Basaalcelcarcinoom; informatie over deze vorm van huidkanker

Basaalcelcarcinoom; informatie over deze vorm van huidkanker Basaalcelcarcinoom (ook wel basalioom of kortweg BCC) is de meest voorkomende vorm van huidkanker. In Nederland zijn er naar schatting tussen de 25.000 en 30.000 nieuwe gevallen per jaar. Basaalcelcarcinoom is een relatief ongevaarlijke vorm van huidkanker, slechts 0,03% leidt tot metastasen (uitzaaiingen) en de huidafwijking is vaak goed te behandelen. In dit artikel vindt u uitgebreide informatie over het basaalcelcarcinoom, de risicofactoren, de ontstaanswijze, de symptomen en de behandeling.

Indeling


Wat is basaalcelcarcinoom?

Basaalcelcarcinoom (ook basalioom of BCC genoemd) is een vorm van huidkanker die uitgaat van de onderste laag van de opperhuid, de basale cellen. Basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende huidkanker (basaalcelcarcinoom vormt 80% van alle huidkankers). Het is niet precies duidelijk hoe vaak basaalcelcarcinoom onder de Nederlandse bevolking voorkomt per jaar, maar de schattingen liggen tussen de 25.000 en 30.000 nieuwe gevallen per jaar. Deze vorm van huidkanker zorgt slechts in 0,03% van de gevallen voor metastasen (uitzaaiingen) en wordt daarom gezien als een ongevaarlijke vorm van huidkanker. Basaalcelcarcinomen zijn het gevolg van DNA-schade, hierbij spelen zowel erfelijke factoren als gedurende het leven verworven DNA-schade een rol. De meeste basaalcelcarcinomen zijn het gevolg van schade veroorzaakt door blootstelling aan zonlicht.
Basaalcelcarcinoom komt voornamelijk voor op het hoofd (70%) en dan met name op de neus Verder komen basaalcelcarcinomen ook voor op de romp (25%) en op de penis, vulva en perianale huid (gezamelijk 5%).

Hoe ontstaat een basaalcelcarcinoom?

Simpel gezegd is een basaalcelcarcinoom het gevolg van DNA-schade die leidt tot een fout in de celdeling van de basale cellen. Om dit proces iets beter uit te leggen volgt nu een ietwat ingewikkelder verhaal. Basaalcelcarcinomen kunnen ontstaan vanuit de basale cellen van de opperhuid (de epidermis) en de haarzakjes (haarfollikels). In deze basale cellen kan door een opeenstapeling van kleine DNA-beschadigingen de uiteindelijke cummulatieve schade leiden tot genmutaties. Hierdoor kan de basale cel uitgroeien tot een basaalcelcarcinoom. DNA-schade kan op veel manieren worden verkregen. Bij basaalcelcarcinoom speelt met name UV-licht geïnduceerde DNA-schade een grote rol. Dit leidt tot de vorming van thymine dimeren. Vaak worden deze DNA-fouten snel opgespoord en gerepareerd maar zoals gezegd is het de opeenstapeling van DNA-schade die ertoe leidt dat de cel uiteindelijk uitgroeit tot een vorm van huidkanker. Daarnaast is het zo dat zonlichtexpositie leidt tot een daling van de immuunrespons, hierdoor zouden de potentieel kwaadaardige cellen minder snel worden ontdekt en opgeruimd door het lichaam.

Wat zijn de risicofactoren voor een basaalcelcarcinoom?

Zoals gezegd speelt met name zonlichtexpositie een grote rol bij het ontstaan van basaalcelcarcinoom. Uit onderzoek is gebleken dat zonverbranding in de jeugd bij uitstek een risicofactor is voor het ontstaan van een basaalcelcarcinoom. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen met een licht huidtype een verhoogd risico hebben. Huidtype I (rossig haar, veel sproeten, lichte huid) en huidtype II (blond haar, blauwe ogen, lichte huid) vormen de grootste risicofactoren.
Doordat basaalcelcarcinomen ontstaan door de opeenstapeling van DNA-schade is leeftijd ook een risicofactor, hoe ouder men wordt hoe meer kans er is dat er gedurende het leven DNA-schade is ontstaan. Met de vergrijzing neemt de incidentie van basaalcarcinomen dan ook toe de afgelopen jaren.
Er zijn ook andere risicofactoren die een bewezen rol spelen bij het ontstaan van basaalcelcarcinomen, maar deze spelen een veel kleinere rol. Enkele voorbeelden vormen blootstelling aan arseen, teer, straling, kolen en bepaalde vormen van industriële olie.

Wat zijn de symptomen van een basaalcelcarcinoom?

