk te negeren. Hoe meer je beweegt of zweet, hoe geïrriteerder je huid wordt. Lichaamsbeweging, sport en seks verergeren de symptomen. Voor sommige mensen kan zelfs stil zitten pijn doen.

Infecties

De dunne, gevoelige huid kan openbarsten en bloeden. Dat vormt de ideale voedingsbodem voor bacteriële of schimmelinfecties, zeker omdat het warmer en vochtiger kan zijn in de genitale zone dan op andere huiddelen. Als je denkt dat je getroffen bent door een infectie, dan kan de huisarts medicijnen voorschrijven.

Locatie van genitale psoriasis

Pubis of venusheuvel

De pubis of venusheuvel is het gebied net boven de geslachtsorganen. De huid is hier gevoeliger, dus artsen adviseren om voorzichtig te zijn bij het toepassen van behandelingen op de pubis.

Bovenbenen

Psoriasis op de bovenbenen bestaat uit kleine, ronde plekken die rood en schilferig zijn. Irritatie kan optreden bij psoriasis in dit gebied, vooral bij mensen van wie de bovenbenen samen wrijven als ze lopen of rennen.

Gebied tussen de dij en de lies

Psoriasis verschijnt in dit gebied als niet-geschubd, rood en wit in de plooien tussen de dij en de lies. De huid kan ook kloven of scheuren vertonen. Degenen met overgewicht of zij die aan atletiek doen, kunnen ook een infectie krijgen in de plooien van de huid die op een schimmelinfectie lijkt. Het kan voorkomen in het genitale gebied bij zowel mannen als vrouwen.

Vulva

Psoriasis van de vulva of vulvaire psoriasis lijkt vaak glad, niet-geschubd en rood. Hoewel het jeuk kan veroorzaken, is het belangrijk om niet te krabben in het gebied, omdat dit infecties en droge huid kan veroorzaken. Deze infectie kan leiden tot verdikking van de huid en extra jeuk. Genitale psoriasis heeft meestal geen effect op de slijmvliezen en blijft vaak op de buitenste laag van de vaginahuid.

Penis

Psoriasis van de penis neemt de vorm aan van vele kleine, rode vlekken op de schacht. De huid kan schilferig of glad en glanzend zijn. Deze aandoening kan bij alle mannen en jongens voorkomen.

Anus en omgeving

Psoriasis op of nabij de anus is rood, niet schilferig en zal waarschijnlijk jeuken. Genitale psoriasis van de anus kan ook leiden tot rectaal bloedverlies, pijn bij het poepen en een droge huid. De plooien van de billen kunnen zware schilfers en roodheid vertonen, hoewel de huid minder gevoelig en moeilijk te behandelen is.

Onderzoek en diagnose

Meestal kan je huisarts of dermatoloog een diagnose stellen door alleen naar de huid te kijken. Maar genitale psoriasis kan eruit zien en aanvoelen als andere uitslag, waaronder eczeem, schimmelinfecties en zelfs een zeldzame vorm van huidkanker. Als je arts het niet zeker weet, kunnen ze een klein huidmonster nemen, een biopsie genaamd, en laten onderzoeken in een laboratorium.

Behandeling van psoriasis op vulva of penis

Genitale psoriasis is moeilijk te behandelen. Mogelijke behandelingen bestaan uit:

Hormoonzalf

Een hormoonzalf wordt ook wel een corticosteroïdenzalf genoemd. Voor genitale psoriasis wordt een milde hormoonzalf voorgeschreven. Artsen schrijven dit vaak eerst voor omdat het een van de beste behandelingen voor psoriasis is. Maar je moet hormoonzalf voorzichtig gebruiken. Een dunne huid absorbeert medicijnen gemakkelijker, waardoor je meer kans hebt op bijwerkingen. Deze zalf kan je huid zelfs dunner maken en striae en gebroken bloedvaten veroorzaken als je het te lang gebruikt.

Vitamine D-crème

Een vitamine D-crème heeft minder langdurige bijwerkingen dan een hormoonzalf, en je kunt deze gedurende langere tijd gebruiken. Soms zijn ze gemengd met een milde corticosteroïdenzalf om het minder irriterend te maken. Niet alle vitamine D-crèmes zijn goed voor de gevoelige huid, dus gebruik alleen de crème die je arts voorschrijft.

Calcineurineremmers

Calcineurineremmers zijn middelen die de verhoogde activiteit van het immuunsysteem remmen waardoor ontstekingsreacties van de huid onderdrukt worden en de uitslag en de jeuk verminderen. Calcineurineremmers worden normaal gesproken gebruikt bij matig tot ernstig atopisch eczeem, maar ze kunnen ook werken voor genitale psoriasis. Deze geneesmiddelen bevatten geen hormonen, dus ze zijn veilig te gebruiken op je penis en vagina. Verwacht een stekend en brandend gevoel wanneer je ze voor het eerst op de huid aanbrengt.

Systemische geneesmiddelen

Systemische geneesmiddelen zijn sterke medicijnen die je hele lichaam kunnen beïnvloeden, niet alleen de huid. Je arts kan ze ook voorschrijven als de psoriasis zeer ernstig is of niet goed onder controle is, of als je ook op andere delen van je lichaam in ernstige mate psoriasis hebt.

Biologics

Biologics zijn relatief nieuwere medicijnen die zich specifiek richten op de manier waarop je immuunsysteem werkt. Het zijn kunstmatig gemaakte lichaamseigen eiwitten. Deze middelen worden toegediend via een infuus of een injectie vlak onder de huid.

Aanvullende behandelingen

Aanvullende behandeling voor genitale psoriasis kan bestaan uit:

Onderhoudszalf

Dit is een belangrijk onderdeel van de dagelijkse zorg voor psoriasis op je hele lichaam, inclusief gevoelige gebieden. Een onderhoudszalf bevat geen geneesmiddel en kun je zo vaak op de huis smeren als nodig.

Gewicht verliezen

Afvallen bij overgewicht kan helpen de psoriasis onder controle te krijgen. Overgewicht maakt de symptomen erger en moeilijker te behandelen.

Plantaardig dieet

Een plantaardig dieet bestaat uit (verse) groenten, fruit, peulvruchten, volle granen en noten en zaden en het vermijden van vlees, zuivel en eieren, alsook geraffineerde voeding zoals (gebleekte) bloem, suikers en oliën. Voedingsmiddelen die ontstekingen veroorzaken zoals rood vlees, suiker, zuivelproducten en bewerkte voedingsmiddelen zijn echt uit den boze. Naast het verbeteren van je huid, is deze manier van eten geweldig voor je algehele gezondheid.

Glutenvrij dieet

Veel mensen zien een grote verbetering van hun huidklachten wanneer ze gluten vermijden, een eiwit dat voorkomt in tarwe, rogge en gerst. Kortom, dat betekent geen brood, pizza, cakes, koekjes en pasteien, en bier. Gluten zit ook verborgen in honderden producten waar je nooit aan zou denken, zoals sojasaus en tomatenpuree, dus je moet de etiketten zorgvuldig lezen. Blijf volledig glutenvrij gedurende minimaal 3 maanden voordat je beslist of het werkt voor jou.

Lees verder

• Psoriasis vulgaris: symptomen, behandeling en voeding, dieet
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling