Carcinoom: Kanker op huid, in slijmvliezen en in organen

Carcinoom: Kanker op huid, in slijmvliezen en in organen Een carcinoom (carcinoma) is een kwaadaardig gezwel van epitheliaal weefsel (huid, slijmvlies en klierweefsel). Carcinomen zijn verantwoordelijk voor 80% van alle kankervormen. Net zoals andere vormen van kanker zijn carcinomen abnormale cellen die zich zonder controle delen. Carcinomen zijn op de huid, in de slijmvliezen of in de organen aanwezig. Diverse kankerbehandelingen zijn mogelijk. De vooruitzichten van carcinomen zijn variabel. Vaak geldt dat een vroege diagnose en behandeling de overlevingskansen verhogen.

Locatie van kwaadaardige tumoren

Net zoals sarcomen of myelomen, zijn carcinomen kwaadaardige tumoren. Deze afwijkingen leiden tot kanker in tegenstelling tot de meestal goedaardige poliepen, nodules (knobbeltjes), adenomen (meestal goedaardige klierweefselgezwellen) of cysten (abnormaal gevormde zakvormige holten in het lichaam). Bij ‘carcinoma in situ’ blijft de kanker in de cellen waar de kanker gestart is. Carcinomen verspreiden zich echter mogelijk eveneens naar andere lichaamsdelen. De kanker ontstaat op de huid, in de slijmvliezen, in de organen en in de endocriene klieren.

Op de huid

Kanker op de huid is mogelijk op de hoofdhuid, het gezicht, de ledematen en de nek. Dit zijn plaatsen die vaak langdurig blootgesteld geweest zijn aan de zon.

In de slijmvliezen

Kanker komt ook voor op de slijmvliezen zoals in:
  • de genitale mucosa
  • de mond
  • de slijmvliezen van het spijsverteringsstelsel
  • het ademhalingsslijmvlies
  • het urineslijmvlies

In de organen

Een carcinoom is mogelijk aanwezig in volgende organen:

In de endocriene klieren

Tot slot zijn carcinomen te vinden in de bijnieren en de schildklier.

Enkele soorten carcinomen

Een carcinoom bestaat uit twee hoofdtypen. Uit huid en slijmvlies vormen zich plaveiselcelcarcinomen (vorm van huidkanker). Uit klierweefsel ontstaan adenocarcinomen. Daarnaast zijn diverse andere carcinoomvormen bekend.

Adenocarcinoom

Een adenocarcinoom is kanker met een kliervormige bouw. Dit type kanker ontstaat met andere woorden vaak in organen waar zich veel klieren bevinden. Kliercellen staan er voor bekend dat ze slijm en andere vloeistoffen aanmaken. Een adenocarcinoom is bijgevolg aanwezig in bijvoorbeeld de longen, het pancreas (alvleesklier), de dikke darm, de slokdarm en het rectum of de borst.

Adenosquameus carcinoom

Een adenosquameus carcinoom is een gemengde tumor van adenocarcinoom en plaveiselcelcarcinoom.

Een basaalcelcarcinoom ontstaat vaak door langdurige blootstelling aan de zon / Bron: Blueeve, PixabayEen basaalcelcarcinoom ontstaat vaak door langdurige blootstelling aan de zon / Bron: Blueeve, Pixabay

Basaalcelcarcinoom

Een basaalcelcarcinoom (BCC, basalioom) is de meest voorkomende vorm van huidkanker die ontstaat in de basale cellen. Deze kanker ontstaat met andere woorden in cellen die het diepste deel van de buitenste laag van de huid bekleden. Een risicofactor voor dit type kanker is een langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht. De kanker ontwikkelt zich traag en zaait in principe niet uit. Wel is een snelle behandeling nodig om littekens te voorkomen. Basaalcelcarcinomen zien er vaak uit als glanzende knobbeltjes of littekens, open huidzweren, rode vlekken of roze gezwellen. Ze zijn mogelijk aanwezig aan de oogleden.

Plaveiselcelcarcinoom

Huid
Plaveiselcelcarcinoom is na een melanoom de tweede belangrijkste oorzaak van huidkanker. Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en komt voornamelijk voor bij zestigers en zeventigers. In het algemeen kenmerkt dit type carcinomen zich door de reproductie van epidermaalachtige cellen. Meestal ontstaat dan eerst een huidletsel wat dan ontaardt in kanker. Een langdurige blootstelling aan zonlicht produceert vaak een plaveiselcelcarcinoom op de huid (gezicht, nek, lippen, oren, handrug). De huidtumor kenmerkt zich door een inzinking in het midden, zweren, schilferige rode vlekken, wratten, korstvorming en/of bloedingen.

Andere lichaamsdelen
Een plaveiselcelcarcinoom bevindt zich echter ook in andere lichaamsdelen zoals de bekleding van cellen. Naast de huid zijn plaveiselcelcarcinomen bijgevolg aanwezig in de anus, de bronchiën (fijnste luchtpijpvertakkingen), de longen (carcinoma bronchiale, carcinoma pulmonum), de mond, de slokdarm, de vrouwelijke geslachtsdelen en het strottenhoofd. Ze veroorzaken vaak zenuwknoopletsels en metastasen (uitzaaiingen). Ze hebben echter over het algemeen van goede prognose wanneer de patiënt geen uitzaaiingen heeft. In zeldzame gevallen zaait een plaveiselcelcarcinoom zich uit naar de lymfeklieren (lymfekliermetastasen).

Stadium van kanker

Carcinomen zijn in staat om zich uit te zaaien, al hoeft dit niet zo te zijn wanneer de arts dit type kanker tijdig ontdekt door middel een biopsie. Door middel van beeldvormende onderzoeken is een arts verder in staat om het stadium van de kanker te bepalen:
  • carcinoma in situ: Een kanker in een vroeg stadium die nog steeds beperkt is tot de weefsellaag waaruit hij is ontstaan en zich niet heeft verspreid naar het omliggende weefsel of andere lichaamsdelen.
  • invasief carcinoom: De kanker is voorbij de primaire weefsellaag uitgezaaid naar het omliggende weefsel.
  • metastatisch carcinoom: De kanker heeft zich door het hele lichaam verspreid naar andere weefsels en organen.

Behandeling van carcinoom

De behandeling voor een carcinoom varieert en hangt af van het type, de locatie en de omvang van de ziekte. Chirurgie, radiotherapie, chemotherapie, gerichte kankertherapie en/of biologische therapie vormen de belangrijkste kankerbehandelingen.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kanker: SchildklierkankerSchildklierkanker is een soort kanker die maar vrij zelden voorkomt. Ongeveer 2 op de 100.000 mensen worden jaarlijks ge…
Huidkanker: symptomen, oorzaken & behandelingHuidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Huidkanker ontstaat als de cellen van je huid zich onge…
Basaalcelcarcinoom: Langzaam groeiende vorm van huidkankerBasaalcelcarcinoom: Langzaam groeiende vorm van huidkankerEen basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Bij een basaalcelcarcinoom ontstaat een abnormale, o…
Plaveiselcel-carcinoomPlaveiselcel-carcinoomPlaveiselcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die kwaadaardig is. Het lijkt op een soort grote wrat die onder de 1 cm…

Pseudomonasinfectie: Bacteriële infectie bij zwakke mensenPseudomonasinfectie: Bacteriële infectie bij zwakke mensenEen Pseudomonasinfectie is een aandoening waarbij bacteriën bij vooral zwakke patiënten een infectie veroorzaken. Vooral…
Adenomen: Soorten en symptomen van klierweefselgezwellenAdenomen: Soorten en symptomen van klierweefselgezwellenAdenomen zijn goedaardige klierweefselgezwellen die in de meeste gevallen niet in kanker ontaarden. Adenomen bevinden zi…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 14 november 2017:
  • Carcinoma, https://www.cancercenter.com/terms/carcinoma/
  • Carcinoma: Basal Cell and Squamous Cell Carcinoma, https://www.medicalnewstoday.com/articles/300871.php
  • Carcinome, https://cancer.ooreka.fr/comprendre/carcinome
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • De ene kanker is de andere niet, https://www.nemokennislink.nl/publicaties/de-ene-kanker-is-de-andere-niet/
  • What is carcinoma?, https://www.healio.com/hematology-oncology/news/online/%7Bd304e8be-f141-41ad-9c2e-95e99939f17f%7D/what-is-carcinoma
  • What is carcinoma?, https://www.webmd.com/cancer/what-is-carcinoma#1
  • Afbeelding bron 1: Blueeve, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 06-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.