Vruchtwaterpunctie (amniocentese) bij zwangere vrouw

Vruchtwaterpunctie (amniocentese) bij zwangere vrouw Tijdens de zwangerschap is de foetus omringd door vruchtwater. Vruchtwater bevat levende foetale cellen en andere stoffen, zoals alfafoetoproteïne (AFP). Deze stoffen zorgen voor belangrijke informatie over de gezondheid van de baby voor de geboorte. Een vruchtwaterpunctie is een medisch onderzoek dat de arts uitvoert bij een zwangere vrouw. Deze test heeft als doel om mogelijke problemen in de ontwikkeling van de baby op te sporen, zoals chromosomale afwijkingen of aangeboren stofwisselingsziekten en andere aandoeningen. Een vruchtwaterpunctie kadert met andere woorden in de prenatale diagnostiek. De arts verkrijgt het vruchtwater door het aanprikken van de amnionholte via de buikwand. Hoewel een vruchtwaterpunctie waardevolle informatie over de gezondheid van de baby verschaft, brengt dit onderzoek ook enkele risico’s met zich mee.

Synoniemen vruchtwaterpunctie

Een vruchtwaterpunctie kent nog andere gebruikte termen in de medische wereld zoals:
  • amniocentese
  • amniocentesis
  • amnionpunctie
  • vruchtwateronderzoek

Doel vruchtwaterpunctie: Gezondheid baby

Opsporen problemen

Bij een vruchtwaterpunctie verwijdert de arts een kleine hoeveelheid vruchtwater uit de baarmoeder. De arts heeft dankzij de onderzoekresultaten van dit prenataal onderzoek een idee over de toestand van de baby. Zo is het mogelijk om dankzij dit onderzoek:

Eventueel is het met dit onderzoek ook mogelijk om het geslacht van de baby te weten te komen.

Behandelen aandoening

Af en toe bevindt zich te veel vruchtwater rond de baby (polyhydramnion). De arts is dankzij een vruchtwaterpunctie in staat om het overtollig vocht te verwijderen door middel van een naald.

Indicatie amniocentese door arts

Een vruchtwaterpunctie is meestal aanbevolen bij vrouwen die een verhoogd risico lopen op een kind met aangeboren afwijkingen. Dit zijn vrouwen:
  • die al een baby met een aangeboren afwijking bij andere zwangerschappen hebben gehad
  • die een familiegeschiedenis hebben van een genetische aandoening
  • van 35 jaar of ouder wanneer ze bevallen
  • waarbij tijdens een echografie of een ander beeldvormend onderzoek een mogelijk verdacht probleem is gevonden

Voor de test

De zwangere vrouw komt naar het onderzoek met een volle blaas. Eerst voert de arts een bloedonderzoek uit om de bloedgroep van de vrouw en de Rh-factor te bepalen. Is de vrouw namelijk resusnegatief, dan is een injectie met het medicijn Rho (D) immunoglobuline nodig.

Tijdens het onderzoek

De zwangere vrouw laat dit onderzoek meestal poliklinisch uitvoeren, waardoor een ziekenhuisverblijf niet nodig is. Het onderzoek kent een tijdsduur van ongeveer tien minuten, hoewel de ganse raadpleging in het totaal ongeveer een halfuur in beslag neemt. Eerst krijgt de vrouw een zwangerschapsechografie. Zo krijgt de arts, meestal een gynaecoloog, een idee over de positie van de baby in de buik. Daarna brengt hij met behulp van de echografische beelden, een verdovend geneesmiddel aan wat hij al wrijvend op een deel van de buik aanbrengt. Soms krijgt de zwangere vrouw dit verdovend medicijn via een injectie in de huid van het buikgebied toegediend. Vervolgens plaatst de gynaecoloog een lange, dunne, holle naald door de buik en verplaatst hij deze naar de baarmoeder. De arts neemt vervolgens een kleine hoeveelheid vruchtwater (ongeveer vier theelepels of twintig milliliter) uit het vlies waarin de baby zich bevindt, de zogenaamde amnionholte. De patiënt voelt bij het wegnemen van het vocht lichte menstruatie-achtige krampen of wat ongemak. Ook na het onderzoek zijn deze symptomen nog enkele uren mogelijk.

