Psychose: Vroege tekenen, symptomen en waarschuwingssignalen

Mensen kunnen tijdens hun leven door verschillende oorzaken last krijgen van psychotische klachten. Zo komt een psychose onder andere voor bij depressie, hormonale verstoringen, bipolaire stoornis en bij schizofrenie. Ook zijn mensen met een bepaald type persoonlijkheid meer vatbaar voor het ontstaan van een psychose dan andere mensen in dezelfde omstandigheden. Wat zijn de vroege kenmerken, waaraan je een eerste of terugkerende psychose bij jezelf of je omgeving kunt herkennen?

Wat is een psychose eigenlijk?

Wat is een psychose?

Een psychose is een ernstige medische verstoring in het functioneren van de hersenen, waar maar liefst 3% van de bevolking in zijn of haar leven mee te maken krijgt. De belangrijkste kenmerken zijn een verlies van contact met de werkelijkheid, veranderingen in de gedachten van een persoon, overtuigingen, percepties en/of gedrag. Een psychose krijgen is voor de meeste mensen, die het overkomt een een zeer verwarrende en ook beangstigende ervaring.

Mannen en vrouwen hebben een gelijke kans op het krijgen van een psychose ergens tijdens hun leven. Een eerste psychose treedt meestal op tussen de 18 en 40 jaar. Als een psychose onbehandeld blijft kan deze stoornis het leven en de toekomst van degene die het overkomt maar ook diens omgeving ernstig ontregelen en in gevaar brengen.

Bij welke ziekten en aandoeningen kan een psychose optreden?

Dat een psychose kan voorkomen bij schizofrenie weten veel mensen wel. Maar een psychose of psychotische klachten kunnen ook voorkomen bij depressie, manische depressie (bipolaire stoornis), schizo-affectieve stoornis en bij mensen met een schizotypische persoonlijkheid. Ook kan een psychose het gevolg zijn van iets dat er fysiek mis is. Denk bijvoorbeeld aan een hersenbloeding, hersentumor, gebruik van drugs of een andere organische oorzaak.

Wat zijn de eerste tekenen van een psychose?

Er zijn een aantal tekenen, die er op kunnen wijzen dat jij of iemand in je omgeving wellicht psychotische klachten begint te ontwikkelen:

  • Meer op jezelf of zichzelf zijn, terugtrekken en stiller zijn dan normaal
  • Verlies van interesse in allerlei activiteiten
  • Heel erg moe zijn en geen energie hebben
  • Geen motivatie hebben en weinig zin om initiatief te nemen
  • Problemen met het geheugen en de concentratie
  • Het gaat slechter op het werk of met de studie
  • Er lijkt sprake te zijn van minder emotioneel reageren dan normaal of anders dan je zou verwachten
  • Slaap- of eetstoornissen
  • Meer ongebruikelijke ideeën hebben of leggen van onlogische associaties tussen dingen en gebeurtenissen
  • Meer paranoïde gedachten hebben over anderen of situaties
  • Anders of afwijkend gedrag (merkwaardig doen)
  • Het gevoel hebben anders te zijn of je/ zich niet meer jezelf/zichzelf (te) voelen

Wat zijn de symptomen van een psychose?

Wanneer een psychose al volledig ontwikkeld is, zijn de symptomen en tekenen veel en veel duidelijker. De patiënt gaat dan lijden aan een duidelijk afwijkende perceptie, een vreemde manier van denken en gaat zich merkwaardig gedragen. Iemand met een psychose krijgt onder andere te maken met het volgende:

  • Hallucinaties (visueel, auditief, tast, smaak en geur kunnen alle voorkomen)
  • Wanen (onlogische denkbeelden, waar de patiënt niet met argumentatie vanaf te brengen is)
  • Verward en anders denken (bijvoorbeeld vreemde associaties, problemen met het vinden van de juiste woorden, herhalen van wat een ander zegt)
  • Verstoorde emoties (lachen, wanneer je zou moeten huilen of omgekeerd)
  • Katatonie (Weinig bewegen en verstard blijven zitten)

Hoe wordt een psychose behandeld?

Een psychose wordt behandeld met zogenaamde antipsychotica. De oude generatie antipsychotica (Haldol is een bekend voorbeeld) heeft vaak ernstige bijwerkingen, met name bij gebruik op de langere termijn. Bij de nieuwe generatie antipsychotica is dat veel en veel minder het geval en hebben mensen, die deze medicatie slikken, nauwelijks tot geen bijwerkingen.

Wat is de kans op herstel na een psychose?

Vroege identificatie en uitgebreide psychologische behandeling in combinatie met lage doses anti-psychotische medicatie kunnen leiden tot volledig herstel. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter de prognose. Helaas blijft in de praktijk een psychose vaak onbehandeld voor maanden of jaren. Ongeveer 30% van de mensen herstelt volledig na een psychose; anderen houden klachten als vervlakking van het gevoel of blijven wat meer op zichzelf.
© 2009 - 2024 Sterretje999, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is een psychose precies?Wat is een psychose precies?Een psychose is een aandoening die mentaal kan zijn of veroorzaakt wordt door het gebruik van bepaalde middelen. Persone…
Psychose: Verlies van realiteit met wanen en hallucinatiesPsychose: Verlies van realiteit met wanen en hallucinatiesEen psychose is een ernstige mentale toestand waarbij een persoon het contact met de werkelijkheid verliest. Dit leidt t…
Psychose: oorzaken, symptomen en behandelingPsychose: oorzaken, symptomen en behandelingEen psychose: je hebt er vast wel eens in je omgeving, op televisie of op internet iets over gelezen of er iets over geh…
Schizofrenie: symptomen, oorzaken en gevolgenSchizofrenie: symptomen, oorzaken en gevolgenSchizofrenie is een vervelende aandoening waar veel mensen wel eens van hebben gehoord. Weinig mensen weten echter wat h…

Broccoli, kool en kankerBroccoli wordt vergruisd door de enen en aanbeden door de anderen. Telkens er lijstjes opduiken van de 'gezondste groent…
Bartholin-cyste of abces: symptomen, oorzaken en behandelingBartholin-cyste of abces: symptomen, oorzaken en behandelingBij een Bartholin-cyste of Bartholin-abces bouwt pus zich op in één van de Bartholin-klieren aan de ingang van de vagina…
Bronnen en referenties
  • Early Psychosis Intervention (Early Psychosis Training Pack)
  • Early Detection in Psychosis: First Episode Psychosis
Sterretje999 (364 artikelen)
Laatste update: 07-02-2012
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.