Lichamelijke klachten door te weinig of te veel vitaminen

Vitaminen spelen een belangrijke rol bij het functioneren van vrijwel alle organen in ons lichaam. Ze zijn onmisbaar voor de groei bij kinderen, voor het herstel na ziekten of verwondingen en voor de gezondheid van onze huid, botten en ogen. Om voldoende vitaminen binnen te krijgen zijn we afhankelijk van onze voeding. Ons lichaam kan ze niet of nauwelijks zelf aanmaken. Een tekort aan vitaminen kan leiden tot tal van lichamelijke klachten. Evenals overigens een teveel. In totaal zijn er dertien vitaminesoorten die we in voldoende mate via onze voeding moeten zien binnen te krijgen. Vitamine A, D, E en K zijn zogenaamde vetoplosbare vitaminen. Ze zitten vooral in het vet van onze voeding en kunnen in ons lichaam worden opgeslagen. Het voordeel hiervan is dat we ze later, als we ze nodig hebben, alsnog kunnen gebruiken. Het nadeel is echter dat we er ook teveel van binnen kunnen krijgen, wat – net als bij een vitaminetekort – tot allerlei lichamelijke klachten kan leiden. De wateroplosbare vitaminen, vitamine B (B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11 en B12) en C bevinden zich voornamelijk in het vocht van onze voeding. Omdat ons lichaam niet in staat is om deze vitaminen op te slaan, verlaten de vitaminen die niet gebruikt worden via onze urine het lichaam weer. Een teveel aan wateroplosbare vitaminen komt veel minder vaak voor en de gevolgen zijn over het algemeen ook minder ernstig.

Vitamine A

Vitamine A (retinol) speelt een belangrijke rol in onze weerstand tegen ziekten en wordt daarom ook wel anti-infectie vitamine genoemd. Vitamine A zorgt daarnaast voor de aanmaak van epitheelcellen, cellen die de oppervlakte van bepaalde organen (bv. de luchtpijp, de longen, de darmen en de huid) bekleden. Vitamine A gaat het ontstaan van huidinfecties, zoals acne en steenpuisten, tegen, voorkomt een te snelle veroudering van de huid en is van belang voor de conditie van onze haren, botten, tanden, tandvlees en ogen. Dankzij vitamine A kunnen onze ogen zich aanpassen aan het schemer en zijn we niet nachtblind. Ook voor de groei van kinderen is vitamine A onmisbaar.

Ons lichaam is in staat om uit bètacaroteen, een plantaardige stof, zelf vitamine A te maken. Bètacaroteen wordt daarom ook wel pro-vitaminen A genoemd; de voorloper van vitamine A. Pro-vitamine A is een antioxidant en heeft naast de functies van vitamine A ook het vermogen om de cellen in ons lichaam te beschermen tegen zogenaamde vrije radicalen. Dit zijn stoffen die schade kunnen aanrichten en mede verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van hart- en vaatziekten en kanker.

Tekort

Een tekort aan vitamine A komt vaak als eerste aan het licht door een gebrekkige conditie van de haren (dof) en de huid (droog en schilferig) en het ontstaan van ernstige huidontstekingen met soms etterende wonden. Daarnaast kan een tekort aan vitamine A leiden tot een netvliesstoornis en daardoor tot (nacht)blindheid. Ook aanhoudende hoofdpijn, nierstenen en een verminderde weerstand tegen vooral luchtweginfecties kunnen als gevolg van een tekort aan vitamine A optreden.

Teveel

Een teveel aan vitamine A kan schadelijk zijn voor jonge kinderen en voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kind. Zij kunnen dan ook beter geen lever eten, omdat daarin veel vitamine A zit. Daarnaast kan een teveel aan vitamine A vergiftiging veroorzaken, waarbij klachten optreden als gebrek aan eetlust, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, spierpijn, oogafwijkingen, haarverlies, roodheid en schilfering van de huid en vermoeidheid. Een teveel aan vitamine A komt slechts heel weinig voor, tenzij je vaak lever eet of hooggedoseerde supplementen slikt.

Vitamine A vinden we vooral in lever, vis en boter. In Nederland wordt vitamine A ook toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten. Pro-vitamine A zit in wortelen, bloemkool, spitskool, spinazie, sinasappels, mandarijnen en bananen.

Vitamine B1

Vitamine B1 (thiamine) maakt onderdeel uit van het vitamine B-complex. Alle vitaminen B zorgen samen voor de stofwisseling in ons lichaam. Vitamine B1 verbrandt de koolhydraten uit onze voeding en zorgt er zo voor dat we energie krijgen. Vitamine B1 speelt ook een rol in het zenuwstelsel en helpt bij het voorkomen van zenuwstoornissen. Daarnaast beschermt vitamine B1 het lichaam tegen de gevolgen van alcoholgebruik en kan het onze mentale flexibiliteit verbeteren.

Tekort

Omdat vitamine B1 een belangrijke rol speelt in het functioneren van ons zenuwstelsel, kan een tekort eraan leiden tot problemen als een depressie, snel geïrriteerd zijn, concentratieproblemen en geheugenverlies. Ook vermoeidheid, spierslapte, verlies van eetlust, gewichtsafname, spijsverteringsklachten en een tintelend gevoel in de tenen en voetzolen kunnen als gevolg van een vitamine B1-tekort ontstaan. Hoewel de meeste klachten verdwijnen zodra je je dieet aanvult met voldoende vitamine B1, is de schade aan het zenuwstelsel blijvend. Een ernstig tekort aan vitamine B1 is vaak een gevolg van langdurig en overmatig alcoholgebruik in combinatie met een slecht dieet.

Teveel

Er zijn geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine B1.

Vitamine B1 zit in vlees (vooral varkensvlees), brood en andere graanproducten, aardappelen en melkproducten.

Vitamine B2

Vitamine B2 (riboflavine) speelt, net als vitamine B1, een belangrijke rol in het functioneren van onze stofwisseling. Vitamine B2 helpt bij de vertering van vetten, eiwitten en koolhydraten. Daarnaast is vitamine B2 van belang voor de conditie van onze huid, haren en ogen. Vitamine B2 zorgt er bovendien voor dat het voortplantingsmechanisme goed functioneert en biedt bescherming tegen bloedarmoede.

Tekort

Een tekort aan vitamine B2 is in eerste instantie vaak merkbaar aan de gezondheid van je huid en slijmvliezen: deze kunnen barsten, rood worden, een brandend gevoel geven en eczeem vertonen (vooral bij de mondhoeken). Daarnaast kan een tekort leiden tot vermoeidheid en tot een verlaging van het hemoglobinegehalte. Hemoglobine is de rode kleurstof in ons bloed en vervoert zuurstof van de longen naar alle cellen. Wanneer het hemoglobinegehalte verlaagd is, wordt de weefselademhaling deels beschadigd. Hierdoor kunnen een stilstand van de groei, afwijkingen aan de buik en lippen, het kromgroeien van de nagels en maagdarmziekten ontstaan. Bij zwangerschap, borstvoeding, pilgebruik, zwaar drankgebruik en stress is het verstandig om extra vitamine B2 te nemen.

Teveel

Er zijn nauwelijks tot geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine B2.

Vitamine B2 zit in zuivel (melk en kaas), vlees (vooral lever en niertjes), (blad)groenten, fruit en graanproducten.

Vitamine B3

Vitamine B3 (niacine) heeft een aantal belangrijke functies. Het levert, door de verbranding van koolhydraten, vetten en eiwitten, energie voor ons lichaam. Daarnaast houdt vitamine B3 de huid schoon en bevordert het de werking van ons zenuwstelsel. Vitamine B3 speelt een belangrijke rol in het voorkomen van schizofrenie en migraine, verlaagt het cholesterolgehalte en de bloeddruk.

Tekort

Een tekort aan vitamine B3 komt niet heel vaak voor. Als er wel sprake is van een tekort kan dit leiden tot problemen van de huid (ruw, ontstekingen en irritaties) en het slijmvlies van de mond, tong en darmen (diarree). Voorgaande symptomen horen bij de ziekte pellagra. Een ziekte die in ernstige gevallen bewustzijnsstoornissen of dementie tot gevolg kan hebben.

Teveel

In uitzonderlijke gevallen kan een teveel aan vitamine B3 leiden tot een verwijding van de bloedvaten in de huid, depressiviteit, een slecht functionerende lever, rood worden en hoofdpijn.

Vitamine B3 zit in vlees, vis, noten, graanproducten, groente en fruit.

Vitamine B5

Evenals de overige vitaminen B, levert vitamine B5 (pantotheenzuur) een bijdrage aan de spijsvertering door de afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten. Een andere belangrijke functie van vitamine B5 is de rol die het speelt bij de aanmaak van diverse hormonen, zoals anti-stresshormonen (cortisol) en geslachtshormonen (testosteron en progesteron) en bij de aanmaak van vitamine D. Vitamine B5 is ook betrokken bij de vorming van stoffen in de hersenen die de prikkeloverdracht tussen hersencellen mogelijk maken, de zogenaamde neurotransmitters. Vitamine B5 biedt bescherming tegen hart- en vaatziekten, door een verlaging van het cholesterolgehalte. Tot slot heeft vitamine B5 eigenschappen die de genezing van wonden bevorderen en artritis en kaalheid helpen voorkomen.

Tekort

Een tekort aan vitamine B5 treedt eigenlijk alleen op bij ernstige ondervoeding. Bij een tekort aan vitamine B5 kan het zogenaamde 'burning feet-syndroom' ontstaan; een pijnlijk en branderig gevoel in de voeten. Andere symptomen die voor kunnen komen zijn: buikpijn, braken, krampen, slapeloosheid, vermoeidheid en een verminderde weerstand tegen infecties.

Teveel

Er zijn geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine B5.

Vitamine B5 komt voor in vlees, vis, eieren, aardappelen, melk(producten), groente en fruit.

Vitamine B6

Vitamine B6 (pyrodoxine) is belangrijk voor de weerstand tegen infecties en ziekten en voor de spijsvertering. Ook zorgt vitamine B6, samen met vitamine B11 en vitamine B12, voor de opname van ijzer door het lichaam en is het betrokken bij de vorming van rode bloedcellen. Vitamine B6 zorgt mede voor een goede werking van het zenuwstelsel, helpt suikerziekte te reguleren en werkt als een natuurlijk vochtafdrijvend middel. Door bepaalde eigenschappen is vitamine B6 in staat om misselijkheid en menstruatieklachten te verminderen.

Tekort

Bij pasgeboren baby's kan een tekort aan vitamine B6 leiden tot stuipen, overgeven en gewichtsverlies. Bij volwassenen veroorzaakt een vitamine B6-tekort vooral ontstekingen van de huid en de tong en psychische klachten als depressie en verwardheid. Ook bloedarmoede kan in sommige gevallen door een tekort aan vitamine B6 ontstaan.

Teveel

Wanneer grote hoeveelheden van vitamine B6 worden ingenomen, kan dit op termijn leiden tot afwijkingen aan het zenuwstelsel. Ook lichtgevoeligheid en geheugenproblemen kunnen optreden. Een overdosering komt echter slechts zelden voor. De veilige bovengrens voor de inname van vitamine B6 is 25 mg per dag. Dit komt overeen met 10 kilo aardappelen of 65 bananen per dag.

Vitamine B6 vind je vooral in vlees, vis, eieren, graanproducten, aardappelen en peulvruchten. In kleinere hoeveelheden komt vitamine B6 voor in groenten, melk en kaas.

Vitamine B8

Naast de rol die vitamine B8 (biotine of vitamine H) speelt bij de vertering van koolhydraten, vetten en eiwitten, heeft deze vitamine ook een belangrijke functie bij het gezond houden van onze huid en haren. Vitamine B8 helpt huidproblemen als eczeem voorkomen en speelt een rol in het voorkomen van kaalheid en grijze haren.

Tekort

Vitamine B8 komt in veel voedingsmiddelen voor. Een tekort is dan ook zeldzaam. Bij baby's kan een vitamine B8-tekort nog wel eens voorkomen en leidt dan tot een ontstoken en schilferige huid. Ook bij volwassenen kan een tekort huidproblemen, zoals eczeem, veroorzaken. Daarnaast kunnen bij een tekort aan vitamine B8 klachten ontstaan als een ontsteking aan de tong, verminderde eetlust, vermoeidheid, spierpijn, bloedarmoede en depressie.

