Granaatappel in de bijbel en daarna

En zij kwamen tot het dal Eskol en sneden van daar een rank af met een tros wijndruiven, dien zij droegen met hun tweeën op een draagstok; ook van de granaatappels en van de vijgen..... Uw lippen zijn als een scharlaken snoer, en uw spraak is liefelijk; de slaap uws hoofds is als een stuk van een granaatappel tussen uw vlechten. Hooglied 4:3 Ik ben geen bijbel-liefhebber, eerder een liefdesappel-liefhebber zoals Punica ook wel genoemd word. En ook wel een aanbidder van het Hooglied waarin de granaatappel indirect de nodige lof wordt toegezwaaid. Het vrouwelijke schoon wordt met zijn sierlijke vorm vergeleken. De vele zaden staan als zinnebeeld van vruchtbaarheid en het heerlijke rode "sap van granaatappelen" geldt als liefdesdrank. De bloesems zien er zo liefelijk uit en geuren zo heerlijk dat ze als zinnebeeld gelden voor de ontluikende lente. De appels zelf sierden met hun bevallige vorm de tempel en het gewaad van de opperpriester.
De verspieders die Mozes uitzond om het land Kanaän te verkennen, namen behalve wijndruiven en vijgen ook granaatappels mee om te laten zien hoe rijk het beloofde land was. Overigens vormden de granaatappels geen voedsel, zoals dadels of vijgen dat waren, noch een echt handelsartikel. Toch worden ze gerangschikt onder de "zeven goede gaven" waarmee het land was gezegend.

Het staat vast dat het Hebreeuwse woord rimmon "granaatappel" betekent. De boom wordt herhaaldelijk in de Bijbel genoemd en een aantal plaatsen en personen zijn ernaar vernoemd. Van de bast en het spinthout maakte men inkt. Stukken spint van de granaatappel zijn bij opgravingen uit het nieuw stenen tijdperk bij Gezer gevonden. Het zaad kan zó uit de appel gegeten worden. Er kan gekruide wijn van gemaakt worden en ook de grenadine limonade is natuurlijk bekend, alhoewel daar nu geen granaatappels meer in zitten. Omdat de zaden in de zomer altijd zo lekker fris zijn, is de boom al duizenden jaren lang gekweekt. Tegenwoordig moet hij het veld ruimen voor fruitsoorten die meer winst opleveren, maar ooit stond hij in elke boomgaard.

Granaatappel botanisch.

De granaatappel, Punica granatum is het enige geslacht van de familie van de Punicaceae en bestaat uit twee soorten: de gewone granaatappel, die overal als boom of als heester wordt gekweekt en een heel kleine soort met kleine bloempjes en vruchtjes, die alleen maar voor de sier wordt gehouden. De langwerpige, niet ingesneden bladeren vallen periodiek af. De vuurrode bloesems verschijnen laat in de lente en vallen op het eind van de zomer uit. De vruchten zijn rood, ter grootte van een appel.

Punica granatum medicinaal vroeger en nu.

Medicinaal is in het verleden vooral de wortelschors als wormdrijvend middel in gebruik geweest. In de apotekersboeken werd het Cortex Granati genoemd en diende het voor de bereiding van Extractum Granati. Maar ook nu word de boom en meer de granaatappel zelf of het sap weer voor medicinale doeleinden gekweekt en gebruikt. De vitamines en de polyfenolen met hun sterke anti-oxidantwerking zijn de belangrijkste werkzame stoffen in deze vrucht. De wetenschappelijk best onderzochte indicaties van het granaatappelsap zijn problemen met hart en bloedvaten: aderverkalking, cholesterol, hoge bloeddruk, hartzwakte. Maar ook als preventie bij verschillende soorten kanker, vooral van de prostaat, is het sap te gebruiken. Mogelijk kan het ook bij erectieproblemen een hulp zijn. De zaden hebben een oestrogene werking, waardoor ze een goede voedingsaanvulling zijn tijdens de overgang. Het bezingen van de granaatappel in het hooglied als zinnebeeld van vruchtbaarheid en als liefdesappel, krijgt nu dan ook een hele reële, hormonale betekenis.