Wondzorg: Skin tears, verzorging en richtlijnen

Skin tears zijn wonden die bij de oudere bevolking voorkomen op de armen en benen en worden veroorzaakt door wrijving. De genezing van dit soort wonden is niet altijd even gemakkelijk en er dus vaak nood aan richtlijnen die men kan volgen tijdens de wondzorg van skin tears.

Definitie

Een skin tear is letterlijk vertaalt een 'scheur in de huid'. Concreet betekent dit dat de epidermis (of opperhuid) los is van de dermis (lederhuid). Een tweede mogenlijkheid is dat zowel epidermis als dermis samen los zijn van de onderliggende structuren. Dit soort wonden komt voornamelijk bij de kwetsbare oudere bevolking voor, waarbij de conditie van de huid minimaal is. Het kan zowel op de armen als benen ontstaan.

Oorzaken

De grote oorzaken van skin tears zijn wrijving en schuifkracht. Deze krachten onstaan wanneer twee huidoppervlakken over elkaar wrijven en uiteindelijk een beschadiging van de (epi)dermis optreed. Concrete oorzaken van skin tears kunnen bv zijn: Het draaien van een minder mobiele patient, een val van een bejaarde, stoten aan de hoek van een tafel of stoel,..

Classificatie

Het opdelen van skin tears in verschillende categoriën is nodig om een juiste behandeling van de wonde te kunnen starten. Elke categorie heeft immers nood aan een andere aanpak.

Skin tears worden algemeen in drie verschillende classificaties ondergebracht:

Categorie 1: Skin tears zonder weefselverlies

Categorie 1 bevat dus de skin tears waarvan zowel de dermis als epidermis nog intact zijn. Alleen zijn beide dus van elkaar gescheiden of van de onderliggende structuren. Er zijn twee soorten: Het eerste waarbij de er alleen een scheurtje te zien is, en het tweede waarbij er een 'huidflap' is die gedeeltelijk los zit van de onderkant.

Categorie 2: Skin tears met gedeeltelijk weefselverlies

Deze categorie beslaat de skin tears waarbij de huidflap niet meer volledig intact is. Een deel van de wonde is dus 'open' en om te genezen moet er gedeeltelijk nieuwe weefsel/huid worden aangemaakt door het lichaam. De bestaande flap moet steeds zo goed mogelijk beschermt worden.

Categorie 3: Skin tears met volledig weefselverlies

Hierbij is er geen sprake meer van een huidflap. Deze is tijdens of na het ontstaan van de wond volledig afgerukt van de (onderliggende) huid.

Richtlijnen bij de behandeling

Algemeen: Omdat men bij dit type wonde meestal heeft te maken met een oudere (bejaarde) doelgroep, is het van belang om onderliggende ziekten zo goed mogelijk trachten te behandelen. Ook het gebruik van bepaalde medicatie of een slecht voedingspatroon kan een goede wondheling in de weg staan.

De gekozen wondzorg (en het materiaal) moet aan volgende eisen voldoen:

• De bestaande huidflap zoveel mogelijk beschermen/behouden
• Zo nodig beschermen tegen bacteriele infectie (ontsmetten)
• De wonde niet uitdrogen
• Niet-klevend, nieuwgevormd weefsel mag tijden de verbandwissel niet worden beschadigd
• Verminderen van pijn

Om de wonde te fixeren wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van iets niet klevend, bv. een zwachtel. Kleefpleisters in welke vorm dan ook geven altijd een risico op bijkomende skin tears.

Preventie

De preventie van skin tears richt zich vooral op drie delen:

• Veilige omgeving: Valpreventie, voldoende verlichting, vlotte doorgang voorzien,...
• Goede voeding: Een goede voeding en vochtinname zorgt ervoor dat de huid in optimale conditie is. Daardoor onstaan er minder snel scheurtjes.
• Voorkom beschadiging tijdens dagelijkse zorgen: Gebruik van mechanische lift en veilige hulpmiddelen om de patient te verplaatsen. Bedek scherpe hoeken en metaal, ...