Ooglidontsteking: blefaritis

Een ontsteking van de randen van de oogleden wordt blefaritis genoemd en dit is een een vervelende kwaal. Het is een aandoening vaak een chronisch verloop heeft. Bij de behandeling ervan is om te beginnen een goede zogenaamde ooglidhygiëne nodig: dagelijks zorgvuldig schoonmaken. Evengoed komt blefaritis vaak terug, ook als het eerder was verdwenen.

Algemeen

Bij blefaritis ofwel ooglidontsteking zijn de randen van de oogleden rond de wimpers aangedaan; het zijn de kliertjes van Meibom die zich in de ooglidrand bevinden die ontstoken zijn. Het kan om een acute - plotseling optredende - ontsteking of om een chronische ontsteking gaan. Deze laatste vorm komt meestal voor: een andere naam hiervoor is Meibomklierdysfunctie. Het kan al ontstaan op de kinderleeftijd ontstaan maar ook later nog voorkomen. Het is een kwaal die vaak voorkomt en hoewel het meestal geen ernstige aandoening is kan het wel erg vervelend zijn.

Welke verschijnselen geeft een ooglidontsteking?

Bij deze aandoening kunnen de volgende verschijnselen optreden:

• rode en opgezwollen oogleden
• schilfers en korstjes in de wimperrand
• pusvorming
• droge ogen
• tranende ogen
• branderig gevoel van de ogen
• jeuk aan de oogleden
• geen fel licht kunnen verdragen
• aan elkaar geplakte wimpers na het slapen
• zweertjes waaruit vocht of bloed komt

Hoe ontstaat ooglidontsteking?

Het zijn vaak bacteriën die de ontsteking van het ooglid veroorzaken. Maar ook virussen, of een stof waar men allergisch op reageert kunnen dit doen. Er bestaan grofweg twee soorten ooglidontsteking, die ook samen kunnen voorkomen; ze geven de volgende verschijnselen:

chronische blefaritis

De ontsteking ontstaat als de talgklieren in de ooglidrand, de klieren van Meibom, teveel vet aanmaken wat in de oogleden achterblijft en aan de wimpers blijft kleven. Het wordt vervolgens zuur, wat irritatie geeft van de ooglidranden. Vaak hebben mensen met deze aandoening last van seborrhoisch eczeem, een vorm van eczeem die een vettige of juist een droge en schilferige huid veroorzaakt. Deze verschijnselen kunnen ook afwisselend samen voorkomen. De bacteriën die zich al op het ooglid bevinden gaan in de afscheiding van de kliertjes zitten (die uitmonden in de rand van de oogleden) waardoor irritatie en een ontsteking ontstaat. De schilfertjes die hierbij ontstaan kunnen gemakkelijk verwijderd worden.

acute blefaritis

Dit is een vorm van blefaritis die door bacterie, virus of allergische reactie wordt veroorzaakt. De ontsteking ontstaat doordat bacteriën, zoals Stafylococcus aureus, die op de rand van het ooglid aanwezig zijn. Ook virussen zoals het herpes simlex-virus of varicella zoster-virus kunnen deze vorm veroorzaken. Er ontstaan harde korstjes rond de wimpers, die zich maar moeilijk laten verwijderen.

Factoren die de klachten heviger kunnen maken

Verergering van de klachten die optreden bij blefaritis kan ontstaan door een aantal factoren, zoals:

• allergie voor bijvoorbeeld cosmetica, make-up
• slapeloosheid
• geen of niet de juiste bril dragen terwijl dit wel nodig is
• stoffen die irriteren, denk aan rook en stof
• sommige huidaandoeningen, zoals rosacea
• diabetes

Hoe waaruit bestaat de behandeling tegen blefaritis?

De behandeling van blefaritis kan erg lang duren, tot een paar maanden, voordat er duidelijk verbetering optreedt. Ook komt de aandoening vaak terug nadat deze eerst was verdwenen. Het belangrijkste bij de behandeling van blefaritis is met zorg de ogen schoonmaken en dit volhouden. Mensen die aanleg hebben voor deze ontsteking zullen dagelijks de ogen moeten schoonhouden. Hieronder volgen een aantal tips voor het schoonmaken van de oogleden:

• In ieder geval schoonmaken na het wakker worden en voor het slapen, zonodig overdag ook herhalen
• "Week" de ogen eerst met warme kompressen of een washandje met warm water gedurende enkele minuten; hierdoor worden niet alleen de poriën van de aangedane kliertjes geopend, maar worden ook de korstjes zacht, waardoor ze makkelijker te verwijderen zijn. Gebruik hiervoor wattenstaafjes of dubbelgevouwen gaasjes, droog of vochtig gemaakt, het is even uitproberen wat het beste gaat.
• Beweeg bij het schoonmaken voorzichtig over het bovenste ooglid van de binnenste naar de buitenste ooghoek , bij het schoonmaken van het onderste ooglid van de buitenste naar de binnenste ooghoek om de korstjes en schilfers te verwijderen. Eventueel kan in het water een paar druppels babyshampoo worden gedaan.
• Hoewel babyshampoo niet prikt, kan het schoonmaken gevoelig zijn. Na het schoonmaken droogdeppen met een schoon handdoekje. Bij de apotheek zijn ook systemen te verkrijgen voor het schoonmaken van de ogen.
• Als er oogzalf met antibiotica is voorgeschreven moet deze na het schoon- en droogmaken worden aangebracht met een wattenstaafje. Nadat de kuur is afgelopen moet met het schoonmaken 's ochtens en 's avonds worden doorgegaan.

Medicijnen

Bij de behandeling van blefaritis kan het zijn dat er naast het schoonmaken ook medicijnen nodig zijn. Die worden altijd voorgeschreven door de huisarts of de oogarts. Het kan dan gaan om de volgende middelen:

• Antibiotica: kan nodig zijn om bacteriën aan te pakken die (mede) verantwoordelijk zijn voor het ontstekingsproces; het wordt gebruikt in de vorm van druppels, zalf, en in ernstige gevallen kunnen antibiotica ook als een kuur tabletten worden voorgeschreven. Het gaat dan in het laatste geval bijvoorbeeld om een middel uit de tetracycline-groep.
• Druppels met cortison: sommige bacteriën maken toxinen (giftige stoffen) die in de ogen jeuk kunnen veroorzaken als iemand daar gevoelig voor is. Deze druppels kunnen de jeuk verminderen en worden uitsluitend door de oogarts voorgeschreven.
• Soms worden kunsttranen voorgeschreven, om bijvoorbeeld klachten van prikkende ogen te verminderen.

Is de oorzaak een allergie voor een bepaalde stof die bijvoorbeeld in sommige huidverzorgingsproducten zit, dan moeten deze worden gemeden.