Vaginale afscheiding: verschijnselen, onderzoek, behandeling

Vaginale afscheiding: verschijnselen, onderzoek, behandeling Vaginale afscheiding die klachten geeft komt veel voor bij vrouwen van alle leeftijden. Het kan pijnlijk, lastig, genant en vervelend zijn, maar het beste is om er niet mee te blijven rondlopen. Als de mogelijkheid bestaat dat de oorzaak een Seksueel Overdraagbare Aandoening (SOA) is moet je dat zeker niet doen: in het ergste geval kan die onvruchtbaarheid veroorzaken. Dus toch maar even langs de huisarts voor een uitstrijkje, dan weet je snel waar je aan toe bent.
Hier vind je informatie over de volgende onderwerpen:

Vaginale afscheiding: een normaal verschijnsel

Vaginale afscheiding, afscheiding uit de vagina, ook witte vloed genoemd, is in principe een normaal verschijnsel. Elke vrouw heeft ermee te maken, vanaf de puberteit tot de menopauze; het hoort bij het normale functioneren van het vrouwelijk lichaam. De hoeveelheid afscheiding is niet bij alle vrouwen gelijk, en het verandert ook in de loop van de maand als gevolg van de menstruatiecyclus.

Wat is normale vaginale afscheiding?

Normale vaginale afscheiding bestaat uit vloeibaar, kleurloos, een beetje waterig slijm dat door de wand van de vagina wordt afgescheiden en dat na opdrogen een beetje wit-gelig van kleur is. Het is geurloos of het ruikt licht zurig; ook dat is normaal omdat de vagina van nature een zure omgeving is. De bacteriën die hiervoor zorgen, de (lactobacillen) beschermen zo de vagina tegen ongewenste bacteriën en vormen de normale vaginale flora.

In de loop van de menstruatiecyclus verandert de afscheiding in kleur en hoeveelheid. Rond het moment van de ovulatie (eisprong) is er vaak een toename van de afscheiding en ook wordt het slijmeriger. De geur kan dan ook anders zijn. Bij vrouwen die de anticonceptiepil gebruiken kan de afscheiding veranderen, en tijdens de zwangerschap neemt het vaak toe. Bij vrouwen die in de overgang komen neemt de afscheiding af; dan kunnen klachten juist te maken hebben met vaginale droogte. Ook in de periode na de bevalling kan dit het geval zijn. Het zijn vaak hormonale veranderingen die voor deze variatie in de vaginale afscheiding zorgen.

Wanneer is vaginale afscheiding niet normaal meer?

Omdat de afscheiding uit de vagina nogal kan wisselen is het soms lastig om te bepalen wanneer het nog normaal is en wanneer niet meer. En ook al is het voor jou anders dan je gewend bent, het is meestal niet schadelijk en herstelt zich in veel gevallen weer vanzelf. Er zijn echter redenen om naar de dokter te gaan met klachten over vaginale afscheiding als je:
  • denkt dat je een SOA (Seksueel Overdraagbare Aandoening: geslachtsziekte) hebt of kunt hebben
  • pijn in de onderbuik hebt daarbij
  • last hebt van klachten zoals: jeuk, pijn, irritatie, branderig gevoel, roodheid, zweertjes, wratjes of blaasjes in/bij de vagina
  • bloed bij de afscheiding ziet die niet van de menstruatie komt
  • toegenomen afscheiding hebt die groen/geel, wit en brokkelig of grijswit van kleur is
  • merkt dat de afscheiding schuimt en/of stinkt: een rottings- of sterke vislucht

In medische kringen wordt het fluor vaginalis genoemd, waarmee door artsen bedoeld wordt: afscheiding uit de vagina die niet bloederig is, en die voor jouw gevoel afwijkt van wat jij als normaal voor jou beschouwt als het gaat om de kleur, geur en de hoeveelheid.

