Besmetting met syfilis

Jaarlijks worden in Nederland gemiddeld 750 mensen besmet met syfilis. Dit is goed voor een zevende plaats op de lijst met meest voorkomende SOA. Syfilis is een ernstige seksueel overdraagbare aandoening, welke wordt veroorzaakt door een bacterie. Syfilis bestaat in verschillende stadia, welke zijn eigen verschijnselen bezitten. In dit artikel lees je daar meer over. Ook informeert dit artikel onder andere over de mogelijke gevolgen van de besmetting en de behandelwijze.

Wat is syfilis?

Syfilis is een ernstige SOA, welke veroorzaakt wordt door een bacterie die zich in eerste instantie nestelt in de vagina, de penis, de anus en soms de mond. Wanneer je je op tijd laat behandelen, is de ziekte goed te genezen. De bacterie bevindt zich eerst alleen in het gebied waar je geinfecteerd bent geraakt. Later kan de bacterie zich via je bloed door je hele lichaam verspreiden.

Hoe weet je of je besmet bent?

Om syfilis aan te kunnen tonen is het nodig een bloedonderzoek te ondergaan. Mogelijk wordt er tijdens dit onderzoek ook een uitstrijkje gemaakt van het vocht uit het zweertje. Waarschijnlijk vraagt de arts ook jouw toestemming om je te laten testen op HIV. Meestal moet je ongeveer een week op de uitslag wachten. In sommige gevallen, wanneer je bijvoorbeeld op meerdere punten getest wordt, duurt dit iets langer. Het is mogelijk dat het eerste bloedonderzoek geen afwijkingen aantoont en in dat geval is een tweede bloedonderzoek nodig. Uiterlijk drie maanden na een mogelijke besmetting kan worden vastgesteld of je zeker wel of niet geinfecteerd bent geraakt. Ook bij de eerste zwangerschapscontrole wordt het bloed op syfilis onderzocht. Syfilis kan namelijk via de placenta het ongeboren kind besmetten. Wanneer de infectie wordt behandeld, loopt je baby geen onnodig risico.

Verschijnselen

Stadium 1 bevat de volgende verschijnselen:

Twee weken tot drie maanden na besmetting ontstaan er zweertjes op de plaats waar je bent geinfecteerd. Dit kan zijn in of op de penis, in of op de vagine, in of op de anus of in de mond. Omdat de zweertjes ook inwendig kunnen zitten, zijn ze niet in alle gevallen te zien en weet je dus ook niet altijd in de beginfase dat je bent besmet. De lymfeklieren die zich rond het zweertje bevinden raken opgezet. Het zweertje kan groeien tot een centimeter doorsnede en kan hard aanvoelen. In de meeste gevallen zijn de zweertjes niet pijnlijk. Het zweertje verdwijnt vanzelf weer na twee tot drie weken, ook zonder behandeling. Toch betekent dit niet dat de ziekte weg is!

Enkele weken tot maanden later treedt stadium 2 van de ziekte in. De ziekte heeft zich dan inmiddels verspreid door je hele lichaam via je bloedbaan. Denk dus niet dat je 'veilig' bent wanneer het zweertje verdwijnt. Bezoek een arts voor je in stadium 2 terecht komt!

Stadium 2 bevat de volgende verschijnselen:

• Oogklachten, oogbolontsteking en gezichtsverlies.
• Vlekjes op de huid over het hele lichaam
• Hoofdpijn, keelpijn, koorts en vermoeidheid
• Haaruitval, waardoor er kale plekken op het hoofd ontstaan.
• Plekjes in de buurt van de geslachtsdelen of de anus, vergelijkbaar met een soort wratjes.

Mogelijke gevolgen voor mannen en vrouwen

Wanneer je stadium 1 en 2 niet hebt laten behandelen, kom je in het zogenaamde sluimerstadium. De bacterien zijn nog steeds in je lichaam aanwezig, maar je hoeft er niets van te merken. Je kunt de ziekte in het eerste jaar en mogelijk ook in het tweede jaar wel aan anderen doorgeven. Alleen een bloedtest kan aantonen dat je de ziekte hebt.

Na jaren kunnen de organen aangetast raken. Hierbij moet je denken aan het hart, de aorta, de hersenen, het ruggenmerg en de botten. Hierdoor kun je ontstekingen krijgen, verlammingsverschijnselen, geestelijke achteruitgang en vaatverandering. Het is mogelijk dat iemand pas in dit stadium ontdekt dat hij/zij besmet is geraakt met syfilis. Er zijn in dat geval nooit eerdere verschijnselen opgetreden die wezen op besmetting. Gelukkig komt dit maar weinig voor. Veel mensen krijgen een antibioticakuur, eens in de zoveel tijd. Het maakt niet uit waar deze antibiotica voor is. De antibiotica kan, bij toeval, de bacterie die syfilis met zich mee brengt doden.

Je omgeving

Wanneer blijkt dat je inderdaad besmet bent geraakt met syfilis, is het nodig bepaalde mensen in te lichten. Ga na met wie je seksueel contact hebt gehad na het moment van besmetting. Wanneer je met deze personen onveilig hebt gevreeen, is het strikt noodzakelijk deze mensen in te lichten. Zo kunnen ook zij zich laten testen en verdere besmetting tegen gaan.
Als de syfilis het sluimerstadium al bereikt heeft voor je erachter komt dat je bent besmet, is het nodig je eventuele vaste partner en kinderen in te lichten en te laten testen.

De behandeling

Er is een behandeling voor het genezen van syfilis. Door middel van kleine penicilline-injecties wordt het syfilis bacterie gedood. Na de laatste injectie is het nodig je nog gedurende 1 tot 2 jaar regelmatig te laten onderzoeken. Er wordt dan bloed afgenomen en eventuele (vage) klachten worden onderzocht.

Wanneer je alle injecties hebt gehad, kun je een ander niet meer besmetten met de syfilis bacterie. Dan is het pas weer mogelijk seksueel contact te hebben zonder risico op besmetting van de ander. Tijdens de behandeling kun je je partner namelijk nog wel besmetten. Zo loop je het risico dat jullie elkaar over en weer besmetten en de ziekte nooit onder controle te krijgen is. Wil je toch met elkaar vrijen tijdens de behandeling, gebruik dan altijd een condoom.