Te weinig bloedplaatjes: symptomen, oorzaken en behandeling

Te weinig bloedplaatjes, dat is een serieus probleem. Wat zijn er de symptomen van, hoe kun je er last van krijgen en wat is de behandeling ervan? Je leest het allemaal hieronder. Heb je zelf een vermoeden dat je aan dit probleem kunt lijden, neem dan zo snel mogelijk contact op met je eigen huisarts. Online medisch advies is niet op iedereen toepasbaar.

Te weinig bloedplaatjes

• Bloedplaatjes
• Trombocytopenie: te weinig bloedplaatjes
• De symptomen
• De oorzaken
• De behandeling
• Bloedplaatjes verhogen met papajablad

Bloedplaatjes

Bloedplaatjes (waarvan de wetenschappelijke naam trombocyten is) worden net zoals de andere bloedcellen in het menselijk lichaam aangemaakt in het beenmerg. Trombopoëtine, een hormoon dat iedereen heeft, stimuleert de gezonde ontwikkeling en proliferatie van deze reuscellen die je ook wel megakaryoblasten noemt. Die reuscellen ondergaan wat men in wetenschappelijke termen noemt endomitose. Dit betekent dat de kern van de cel zich deelt, maar dat ondanks dat de cel niet in omvang toeneemt. De megakaryoblasten veranderen in megakaryocyten. Vanuit het megakaryocyt worden vervolgens bloedplaatjes aangemaakt. Uit een zo'n megakaryocyt kunnen duizenden bloedplaatjes worden gemaakt en ze zijn daarom dus erg belangrijk. Bloedplaatjes kun je dus eigenlijk geen complete cellen meer noemen, maar enkel fragmentjes hiervan. Een bloedplaatje gaat in de bloedsomloop ongeveer 8 tot 10 dagen mee en breekt dan weer af. Deze afbraak heeft plaats in de lever, milt en longen.

Als de wand van een bloedvat een beschadiging heeft opgelopen, dan gaan de bloedplaatjes ook kapot op het moment dat ze die beschadiging passeren. Bij dat proces komt trombokinase vrij. Het trombokinase dat is vrij gekomen wekt een lange reactieketen op, waarvan het resultaat is dat er een bloedstolsel wordt gevormd als een afsluitende bloedprop gevormd. Dat is de reden dat als je een wondje hebt, deze niet maar doorgaat met bloeden maar uiteindelijk stopt. Daarna wordt fibrine aangemaakt uit fibrinogeen. Fibrine is een stofje dat een heel netwerk van draden begint te produceren om de bloedprop steviger te maken.

Trombocytopenie: te weinig bloedplaatjes

Soms komt na het bloedprikken bij een patiënt aan het licht dat er te weinig bloedplaatjes zijn. Dit kan veel verschillende oorzaken hebben. Normaal heeft een mens tussen de 150 en 450 miljard bloedplaatjes per liter in zijn lichaam zitten. Heb je er echter meer dan 50 miljard, dan zal dit zelden hele ernstige problemen opleveren. Minder is wel een probleem. Er zijn drie belangrijke redenen:

• Er worden te weinig bloedplaatjes aangemaakt
• Er worden te veel bloedplaatjes gebruikt
• Een bepaald orgaan neemt te veel bloedplaatjes in

De symptomen

Hoe merk je dat je een tekort aan bloedplaatjes hebt? Er zijn een aantal symptomen te onderscheiden die allemaal gerelateerd zijn aan bloedingen:

• Snel blauwe plekken oplopen
• Puntbloedinkjes (petechiën)
• Bloedingen van de huid of slijmvliezen bij tandenpoetsen of licht stoten
• Lange en hevige menstruatie bij vrouwen
• Melaena, zwart kleuren van de ontlasting
• Bloedbraken
• Bloed in de urine
• In zeldzame gevallen hersenbloeding of hersenvliesbloeding

De oorzaken

Als er te weinig bloedplaatjes worden aangemaakt zijn er een aantal oorzaken voor aan te wijzen:

• Een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur
• Leukemie
• Myelodysplastisch syndroom
• Syndroom van Wiskott-Aldrich
• X-gebonden trombocytopenie

Als er te veel bloedplaatjes worden verbruikt dan zijn er andere oorzaken aan te wijzen:

• Ziekte van Werlhof (ITP), zonder verklaring
• Ziekte van Moschcowitz (TTP), tekort aan het enzym ADAMTS13
• hemolytisch-uremisch syndroom (HUS)
• Diffuus Intravasale Stolling (DIS), de activatie van trombine
• Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie
• Antifosfolipidensyndroom, autoantistoffen gericht tegen fosfolipiden
• Knokkelkoorts of dengue na steek door een mug
• Een reactie op gebruikte medicijnen zoals Valproaat en chemotherapeutica

Dit zijn geen zaken die door de patiënt zelf zomaar kunnen worden vastgesteld op basis van symptomen. Ook een huisarts zal dit niet zomaar kunnen vaststellen. Er is altijd bloedonderzoek voor nodig en de behandeling wordt gedaan door een specialist.

De behandeling

Bij kinderen, waar de oorzaak meestal ITP is, wordt een tekort aan bloedplaatjes vrijwel nooit behandeld en gaat het vanzelf over. Bij volwassenen wordt meestal direct behandeld met medicatie, vaak met Prednison en soms met gammaglobuline. In de gevallen dat dit niet werkt wordt vaak de milt verwijderd en zo de oorzaak weggenomen.

Bloedplaatjes verhogen met papajablad

Een natuurlijke remedie om de productie van het aantal bloedplaatjes te verhogen is te vinden in papajablad. De oorspronkelijk uit Mexico afkomstige papaja komt uit de familie Caricaceae. Diverse studies hebben inmiddels aangetoond dat inname van een extract van papajablad de productie van bloedplaatjes helpt verhogen. Dit komt waarschijnlijk door het enzym papaïne dat voorkomt in papaja's. Dit extract is in capsulevorm verkrijgbaar van merken als Herborist en Hanoju. In supplementen wordt het vaak gecombineerd met het eveneens natuurlijke bromelaïne.