Bij de dokter

Een bezoekje aan de dokter is nodig om je klachten op de beste manier aan te pakken. Het is een van de meest voorkomende redenen van vrouwen om naar de dokter te gaan, dus niet echt iets bijzonders. Het is niet handig om voor het bezoek alle afscheiding weg te wassen omdat de dokter je klachten dan niet goed kan beoordelen, dus: niet doen. Na het uitwendig onderzoek, waarbij het weefsel aan de buitenkant en bij de ingang van de vagina bekeken wordt, volgt dan een inwendig onderzoek: hiervoor wordt een speculum (eendenbek) gebruikt om de vagina van binnen te bekijken en eventueel een paar uitstrijkjes (met wattenstokjes) van de afscheiding of van de baarmoederhals (cervix) te maken.

De dokter kan meteen een paar simpele testjes doen van de afscheiding om te zien of er aanwijzingen zijn voor een infectie. Sommige verwekkers van afscheiding zijn direct onder de microscoop te zien. Voor de andere moeten de uitstrijkjes naar het laboratorium worden gebracht of gestuurd voor onder andere een kweek, en daarvan krijg je dan een paar dagen later de uitslag. De eventuele behandeling kan dan worden afgestemd op de gevonden oorzaak van je klachten.

De oorzaken van vaginale afscheiding

SOA

Als je vermoedt dat je een SOA hebt (of kunt hebben, ook al heb je geen klachten) ga dan altijd naar de dokter; infecties als chlamydia, gonorroe (druiper) of Trichomonas zijn goed te behandelen. Maar als dit niet gebeurt kunnen ze een ontsteking van de inwendige geslachtsorganen en daarmee onvruchtbaarheid veroorzaken. Pijn in de onderbuik kan een aanwijzing zijn dat er een ontsteking in het kleine bekken zit en is een ernstig symptoom hierbij.

Candida

Candida is een gist, een soort schimmel, die bij veel vrouwen in de vagina aanwezig is zonder dat ze er last van hebben. Pas als die zich gaat vermeerderen doordat het evenwicht in de vagina verstoord is, kunnen er klachten ontstaan. Dat kan bijvoorbeeld zijn bij het gebruik van bepaalde medicijnen zoals breedspectrumantibiotica, waardoor ook de normale bacteriën van de vaginale flora worden uitgeschakeld, of bij aandoeningen zoals diabetes (suikerziekte). Ook vrouwen die de anticonceptiepil gebruiken en zwangere vrouwen hebben vaker een Candida-infectie. De afscheiding is bij een Candida-infectie meestal wit en brokkelig, zoals kwark. Ook ontstaat er vaak jeuk en roodheid in en bij de vagina. Een infectie met Candida wordt candidiasis of gewoon een schimmelinfectie genoemd.

Bacteriële vaginose

Dit is eigenlijk een situatie waarbij het normale evenwicht tussen de micro-organismen in de vagina verstoord zijn. Het komt vaak voor en kan verschillende oorzaken hebben, zoals medicijngebruik, wassen met zeep of seks. De normaal 'zure' omgeving van de vagina wordt dan minder zuur, waardoor sommige bacteriën de overhand gaan krijgen, zoals Gardnerella vaginalis. Dit is de bacterie die in dat geval de kenmerkende visachtige geur geeft aan de afscheiding.

Waaruit bestaat de behandeling?

SOA

Chlamydia of gonorroe zijn goed te behandelen en dan is de infectie weer snel te genezen. Behandeling is noodzakelijk om ernstige complicaties, zoals een ontsteking van de inwendige geslachtsorganen te voorkomen. Bij een infectie met Chlamydia wordt een antibioticum voorgeschreven, en in Nederland is dit meestal azithromycine. Blijkt het om gonorroe te gaan dan wordt ook behandeld met antibiotica, vaak een middel uit de groep chinolonen, of cefalosporinen. Bij een infectie met Trichomonas wordt meestal metronidazol (Flagyl) voorgeschreven in de vorm van tabletten of vaginaalzetpillen.

Candida

Van Candida hoef je er lang niet altijd last te hebben, maar als dit wel zo is en het evenwicht in de vagina herstelt zich, dan gaat het ook vaak vanzelf weer weg. Je hebt dan geen behandeling nodig. Als je er wel veel last van hebt en de klachten gaan niet over dan is het te behandelen met een vaginaal-crème of vaginaal-tabletten, bijvoorbeeld clotrimazol (Canesten-Gyno). Dit middel kan ook tijdens de zwangerschap gebruikt worden.

