Aneurysmacontrole kan veel minder ingrijpend en sneller

Een aneurysma, ofwel het optreden van een uitstulping van de bloedvaten in de hersens, is een ingrijpende kwaal. Na de ingreep waarmee behandeld wordt, volgen jarenlange controles. Niet alleen de kwaal is dan ingrijpend, maar ook het onderzoek erna. In dat besef, zijn wetenschap en behandelaars continu op zoek naar minder belastende alternatieven voor onderzoeken als dit, waarbij in dit geval een katheder moet worden ingebracht zodat de patient een halve dag opgenomen dient te worden in het ziekenhuis. Promovenda Joanna Schaafsma kwam met een alternatief dat minder tijd kost, minder ingrijpend is én ook nog eens minder geld kost. Namelijk, een MRI-scan van de bloedvaten. Dat brengt ook nog eens een bijna risicoloze procedure met zich mee. Ziek zijn of een langdurige aandoening hebben is al ellendig genoeg. Maar daar komt vaak ook nog eens de lichamelijke en psychische belasting van onderzoeken bij. Om dat probleem te verminderen, zijn wetenschap en behandelaars continu bezig om onderzoeken minder belastend te maken. Zo promoveerde Joanna Schaafsma in het UMC Utrecht op een minder ingrijpende manier van onderzoeken voor patiënten met een behandeld aneurysma. Het gaat dan om de onderzoeken die nodig zijn ter controle.

Aneurysma en nacontrole

Wat is een aneurysma? Simpel gezegd gaat het om een ballonvormige uitstulping van de bloedvaten die zich in de hersenen bevinden. Zo'n uitstulping wordt vaak opgevuld. Dit gebeurt met dunne platina draadjes, die 'coils' worden genoemd. Helaas is het na de ingreep nog lang niet voorbij met het aneurysma. In de jaren daarna moet bij de patiënten gecontroleerd worden of de coils nog op hun plaats zitten. De controle bestaat uit een röntgenfoto van de hersenvaten. Hiervoor moet via de liesslagader een katheter worden ingebracht. Daarnaast krijgt de patiënt contrastvloeistof toegediend. Ook moet je als patiënt een halve dag worden opgenomen.

Sneller en goedkoper

Soms kan het echt: zorg zowel minder tijdrovend, minder duur én minder belastend voor mensen maken. De controle met rontgenfoto zoals hierboven beschreven, bekend staand als relatief tijdrovend, duur en invasief, blijkt te vervangen door een MRI-scan van de bloedvaten. Dat brengt het risico bij het onderzoek voor de patient ook nog eens terug tot ongeveer nul. We hebben de ontdekking te danken aan neuroloog-in-opleiding en arts-onderzoeker Joanna Schaafsma. Bij een onderzoeksgroep van 310 patiënten gebruikte zij de ene keer röntgenfoto’s in combinatie met katheteronderzoek en de andere keer een MRI-scan om een totaal van 385 aneurysma's in beeld te brengen waarbij een coil was ingebracht. Haar conclusie was, dat een zogenaamd gecoild aneurysma via een MRI-scan net zo goed te zien bleek als met röntgenfoto’s. Röntgenstralen, die je bij voorkeur spaarzaam dient te gebruiken wegens eventuele gezondheidsbelasting, zijn daardoor overbodig. Dat geldt ook voor het inbrengen van contrastvloeistof.

Bijna altijd haalbaar

Omdat een bepaald gangbaar type scanner volstaat, en wel een 1,5 Tesla-scanner, komt dit onderzoeksalternatief voor heel wat zo niet praktisch alle behandelaars in beeld. In plaats van een halve dag in het ziekenhuis, is n dit geval een scan van een half uur die poliklinisch wordt gemaakt, voldoende. Tel daarbij op dat het vervolgonderzoek met MRI-scan goedkoper is, en het is duidelijk dat Schaafsma iedereen een dienst heeft bewezen. “In het UMC Utrecht zijn we na dit onderzoek meteen MRI-scans gaan gebruiken om deze patiënten te vervolgen na behandeling met coils”, aldus Schaafsma. “De MRI-scan is net zo goed als het katheteronderzoek, maar heeft geen van de nadelen. Patiënten zijn er erg blij mee. Zij krijgen nu een poliklinische MRI-scan, terwijl ze voorheen een halve dag opgenomen moesten worden.”