Gezondheid: Osteoporose of botontkalking

Inmiddels is bij de meeste mensen wel bekend dat vrouwen in de overgang een verhoogde kans op botontkalking hebben, maar als je je leven lang lijnt of je krijgt om andere reden te weinig calcium binnen, hoef je niet te wachten tot de overgang. Je kunt er zomaar eerder mee geconfronteerd worden.

Melk de witte motor!

Veel mensen kennen deze reclame nog wel en strikt genomen was deze reclame niet zo verkeerd, want 2 glazen melk (of vergelijkbare producten) per dag is een perfecte hoeveelheid calcium die je dagelijks binnen moet krijgen. Totaal zo’n 800 milligram moet er per dag binnenkomen.
Maar we gaan steeds extremer lijnen of hebben een lactose-intolerantie* en compenseren dit niet of onvoldoende. Met als gevolg dat we in de loop der jaren botontkalking kunnen ontwikkelen. Pas als we ouder worden merken we dit.

* Op het moment dat lactase (een enzym) niet of onvoldoende aanwezig is, kan de lactose niet worden gesplitst en daardoor niet worden opgenomen in het lichaam. De lactose komt vervolgens terecht in de dikke darm waar het gaat gisten en kan leiden tot verschijnselen als extreme gas- en zuurproductie, opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree. Is dit het geval, dan spreken we van lactose-intolerantie. Het optreden van klachten hangt ondermeer af van de hoeveelheid lactase die nog door de darm wordt aangemaakt en de samenstelling van het voedsel dat wordt genuttigd.

Hoe werkt het?

Je botten breken steeds microscopisch kleine deeltjes bot af en maakt dit vervolgens weer aan. Elk jaar wordt zo zo’n 15 tot 20% van je botten vernieuwd en tot omstreeks je 35ste levensjaar neemt je botmassa nog toe (meer aanmaak dan afbraak). Dan blijft het ca. 10 jaar gelijk en daarna wordt er meer bot afgebroken dan aangemaakt.

Spreekt dus voor zich dat als je in je jonge jaren extra veel hebt aangemaakt, je meer hebt opgebouwd en de afbraak dus minder impact zal hebben.

Vitamine D

Naast calcium is voldoende vitamine D ook belangrijk. Vitamine D zorgt er voor dat het calcium goed door het lichaam wordt opgenomen. Je lichaam maar dit zelf aan, maar daar is bijvoorbeeld wel zonlicht voor nodig. Een andere leverancier van vitamine D is vette vis.

Vervangers van calcium

Calcium is natuurlijk in melkproducten terug te vinden, maar niet iedereen kan dit hebben en dus moet je mogelijk op zoek naar alternatieven. Enkele alternatieven:

• amandelen
• sojaproducten
• broccoli
• paksoi
• peulvruchten
• sesamzaadjes

Let op als je veel koffie drinkt, want de cafeïne zorgt er voor dat je minder goed het calcium opneemt. Als je een product met calcium genuttigd hebt, is het goed even te wachten alvorens op de koffie over te gaan. Overigens is roken ook slecht voor de botopbouw. Een stevige roker doet er een jaar of 10 over na het stoppen weer een verbetering van de botopbouw te realiseren.

Wat nu als je niet voldoende binnenkrijgt?

Natuurlijk hebben we ook voor dit probleem een oplossing en dat is bijslikken. Als er botontkalking is geconstateerd kan je extra calcium en vitamine D voorgeschreven krijgen door de huisarts. Soms krijg je er ook bisfosfonaten voorgeschreven, wat de botontkalking tegengaat en zelfs helpt in het opbouwproces. Echter, dit middel staat bekend om nog zijn bijwerkingen. Denosumab is recentelijk op de markt gekomen en heeft een vergelijkbare werking, alleen moeten hiervoor enkele keren per jaar spuiten gezet worden i.p.v. tabletten slikken. Helaas is er nog niet veel bekend over de mogelijke bijwerkingen van dit product.

Teveel calcium kwalijk?

Ja, als je via je voeding genoeg binnen krijgt is het niet aan te raden om extra te slikken (zeker niet meer dan 1000 milligram per dag). De kans op een hartinfarct wordt dan aanzienlijk verhoogd. Hoewel het altijd goed is met je huisarts te overleggen, is het in dit geval sowieso belangrijk om te doen. Je kunt dan met hem/haar bekijken of je voldoende op dagbasis binnenkrijgt en als dit niet het geval is, op een verantwoorde manier bijslikken.