Bacteriële vaginose

Het is alleen nodig om dit te behandelen als je er veel klachten van hebt, er wordt dan antibiotca voorgeschreven. Het gaat dan om metronidazol (Flagyl). Het is er in de vorm van tabletten om in te nemen, of als vaginaalzetpillen(ovules). Als je zwanger bent kun je dit middel beter niet gebruiken. Het kan om een kuur van één dag of een week gaan. Een ander middel dat kan worden voorgeschreven is clindamycine, in de vorm van crème voor de vagina.

Wat kun je zelf doen als je al klachten hebt?

Als je al klachten hebt kun je proberen om deze te verminderen door een aantal maatregelen:
  • Was je niet vaker dan normaal, al helemaal niet met zeep, droog voorzichtig deppend af
  • was je alleen aan de buitenkant, niet in de vagina
  • draag katoenen ondergoed, verschoon wat vaker
  • gebruik geen inlegkruisjes om broeien te voorkomen
  • gebruik even geen tampons als je klachten hebt
  • probeer niet te krabben bij jeuk, om beschadiging van het weefsel te voorkomen
  • als je pijn hebt, vrij dan even niet
  • ga naar de dokter als je klachten aanhouden

Wat kun je zelf doen om klachten te voorkomen?

De vagina is zelfreinigend en het is belangrijk dat het natuurlijke evenwicht niet verstoord wordt. Om te voorkomen dat er klachten ontstaan zijn een paar dingen belangrijk:
  • was alleen met (lauw) water, gebruik een washandje maar één keer, of liever: spoel af onder de douche
  • gebruik nooit zeep, eventueel een speciale pH-neutrale wasemulsie
  • bij gebruik van toiletpapier alleen van voren naar achteren afvegen
  • slaap zonder onderbroek: goed voor het 'luchten'
  • draag alleen katoenen ondergoed
  • gebruik liever geen inlegkruisjes, verschoon je ondergoed eventueel extra
  • als je gauw klachten krijgt gebruik dan bij het vrijen liever een glijmiddel dan speeksel, het laatste bevat veel bacteriën
  • vrij veilig: gebruik altijd een condoom als je wisselende contacten hebt

Intieme hygiëne

Er zijn veel verschillende producten in de handel die speciaal zijn ontwikkeld voor de 'intieme hygiëne'. Ze bevatten vaak melkzuur om het zure milieu in de vagina te ondersteunen. Het is niet bewezen dat ze ook echt helpen. Als je per se iets wilt gebruiken om te spoelen kun je wel beter zo'n product nemen dan zeep of huis- tuin- en keukenmiddeltjes, zoals yoghurt.
© 2010 - 2024 Lexia, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zwanger worden: billingsmethode (bestuderen afscheiding)Zwanger worden: billingsmethode (bestuderen afscheiding)Wanneer je zwanger worden wilt, zul je erg nieuwsgierig zijn naar het tijdstip van je eisprong. Op het moment van je eis…
Oorzaken van gele afscheiding en groene afscheidingOorzaken van gele afscheiding en groene afscheidingAlle vrouwen produceren afscheiding, maar soms kan de afscheiding afwijken. Dit kan voor paniek zorgen. Vooral als uw af…
Gezondheid: Last van witte vloed?Gezondheid: Last van witte vloed?Voor sommige is het een taboe en andere praten er normaal over, maar last hebben van witte vloed kan vervelend zijn en a…
Witte vloed bij zwanger, overgang en voorkomenWitte vloed bij zwanger, overgang en voorkomenWitte vloed is een natuurlijke afscheiding van de vagina. In de volksmond wordt witte vloed wel eens aangeduid als een s…
Het migraine dossierDe kans is groot dat u wel eens last heeft van hoofdpijn. Mogelijk is het niet een gewone hoofdpijn maar lijdt u aan mig…
Allergie voor pinda's en peulvruchtenAllergie voor pinda's en peulvruchtenBij kinderen boven de drie jaar is pindaovergevoeligheid een van de meest voorkomende allergieën voor voedsel. Ongeveer…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Voltamax, Pixabay
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Witte_vloed
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Bacterële_vaginose
  • http://nhg.artsennet.nl
  • http://www.huidinfo.nl
  • http://www.gezondheidsplein.nl
  • http://www.efarma.nl
  • http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Simon_(Werkstatt)_Vouet_001.jpg
Reacties

