Citrusvruchtallergie: symptomen allergie voor citrusvruchten

Citrusvruchtallergie duidt op een allergische reactie op citrusvruchten. De getroffenen reageren allergisch op het eten van citrusvruchten zoals citroenen, limoenen, sinaasappels, mandarijnen, enz. Deze vrucht is bijzonder rijk aan vitamine C en versterkt het immuunsysteem. Dit kan echter overreageren bij citrusvruchten. Ook conserveringsmiddelen, pesticiden enz. waarmee de vruchten worden behandeld, kunnen bij de mens ongemak veroorzaken. Citrusvruchtallergie kan symptomen veroorzaken als moeite met slikken, jeukende keel en keelpijn, maar ook gezwollen slijmvliezen, vorming van blaren en bultjes en eczeem op de huid. Of een allergie voor citrusvruchten daadwerkelijk aanwezig is, kan worden bepaald door een allergietest.

• Wat is een een citrusvruchtallergie?
• Oorzaken van een citrusvruchtallergie
• Chlorogeenzuren
• Bifenyl of thiabendazool
• Oraal allergie syndroom (OAS)
• Symptomen van allergie voor citrusvruchten
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van citrusfruitallergie
• Citrusvruchten vermijden
• Epi-Pen (een adrenaline-autoinjector)
• Vitamine C-supplementen
• Immunotherapie
• Preventie
• Wat wel of niet eten en drinken?
• Welke voedingsmiddelen vermijden?
• Alternatieve voedingsmiddelen

Wat is een een citrusvruchtallergie?

Er zijn grofweg twee verschillende soorten citrusvruchtallergie. De eerste vorm is voedselallergie, de tweede is contactallergie waarbij bepaalde stoffen afkomstig van buiten het lichaam na contact met de huid een allergische reactie teweegbrengt. In het laatste geval kunnen citrusvruchten niet eens worden aangeraakt. Bij voedselallergie zou dit allemaal geen probleem zijn, maar het eten van citrusvruchten veroorzaakt symptomen. Allergische mensen reageren heftig op citrusvruchten maar verdragen sommige vruchten beter dan andere. Vooral citroenen, sinaasappels, grapefruit en mandarijnen veroorzaken symptomen, maar dat betekent niet dat alle andere soorten citrusvruchten zonder aarzeling kunnen worden gegeten.

Bij een citrusvruchtallergie zijn reacties met milde tot ernstige symptomen mogelijk. Een allergie kan levensbedreigend zijn in geval van een anafylactische shock. Het grootste probleem met citrusvruchtallergie is dat deze vruchten veel vitamine C bevatten en dat mensen met een allergie hun dagelijkse behoefte aan deze vitamine uit andere voedingsmiddelen moeten halen.

Oorzaken van een citrusvruchtallergie

Chlorogeenzuren

Er is een reden waarom een citroen zuur smaakt. Zij en de meeste andere citrusvruchten bevatten hoge niveaus van chlorogeenzuren, die op hun beurt kunnen leiden tot allergische reacties. De meeste allergische mensen worden niet geboren met een citrusvruchtallergie, maar ontwikkelen het gedurende hun leven. Het kan ook laat in het leven optreden, terwijl je je hele leven citrusvruchten hebt gegeten zonder symptomen of met slechts zeer milde symptomen zijn verdragen.

Bifenyl of thiabendazool

Een allergie voor citrusvruchten kan echter ook te wijten zijn aan de middelen die worden gebruikt om het fruit mee te behandelen. Voor citroenen zijn dit vaak bifenyl of thiabendazool. Het Voedingscentrum schrijft hierover:

Citrusvruchten, zoals sinaasappels en citroenen, zijn gevoelig voor schimmels. Daarom worden ze behandeld met schimmelwerende middelen zoals bifenyl. Daarvan kunnen nog wat resten op de schil voorkomen.[1]

Thiabendazool doodt ook schimmels. In deze gevallen is er strikt genomen geen sprake van een citrusvruchtallergie en kun je met een gerust hart biologische (onbespoten) citrusvruchten eten.

