Nekpijn? Laat je hoofd niet hangen!

Nekpijn staat op de derde plaats van chronische pijnklachten bij volwassenen. Meestal wordt nekpijn veroorzaakt door overbelasting, slijtage of een verkeerde beweging. Een snelle behandeling voorkomt ernstige schade. Iedereen wordt in zijn leven wel eens geconfronteerd met nekpijn.
Over het algemeen gaat die pijn na enkele dagen vanzelf over. Maar als dat niet het geval is, raadpleeg je best een arts. Want als je té lang met nekklachten blijft lopen, vererger je de problematiek.
Om nekpijn te verklaren, wil ik eerst de anatomie van de nek een beetje schetsen. De nek bestaat uit spieren, ligamenten, gewrichten, tussenwervels, wervellichaampjes en het ruggenmerg. Als alles normaal is, kan je de hals makkelijk bewegen. Maar zodra in één van deze structuren iets hapert, krijg je pijn. Er bestaan twee soorten nekpijn. In de eerste plaats is er de gewone nekpijn. Daarnaast heb je de cervicobrachialgie: nekpijn die uitstraalt naar de arm. Het is belangrijk dat onderscheid te maken omdat ze een heel andere behandeling vereisen. Nekpijn wordt bijna altijd veroorzaakt door overbelasting en/of slijtage. Maar omdat de nekwervelzuil weinig beschermd is en een hoofd van ongeveer 12 kilo draagt, is de nek ook vatbaarder voor kwetsuren door valpartijen, ongevallen of contactsporten.

Gewone nekpijn of geknelde zenuw?

Wanneer iets misgaat in één van de nekstructuren, zullen in de eerste plaats de spieren verkrampen. Dikwijls is een gewone stijve nek (torticollis) een eerste aanwijzing dat iets uit evenwicht is. Want het is niet omdat er op echografie of rëntgenfoto's (nog) niets te zien is, dat er niets is. Dat is wat een whiplash soms zo controversieel maakt: de patiënt klaagt over erge nekpijn maar de verzekeringsarts ziet niets en minimaliseert de klachten:
Bij reumatische aandoeningen krijg je ontstekingen aan de facetgewrichten en gaan de gewrichten vergroten. Op termijn kan dit druk geven op het ruggenmerg of een vernauwing veroorzaken van de neuroforamina, dit zijn de kanaaltjes waarde zenuwen van de armen doorkomen. Dan krijg je die symptomen van uitstralingspijn in de armen (cervicobrachialgie) of een geknelde zenuw. Ook een verschoven of beschadigde tussenwervelschijf kan een geknelde zenuw veroorzaken.
Immobiliseren = verzwakken De behandeling hangt af van het type nekpijn."Bij acute nekpijn gaande spieren verkrampen. Het komt er dus op aan de nekspieren terug loste maken en te ontspannen. Dit kan men doen met medicatie: pijnstillers (paracetamol) en/of spierontspanners. In de meeste gevallen kan je hiermee binnen de twee of drie weken de klachten oplossen.
Als de pijn evenwel blijft aanhouden of telkenmale terugkeert, moet je een stap verdergaan in de behandeling. Meestal beginnen we dan met lokale infiltraties, inspuitingen met een verdovend middel of cortisone op de plaats van de pijn. Bij artrose-patiënten kan men ook inspuitingen met hyaluronzuur geven. Deze stof zou de groei van kraakbeen stimuleren
In sommige gevallen kan het aangewezen zijn om de nek te immobiliseren met een halskraag, maar persoonlijk ben ik daar niet zo'n voorstander van. Als je de nek onbeweeglijk gaat inpakken, zullen de spieren verzwakken en zal je daarna nog makkelijker neklast krijgen.

Opereren is laatste optie

Slechts bij een kleine minderheid van de patiënten met nekklachten moet men overgaan tot een operatie.Dat is vooral het geval wanneer er sprake is van uitstralingspijn in de armen of wanneer alle andere therapieën falen.Er zijn twee type operaties: langs voren en langs de achterkant. Bij een ingreep langs voren zal men de beschadigde tussenwervelschijf wegnemen en kiezen voor één van de volgende oplossingen: een kooitje gevuld met botenten tussen de wervels plaatsen en dan vastzetten: de zogenaamde 'fusie'.
Een fusie is nog altijd de golden standard, de meest aangewezen behandeling bij aanhoudende pijnklachten. Want zo'n discusprothese kost zo'n 2500 € en wordt (nog) niet terugbetaald door het ziekenfonds. Bijgevolg moet je als chirurg twee keer nadenken vooraleer je de patiënt zulk een operatie voorstelt. Bovendien kan een discusprothese enkel wanneer de facetgewrichte nog intact zijn: dus vooral bij jonge mensen die nog geen slijtage aan de wervels vertonen.
Wanneer voor een discusprothese wordt gekozen, is dat voorralom een zogenaamde 'Adjacent Level Disease' te voorkomen.
De wervelzuil is immers als een ketting. Als je daar één of twee wervels van vastzet, kan er een overbelasting ontstaan van de zone erboven of eronder. Daarom wordt soms de voorkeur gegeven aan een discusprothese.
Tenslotte kan je ook nog een chirurgische ingreep langs de achterkant uitvoeren waarbij de achterste wervelboog wordt weggenomen (cervicale laminectomie). Elke operatie heeft tot doel de pijn weg te nemen of te verminderen. Maar het blijft complex en moet dus weloverwogen gebeurern.
Waar rugoperaties vaak een kwalijke reputatie hebben, is dat veel minder het geval bij nekchirurgie. Cervicale (nek) operaties geven vaak zéér goede resultaten. Dikwijls is de patiënt daarna volledig klachtenvrij.

Tips bij nekklachten

Je kan zelf eigenlijk weinig doen om nekpijn te voorkomen. Toch enkele tips:

• Versterk de nekspieren met rustige bewegingen
• Bij acute nekpijn helpen ijskompressen
• Bij aanslepende nekpijn is warmte (kersenpitkussentje,warmtepleisters,infrarood) meer aangewezen
• Bij aanhoudende of steeds terugkerende nekpijn raadpleeg je altijd best een arts

Lees verder

• Torticollis of stijve nek
• Whiplash? Acupunctuur helpt!