Sabrina, 19-09-2013
Ik ben vorige weeg ongesteld geworden, mijn menstruatie verliep vrij normaal al had ik veel kramp deze keer, de ene maand kan het wat heviger zijn dan de andere en maandag dacht ik overal weer vanaf te zijn totdat ik woensdag bij mijn stoelgang 's morgens weer begon te vloeien, helderrood bloed en in de loop van de dag slijmerig met stukjes stolsel, nu donderdag is er nog steeds slijmerige bloederige afscheiding, ook heb ik een klein beetje menstruatie achtige pijn maar het is meer een zeurend gevoel, ook werd mijn ene borst weer wat gevoelig alsof ik weer ongesteld ging worden en dat is nu nog, ik ben 39 en ik kan onmogelijk zwanger zijn want mijn man is gesteriliseerd, kan ik dit afwachten of moet ik hiermee naar de huisdokter. Reactie infoteur, 19-09-2013
Hallo,

Een paar dagen afwachten kan denk ik geen kwaad, als het alleen om deze verschijnselen gaat. Je kent je eigen lichaam het beste, dus als je het niet vertrouwt ga dan altijd naar de dokter. Ik ken je natuurlijk niet, maar die stolsels kunnen wijzen op poliepjes in de baarmoeder, goedaardige gezwelletjes die zwaardere bloedingen kunnen geven, met stolsels erbij. Heel veel vrouwen krijgen hiermee te maken als ze wat ouder worden. Dit heeft mijn eigen huisarts eens tegen mij gezegd toen ik er zelf mee te maken had. Het kan geen kwaad, maar door de hevige bloedingen met stolsels kan het er nogal dramatisch uitzien en lastig zijn vanwege je kleding en zo. Ook kan bij heel zware bloedingen bloedarmoede ontstaan. Er is eventueel wat aan te doen, maar dan kom je toch bij de huisarts terecht voor een verwijzing naar de gynaecoloog.

Succes, groeten, Lexia

Alyssa, 13-09-2013
Hallo,

Ik zit heel erg ergens mee. Ik heb last van veel uitscheiding. Wit, plakkerig spul. Toen ik de pil slikte was het weg en kwam het alleen terug als ik mijn menstruatie had. Ik slik de pil niet meer omdat ik daar heel erg van aankom. En nu ik heb het elke dag. Ik draag daardoor ook de hele maand door tampons. Het is verschrikkelijk. Heel soms jeukt het ook. Met elke broek die ik aandoe denk ik na of je het zal zien als er erge uitscheiding is of dat ik een soort van doorlek en je het dan kan zien. Het heeft een effect op me dagelijkse leven. Ik wil gewoon lekker alles aan kunnen doen, zonder dat ik me zorgen hoef te maken dat me strings vies worden, dat ik geen tampon hoef in te doen. Gewoon dat er niks uitkomt alleen met de menstruatie en niet het gevoel heb alsof ik doorlek door de uitscheiding. Al me strings worden vies. ik word er helemaal gek van. Ik ben wel heel erg schoon. Te eigenlijk. ik was me vagina altijd met zeep, elke dag. ik smeer er elke dag body creme op. Wat moet ik doen zodat het overgaat. ik wil de pil wel weer slikken maar ik kom daar zo erg van aan.

Met vriendelijke groet,

Alyssa Reactie infoteur, 14-09-2013
Beste Alyssa,

Je geeft het zelf al aan: je kunt ook te schoon zijn. Je vagina met zeep wassen is echt geen goed idee en smeerseltjes kun je ook beter achterwege laten. Mijn advies: ga naar je huisarts, blijf er niet mee rondlopen, dat is echt niet nodig. Succes.