Teveel

Er zijn geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine B8.

Vitamine B8 komt voor in eieren, melk, sojaproducten, noten, pinda's, vlees, vis, ongepelde rijst en fruit.

Vitamine B11

Evenals alle vitaminen B, draagt vitamine B11 (foliumzuur) bij aan een goede spijsvertering. Daarnaast heeft vitamine B11 een belangrijke functie in de vorming van rode bloedcellen (en voorkomt daarmee bepaalde vormen van bloedarmoede) en ons erfelijk materiaal (DNA). Samen met vitamine B6 en vitamine B12 zorgt vitamine B11 voor de opname van ijzer door het lichaam. Vitamine B11 stimuleert ook de vorming van maagzuur, zorgt voor een goede werking van de lever en helpt bij de stofwisseling in de hersenen. Vitamine B11 is een natuurlijke pijnstiller, verbetert de eetlust en geeft baby's en jonge kinderen weerstand tegen infecties. Door de onmisbare rol van vitamine B11 bij celdelingprocessen, wordt een hogere hoeveelheid van deze vitamine aangeraden aan vrouwen die zwanger zijn of willen worden. Vitamine B11 verbetert ook de melkafscheiding en helpt een open ruggetje te voorkomen.

Tekort

Afwijkingen van de rode en witte bloedcellen en veranderingen in het beenmerg, kunnen een mogelijk gevolg zijn van een tekort aan vitamine B11. Andere symptomen zijn: verminderde opname van voedingsstoffen in de darm, verminderde eetlust, gewichtsverlies, slapeloosheid, vermoeidheid en prikkelbaarheid. Een tekort aan vitamine B11 aan het begin van de zwangerschap verhoogt het risico op het ontstaan van een open ruggetje bij de baby. Stevige drinkers, zwangere vrouwen, ouderen en mensen die een verlaagd vetdieet volgen, lopen meer risico op een tekort.

Teveel

Er zijn geen schadelijke effecten van een te hoge inname van vitamine B11 die in onze voeding voorkomt. Een te hoge inname van vitamine B11 door supplementen, kan echter een ernstig tekort aan vitamine B12 maskeren.

Vitamine B11 komt voor in groene groenten, eieren, linzen, rijst, lever, niertjes, bananen, sinasappelen, perziken en volkoren producten. Kleinere hoeveelheden vitamine B11 vind je in melk en melkproducten.

Vitamine B12

Vitamine B12 (cobalamine) is belangrijk voor veel lichaamsfuncties. Zo voorkomt het een bepaalde vorm van bloedarmoede, speelt het een rol bij de vorming van gezonde rode bloedcellen en draagt het bij aan een goede werking van het zenuwstelsel. Vitamine B12 verbetert het geheugen en de concentratie en het bevordert de groei bij kinderen. Daarnaast helpt vitamine B12, evenals alle vitaminen B, bij de vertering van koolhydraten, vetten en eiwitten. Samen met vitamine B6 en vitamine B11 zorgt vitamine B12 voor de opname van ijzer door het lichaam. Tot slot heeft vitamine B12 een belangrijke functie bij de bescherming tegen allergenen (stoffen die allergieën opwekken) en giftige elementen.

Tekort

In principe bevat onze dagelijkse voeding meer vitamine B12 dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Toch komt het vooral bij ouderen, vegetariërs en veganisten nog wel eens voor dat ze een vitamine B12-tekort hebben. Mensen waarbij het maagslijmvlies blijvend ernstig beschadigd is of waarbij een deel van de maag of de dunne darm is verwijderd, hebben eveneens meer kans op een vitamine B12-tekort.
Klachten als gevolg van een tekort aan vitamine B12 ontstaan vaak pas na lange tijd en kunnen zeer uiteenlopend zijn. In eerste instantie kunnen hoofdpijn, duizeligheid (licht in het hoofd), vermoeidheid en een gebrek aan eetlust optreden. Daarnaast kun je last krijgen van een pijnlijke, branderige tong, gewichtsverlies, diarree en hyperpigmentatie. Een vitamine B12-tekort kan een bepaalde vorm van bloedarmoede veroorzaken en daardoor spontane blauwe plekken, ademnood en pijn op de borst. Op den duur heeft een vitamine B12-tekort neurologische gevolgen, omdat het zenuwstelsel wordt aangetast (bv. tintelingen en een doof gevoel in handen en voeten).

