Aandoening: griep

We kennen de griep al heel lang, sinds Hippocrates deze ziekte voor het eerst in 412 v.C. beschreef. De wetenschap is zich er echter pas onlangs over gaan buigen en medicijnen gaan ontwikkelen die ons weer sneller op de been helpen. Influenza (in de volksmond gewoonlijk griep genoemd) wordt veroorzaakt door een van de drie virusstammen.

Hoe krijg je griep?

Pas rond 1930 werd het eerste griepvirus (A) geïdentificeerd en dat kennen we nu als het meest voorkomende en ernstige virus. Het B-virus veroorzaakt een mildere griep dan A en het C-virus maakt mensen zelden ziek.
Griepvirussen zijn uiterst besmettelijk en komen het lichaam binnen via de neus en mond. U kunt het virus inademen als een grieppatiënt in uw buurt niest of hoest. U kunt het ook oplopen als u iemand die nog besmettelijk is, een hand of kus geeft. Het virus kan maximaal drie uur buiten het lichaam in leven blijven en daarom kunt u het ook oppikken via telefoonhoorns, deurklinken en een kopje waar iemand anders uit gedronken heeft. U raakt dan besmet als uw ongewassen handen uw neus of mond aanraken.
Het goede nieuws is dat als u met een bepaalde stam van het virus in aanraking bent geweest, u er blijvend immuun tegen bent. Minder gunstig is dat de virussen voortdurend een andere vorm aannemen, wat betekend dat er elk jaar nieuwe varianten de ronde doen. Daarom worden er voor elke grieperiode nieuwe griepvaccins ontwikkeld.
Wanneer het virus uw lichaam is binnengedrongen, kan het nog vier dagen duren voordat de symptomen zich openbaren. Vaak is het lastig om griep van een verkoudheid te onderscheiden. De kans dat u anderen besmet is het grootst vanaf het moment dat u met het virus in aanraking komt - u bent dan zelf gewoonlijk nog klachtenvrij - tot drie of vier dagen na openbaring van de symptomen. Griep komt meestal plotseling opzetten. De ziekte gaat gepaard met 38,3 tot 39,5 graden koorts, die drie tot vijf dagen duurt, hoofdpijn, koude rillingen, droge hoest, verstopte neus, keelpijn, pijn over het hele lichaam en gebrek aan eetlust. De meeste mensen zijn na een dag of tien weer hersteld.
Het griepseizoen begint in onze contreien ongeveer in november. Naar schatting krijgt 15 % van de mensen wereldwijd elk jaar griep en de kans dat kinderen het krijgen is twee tot drie keer zo groot als voor volwassenen het geval is.

Behandelingen

Er zijn medicijnen zowel op recept als vrij verkrijgbaar, waardoor men zich sneller beter voelt en die de deur van de ziekte met een paar dagen kunnen bekorten. Dat lijkt misschien niet veel, maar voor wie griep heeft duren dagen eindeloos. De basis voor herstel is sinds Hippocrates waarschijnlijk niet veel veranderd: veel rusten en veel drinken. Andere maatregelen helpen echter ook, zoals dat de patiënt warme vochtige lucht kan inademen en hem of haar zinktabletjes geven om op te zuigen.
De meeste mensen hertellen vanzelf van griep, maar er kunnen zich potentieel ernstige complicaties voordoen, met name longontsteking. Ouderen en mensen met chronische longaandoeningen lopen op dat gebied het grootste risico. Longontsteking kan worden veroorzaakt door een bacteriële infectie in de door griep verzwakte longen, maar ook door het griepvirus zelf. Bel de dokter als de patiënt zich na vijf dagen niet beter voelt of zich plotseling slechter gaat voelen.

Medicatie

Vraag bij de eerste symptomen om de nieuwste griepmiddelen. Het is gebleken dat twee nieuwe antivirale middelen - het orale oseltamivir (Tamiflu) en zanamivir (Relenza), een neusspray - de griepduur met twee dagen kunnen bekorten, maar alleen als het gebruik binnen 36 uur na openbaring van de symptomen wordt gestart. Ze bestrijden het A en het B-virus. Tamiflu is goedgekeurd voor de behandeling van griep bij iedereen boven de 1 jaar en voor grieppreventie vanaf 13 jaar.
Relenza mag gebruikt worden vanaf de leeftijd van 7 jaar. Bedenk wel dat het om dure medicijnen gaat en dat niet elke ziektekostenverzekering ze vergoedt. Een aantal andere medicijnen helpen specifieke klachten te behandelen:

• Bij een verstopte neus kan het beste een zonder recept bij de drogist verkrijgbaar decongestivum worden gebruikt dat xylometazoline of oxymetazoline bevat (Otrivin, Nasivin, Nesivine, Rhinidine).
• Bij hoesten kunt u middelen proberen om de hoestprikkel te onderdrukken; voor een droge hoest middelen die dextromethorfan bevatten( Dampo bij droge hoest, Darolan Hoestprikkeldedempend, Dextromethorfan Stroop, Actifed New, Romilar Antitussivum). Om dikke slijm en sputum op te lossen en af te voeren gebruikt u expectorantia met guaifenesine.
• Bij koorts, hoofdpijn en spierpijn is zelfzorgmedicatie als acetylsalicylzuur, paracetamol of ibuprofen geschikt; gebruik voor kinderen en pubers echter alleen paracetamol of ibuprofen.
• Bij keelpijn verdient het aanbeveling veel te drinken en zo nu en dan op keelpastilles te zuigen.
• Als u helemaal geen griep wilt krijgen, vraag uw arts dan om een griepprik. Met een jaarlijkse griepprik zou 70% van de gezonde volwassenen de ziekte kunnen voorkomen. De beste tijd daarvoor is eind oktober, begin november. Dan kan uw immuunsysteem in een of twee weken tijd weerstand tegen het virus opbouwen. Mensen boven de 65 kunnen bij de huisarts een gratis griepprik halen, De griepprik wordt ook aanbevolen bij volwassenen die onder medische controle staan, mensen in verpleegtehuizen of andere instellingen voor langdurige zorg, mensen met HIV, zorgverleners of mensen die bij iemand wonen voor wie bovenstaande criteria gelden.

Aanpassing in leefwijze

Als de griep toeslaat kunnen de volgende maatregelen helpen om de klachten te verminderen en u beter te voelen:

• Zorg voor bedrust, bij voorkeur in een warme, goed geventileerde kamer. Rust is erg belangrijk voor herstel van het lichaam.
• Neem warme douches en laat het warme water over uw gezicht stromen. Of kook een an water, laat het water iets afkoelen en adem de stoom in.
• Drink genoeg, minstens acht glazen van 250 ml er dag om het slijm te verdunnen. Eet een bordje kippensoep. Het is voedzaam en de stoom helpt verstopping op te heffen.
• Smeer uw pijnlijke keel. Gorgel een paar keer per dag met zout water (1/2 theelepel oplossen in een 1/2 kop warm water). Keelpastilles kunnen tijdelijk verlichting brengen.
• Was vaak uw handen om verspreiding van de griep en de bijkomende ellende te voorkomen. Vooral belangrijk als u geniesd, uw neus gesnoten of uw gezicht aangeraakt hebt.

Is het een verkoudheid of de griep?