Groeten, Lexia

M., 24-06-2013
Hallo,

Ik ben 20 jaar en heb al jarenlang last van blaasjes rondom de vagina en veel jeuk. Sinds een half jaar merk ik ook soms een wat dikkere/brokkeligere afscheiding en soms ook een andere geur van de afscheiding. Ik ben al een aantal keer langs de huisarts geweest en heb het een en ander gekregen, maar nog steeds zijn niet alle klachten weg. Ik heb al bijna 2 maanden geen blaasjes meer gehad maar nog wel de jeuk en andere geur. Ik weet nu niet zo goed of ik nou weer naar de huisarts moet gaan of dat dit niet echt meer iets bijzonders is. Hoewel ik de jeuk wel erg vervelend vind. Weet iemand wat ik het beste kan doen? Bedankt alvast! Reactie infoteur, 25-06-2013
Hallo M,

In feite geef je zelf het antwoord al; je bent nog niet van al je klachten af en vindt de jeuk erg vervelend. Je wilt toch niet voortdurend hiermee bezig zijn? Gewoon teruggaan naar de huisarts, vraag alles wat je niet duidelijk is, wat er voor mogelijkheden zijn qua behandeling. Vraag eventueel een doorverwijzing voor de gynaecoloog, dat lijkt me een redelijk verzoek als je al jarenlang met deze klachten loopt en je bent pas 20. Als je wilt dat er iets aan gedaan wordt is dat de enige optie. Wees niet te benauwd om (weer) naar de huisarts te gaan, daar is hij/zij voor. Succes!

Vriendelijke groeten, Lexia

Marije, 18-05-2013
Hallo,

Ik ben 20 jaar en heb altijd (sinds de puberteit) veel afscheiding gehad. Met veel bedoel ik ook echt een smerige onderbroek aan het einde van de dag. Het is bijna altijd een dike, witte slijmlaag. Nou vraag ik mij af of dit normaal is! Ik heb nog nooit een (schimmel)infectie of iets dergelijks gehad en ook nooit last van klontjes/rare kleuren.

Alvast bedankt voor de reactie! Reactie infoteur, 19-05-2013
Hallo Marije,

Alleen jij kunt beoordelen wat voor jou normaal is als het om "normale" afscheiding gaat. Als je dit altijd hebt gehad en er geen last van hebt is dit kennelijk normaal voor jou. Maar als je erover twijfelt raad ik je aan een bezoekje aan de huisarts te brengen.

Groeten, Lexia

Danique, 16-04-2013
Ik ben een meisje van 14 en heb heel erg last van afscheiding, soms als ik op de wc zit dan hangt er een hele lange witte sliert uit mijn vagina. Ook heb ik vaak een natte broek en trampoline springen kan ook niet meer want dan verlies ik heel veel afscheiding. Wat moet ik nu doen? Reactie infoteur, 16-04-2013
Hoi Danique,

Je zit in de puberteit, dat betekent dat er hormonaal nogal wat verandert in je lichaam. Maar als je je er zorgen over maakt kan je het beste even langs je huisarts gaan, eventueel kan er een uitstrijkje worden gedaan voor een kweek. Succes.

Groeten, Lexia

Anoniem, 14-12-2012
Hallo, ik ben ruim een half jaar terug bevallen en heb daarna een spiraaltje laten plaatsen. Nu heb ik sinds een aantal weken last dat ik steeds lichtroze bloedverlies (afscheiding) heb, Dat is gebleven na mijn laatste menstruatie. Wat zou dat kunnen zijn? Ik heb niet meer dan 1 maandverband per dag nodig maar ik heb wel soort lichte buikpijn onderin zeg maar. Wachtend op uw reactie en met vriendelijke groet. Reactie infoteur, 15-12-2012
Hallo,

Ik zou even naar de huisarts gaan, dan zal vast wel duidelijk worden wat er aan de hand is.

