Kanker, wat is dat en welke kankersoorten komen voor?
Steeds vaker wordt de diagnose kanker gesteld. Mensen vrezen de ziekte die vernoemd werd naar een krab, omdat in de oudheid bloedvaten die deden denken aan een krab gezien werden als teken van de toen al gevreesde ziekte. Maar wat is deze ziekte en welke kankersoorten komen tegenwoordig allemaal voor?
Wat is kanker?
Kanker is een ziekte waarbij cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en hierdoor schade toebrengen aan het weefsel waarin de cellen zich bevinden. Verder verspreiden de cellen zich mogelijk naar andere stukken van het lichaam via lymfevaten, bloedvaten en lichaamsholten.
Door het ongecontroleerd delen van cellen ontstaan vaak tumoren. Tumoren kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn. Dit hangt af van de hoeveelheid schade die ze aanrichten. Is een tumor goedaardig dan kan hij makkelijk operatief verwijderd worden en is er verder niet echt een probleem voor de patiënt. Bij een kwaadaardige tumor is meer behandeling vereist en is de dood geen zeldzaam gevolg.
Wat zijn de oorzaken van kanker?
Kanker ontstaat wanneer er mutaties plaats vinden in het DNA van cellen en deze cellen vervolgens in leven blijven en zich blijven delen. Er zijn twee soorten mutaties mogelijk in cellen:
Erfelijke mutaties: dit houdt in dat een bepaalde mutatie van generatie op generatie voorkomt. Heeft iemand borstkanker door een erfelijke mutatie, dan zit het er dik in dat deze persoon niet de enige blijft met de kwaal.
Verworvenmutaties: zoals de naam al doet vermoeden wordt in dit geval een mutatie verworven door de patient. Dit kan gebeuren doordat de patient langdurig in aanraking is geweest met kankerverwekkende stoffen als asbest, te maken heeft gehad met fysische factoren als radioactiviteit of besmet is met een bepaald virus.
Welke soorten kanker zijn er?
Zoals al eerder gezegd zijn er veel soorten kanker. Honderden in totaal. Hieronder volgt een lijst met de soorten kanker die het meeste voorkomen:
- Prostaatkanker: Dit type kanker komt veel voor bij mannen. Bijna 80% van de mannen kan verwachten deze kankersoort te krijgen. Dit gebeurd echter vaak op late leeftijd zodat veel mannen niet eens door krijgen dat ze 'ziek' zijn.
- Borstkanker: Kanker in het melkklierweefsel van de borst, momenteel krijgt 1 op de 9 vrouwen daarmee te maken. Mannen met de ziekte zijn er ook, maar dit zijn er heel weinig. Hoe vroeger de kanker ontdekt wordt, hoe groter de overlevings kans.
- Longkanker:Deze kankersoort komt veel voor bij zowel mannen als vrouwen. Vaak is de oorzaak van de ziekte het roken van de patient of blootstelling aan de giftige stof asbest. De overlevingskans van iemand met lonkanker is klein. Slechts 10% van de patienten leeft nog, vijf jaar na het stellen van de diagnose.
- Darmkanker:Ook deze kankersoort komt veel voor. Hoe ouder je bent hoe groter de kans op deze ziekte. Vooral kanker in de dikke darm komt veel voor, kanker in de dunne darm daarentegen is relatief zeldzaam en mocht het daar voorkomen vooral goedaardig.
- Alvleesklierkanker: Deze vorm van kanker komt niet zo veel voor. Symptomen komen pas laat naar boven, dit zorgt ervoor dat genezing na het stellen van de diagnose alvleesklierkanker bijna nooit meer mogelijk is. Nog maar 5% procent van de patienten met alvleesklierkanker leeft 5 jaar na de diagnose.
- Baarmoederhalskanker:Deze kankersoort wordt meestal veroorzaak door een virus. Helaas zijn er meer dan 100 verschillende virussen die de kanker veroorzaken. In Nederland wordt er een bevolkingsonderzoek gedaan naar deze kankersoort. Vrouwen tussen de dertig en zestig jaar laten hiervoor uitstrijkjes maken van hun baarmoederhals. Verder is er een vaccin ontwikkeld die vrouwen beschermd tegen bepaalde virussen die mogelijk baarmoederhalskanker veroorzaken.
- Botkanker: Kanker in de botten. Deze vorm van kanker is zeer pijnlijk.
- Huidkanker:Deze kanker wordt vaak veroorzaakt door overmatige blootstelling aan UV-straling. Daarom is het erg belangrijk goed te smeren met zonnebrandcreme. Mensen met een melanoom, een zieke moedervlek, leiden ook aan huidkanker.
- Maagkanker: Deze vorm van kanker komt per jaar ongeveer bij 2000 Nederlanders voor. Dit zijn vaker mannen dan vrouwen. Vaak wordt de kanker pas laat opgespoord, hierdoor overleeft slecht 5% van de patienten de vijf jaar. De hoeveelheid gevallen van deze kankersoort is erg gedaald de afgelopen jaren. De meeste mensen met maagkanker komen uit gebieden als Japan waar veel gezouten en gerookt wordt gegeten.
- Hersentumor: Een hersentumor kan dodelijk zijn als hij goedaardig en kwaadaardig is. Soms is het nameljk niet mogelijk om hem veilig operatief te verwijderen. Deze kankersoort komt veel voor bij kinderen en jongeren.
- Nierkanker:Als de nierkanker niet uitzaaid is de overlevingskans van de patient redelijk groot. 60 tot 70% van de gevallen haalt de vijf jaar dan wel. Ongeveer 3% van de diagnoses kanker in Europa is nierkanker.
- Vulvakanker: Kanker in het vrouwelijke geslachtdeel, de vulva. De overlevingskans is afhankelijk van de grootte van de tumor. Hoe groter de tumor, hoe kleiner de kans. Is de tumor nog maar klein dan is de overlevings kans groot. Is de tumor groot, dan daalt de kans tot 25%.
- Lymfeklierkanker: Lymfekanker onstaat ofwel in de lymfeklieren zelf of onstaat door de verspreiding van kanker in een ander orgaan via de lymfen. De ziekte is zeer dodelijk als hij onbehandeld blijft. Afhankelijk van de soort kanker is de overlevingskans groot of klein.
- Neus en keelkanker: Deze soort van kanker komt niet veel voor. Als de tumor niet snel genoeg ontdekt wordt en de tumor daarom de kans heeft gehad erg te groeien is behandeling erg moeilijk. Dit is meestal het geval. De overlevingskans is dan ook erg klein.
- Leukemie: Leukemie staat ook wel bekend als bloedkanker. Deze kanker is tumorloos en komt veel voor bij kinderen. Het probleem zijn witte bloedcellen die zich verkeerd vermenigvuldigen. De kanker is niet operatief te verwijderen. Chemotherapie en bestraling worden gebruikt om patienten te genezen.
- Teelbalkanker:
Tegenwoordig is de genezingskans van een patient met teelbalkanker groot, zelfs bij uitzaaingen. De kankersoort komt vooral voor bij mannen tussen de 15 en 40 jaar.
Welke soorten kanker komen het meeste voor?
Bij zowel mannen als vrouwen komt kanker veel voor. De soorten kanker die het meeste voorkomen verschillen echter lichtelijk. Bij
mannen zijn dit:
- Protaatkanker
- Longkanker
- Darmkanker
Bij
vrouwen daarentegen bestaat de top drie uit:
- Borstkanker
- Darmkanker
- Longkanker