Littekens verminderen: veelgestelde vragen

Een litteken is vaak een bewijs dat je geleefd én overleefd hebt. Dan nog heb je vermoedelijk liefst een zo min mogelijk opvallend litteken. Hoe bereik je dat? Veelgestelde vragen over littekenvermindering en behandelmethodes.

Kan ik mijn litteken laten verdwijnen?

Een litteken laten verdwijnen is jammer genoeg niet mogelijk, tenzij het gaat om een wat ongelijkmatig huidoppervlak na een oppervlakkige verwonding. Met name chirurgische littekens doorsnijden meerdere huidlagen, en dat blijf je zien. Echter, een litteken kan in de loop der tijd zowel in kleur als in dikte zo sterk verminderen, dat het niet echt meer als storend ervaren wordt.

Wat zijn veel gebruikte methodes om littekens te doen verminderen?

Er zijn zowel smeersels als pleisters als behandeltechnieken. Over smeersels zijn de meningen verdeeld. Er zijn mensen die olie of crème gebruiken, en zeggen een duidelijke verbetering te zien. Er zijn ook onderzoeken waarbij bijvoorbeeld met vitamine-e-olie is gesmeerd en bij andere proefpersonen met niets, waaruit bleek dat er geen verschil te zien was. Er zijn behandelaars die het aanraden om littekens te masseren, en er zijn er die zeggen dat de natuur haar gang evengoed kan gaan. Dan nog is het te overwegen om littekens te masseren, bijvoorbeeld met een verzorgende huidolie. Ten eerste: wat goed is voor je huid, is vaak ook goed voor je litteken. En ten tweede: als het niet baat, schaadt het verzorgen van de huid én daarmee het litteken met een goed, huidvriendelijk product ook niet. Een geval apart zijn siliconenbehandelingen. Relatief nieuw als deze producten zijn, zijn er aanwijzingen dat deze producten werkelijk helpen om littekens binnen de perken te houden.

Hoe werken littekenpleisters en siliconengel?

Littekenpleisters zowel als siliconengel baseren hun werking op een laagje siliconen. Bij de gel dien je deze rechtstreeks op de huid aan te brengen waarna het laagje moet indrogen, en bij pleisters gaat het in de regel om een pleister die uit twee delen bestaat. De toplaag is meestal een stof die in uiterlijk en textuur lijkt op die van een gewone pleister, en de werkzame, op de huid aansluitende laag is een licht-kleverig siliconenpreparaat. Een gel is de beste oplossing als het gaat om een litteken dat je liever niet dag in dag uit onder een zichtbare pleister bedekt, zoals in je gezicht. Maar gebruik en resultaten van littekenpleisters zijn wel effectiever. De dikte van een laagje siliconengel luistert erg nauw. Net iets te veel, en de gel droogt niet goed op. Net iets te weinig, en de gel is minder effectief dan zij zou kunnen zijn. Dus, kan het litteken qua plaats een zichtbare behandelmethode hebben, dan zijn pleisters de beste optie.

Hoe masseer je een litteken?

Een litteken is een ongevoelige plek huid. Dat betekent dat nuttige pijnprikkels, die erop duiden dat je huid iets te veel te verduren krijgt, ontbreken. Bovendien is de spankracht van een litteken altijd minder dan die van ongeschonden huid. Ofwel: ga behoedzaam om met het litteken! Let ook op eventuele huidirritatie, als zichtbaar signaal dat het masseren misschien wat minder enthousiast mag. Veel mensen zijn tevreden met een korte massagebehandeling, bijvoorbeeld twee of drie keer per dag vijf minuten. Het gebruik van een huidvriendelijke crème of huidolie, eventueel een specifiek product voor de behandeling van littekens, vergemakkelijkt het massageproces en volgens sommigen verbetert het de werking van de massage. Als je een professionele massagetechniek wilt gebruiken, kun je even googelen op littekenmassage; het voert wat ver om de instructies hier uitgebreid uit de doeken te doen.

Wanneer begint de behandeling van een litteken?

Een litteken mag pas behandeld worden als de wond en eventuele plekjes waar het genezingsproces wat trager verloopt dan elders, goed genezen zijn. Het litteken hoeft niet huidkleurig te zijn, maar moet wel uit egale, genezen huid bestaan. Het beste is om even te overleggen met je huisarts over de vraag, of je litteken al aan behandeling toe is. NB: doe dit bijtijds, want met name voor behandeling met siliconen geldt, dat je hiermee eventuele verdikking vaak al in de kiem kunt smoren. En het voorkomen van verdikking in je litteken is vele malen beter dan genezen.

Wat doet een siliconenbehandeling voor je litteken?

Een litteken kan van een siliconenbehandeling gladder, zachter en egaler van kleur worden. Ook littekens die al enige tijd verdikt zijn, kunnen van een siliconenbehandeling nog opknappen. Naar verluidt vormen siliconen een van de weinige behandelmethodes waarbij zelfs hardnekkige oudere verdikkingen nog kunnen verbeteren.

Hoe lang duurt een behandeling van je litteken?

Sommige chirurgen noemen een jaar als vuistregel voor de periode waarin een litteken verbetert. Dit is echter misleidend. Zij bedoelen de medische verbetering, maar niet de cosmetische of wel uiterlijke verbetering die daarna nog letterlijk jaren kan plaatsvinden. Eigenlijk is het het beste door te gaan met de behandeling ter verbetering van het uiterlijk van een litteken zo lang als je nog verbetering ziet, zelfs als het gaat om subtiele verbetering over een langere periode. Het is niet ongebruikelijk dat een litteken nog jaren lang verbetert in uiterlijk, dikte en zachtheid.

Kan ik alles zelf doen voor de verbetering van mijn litteken?

Voor aanvang van de behandeling van een litteken, is een huisartsbezoek wel aangewezen. De arts kan je adviseren over de behandeling, en via je arts kun je eventueel ook een recept krijgen voor de nodige gel of pleisters. Dat is de moeite waard, want met name siliconenbehandeling is duur, en wordt in de meeste gevallen op recept vergoed door de ziektekostenverzekeraar. Zeker bij complicaties, zoals verdikking van je litteken, is het goed de huisarts ook tussendoor te raadplegen, of langere tijd na het opdoen van het litteken. Schaam je niet voor een huisartsbezoek, en voor de wens een zo onopvallend mogelijk litteken te hebben! Het is jouw lijf, en jouw leven.

Ik heb helemaal geen zin in dat bewerkelijke onderhoud van mijn siliconenpleisters - is gel beter?

De bijsluiter van siliconenpleisters is afgestemd op het voorkomen van claims en problemen, die ook de fabrikant natuurlijk kunnen treffen. In het ideale geval is het misschien nodig om de pleisters zo vaak te vervangen en te wassen, en specifieke wasproducten te gebruiken zoals milde zeep. In de praktijk zijn er genoeg mensen die de pleisters gewoon meewassen als ze onder de douche gaan, en er niet zo strak op letten of die pleister er nu al tweeentwintig of dertig uur op zit. Let wel: dit advies is geheel voor eigen rekening en op ervaring gestoeld, je moet zelf weten of je voor de ideale benadering kiest of het aandurft een beetje gemakkelijker te leven!