Een basaalcelcarcinoom presenteert zich vaak als een langzaam groeiende huidafwijking (meestal in de vorm van een bultje of een bolling) die niet uit zichzelf verdwijnt en die snel bloedt. Een basaalcelcarcinoom vertoont vaak een aantal van de volgende kenmerken:
  • Waxachtige verdikking van de huid, eventueel ingedeukt in het midden en met een opstaande rand
  • Een parelmoerkleurig uiterlijk
  • Zweervorming in het centrum van de huidafwijking
  • Snel bloedend, met name na een relatief klein trauma
  • Korstvorming
  • Zichtbare bloedvaatjes (teleangiëctasieën)
  • Langzame groei (0.5 cm in 1-2 jaar)
  • Niet jeukend
  • Niet pijnlijk

Hoe wordt de diagnose basaalcelcarcinoom gesteld?

De diagnose wordt gesteld door een dermatoloog, een huidarts. Dit gebeurt naar aanleiding van het klinische beeld; de wijze waarop het basaalcelcarcinoom eruit ziet, waar deze is gelokaliseerd en aan hoeveel risicofactoren voor het krijgen van een basaalcelcarcinoom iemand is blootgesteld in zijn of haar leven. Om zekerheid te krijgen over de diagnose wordt een biopt van de aangedane huid genomen, hierbij wordt een klein stukje aangedaan huidweefsel verwijderd en opgestuurd naar een patholoog-anatoom die onder de microscoop bekijkt of er daadwerkelijk sprake is van een basaalcelcarcinoom.

Wat is de behandeling van een basaalcelcarcinoom?

De meest toegepaste behandeling van een basaalcelcarcinoom is excisie, oftewel het wegsnijden van het basaalcelcarcinoom. Dit gebeurt altijd met een marge gezond huidweefsel. Voor deze behandeling wordt de patiënt lokaal verdoofd met een injectie verdovingsmiddel. Als het basaalcelcarcinoom is verwijderd wordt de wond gehecht en mag de patiënt gelijk naar huis. De dagen na de excisie mag er niet teveel spanning op de wond komen te staan omdat dat ervoor kan zorgen dat de wond niet goed geneest of zelfs open scheurt.

Wat is de prognose van een basaalcelcarcinoom?

De prognose na verwijdering van een basaalcelcarcinoom is uitstekend. Wel bestaat er altijd het risico dat er nieuwe basaalcelcarcinomen zullen optreden, de (nog) niet aangedane huid is immers blootgesteld aan (ongeveer) dezelfde hoeveelheid UV-licht. Het is dan ook van belang dat mensen die ooit een basaalcelcarcinoom hebben gehad onder controle blijven bij een dermatoloog.
© 2011 - 2024 Ikn280, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Huidkanker: BasalioomHuidkanker: BasalioomBasalioom is één van de meest voorkomende kanker. Deze vorm van kanker is vrijwel nooit levensbedreigend. Het komt voor…
Door zonnebank extra risico op (soms dodelijke) huidkankerNiet voor de eerste maal is aangetoond dat zonnebankbezoek, vooral op jongere leeftijd, levensgevaarlijk kan zijn. In Du…
Huidkanker: symptomen, oorzaken & behandelingHuidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Huidkanker ontstaat als de cellen van je huid zich onge…
Carcinoom: Kanker op huid, in slijmvliezen en in organenCarcinoom: Kanker op huid, in slijmvliezen en in organenEen carcinoom (carcinoma) is een kwaadaardig gezwel dat ontstaat uit epitheliaal weefsel, zoals huid, slijmvliezen en kl…

Problemen stoelgang: zwarte, rode en groene ontlasting/poepProblemen stoelgang: zwarte, rode en groene ontlasting/poepLast van zwarte ontlasting, rode poep of groene ontlasting al dan niet met verstopping of andere klachten? Wat kan het z…
Bijwerkingen RitalinBijwerkingen RitalinHet medicijn Ritalin wordt regelmatig voorgeschreven bij gedragsstoornissen, zoals ADHD. Ritalin heeft een aantal bijwer…
Bronnen en referenties
  • http://emedicine.medscape.com/article/276624-overview#a0104
Reactie

Gré Stroet, 19-01-2013
Bij mij is op veel plaatsen met stikstof gespoten, nu wil de plastische chirurg ´n plekje weghalen op m´n wang, er is eigenlijk niets meer te zien, ik ben niet bang ofzo, maar is het geen onzin? kan het niet, wanneer het weer de kop opsteekt? en misschien blijft het weg, ik weet niet wat ik moet. Reactie infoteur, 20-01-2013
Beste Gré Stroet,

Het is het beste om uw medische vragen en de genoemde twijfels te bespreken met uw behandelend arts. Hij of zij heeft kennis van uw ziektegeschiedenis en is gespecialiseerd in het behandelen van dit ziektebeeld.

Met vriendelijke groet,
Ikn280

Ikn280 (93 artikelen)
Gepubliceerd: 21-07-2011
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.