Een SOA-test, hoe gaat dat in zijn werk?

Elk jaar lopen in Nederland tienduizenden mensen een seksueel overdraagbare aandoening op. SOA's gaan nooit uit zichzelf weg en het is dus noodzakelijk dat je je laat testen als je vermoed dat je een SOA opgelopen zou kunnen hebben. In dit artikel lees je alles over de SOA-test.

Twijfels over een SOA? Laat je onderzoeken!

Wanneer je twijfelt of je een SOA opgelopen hebt, is het raadzaam om dit door een arts te laten onderzoeken. Doorlopen met een SOA kan ontzettend nare gevolgen hebben, zeker omdat een SOA nooit zomaar over is. De meest voorkomende SOA, chlamydia, kan zelfs voor onvruchtbaarheid zorgen, dus het is belangrijk dat je je op tijd laat testen als je vermoed dat je een SOA zou kunnen hebben.

Voorbeelden van klachten ten gevolge van een SOA:

• Afscheiding of pus uit vagina, penis of anus.
• Branderig gevoel of pijn tijdens of na het plassen.
• Abnormaal bloedverlies of pijn tijdens het vrijen.
• Wratjes, blaasjes of zweertjes op of rond de penis, vagina, anus of mond.
• Jeuk in het schaamhaar, de vagina, penis of anus.

Wanneer je één of meer van deze klachten hebt, is het uitermate belangrijk om een SOA-test te ondergaan. Realiseer je wel dat je van de meeste SOA's niks merkt. Als je weet dat je een SOA opgelopen kan hebben, laat je dan sowieso testen, ook al heb je (nog) geen klachten!

Waar kan een SOA-test plaatsvinden?

Je hebt in principe twee mogelijkheden wanneer je een SOA-test wil laten doen. De meest voor de hand liggende is om dit bij je eigen huisarts te doen, hierbij worden de kosten door je ziektekostenverzekering gedekt, maar denk hierbij wel aan je eigen bijdrage. Wanneer je tot een risicogroep behoort, klachten hebt of graag anoniem wil blijven is het mogelijk om de test uit te laten voeren bij een SOA-poli. Hier is het mogelijk om een gratis en volledig anoniem onderzoek uit te laten voeren. Er zijn veel SOA-poli's in Nederland, dus er is altijd wel één in de buurt te vinden.

Het onderzoek

Bij een SOA-test kun je op verschillende manieren worden onderzocht, wat er precies onderzocht wordt is afhankelijk van je klachten en de manier waarop je seks gehad hebt. Van te voren vindt er een gesprek plaats met de arts, zodat duidelijk is wat er precies onderzocht moet worden. Het standaardonderzoek wordt gedaan wanneer er geen groot risico is. Dit onderzoek bestaat uit een test naar chlamydia, gonorroe, syfilis, hepatitis B en HIV. Wanneer je een groter risico loopt, wordt er een uitgebreid onderzoek verricht, naast de SOA's uit het standaardonderzoek, kan dan ook op genitale wratten, herpes genitalis, hepatitis C, schaamluis, scabies, LGV of trichomonas worden getest.

Lichamelijk onderzoek

Wanneer je klachten hebt, is het van belang dat onderzocht wordt wat er precies aan de hand is. Dit kan zijn in het geval van afscheiding, waarbij moet onderzocht worden wat voor kleur het heeft en waarbij eventueel een monster wordt genomen voor verder onderzoek. Ook kan het noodzakelijk zijn om de vagina en/of anus te onderzoeken op de aanwezigheid van zweertjes.

Urineonderzoek

Het onderzoek op gonorroe of chlamydia kan gedaan worden met behulp van een urinemonster. Wanneer je met één van deze SOA's geïnfecteerd bent, zijn er bacteriën te vinden in met name het eerste beetje van de urine.

Vaginale swab

De aanwezigheid van gonorroe of chlamydia kan ook onderzocht worden met behulp van een vaginaal uitstrijkje. Bij dit onderzoek wordt een wattenstaafje bij de vagina ingebracht, waarbij wat cellen van de wand worden afgenomen die dan onderzocht kunnen worden. Deze swab kun je zelf afnemen.

Anale swab

Als je anale seks hebt gehad, kan besloten worden dat het ook noodzakelijk is om een anale swab te nemen. Dit gaat in feite op dezelfde manier als de vaginale swab, er wordt een wattenstaafje ingebracht, waardoor wat cellen van de wand afgenomen worden voor verder onderzoek. Deze swab kun je zelf afnemen

Keelswab

Wanneer je orale seks hebt gehad, kan het verstandig zijn om een keelswab af te laten nemen. Dit wordt vaak door een verpleegkundige gedaan, omdat het vrij lastig is om bij jezelf te doen. Er worden wederom wat cellen verzameld voor onderzoek, dit keer afkomstig van de verhemelteboog.

Bloedonderzoek

Ook wordt er bloed afgenomen, bij de standaard SOA-testen wordt het bloed getest op aanwezigheid van syfilis, HIV en hepatitis B, tenzij je tegen die laatste al ingeënt bent.

Hoe zit het met de privacy?

Het is begrijpelijk dat je er niet op zit te wachten dat de hele wereld weet dat je een SOA-test hebt laten doen. Daarom is de privacy in de SOA-centra dan ook prima gewaarborgd. Je kunt je gratis en bovendien anoniem op HIV laten testen, ook wanneer je niet verzekerd bent. Wanneer je een SOA-test door je huisarts laat doen, moet je je wel realiseren dat het consult wordt gedeclareerd bij je zorgverzekeraar.

Je hoeft je geen zorgen te maken over wie de uitslag van deze test allemaal onder ogen krijgt. Alleen jij hebt het recht om je eigen gegevens in te zien, artsen en verpleegkundigen hebben beroepsgeheim en mogen dus aan niemand de uitslag van je SOA-test vertellen.