Een drukblaar, wat is het en wat moet ik doen?

Bijna iedereen die regelmatige lange afstanden loopt heeft wel eens last van een blaar. Bij het lopen op verkeerde schoenen of het gebruik van gereedschap kunnen ook blaren optreden. De meeste blaren zitten op de voeten of handen. Drukblaren ontstaan door een wrijving van de huid en zijn goed te voorkomen. Krijg je er toch een, dan zijn er verschillende manieren de blaar te behandelen. Doorprikken wordt veel gebruikt, net als blarenpleisters. Zinkzalf kan ook een oplossing zijn.

Wat is een drukblaar?

De menselijke huid is uit verschillende lagen opgebouwd. De opperhuid is de bovenste huidlaag. Bij veel wrijving, bijvoorbeeld door het lopen, kan deze huidlaag los komen te zitten van de onder gelegen huidlagen. De opperhuid bestaat grotendeels uit dode huidcellen, deze huidlaag is dus niet erg gevoelig. De onderhuid is wel gevoelig. Bij een blaar wrijft de opperhuid als het ware tegen de gevoelige onderhuid. De holte tussen de huidlagen wordt door het lichaam gevuld met vocht. Zo kun je soepel blijven lopen, maar het doet wel veel pijn.

Hoe ontstaat een drukblaar?

Zoals gezegd kan een blaar bij veel wrijving ontstaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het lopen, of bij het lange tijd stevig vasthouden van objecten. Verkeerde schoenen of een verkeerde houding zijn vaak de achterliggende oorzaak. Ook wanneer je grote afstanden loopt zonder dat je dit gewent bent, is de kans op een blaar groter.

Door de wrijving wordt de opperhuid los geduwd van de onderhuid. De opperhuid zit vast aan bijvoorbeeld een sok of een te strakke schoen, maar door het lopen beweegt de onderhuid wel. De twee huidlagen raken los van elkaar. Hetzelfde is het geval wanneer je iets vasthoud in de handen. Door lange tijd iets vast te houden, bijvoorbeeld een stok, en een stevige grip te houden ontstaat dezelfde wrijving. Wanneer er zweet van de handen bijkomt kan ook hier de huidlaag niet vrij bewegen. Het resultaat is een blaar.

Drukblaren ontstaan meestal door deze wrijving, maar kunnen ook door een spontane druk ontstaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het intensief gebruiken van gereedschap, wanneer in één keer veel kracht wordt gezet. Drukblaren zijn de ‘standaard’ vorm van blaren, wanneer het over blaren gaat, gaat het vrijwel altijd over drukblaren. Ze worden ook wel wrijvingsblaren genoemd.

In sommige gevallen kunnen blaren ontstaan als gevolg van een allergische reactie. Dit kan door van alles komen, van eten tot wespensteken of huidcontact met producten. Blaren die uit het niets verschijnen kunnen ook op ziekte wijzen. Het is dan ook aan te raden om een huisarts te bezoeken mocht dit gebeuren.

Typen blaren

Behalve drukblaren of ‘gewone blaren’ zijn er nog twee typen veelvoorkomende blaren, namelijk de brandblaar en de bloedblaar. De brandblaar wordt veroorzaakt door contact met een hittebron, de bloedblaar is een drukblaar die zich vult met bloed in plaats van het gebruikelijke vocht. Let op: de behandeling van bloedblaren en brandblaren is anders als die van drukblaren. Bloedblaren en brandblaren kun je niet zomaar doorprikken.

Blaren voorkomen

Er zijn verschillende manieren om blaren te voorkomen.

• Veel oefenen: Ga je een lange wandeling maken, oefen dan veel van tevoren. Wanneer je met bijvoorbeeld een sport veel objecten gooit, is oefenen ook aan te raden. Gebruik je veel gereedschap, begin dan ligt.
• Blarenpleister of tape: Op de plek waar je een blaar verwacht (bijvoorbeeld de bal van je voet, je hiel of je handpalm), kun je een blarenpleister plakken. Ook kun je sporttape of leukoplast gebruiken om de huid af te plakken. Een of twee lagen tape voldoet, wanneer je het dikker plakt kan dit vervelend aanvoelen of pijn gaan doen. Door weinig te plakken beperk je de wrijving. Om je hand kun je verband wikkelen om de kans op een blaar te verkleinen.
• Goede schoenen: de meest voor de hand liggende oplossing, draag altijd goede schoenen en loop ze goed in voor je een lange wandeling gaat maken. Verkeerde schoenen (te kleine of te grote maat, te smal of te breed) vergroten de kans op blaren.
• Vaseline smeren: vaseline maakt de huid soepel, hierdoor treedt er minder wrijving op en is de kans op een blaar kleiner.
• Talkpoeder: door talkpoeder te gebruiken worden de voeten of handen minder nat van het zweet. Ook dit beperkt de wrijving. Gebruik niet teveel, als het gaat klonteren vergroot je de kans op een blaar.
• Schoenen uittrekken: houd je een pauze? Trek dan even je schoenen uit. Op deze manier kan het zweet verdampen. Een andere oplossing is je sokken binnenstebuiten aantrekken of een nieuw paar sokken aantrekken.
• Stop op tijd: zodra je een blaar voelt aankomen stop even. Geef je huid de tijd om te herstellen en trek – indien mogelijk – andere schoenen aan.

