Notalgia paresthetica: jeukende bruine vlek bovenrug of nek

Notalgia paresthetica (NP) is een relatief veelvoorkomende jeukende huidaandoening. Het klassieke beeld is een eenzijdig en scherp begrensde, hypergepigmenteerde bruine vlek op de bovenrug, nek of schouderbladen. De precieze oorzaak is onbekend. Notalgia paresthetica komt vaker voor op volwassen leeftijd, meestal bij personen tussen 40-80 jaar. Mannen en vrouwen worden even vaak getroffen. NP is vaak ongevoelig voor standaard dermatologische behandelingen. De vlekken kunnen behoorlijk jeuken en ongemak veroorzaken, wat de levenskwaliteit beïnvloedt. Standaard dermatologische behandelingen, zoals crèmes en zalven, werken vaak niet goed bij NP. Hierdoor is het lastig om de juiste behandeling te vinden en kunnen patiënten gefrustreerd raken. Onderzoek naar betere behandelingen is daarom belangrijk.

• Wat is notalgia paresthetica?
• Kenmerken
• Symptomen van notalgia paresthetica
• Hoe ontstaat notalgia paresthetica?
• Vóórkomen
• Wie krijgen notalgia paresthetica?
• Onderzoek en diagnose
• Wat is de behandeling van notalgia paresthetica?
• Prognose
• Preventie

Wat is notalgia paresthetica?

Notalgia paresthetica (NP) is een relatief courante jeukende huidaandoening, vaak ter hoogte van de rug en schouderbladen. Notalgia paresthetica heeft de neiging om een chronische aandoening te worden met periodieke remissies en exacerbaties. Hoewel het een goedaardige aandoening is, kan notalgia paresthetica de kwaliteit van leven beïnvloeden, omdat het veel ongemak en overlast kan veroorzaken.

Kenmerken

• Lokalisatie: Meestal op de bovenrug, nek of schouderbladen.
• Uiterlijk: Eenzijdige, scherp begrensde, hypergepigmenteerde bruine vlek.
• Leeftijd: Voornamelijk bij volwassenen tussen 40-80 jaar.
• Geslachtsverdeling: Even vaak bij mannen als vrouwen.
• Behandeling: Vaak ongevoelig voor standaard dermatologische behandelingen.

Symptomen van notalgia paresthetica

Het klassieke beeld is een eenzijdig en scherp begrensde, hypergepigmenteerde bruine vlek op de bovenrug, nek of schouderbladen. De grootte van de plek varieert meestal tussen 3-10 cm. Bij sommige patiënten gaat dit gepaard met klachten van branderigheid, tintelingen of zelfs pijn.

Als gevolg van krabben kunnen na verloop van tijd huidveranderingen optreden, zoals donkere verkleuringen, littekens, lichenificatie (verdikking van de huid) of hypopigmentatie (witte verkleuring van de huid).

Hoe ontstaat notalgia paresthetica?

De precieze oorzaak is onbekend. Men vermoedt een verband met een afwijking of beschadiging van de plaatselijke huidzenuwen. Mogelijk is er ook een verband met afwijkingen van de wervelkolom. Bij een groot aantal patiënten met notalgia paresthetica werd een probleem van de wervelkolom vastgesteld.

Er worden verschillende theorieën voorgesteld:

• Neurologische component: De aandoening kan verband houden met beknelling of irritatie van zenuwen in de thoracale wervelkolom.
• Musculoskeletale factoren: Problemen met de rugspieren of wervelkolom kunnen bijdragen aan de symptomen.
• Huidveranderingen: Chronische wrijving of druk op het getroffen gebied kan hyperpigmentatie veroorzaken.

Vóórkomen

Notalgia paresthetica is een relatief veel voorkomende aandoening die grotendeels ondergediagnosticeerd blijft. Notalgia paresthetica komt wereldwijd voor. Nationale verschillen worden niet beschreven.

Wie krijgen notalgia paresthetica?

Notalgia paresthetica komt vaker voor op volwassen leeftijd, meestal bij personen tussen 40-80 jaar. Mannen en vrouwen worden even vaak getroffen.

Onderzoek en diagnose

De diagnose Notalgia paresthetica wordt gesteld op grond van het klinische beeld. Zo nodig kan een huidbiopsie genomen worden. Biopten kunnen worden uitgevoerd om andere diagnoses uit te sluiten.

Huidbiopten worden genomen door een klein stukje huidweefsel te verwijderen en onder een microscoop te onderzoeken. Dit kan helpen om andere aandoeningen die vergelijkbare symptomen veroorzaken, zoals huidinfecties of andere dermatologische problemen, uit te sluiten. Zo zorgt een biopsie voor een nauwkeurige diagnose en passende behandeling.

Wat is de behandeling van notalgia paresthetica?

Notalgia paresthetica (NP) is vaak ongevoelig voor standaard dermatologische behandelingen. De huidarts kan één van de volgende middelen voorschrijven:

• Capsaïcine crème FNA: bevat als werkzaam bestanddeel capsaïcine, welke verhindert dat pijn- of gevoelsprikkels worden doorgegeven aan de hersenen.
• EMLA crème: voor het lokaal verdoven van de huid.
• Corticosteroïdzalf: ook wel ‘hormooncrèmes' genoemd.
• Koelzalven of -lotions.
• Amitriptyline: in ernstige gevallen kan dit middel voor de nacht worden voorgeschreven. Artsen schrijven dit medicijn voor bij depressiviteit, zenuwpijn, bedplassen, hoofdpijn en migraine.

De patiënt doet er verstandig aan om krabben te voorkomen. Dit verergert de klachten en kan huidbeschadigingen veroorzaken.

Prognose

De prognose voor NP varieert per persoon. Hier zijn enkele punten ter overweging.

• Duur: De aandoening kan maanden tot jaren duren. Soms wordt het chronisch.
• Symptomenmanagement: Behandeling kan de symptomen verminderen. Volledig herstel is niet altijd mogelijk.
• Remissie: Bij sommigen verdwijnt de aandoening na verloop van tijd vanzelf.
• Levenskwaliteit: Hoewel NP niet levensbedreigend is, kunnen de symptomen de levenskwaliteit aantasten en ongemak veroorzaken.

Preventie

Helaas zijn er geen bekende manieren om notalgia paresthetica (NP) te voorkomen. De exacte oorzaak is onbekend. Preventieve maatregelen zijn moeilijk te specificeren. Algemeen advies voor een gezonde rug en huid kan nuttig zijn.

• Ergonomische maatregelen: Zorg voor een goede houding. Gebruik ergonomische meubels om druk op de rug te verminderen.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Versterk de rugspieren met oefeningen. Dit kan rugklachten voorkomen.
• Gezonde levensstijl: Vermijd overgewicht en rook niet. Dit draagt bij aan de gezondheid van huid en zenuwen.

Lees verder

• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling