Urethradivertikel vrouw: symptomen, oorzaken en behandeling

Een urethradivertikel duidt op een uitstulping van de urethra of plasbuis in het weefsel rondom de plasbuis. Er zijn twee soorten urethradivertikels, te weten aangeboren en verworven. In de kindertijd is een urethradivertikel meestal aangeboren, maar in zeldzame gevallen kan een verworven urethradivertikel voorkomen in de kindertijd, vooral na traumatische katheterisatie met verwonding van de urethra of plasbuis.

• Urethradivertikel bij vrouwen
• Vóórkomen
• Oorzaken
• Verworven urethradivertikel
• Aangeboren urethradivertikel
• Symptomen van een urethradivertikel
• Onderzoek en diagnose
• Diagnostisch onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling van een urethradivertikel
• Complicaties
• Prognose

Urethradivertikel bij vrouwen

Een urethradivertikel duidt op een uitstulping van de plasbuis in het weefsel rondom de plasbuis. Als deze zich bij een vrouw voordoet, dan is er soms een knobbeltje zichtbaar of te voelen aan de voorzijde van de vagina.

Vóórkomen

Een urethradivertikel komt veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en naar schatting heeft 1-6% van de vrouwen er op een gegeven ogenblik last van (gehad). Gewoonlijk treft het vrouwen tussen de 30-50 jaar, maar alle leeftijdsgroepen kunnen het krijgen.

Oorzaken

Verworven urethradivertikel

Een urethradivertikel komt meestal voort uit een ontsteking van de para-urethrale klieren of klieren van Skene. Dit zijn klieren bij de vrouw rond de uitgang van de urinebuis. Als de kliertjes rond de urinebuis zijn verstopt ontstaat er een verhoogde druk binnen de urinebuis. Door die verstopping hopen er zich afscheidingsproducten op, de druk in de urinebuis kan dientengevolge toenemen waardoor divertikels kunnen ontstaan.

Een urethradivertikel kan soms komen door andere oorzaken:

• letsel/trauma
• obstructie van de plasbuis door een steen
• plasbuisvernauwing (urethrastrictuur)
• plasbuiskanker

De grootte van het divertikel varieert van enkele millimeters tot enkele centimeters.

Aangeboren urethradivertikel

Een storing in de ontwikkeling van de urinebuis kan ook de oorzaak zijn. Spontane remissies werden zelden gerapporteerd bij aangeboren divertikels.

Symptomen van een urethradivertikel

Een urethradivertikel zijn vaak asymptomatisch, dat wil zeggen dat je geen klachten hebt. Eventuele aanwezige symptomen zijn meestal niet-specifiek, en kunnen bestaan uit:

• een zichtbaar en/of voelbaar knobbeltje aan de voorzijde van de vagina
• pijn bij het plassen
• urineincontinentie
• afscheiding via de plasbuis bij leegdrukken van dit knobbeltje
• terugkerende blaasontstekingen
• pijn in de plasbuis
• pijn in het het bekken

Onderzoek en diagnose

Diagnostisch onderzoek

De diagnose 'urethradivertikel' wordt gesteld op basis van:

• vraaggesprek met de arts
• inwendig onderzoek van de blaas en urinewegen (urethrocystoscopie)
• het volgen van de urinelozing met een röntgencamera nadat er een contrastvloeistof in de blaas is ingespoten (mictie-cystografie)
• vaginaal onderzoek
• (eventueel) MRI-scan: kan de omvang van het divertikel nauwkeurig afbakenen

Differentiële diagnose

De volgende aandoeningen moeten uitgesloten worden:

• vaginale cyste
• cyste van Skene
• Skene duct cyste of abces
• ureterocele
• plasbuiskanker

Behandeling van een urethradivertikel

De behandeling van een urethradivertikel bestaat uit het operatief verwijderen van de uitstulping. Deze ingreep staat bekend als 'diverticulectomie'. Hierbij wordt de divertikel weggesneden en de opening gesloten. Marsupialisatie is ook mogelijk. Hierbij wordt de divertikel chirurgisch geopend en vervolgens zodanig gehecht dat deze open blijft en permanent kan afvloeien. Marsupialisatie wordt echter zelden gebruikt vanwege slechtere resultaten in vergelijking met urethraplicatie.

Complicaties

Complicaties van een urethradivertikel zijn:

• vatbaarheid voor herhaaldelijk optredende urineweginfecties
• infectie als gevolg van de stilstaande urine in de divertikel
• een verhoogd risico op steenvorming
• soms kan een divertikel evolueren tot een kwaadaardig gezwel

Prognose

De prognose na een diverticulectomie is over het algemeen gunstig.