Huidkanker door de zon
Sinds een aantal jaren beseft men steeds meer dat een langdurige blootstelling aan zonlicht zeer schadelijk kan zijn voor je lichaam en zelf kan leiden tot huidkanker. Daarentegen moeten we ons ook beseffen dat de zon ook z'n goede kanten heeft, zoals de aanmaak van vitamine D in ons lichaam. Hoe moeten we omgaan met de UV-straling van de zon? Is alle UV-straling gevaarlijk?
Wat is ultraviolette straling?
Ultraviolette straling (UV-straling) komt van de zon, die in het centrum van ons zonnestelsel in gestationeerd. Vanuit de zon worden drie verschillende soorten straling naar onze planeet verzonden, namelijk zichtbaar licht, infrarood en ultraviolet. De belangrijkste en gevaarlijkste van deze drie soorten straling is de UV-straling. De mens moet zich heel goed beschermen tegen deze straling, aangezien dit ernstige gevolgen voor de gezondheid kan hebben. De dampkring van onze planeet houdt het overgrote deel van deze UV-straling tegen door middel van de ozonlaag. De UV-straling is in te delen in drie soorten, namelijk:
- UV-A is de minst schadelijke straling van de drie. Toch kan deze vorm van UV-straling zorgen voor behoorlijke zonnebrand en uiteindelijk en huidkanker
- UV-B is de belangrijkste oorzaak voor zonnebrand en huidkanker. Deze straling wordt grotendeels door onze dampkring tegengehouden, enkel bij een blauwe hemel kan er nog vrij veel straling doordringen tot het aardoppervlak
- UV-C is de aller-krachtigste straling die er is en zeer gevaarlijk voor de mens. Gelukkig voor ons dat deze straling niet het aardoppervlak bereikt
UV-straling en de goede eigenschappen
UV-straling kan ook goede eigenschappen hebben, al zou je het nauwelijks geloven. De UV-straling zorgt ervoor dat we genoeg vitamine D in ons lichaam krijgen. Als we hier een tekort aan krijgen kan dit bij kinderen ernstige gevolgen hebben, zoals problemen met de ontwikkeling van de botten. Tevens zie je dat bij een juiste dosis UV-straling een ontstekingsremmende werking is op de huid. Bij bijvoorbeeld eczeem kan door een dermatoloog een bepaalde UV-lichttherapie worden toegepast.
UV-straling en de slechte eigenschappen
De UV-straling kan een bepaalde energie afgeven, welke wordt opgenomen in de huid door de eiwitten. Een zeer belangrijke structuur in je lichaam is je eigen DNA. Door de inbreng van de energie uit de UV-straling kan deze DNA veranderen. Deze veranderingen kunnen op verschillende manieren gebeuren.
- Als het een kleine verandering in de DNA structuur is dan kan deze door speciale andere eiwitten weer worden hersteld
- Bij een langere en uitgebreidere schade door de UV-straling kan de huidcel afsterven
- Bij een nog ergere schade door de UV-straling kan er een pigment afwijking in de huid voorkomen. Dit wordt ook wel Melasma (zwangerschapsmasker) genoemd.
- Wanneer een beschadiging zodanig is dat deze niet wordt opgemerkt door de huidcellen of verkeerd wordt gerepareerd, dan kan de verandering van de DNA structuur blijvend zijn. In sommige gevallen, als de cellen zich ongecontroleerd gaan delen, kan dit leiden tot een vorm van huidkanker. De verschillende soorten huidkanker zijn Melanoom, Basaalcelcarcinoom en Actinische keratosen.
De bescherming tegen UV-straling
Gezien alle bovengenoemde risico’s is het gewoonweg zeer verstandig om je goed te beschermen tegen de UV-straling. Wanneer je voor langere tijd wordt blootgesteld aan deze straling (zoals tijd een vakantie) dan is noodzakelijk om voor een goede bescherming te zorgen. Vooral bij jongeren tot 16 jaar is het van belang om voor een optimale bescherming te zorgen. Het is algemeen bekend dat schade door de straling bij jongeren meer kans op huidkanker geven op latere leeftijd.
Beschermingsmaatregelen tegen de zon
- Zonnebrillen met UV-filter
- Kleding
- Hoeden en petten
- Mijdt de felle zon (tussen 12.00 uur en 14.00 uur)
- Zonnebrandcrème
Tips van een professionele huisarts
Kiezen van de juiste zonnebrandcrème
Zonnebrandcrème is de meest effectieve manier om de UV-straling tegen te gaan. Elke soort zonnebrandcrème geeft weer een andere bescherming. Dit wordt weergegeven in de vorm van een factor. Des te hoger de factor des te meer bescherming de zonnebrand biedt.
Type huid | soort huid | zonnebrandcrème factor |
Huidtype 1 | Zeer lichte huidtype, verbrandt snel, bruint nooit | Factor 30 |
Huidtype 2 | Lichte huidtype, verbrandt vrij snel, bruint langzaam | Factor 15-20 |
Huidtype 3 | Vrij lichte huidtype verbrandt niet snel, wordt makkelijk bruin | Factor 10-15 |
Huidtype 4 | Iets getint huidtype, verbrandt vrijwel nooit, bruint snel | Factor 5-10 |
Kinder tot 16 jaar | Alle huidtypes | Factor 30+ |