Teveel

Bij een te hoge inname van vitamine B12, kan het lichaam zelf de opname ervan beperken. Er zijn dan ook geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine B12.

Vitamine B12 komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals vlees, vis, melk(producten) en eieren.

Vitamine C

Vitamine C (ascorbinezuur) speelt een belangrijke rol bij verschillende functies van ons lichaam. Zo bevordert deze vitamine de activiteit van de witte bloedlichaampjes en zorgt zo voor een betere weerstand tegen en genezing van infecties. Vitamine C is ook betrokken bij de vorming van bindweefsel, bij de groei en de ademhaling en bij de opslag van ijzer. Vitamine C is een zogenaamde antioxidant en beschermt het lichaam, samen met pro-vitamine A en vitamine E, tegen vrije radicalen. Dit zijn stoffen die schade kunnen aanrichten en mede verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van hart- en vaatziekten en kanker.

Tekort

Een tekort aan vitamine C zorgt in de eerste plaats voor minder weerstand en een tragere wondgenezing en opbouw van bindweefsel. Een vitamine C-tekort is ook een van de bekende veroorzakers van voorjaarsmoeheid. Bij een langdurig en ernstig tekort aan vitamine C kan scheurbuik ontstaan. Een aandoening die vroeger vooral bij zeelieden voorkwam, wanneer zij bij hun vaak maandenlange verblijf op zee nauwelijks of geen fruit en groenten aten. Tegenwoordig zien we scheurbuik nog weleens bij onregelmatig etende alleenstaanden, studenten, bejaarden en alcoholisten. Scheurbuik kan klachten veroorzaken als gewichtsverlies, slapeloosheid, grote vermoeidheid, gezwollen tandvlees, bloedingen van slijmvliezen, huid en spieren (en daardoor spontane blauwe plekken veroorzaken), bleekheid en bloedarmoede.

Teveel

Het teveel aan vitamine C verlaat met de urine ons lichaam, waardoor de nieren meer belast worden. Vitamine C in zeer hoge doseringen kan leiden tot diarree en maagkrampen. Daarnaast leidt een overdosering van vitamine C tot een lagere opname van koper, een hogere opname van ijzer (met het risico op een teveel aan ijzer) en tot het verhogen van het cholesterolgehalte.

Vitamine C komt veel voor in vers fruit (vooral in aardbeien, kiwi's en rozenbottels), verse groenten (vooral bladgroenten) en aardappelen.

Vitamine D

Vitamine D (cholalciferol of ergocalciferol) speelt een grote rol bij de opname van de mineralen calcium en fosfor in ons lichaam en zorgt mede daardoor voor sterke botten en tanden. Vitamine D beschermt tegen osteoporose, draagt bij aan een goede werking van de spieren en versterkt het immuunsysteem. Vitamine D kan helpen bij de behandeling van psoriasis. Vitamine D wordt onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt.

Tekort

Door een tekort aan vitamine D kunnen problemen met de botten ontstaan. Bij kinderen ontstaat dan vaak de ziekte rachitis (skeletafwijkingen) en bij volwassenen de ziekte osteomalacie (verweking van de botten). Ook pijn in de botten, osteoporose (botontkalking), spierslapte en spierkramen kunnen als gevolg van een vitamine D-gebrek ontstaan. In Nederland hebben we in de winter over het algemeen te weinig zonlicht om vitamine D in de huid te vormen. Het is dan ook niet onverstandig om in dit jaargetijde je dieet aan te vullen met vitamine D-supplementen.

Teveel

Schadelijke effecten als gevolg van een te hoge inname van vitamine D zijn zeldzaam. In uitzonderlijke situaties kan bij een langdurige te hoge inname schade aan hart, nieren en bloedvaten ontstaan. Een overdosering van vitamine D kan heel soms ook leiden tot misselijkheid, slaperigheid, verminderde eetlust en obstipatie.