Vriendelijke groet, Lexia

Esmeee, 07-08-2012
Hee ik ben een meisje van 18 en heb al een half jaar een vaste vriend. Hij is ook de eerste waar ik sex mee heb gehad en ik ben ook voor hem de eerste. We hebben het na 3 maanden zonder condoom gedaan en daarna eigenlijk alleen maar. Op een gegeven moment ging het weg doordat ik elke dag in een zout waterbad zat. Toch heb ik nu alleen nog last van dikke brokkelige afscheiden. En heb een week aan de antibiotica gezeten wegens een blaas ontsteking ik denk dat het hier door erger is geworden. Ik heb een pilletje gehad en zalf maar durf de zalf niet goed binnen in aan te brengen en ben nu wel klaar met die afscheiding. Reactie infoteur, 07-08-2012
Hallo Esmee,

Ik raad je aan echt naar je huisarts te gaan, het is niet nodig om hiermee te blijven lopen. Je kunt dan ook meteen advies vragen over het inbrengen van de crème die je nu hebt. Het kan inderdaad zijn dat je na een antibioticakuur last krijgt van een gistinfectie (candida). Dat is niet gevaarlijk maar wel hinderlijk. Gewoon even een afspraak maken. Succes!

Groeten, Lexia

Alexia, 03-06-2012
Eén week geleden heb ik een IUI-behandeling gehad met natuurlijke cyclus (dus zonder gebruik van hormonen e.d.). Nu heb ik sinds eergisteren last van meer vaginale afscheiding dan normaal. Het is wit, klonterig, dikker dan anders, geurt niet heel veel ofzo. Vaak kleine klontjes, maar 1 à 2 keer per dag echt een dikke klont. Verder heb ik geen last van jeuk.

Wat kan dit zijn? en wat kan ik hieraan doen? Op veel sites staat een schimmelinfectie, maar meestal staan er dan symptomen bij die ik niet heb.

Groetjes Alexia Reactie infoteur, 04-06-2012
Hallo,

Ik zou even langs de huisarts te gaan, die zal vast wel wat meer duidelijkheid kunnen geven.

Groeten, Lexia

Sylvana Priscilla, 25-01-2012
Ik heb nu erg last van jeuk, roodheid en gele raar ruikende afscheiding.
Mijn dokter is op vakantie en ik wil niet naar zo maar een andere dokter.
Wat kan nu mijn klachten verminderen? Ik ga uit van een vaginale schimmel infectie aangezien er bijna geen kans is op een soa.

Ik hoop iets te horen!
Groetjes Sylvana Reactie infoteur, 26-01-2012
Hallo Sylvana,

Bij dit soort klachten heb je niet veel keus als je er vanaf wilt komen. En al is er maar een kleine kans op een SOA, je wilt toch geen enkel risico lopen met je gezondheid? Er is altijd een vervangende arts die je kan raadplegen als je eigen huisarts op vakantie is. Voor huisartsen zijn dit soort klachten niks bijzonders, die zien elke dag vrouwen hiermee en kijken er echt niet van op. Ik raad je sterk aan niet met je klachten te blijven doorlopen!

Groeten, Lexia

Eliza, 07-10-2011
Mijn dochter van 12 heeft vieze afschijding het is geel groen bruinachtig heeft dit vanaf haar 6e ook van tijd tot tijd gehad kan het komen van zwembadwater of allergie voor wasmiddel wat de dokret denkt.Ik zelf denk meer aan nierbekken ontsteking of schimmel infektie. zou graag een deskundige reaktie willen en of tips bvd Reactie infoteur, 07-10-2011
Ik zou toch weer teruggaan naar de huisarts, misschien kan er een kweek gedaan worden om erachter te komen waar de klachten van uw dochter vandaan komen. Als een kweek geen duidelijkheid geeft zou ik (als het mijn dochter was) aandringen op een doorverwijzing naar een gynaecoloog. Maar schimmel (gist) infecties komen veel voor, en zijn via een kweekje vast te stellen.
Succes, Lexia

Lexia (181 artikelen)
Laatste update: 07-10-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.