Na het onderzoek

Patiënt

Na een vruchtwaterpunctie mag de vrouw meteen naar huis. Ze krijgt het advies om zich te ontspannen voor de rest van de dag. Andere kinderen of zware dingen optillen en geslachtsgemeenschap uitoefenen zijn met andere woorden te vermijden. De vrouw mag voor de napijn eventueel om de vier uur paracetamol nemen. De dag na de ingreep mag de patiënte reeds de normale activiteiten hervatten tenzij de arts een ander advies geeft.

Vruchtwater

Na het onderzoek stuurt de gynaecoloog de vruchtwater naar een laboratorium. In het laboratorium voeren artsen diverse testen uit op deze vruchtwater. De resultaten van een genetisch onderzoek zijn meestal na ongeveer twee weken bekend. Andere testresultaten zijn doorgaans reeds bekend na één tot drie dagen.

Resultaten

Normale resultaten

Bij een normaal resultaat zijn er geen genetische of chromosomale problemen aanwezig bij de baby. Ook zijn de hoeveelheden bilirubine en alfafoetoproteïne normaal. Wanneer uit de vruchtwaterpunctie echter blijkt dat de vrouw normale resultaten heeft bij een vruchtwaterpunctie, betekent dit niet dat de baby toch nog een (genetische) afwijking heeft bij de geboorte.

Abnormale resultaten

Vruchtwaterpunctie
Een abnormaal resultaat houdt in dat de baby een chromosomaal probleem heeft, zoals het syndroom van Down. Ook zijn aangeboren afwijkingen die schade aan de ruggengraat of de hersenen toebrengen, te identificeren dankzij het onderzoek. Een voorbeeld hiervan is spina bifida.

Echografie
Omdat een arts ook echografie gebruikt tijdens het onderzoek, is hij hiermee in staat om afwijkingen op te sporen die niet via een amniocentese bekomen kunnen worden, maar wel via de echografische beelden te zien zijn. Voorbeelden hiervan zijn een gespleten gehemelte en gespleten lip (schisis), clubbing aan de teennagels of hartafwijkingen.

Complicaties bij zwangere vrouw

Complicaties als gevolg van een vruchtwaterpunctie zijn minimaal, maar af en toe treden toch problemen op zoals:

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Prenataal onderzoek: de vruchtwaterpunctieDe vruchtwaterpunctie is een vorm van prenataal onderzoek. Bij de vruchtwaterpunctie wordt er wat vruchtwater weggenomen…
Polyhydramnion, te veel vruchtwater tijdens zwangerschapPolyhydramnion, te veel vruchtwater tijdens zwangerschapDe buik van de zwangere vrouw is buitengewoon groot en dik voor de duur van de zwangerschap. Er is te veel vruchtwater a…
Teveel of te weinig vruchtwater in de zwangerschapTeveel of te weinig vruchtwater in de zwangerschapTijdens de zwangerschap wordt er regelmatig een echo gemaakt. Het kan voorkomen dat tijdens deze echo duidelijk wordt da…
Polyhydramnion: Overtollig vruchtwater tijdens zwangerschapPolyhydramnion: Overtollig vruchtwater tijdens zwangerschapPolyhydramnion (hydramnion) gebeurt in één tot vier procent van alle zwangerschappen. Dit is een toestand waarbij te vee…

Hyperemesis gravidarum: Misselijk en braken bij zwangerschapHyperemesis gravidarum: Misselijk en braken bij zwangerschapOngeveer één op de honderd vrouwen krijgt tijdens haar zwangerschap te maken met hyperemesis gravidarum. Dit is een aand…
Zwanger en energiedrankenZwanger en energiedrankenDe markt voor energiedranken is van het jaar 2000 tot 2015 enorm gestegen. Ze worden vaak gedronken om fitter te blijven…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Geraadpleegd op 26 januari 2017:
  • Amniocentesis, http://www.babycenter.com/0_amniocentesis_327.bc
  • Amniocentesis, https://medlineplus.gov/ency/article/003921.htm, http://www.webmd.com/baby/guide/amniocentesis#2
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Definition, http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/amniocentesis/basics/definition/prc-20014529
  • Overview, http://www.nhs.uk/conditions/Amniocentesis/Pages/Introduction.aspx
  • Pregnancy and Amniocentesis, http://www.webmd.com/baby/guide/amniocentesis#1
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 14-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Zwangerschap
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.