Retroperitoneale fibrose: Ziekte met blokkering urineleiders
Urineleiders zorgen er normaal gesproken voor dat urine van de nieren naar de blaas getransporteerd wordt. Retroperitoneale fibrose is een zeldzame aandoening waarbij de urineleiders geblokkeerd zijn doordat zich extra vezelig (fibrotisch) weefsel vormt in het gebied achter de maag en darmen. Door de ziekte krijgt een patiënt te maken met toenemende buikpijn, plasproblemen en andere symptomen. Medicatie en eventueel chirurgie is beschikbaar voor het behandelen van deze aandoening. De vooruitzichten hangen af van de grootte het probleem en de hoeveelheid nierschade, maar meestal is de prognose wel goed. Nierfalen is één van de mogelijke complicaties van retroperitoneale fibrose.
Epidemiologie van retroperitoneale fibrose
Patiënten tussen veertig tot zestig jaar zijn het vaakst aangetast door deze ziekte, al komt de aandoening op elke leeftijd mogelijk tot uiting. Mannen ontwikkelen de aandoening twee keer vaker dan vrouwen.
Oorzaken van blokkering van urineleiders
Retroperitoneale fibrose treedt op wanneer extra vezelig (fibrotisch) weefsel gevormd wordt in het gebied achter de
maag en
darmen (retroperitoneum). Het weefsel vormt een massa (of massa's) of taai fibrotisch weefsel. Dit blokkeert de urineleiders (soort buisjes) die urine van de
nier naar de blaas transporteren. Bij de aandoening treedt ook een ontsteking in de achterkant van de buik op. De oorzaak van dit probleem is bij de meeste patiënten onbekend.

Roken verhoogt de kans op de aandoening /
Bron: Geralt, PixabayRisicofactoren van ontsteking en vezelig weefsel in retroperitoneale ruimte
Bekende risicofactoren voor retroperitoneale fibrose zijn:
Symptomen
Beginfase
De patiënt ervaart in het begin doffe
pijn in de buik die geleidelijk toeneemt. Verder kampt de patiënt met pijn en een verandering van kleur in de benen (als gevolg van een verminderde doorbloeding). Eén
been is tevens gezwollen (
gezwollen been). Mannen ervaren een
gezwollen scrotum (balzak).
Latere fase
In een latere fase krijgt de patiënt
plasproblemen zoals een
verminderde urineproductie (oligurie) of zelfs helemaal
geen urineproductie (anurie). Door de ophoping van giftige chemicaliën in het bloed, kampt de patiënt met
misselijkheid,
braken en veranderingen in de mentale toestand. Door het afsterven van darmweefsel (
darmischemie), ontstaat ernstige
buikpijn met hemorragie (bloedverlies als gevolg van schade aan de bloedvaten waardoor het bloed buiten het bloedvat komt).
Diagnose en onderzoeken

Een uitgebreid bloedonderzoek is nodig /
Bron: Frolicsomepl, Pixabay Diagnostisch onderzoek
Een
CT-scan van de buik is de beste manier om een retroperitoneale massa op te sporen. Verder zet de arts mogelijk nog
- bijkomende onderzoeken in om deze aandoening te diagnosticeren zoals:
- een biopsie (stukje weefsel wegnemen en microscopisch laten analyseren) om kanker uit te sluiten
- een CAT-scan van de buik en het retroperitoneum
- een echografie van de nieren
- een intraveneuze pyelografie (dit is een onderzoek dat de arts inzet om afwijkingen in de urinewegen op te sporen) (soms)
- een MRI-scan van de buik
- een uitgebreid bloedonderzoek
Differentiële diagnose
De symptomen van volgende ziekten zijn mogelijk te vergelijken met deze van retroperitoneale fibrose:

Bepaalde medicijnen behandelen retroperitoneale fibrose /
Bron: Stevepb, PixabayBehandeling van aandoening
De arts schrijft
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) voor om retroperitoneale fibrose te behandelen. Sommige artsen schrijven ook het medicijn tamoxifen voor. Als een behandeling met corticosteroïden niet werkt, voert de arts een biopsie uit om de diagnose te bevestigen. Andere geneesmiddelen om het immuunsysteem te onderdrukken (
immunosuppressiva) zijn ook inzetbaar. Wanneer medicatie niet effectief is, zijn chirurgie en stents (drainagebuisjes) nodig.
Prognose
De vooruitzichten van retroperitoneale fibrose hangen af van de omvang van het probleem en de hoeveelheid schade aan de nieren. De nierschade is tijdelijk of permanent van aard. Meestal is de prognose wel goed.
Complicaties aan nieren
De aandoening veroorzaakt mogelijk volgende complicaties:
- een aanhoudende verstopping van de urineleiders (soms zelfs na het gebruik van medicatie en chirurgie)
- chronisch nierfalen (een niertransplantatie is dan nodig)
- nierhypertensie (hoge bloeddruk door (slag)aders van nieren)
Preventie van ziekte aan urineleiders
De patiënt moet proberen om het langdurig gebruik van geneesmiddelen te vermijden die leiden tot de ziekte. Verder is het altijd belangrijk om te stoppen met roken.