Behandeling van blaren: doorprikken

De meest gebruikte methode om blaren te behandelen is de blaar doorprikken. Deze behandeling werkt doorgaans goed, mits goed wordt toegepast. Let wel op dat het in een schone omgeving moet gebeuren om een infectie te voorkomen.

Voordelen

Na het doorprikken doet de blaar nauwelijks meer pijn. Je kunt dus gewoon doorlopen. Het doorprikken zelf doet ook geen pijn, aangezien je alleen door de bovenste laag huid heenprikt.

Nadelen

Het doorprikken van een blaar kan alleen in een schone omgeving veilig gebeuren, dus niet op een bankje onderweg. Door het doorprikken is er altijd het risico op een infectie.

Hoe ga je te werk

Om infectie te voorkomen is het belangrijk een schone omgeving te hebben. Zorg ook dat de naald die je gebruikt schoon is.

Stap 1: spullen klaarleggen
Van te voren leg je alles klaar wat je nodig gaat hebben. Dit is in elk geval een naald of speld. Deze hoeft niet heel scherp te zijn. Zorg ook voor een doekje of handdoek waarboven je de blaar doorprikt, voor het geval er meer vocht uitkomt dan verwacht. Verder heb je ontsmettingsmiddel nodig en zakdoekjes, tissues en/of (steriele) watjes.

Stap 2: klaar om te prikken
Zorg dat je klaar bent om te prikken. Ontsmet je naald met behulp van Betadine, alcohol of vuur (gebruik alleen de blauwe vlam, anders krijg je roest wat de wond kan infecteren). Zoek een zo comfortabel mogelijke houding, waarin je goed bij de blaar kan. Leg de doek onder de blaar zodat er geen vocht op de vloer of het bed komt. Eventueel kun je iemand anders vragen de blaar door te prikken, als je er zelf niet goed bij kan.

Stap 3: het prikken
Prik nu de blaar door. In het geval van een blaar op de voet doe je dit met de wandelrichting mee, zodat je eventueel overgebleven vocht er nog uitloopt.

Stap 4: schoonmaken
Er komt nu als het goed is een grote hoeveelheid vocht uit de blaar. Verwijder dit met de watjes of tissues. Gebruik vervolgens een ontsmettingsmiddel op de open blaar te ontsmetten.

Stap 5: afdekken
Trek schone sokken aan en loop zo lang mogelijk binnenshuis zonder schoenen. Zodra je verder moet lopen, dek je de blaar af met een pleister of blarenpleister. Probeer te zorgen dat er zoveel mogelijk lucht bij de blaar komt. Zodra je dus weer de mogelijkheid hebt, trek je je schoenen uit en verwijder je de pleister.

Met rust laten

Laat de blaar verder zo veel mogelijk met rust. Laat de bovenste huidlaag zitten, probeer deze zeker niet te verwijderen. Wanneer je dit wel zou doen, dan doet het alleen maar meer pijn.

Behandeling van blaren: Blarenpleister

Een alternatieve behandeling van blaren is het plakken van een blarenpleister. Deze zijn te koop in apotheken, drogisterijen, sportzaken en soms ook in supermarkten. Door een blarenpleister te gebruiken kan een blaar uit zichzelf genezen, maar wordt de wrijving verminderd.

Voordelen

Bij het gebruik van een blarenpleister is de kans om infectie nihil, de huid wordt immers niet opengemaakt. Verder vinden sommige mensen het idee om met een naald door de huid te gaan niet prettig.

Nadelen

Door een blarenpleister te gebruiken blijft de blaar zitten en pijn doen. De genezing gaat traag. De blarenpleister kan losraken, waardoor het vervelend loopt.

Hoe ga je te werk

Een blarenpleister plakken is zeer eenvoudig. Je hoeft enkel de pleister over de blaar te plakken. Zorg wel dat de pleister goed vastzit en niet los kan raken tijdens het lopen.

Behandeling van blaren: Zinkzalf

Zinkzalf wordt ook wel gebruikt als behandeling van blaren. Zinkzalf kan worden gebruikt na de toepassing van een andere blaarbehandelingsmethode, dus nadat de blaar is doorgeprikt of een blarenpleister is gebruikt. Zinkzalf zorg ervoor dat de blaar uitdroogt, het vocht wordt er dus uitgetrokken zonder dat de blaar open hoeft te worden gemaakt.

Voordelen

Zinkzalf toedienen doet geen pijn en er kan geen infectie optreden. Verder kan er geen pleister losraken.

Nadelen

De blaar geneest langzaam met zinkzalf. De zalf kan vlekken geven op kleding en sommige mensen vinden het vervelend aanvoelen.

Hoe ga je te werk

Smeer de zalf in een dun laagje op de blaar. Plak geen pleister maar trek direct schone sokken aan. Smeer de zalf bij voorkeur ’s avonds, zodat hij de hele nacht rustig kan intrekken. Eventueel in de ochtend nog een keer smeren.