Vitamine D komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals vlees, vis, melk(producten) en eieren. Met uitzondering van vette vissoorten (paling, zalm, makreel), bevatten deze producten echter zeer lage doses. In Nederland wordt vitamine D ook toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten.

Vitamine E

Vitamine E (tocoferol) is belangrijk voor de weerstand tegen infecties en ziekten. Vitamine E speelt ook een rol bij de aanmaak van rode bloedcellen en bij het in stand houden van (spier)weefsel. Hierdoor helpt vitamine E bijvoorbeeld bij het voorkomen van huidproblemen en bij het ontstaan van verdikt littekenweefsel. Vitamine E gaat snelle veroudering en bepaalde welvaartziekten tegen, het beschermt tegen zenuwaandoeningen en vermindert menstruatieklachten. Vitamine E is een natuurlijke vochtafdrijver en heeft een belangrijke functie in het voorkomen van een miskraam. Tot slot is vitamine E een zogenaamde antioxidant en beschermt het ons lichaam, samen met pro-vitamine A en vitamine C, tegen vrije radicalen. Dit zijn stoffen die schade kunnen aanrichten en mede verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van hart- en vaatziekten en kanker.

Tekort

Alleen bij een ernstige stoornis in de opname van voedingsstoffen, komt een tekort aan vitamine E voor. Mogelijke symptomen zijn dan: bloedarmoede en een verminderde hersenwerking. Bij baby's die te vroeg geboren zijn, werkt de spijsvertering nog niet goed. Hierdoor is de opname van vitamine E in de darm vaak zeer beperkt. Klachten die als gevolg hiervan kunnen ontstaan zijn: bloedarmoede, oedeem en een verhoging van het aantal bloedplaatjes.

Teveel

Er zijn geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine E.

Vitamine E zit vooral in plantaardige oliën en plantaardige producten als granen, noten, zaden, groenten en fruit. Dierlijke producten bevatten zeer weinig vitamine E.

Vitamine K

Vitamine K (fylochinon) is van belang voor de bloedstolling en de botstofwisseling. Vitamine K wordt grotendeels door bacteriën in onze darmen gemaakt. Omdat dit pas vanaf een leeftijd van ongeveer 3 maanden gebeurt, krijgen pasgeboren baby's extra vitamine K toegediend om (hersen)bloedingen te voorkomen. De hoeveelheid vitamine K die in onze darmen wordt gemaakt is onvoldoende, waardoor een aanvulling via de voeding noodzakelijk is.

Tekort

Een tekort aan vitamine K leidt tot een vertraagde bloedstolling en kan bloedingen en blauwe plekken tot gevolg hebben. Het komt niet veel voor dat mensen een tekort hebben aan vitamine K. Het risico op een tekort is groter bij pasgeboren baby's en bij volwassenen die langdurig antibiotica gebruiken of chronische diarree hebben. Antibiotica kunnen darmbacteriën vernietigen, waardoor er onvoldoende vitamine K wordt aangemaakt. Ook mensen die antistollingsmiddelen gebruiken moeten de inname van voldoende vitamine K goed in de gaten houden.

Teveel

Er zijn geen schadelijke effecten bekend van een te hoge inname van vitamine K.

Vitamine K vind je in groene bladgroenten, melk, melkproducten, vlees, eieren, granen, groenten en fruit.

Klachten en ziekten die bij een gebrek aan bepaalde vitaminen ontstaan, zijn in veel gevallen te verhelpen door het tijdig toedienen van (extra doseringen van) de ontbrekende vitaminen. Bij een gezonde en uitgebalanceerde voeding komt een tekort aan vitaminen echter niet of nauwelijks voor. Bij mensen die een éénzijdig dieet hebben (dit gebeurt nogal eens bij studenten, alleenstaanden en ouderen), baby's en jonge kinderen of mensen die aan een ernstige spijsverteringsstoornis lijden, kan vaker een vitaminetekort optreden. Bij een vermoeden op een vitaminetekort is het altijd verstandig om naar de huisarts te gaan. Met een bloedtest kan een eventueel tekort worden vastgesteld en behandeling worden gestart.

Lees verder

• Spontane blauwe plekken op armen en benen