Oraal allergie syndroom (OAS)

Veel allergische reacties op citrusvruchten zijn het gevolg van het oaal allergie syndroom (OAS), dat wordt veroorzaakt door pollenallergieën. Dit staat bekend als kruisreactiviteit, die optreedt omdat stuifmeel en citrusvruchten bepaalde eiwitten delen. Deze gedeelde eiwitten zorgen ervoor dat het lichaam reageert na het eten van bepaalde voedingsproducten. Deze kruisreacties tussen pollen en voedsel is de oorzaak van OAS.

Symptomen van allergie voor citrusvruchten

Verschijnselen

Typische symptomen van een citrusvruchtallergie zijn:

• prikkelend gevoel in de mond
• diarree of juist obstipatie
• misselijkheid en (soms) braken
• jeukende huid en huiduitslag, galbulten, eczeem, angio-oedeem
• astmatische klachten (piepen, kortademigheid)
• neusklachten
• oogklachten
• galbultten rond de mond
• roodheid en jeuk rond en in de mond
• blaren of bultjes op het gehemelte
• jeuk aan het gehemelte
• pijnlijk gehemelte
• gezwollen gehemelte
• gezwollen lippen
• blaren op de lippen
• jeukende tong (jeuk aan de tong)
• gezwollen keel
• pijn op de borst
• hoesten
• niezen

Beschrijving

Bij citrusvruchtallergie zijn er lichte en zware vormen. In het geval van een contactallergie, verschijnen de symptomen uitwendig op de huid. Het gaat hierbij vaak om roodheid, schilfering (schilferende huid), zwelling, jeuk en blaasjes, maar soms ook grote pijnlijke blaren. Het kan tot twee dagen duren voordat deze symptomen verdwijnen. Als, aan de andere kant, het de manifestatie is van voedselallergie, dan staan orale klachten op de voorgrond.

Onderzoek en diagnose

De diagnose van citrusvruchtallergie is relatief eenvoudig te stellen middels een allergietest. Meestal word je ook gescreend op fructose-intolerantie en worden verschillende mogelijke allergenen getest. Op je blote onderarm wordt een aantal druppels vloeistof aangebracht en elke druppel bevat een ander opgelost allergeen. Vervolgens wordt door elke druppel heen de huid met een klein naaldje aangeprikt. De druppels worden daarna weg gedept en indien je allergisch bent voor één of meerdere stoffen, verschijnen binnen twintig minuten jeukende bultjes.

Behandeling van citrusfruitallergie

Citrusvruchten vermijden

De enige effectieve manier om een citrusvruchtallergie te behandelen, is alle citrusfruit voor het leven te vermijden. Bij de behandeling van voedselallergie schrap je de voedingsmiddelen waarop je reageert uit de voeding. Dit is eigenlijk makkelijker gezegd dan gedaan, omdat de vruchten niet alleen in veel voedingsmiddelen zitten, ze bieden je hoge niveaus van vitamine C. Om deze reden zul je waarschijnlijk ook voedingsadvies krijgen om ondervoeding te voorkomen.

Zelfs met slechts milde symptomen, wordt het afgeraden om citrusvruchten te eten die beter worden verdragen. Zoals met elke allergie, kan het zelfs onverwachts leiden tot ernstige symptomen, zelfs al heb je last van een lichte allergie. Mensen die lijden aan citrusfruitallergie moeten niet alleen afzien van het sap van citrusvruchten, maar ook van een verscheidenheid aan frisdranken, gebak, jam en snoep.

Niet alleen het sap van citrusvruchten wordt gebruikt, maar ook de schil of de essentiële olie in de schil. Als allergie voor citrusvruchten een voedselallergie is, zouden cosmetische producten op basis van citrus waarschijnlijk veilig zijn, maar er moet niet worden geëxperimenteerd. Voor je eigen veiligheid, moeten parfums, crèmes en verzorgingsproducten met citrusfruit worden vermeden.

Epi-Pen (een adrenaline-autoinjector)

Mensen met een allergie met sterke symptomen moeten altijd een Epi-Pen (een adrenaline-autoinjector) bij zich hebben, zodat ze in geval van nood kunnen reageren als ze ongemerkt citrusfruit hebben gegeten of er anderszins mee in aanraking zijn gekomen.

