Vruchtwaterembolie: Vruchtwater in bloedbaan van moeder
Een vruchtwaterembolie is een zeldzame zwangerschapscomplicatie. Bij deze ernstige aandoening komen vruchtwater, foetale cellen, haar of ander afval in de bloedbaan van de moeder terecht en veroorzaakt dit een ernstige allergische reactie. Deze reactie resulteert vervolgens in een ernstige bloedstollingsstoornis, bekend als gedissemineerde intravasculaire coagulatie. Zowel bij de moeder als bij de foetus ontstaan ernstige symptomen zoals onder andere een versnelde hartslag, hartritmeproblemen en kortademigheid. De aandoening resulteert mogelijk in de dood van de moeder alsook van de baby en vereist een zeer snelle, ondersteunende behandeling. Een vruchtwaterembolie werd voor het eerst in de literatuur gemeld door Meyer in 1926 en de aandoening zelf werd voor het eerst beschreven in de medische literatuur door Steiner en Lushbaugh in 1941.
Epidemiologie van zwangerschapscomplicatie
Een vruchtwaterembolie is zeer ongebruikelijk. Slechts bij circa 1-12 op 100.000 bevallingen komt deze aandoening tot uiting. De werkelijke incidentie is anno oktober 2020 onbekend vanwege de onnauwkeurige diagnose en inconsistente melding van niet-fatale gevallen. 10% van alle sterfgevallen van moeders zijn te wijten aan deze aandoening.
Oorzaken van vruchtwater in bloedbaan van moeder
Een vruchtwaterembolie treedt meestal op tijdens de bevalling, kort na een vaginale bevalling of een keizersnede of na een electieve abortus, een
vruchtwaterpunctie of een trauma.
De aandoening treedt op tijdens de laatste stadia van de bevalling wanneer vruchtwater, foetale cellen, haar of ander afval binnendringt in de bloedsomloop van de moeder. Wanneer de foetale cellen, het haar en het vruchtwater in de bloedbaan terechtkomen, treden er
allergische reacties op die ernstige veranderingen in de mechanismen veroorzaken waardoor problemen met de bloedstolling tot stand komen.
Gedissemineerde intravasculaire coagulatie treedt op en resulteert in ernstige bloedingen.
Risicofactoren van vruchtwaterembolie

Het gebruik van bepaalde medicijnen die de arbeid inleiden, verhogen de kans op de ernstige zwangerschapscomplicatie /
Bron: Stevepb, PixabayMoeder
Maternale factoren die de kans verhogen op dit type embolie omvatten:
Foetus
Foetale nood, een foetale dood of een mannelijke
baby zijn factoren die het risico op een vruchtwaterembolie verhogen.

Pijn op de borst is één van de mogelijke symptomen van een vruchtwaterembolie /
Bron: Pexels, PixabaySymptomen
Sommige vrouwen hebben zeer ernstige, wijdverspreide symptomen terwijl andere vrouwen helemaal geen tekenen ervaren. Een vrouw krijgt tijdens de bevalling plotseling onvoldoende zuurstof naar de lichaamsweefsels. Ze kampt met een
lage bloeddruk (hypotensie) en overvloedige bloedingen na de bevalling als gevolg van bloedstollingsproblemen.
Andere mogelijke tekenen omvatten:
Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek is nodig /
Bron: Frolicsomepl, Pixabay Diagnostisch onderzoek
Het bevestigen van een vruchtwaterembolie gebeurt door het uitsluiten van alle andere oorzaken van de symptomen. Naast elementaire onderzoeken zijn een uitgebreid
bloedonderzoek, een
pulsoximetrie (meting van zuurstofgehalte in het bloed), een
röntgenfoto van de
borstkas (
thoraxfoto), een
echocardiografie (hartonderzoek door middel van geluidsgolven) en een
elektrocardiografie (meting van elektrische activiteit van het
hart) nuttig bij het vaststellen van de diagnose. Vaak gebeurt de bevestiging van de diagnose pas na een autopsie wanneer foetale squameuze cellen worden aangetroffen in de bloedsomloop van de moeder.
Differentiële diagnose
Volgende aandoeningen beschouwt de arts als differentiële diagnoses voor een vruchtwaterembolie:
Behandeling van aandoening
De behandeling is voornamelijk ondersteunend. De arts dient medicatie toe wanneer een vrouw overmatige baarmoedercontracties heeft tijdens de bevalling.
De arts:
- corrigeert bloedingsproblemen met bloed en bloedproducten via een bloedtransfusie
- dient extra vloeistof toe (behandeling van een lage bloeddruk
- dient medicatie toe (vermindering van longoedeem, verbetering van hartfunctie, …)
- dient zuurstof toe
- plaatst een katheter in de aderen om de bloeddruk te controleren
- zorgt voor het behoud van de vitale functies
Indien mogelijk voert de arts een spoedkeizersnede uit binnen vijf minuten nadat de moeder cardiovasculaire problemen heeft ontwikkeld. Om het bloedverlies onder controle te krijgen bij vrouwen met aanhoudende baarmoederbloedingen, is soms een
hysterectomie (chirurgische verwijdering van de baarmoeder) nodig.
Prognose en complicaties
De prognose na een vruchtwaterembolie is zeer slecht bij een moeder. De meeste overlevende vrouwen hebben neurologische gebreken. De overlevingsgraad van het kind ongeveer 70% is. Baby’s krijgen tijdens de bevalling sneller te maken met een zuurstoftekort naar de hersenen hetgeen resulteert in een hersenverlamming.
Lees verder