Operatie bij otosclerose, een stapedectomie of stapedotomie

Otosclerose is overmatige botgroei rondom de stijgbeugel in het middenoor met slechthorendheid tot gevolg. Soms is bij otosclerose niet alleen de stijgbeugel maar ook het slakkenhuis aangetast, in dat geval is er geen operatie mogelijk. Er zijn twee verschillende operaties mogelijk. Wanneer wordt er besloten tot een stapedectomie en wanneer tot een stapedotomie?

Bij wie komt otosclerose voor?

Otosclerose komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en manifesteert zich tussen het twintigste en het veertigste levensjaar. Tijdens zwangerschap versnelt het proces aanzienlijk. Otosclerose is familiair, dat wil zeggen dat het in bepaalde families meer voorkomt.

Stijgbeugel

De stijgbeugel is één van de drie gehoorbeentjes. De andere worden de hamer en het aambeeld genoemd. Deze gehoorbeentjes vormen de verbinding tussen het ovale venster en het trommelvlies en dienen om geluidstrillingen over te brengen zodat we kunnen horen. Bij otosclerose (overmatige botgroei) raakt de stijgbeugel zijn bewegelijkheid kwijt waardoor hij de geluidstrillingen minder goed weergeeft. Hierdoor komt geluid minder goed over met slechthorendheid als gevolg.

Stapedotomie of stapedectomie

De mate van aantasting bepaald of de arts besluit tot een stapedotomie of een stapedectomie. Bij een stapedotomie worden de twee pootjes en het kopje van de stijgbeugel verwijderd. De voetplaat blijft hierbij intact. In de voetplaat wordt een gaatje gemaakt waarin de prothese wordt geplaatst. Wanneer ook de voetplaat is aangetast door de otosclerose moet het gehele ovale venster open gemaakt worden. In dit geval wordt de stijgbeugel volledig vervangen. De nieuwe kunststof stijgbeugel wordt hierna vastgemaakt aan het lange been van het aambeeld. Wanneer besloten kan worden tot een stapedotomie, dan verdient dit de voorkeur. Dit omdat de kans op succes groter is dan bij een stapedectomie. Bij een stapedectomie is de kans iets groter dat de prothese verschuift waardoor er sprake is van onvoldoende gehoorwinst. Beide operaties worden zowel onder algehele als onder plaatselijke narcose uitgevoerd. De arts vertelt u van te voren hoe de operatie bij u wordt uitgevoerd.

De operatie

Het is verstandig de operatie te laten uitvoeren door een KNO-arts die ruime ervaring heeft in dit soort operaties. Het is geen eenvoudige ingreep en een vaste hand is een vereiste. Tijdens de operatie wordt een kleine inkeping in het trommelvlies gemaakt. Met een laserboor of naald wordt hierna de stijgbeugel (geheel of gedeeltelijk) voorzichtig los geprepareerd. Hierna wordt de prothese geplaatst.

Na de operatie

U moet na de operatie rekening houden met een herstelperiode van vier tot zes weken. In die periode mag er geen water in de gehoorgang komen en mag u niet sporten en vliegen. U moet het tillen van zware dingen en neus snuiten vermijden. Na een stijgbeugeloperatie wordt duiken afgeraden.

Waar moet u rekening mee houden direct na de operatie

• Na de operatie is uw oor afgesloten met een tampon en hier overheen een hoofdverband. De dag na de operatie wordt het hoofdverband vervangen door een oorlap. Het verband wordt dagelijks verschoont en na drie tot vier dagen wordt de tampon verwijderd.
• De eerste dagen na de operatie kan het evenwichtsorgaan wat zijn aangetast. Dat is de voornaamste reden dat u de eerste dag na de operatie bedrust krijgt voorgeschreven. De klachten kunnen variëren van onzekerheid bij het lopen tot ernstige duizeligheid. Dit kan soms een aantal weken aanhouden.
• Vaak wordt de smaakzenuw aangeraakt tijdens de operatie en hierdoor kunnen smaakstoornissen optreden. Deze klacht verdwijnt vanzelf.
• In sommige gevallen sluit het gat in de trommelvlies niet goed en blijft de patiënt last houden van een trommelvliesperforatie. In dat geval is een tweede (veel minder ingrijpende) operatie noodzakelijk om het trommelvlies weer te sluiten.

Resultaat van de operatie

Het uiteindelijke resultaat van de operatie laat even op zich wachten. Meestal duurt het een week of zes voordat het definitieve resultaat beoordeeld kan worden.