Vitamine C-supplementen

Bovendien hebben patiënten met een citrusfruitallergie dikwijls vitamine C-supplementen nodig om geen vitamine C-tekort op te lopen. Of je zorgt ervoor dat je voldoende ander fruit tot je neemt waar vitamine C in aanwezig is (zie onder).

Immunotherapie

Immunotherapie kan mensen met een allergie ongevoelig maken voor de stof waarvoor ze allergisch zijn. Bij immunotherapie krijgt het lichaam via injecties, tabletten of een vloeistof.​een middel toegediend dat het afweersysteem op een bepaald gebied doet activeren.

Preventie

Een citrusvruchtallergie kan helaas niet worden voorkomen. Waarom allergieën ontstaan, is anno 2024 nog onderwerp van onderzoek, maar erfelijke aanleg speelt een rol. Bij een erfelijke aanleg kan de allergie op elke leeftijd ontstaan. Er zijn geen effectieve preventieve maatregelen die je kunt nemen om dat te voorkomen.

In het geval van een bestaande citrusvruchtallergie, is het belangrijk om te weten welke voedingsmiddelen een risico voor je zijn zodat je ze kunt vermijden. In het bijzonder citroenen en sinaasappels zitten in veel alledaagse voedingsmiddelen, zij het als sap of in de vorm van een schil voor de smaak. Als allergie voor citrusvruchten een contactallergie is, moeten citrusvruchtenbevattende cosmetica worden vermeden.

Wat wel of niet eten en drinken?

Welke voedingsmiddelen vermijden?

Een persoon met een citrusvruchtallergie kan het beste deze voedingsmiddelen vermijden. Citrusvruchten zijn onder andere:

• kumquat
• citroen
• limoen
• mandarijn
• grapefruit
• sinaasappel

Een verrassend aantal bewerkte en bereide voedingsmiddelen bevatten citrus. Controleer zorgvuldig de etiketten op producten zoals:

• sappen, limonade en andere dranken
• ijs
• gearomatiseerde yoghurt
• gelei
• kruidenthee
• sauzen en dressings, waaronder mayonaise en zoetzure sauzen
• vis- en vleesgerechten, waaronder garnalencocktails, gebakken vis en eendgerechten
• marinades
• augurken en chutneys
• alcoholische en niet-alcoholische cocktails
• vitamine C-supplementen en supplementen met bioflavonoïden
• snoep en banketbakkerswaren, waaronder gekonfijte sinaasappelschillen, cheesecakes en koekjes

Citrus is ook te vinden in producten voor persoonlijke verzorging zoals tandpasta. Cosmetica en parfums bevatten vaak limoneen, een stof in citrusschillen die contacteczeem kan veroorzaken.

Alternatieve voedingsmiddelen

Sommige mensen kunnen gekookte citrusvruchten verdragen, omdat warmte de eiwitten die een allergische reactie veroorzaken kan deactiveren. Voor diegenen die geen citrus kunnen verdragen maar een scherpe smaak willen toevoegen aan maaltijden, zijn populaire citrusvervangers onder meer:

• kruiden zoals citroenverbena (een kruid uit de ijzerhardfamilie) en sumak (een fruitig en zurig besje met een diep rode kleur)
• azijn
• witte wijn

Citroenzuur wordt vaak gebruikt als een conserveermiddel of verstevigend middel, maar ook als smaakstof. Het kan huid- en mondirritatie veroorzaken, maar het activeert zelden een allergische reactie. Sommige mensen met allergieën kiezen er echter voor om een ​​vervanger te gebruiken.

Citrusvruchten zijn een uitstekende bron van vitamine C, maar veel andere soorten fruit en groenten kunnen je helpen om aan je dagelijkse behoefte te voldoen. Andere voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C zijn onder meer:

• paprika
• broccoli
• bloemkool
• kiwi
• mango
• papaja
• aardbeien

Noten:

1. Voedingscentrum. Fruit. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/fruit.aspx (ingezien op 10-7-2019)