Dyslexie: kennis, behandeling en onderzoek

Dyslexie. Ooit werd het gezien als leerprobleem. Nu weten we dat dyslexie betekent dat in de hersenen een probleem is waardoor lezen en spellen niet lukken of lastig zijn. Dyslexie wordt volgens protocol behandeld. De eerste signalering en zorg ligt bij scholen. Deskundigen nemen het over als dat nodig is. Er zijn positieve dingen te melden over de behandeling. Maar volgens Nationaal Referentiecentrum Dyslexie (NRD) moeten behandelaars én ouders goed letten op de aangeboden kwaliteit.
Dyslexie. De behandeling ervan is volop in beweging, net als achterliggend onderzoek. Maar tegelijkertijd hamert het Nationaal Referentiecentrum Dyslexie (NRD) erop dat behandelaars moeten blijven letten op de kwaliteit. Zeker nu er zo veel dingen veranderen in definitie en aanpak. ‘Kwaliteitsbewaking van dyslexiezorg is heel hard nodig. Wij, als beroepsgroep, moeten strakke normen hanteren. We moeten bereid zijn om ons eigen werk te evalueren. En als blijkt dat we het ergens niet goed doen, moeten we onze zorg bijstellen.’ Johan Rozendaal, voorzitter van het Nationaal Referentiecentrum Dyslexie (NRD), zei dat naar aanleiding van een NRD-congres rondom het veelzeggende thema ‘Wat is goed en wat kan beter?’.

Congres: onderzoek, Databank Dyslexie en afstemming

Waarop richt zich zo'n kwaliteitscongres? Op de bevindingen van gerenommeerde buitenlandse en Nederlandse onderzoekers. Maar ook gaat het om onderwerpen als afstemming tussen school en zorgverlener, het nut van 'benchmarking' én de Nationale Databank Dyslexie, die gegevens rondom dyslexie verzamelt. Hiermee mikt het NRD op een brede doelgroep van behandelaars die rechtstreeks of zijdelings met dyslexie te maken hebben.

Recente ontwikkelingen

Inmiddels drie jaar geleden werd de vergoedingsregeling voor diagnostiek en behandeling van dyslexie ingevoerd. Pluspunt is dat verzekerde dyslexiezorg voor alle basisschoolleerlingen binnen bereik is. Ook de beschouwing van dyslexie is veranderd. Dyslexie werd lange tijd gezien als een leerprobleem. In werkelijkheid is het een probleem in de hersenen, waardoor leren lezen en spellen niet of moeizaam op gang komen.

Diagnose en behandeling: wie doet wat?

Het zijn de scholen zelf die lees- en spellingsproblemen signaleren, en de eerste vorm van begeleiding aanbieden. Als blijkt dat waarschijnlijk sprake is van dyslexie, nemen professionele zorgverleners de taak van de school over. Dan komt er eerst een onderzoek om de mate van dyslexie vast te stellen. Wanneer een kind ernstige dyslexie heeft, volgt gerichte behandeling.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft in 2009 een protocol verplicht gesteld voor de diagnostiek en behandeling van dyslexie.

"Te grote verschillen in uitvoering"

NRD-voorzitter Johan Rozendaal: ‘Zorgverleners die zich aan willen sluiten bij het NRD ondergaan een intercollegiale toetsing zodat ze kunnen laten zien of én hoe zij het protocol hanteren. Zorgverzekeraars en ouders zijn, als ze zien dat een zorgverlener is aangesloten bij het NRD, in staat om voor kwaliteitszorg te kiezen. Wel kunnen we onszelf de vraag stellen of die voorwaarden al strak genoeg zijn gesteld? Ik denk dat zorgverzekeraars strenger moeten toezien op de kwaliteitseisen, want de ervaring leert dat er nog te grote verschillen zitten in de wijze waarop behandelaars het protocol uitvoeren. Door een strenger toezicht kunnen ook ouders beter kiezen voor de beste dyslexiezorg. Nu is dat nog te vaak onduidelijk.’

Dyslexiezorg: een van de meest transparante vormen van zorg

Er is ook goed nieuws. De dyslexiezorg zoals die nu vorm heeft gekregen, staat bij verzekeraars bekend als een van de meest transparante vormen van zorg binnen de GGZ. maar wat NRD-voorzitter Johan Rozendaal betreft, hoef je daarom als behandelaarsgroep niet op je lauweren te rusten: ‘We moeten ook kritisch blijven kijken naar ons handelen en ons steeds de vraag blijven stellen: Wat is goed en wat kan beter?’

NRD: wie, hoe en wat?

Het Nationaal Referentiecentrum Dyslexie (NRD) is een stichting die de kwaliteit van dyslexiexzorg stimuleert. Zij staat voor waarborging van het Protocol Dyslexie Diagnostiek & Behandeling, dat geaccordeerd is door het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) en VWS. Het NRD bevordert een zorgaanbod voor kinderen met dyslexie conform de hoogste kwaliteitseisen die beschikbaar zijn. Een van de activiteiten van het NRD is een periodiek congres, dat doorgaans interessant is voor een brede groep beroepsbeoefenaars: psychologen, orthopedagogen, logopedisten, taalkundigen en onderwijskundigen.