Honing en kwaaltjes

Honing is heerlijk op brood, beschuit of door de yoghurt en veel mensen drinken, in plaats van thee met suiker, thee met honing. Maar honing heeft nog veel andere positieve werkingen, waarvan men al lange tijd af weet. Welke dat zijn en hoe werken ze?

Honing

Honing wordt gemaakt door bijen die nectar meebrengen. Nectar is een zoete stof, die veel suikers, mineralen en belangrijke elementen bevat. Ook bevat nectar enkele eiwitten en vitamines. Nectar zit in bloemen en wordt daarin uitgescheiden door zogenaamde honingklieren. Het doel van de nectar is het aantrekken van bestuivende insecten. We onderscheiden verschillende bestuivende insecten waarvan dit de bekendste zijn:

• Bijen
• Vlinders
• Hommels
• Vleermuizen
• Kolibries

De bestuivers gaan op de bloem zitten, en nemen de nectar van de plant op. Tijdens dit proces blijven de pollenkorrels van de bloem aan de bestuiver plakken. Als de bestuiver op een andere bloem zit, laat hij pollenkorrels van de andere bloem achter, en bevrucht zo de bloem. Nectar dient dus puur om voortplanting tussen verschillende planten mogelijk te maken. Hiervoor zijn ook de bestuivers essentieel.

Bijen hebben achterin hun lichaam een opslagplek voor nectar, de honingmaag. Als hun maag vol met nectar zit, vliegen ze naar hun bijennest, in het dit geval een bijenkast, waarna de bijen hun nectar via monddelen aan andere bijen in het nest wordt gegeven. Die geven het vervolgens weer verder naar binnen toe. Stapje voor stapje wordt de nectar dus doorgegeven naar binnen toe, waarbij het verschillende bijen passeert. Elke bij vermengt een beetje speeksel, dat enzymen bevat, met de nectar. Deze enzymen zorgen voor de productie van gluconzuur en waterstofperoxide. Deze twee stoffen zorgen ervoor dat het milieu in het bijennest nadelig is voor schimmels en bacteriën, waardoor de bijen beschermd blijven tegen infecties.

Uiteindelijk komt de nectar in honingraatcellen terecht. Hier dikt de nectar nog flink in, totdat er honing ontstaat. Honingraatcellen met 'goede' honing worden door de bijen bedekt met een laag was. Hier kan een imker dus aan zien of de honing al 'rijp' is.

Geschiedenis

Het verzamelen van honing is al duizenden jaren oud: er is bewijs dat men al 8000 jaar geleden begon met het verzamelen van honing. Dit bewijs is geleverd door een grottekening in Valencia, Spanje, waarop twee mannen te zien zijn die honing uit een bijennest proberen te halen. De oudste overblijfselen van honing in potten door mensen gemaakt, zijn in Georgië gevonden en dateren van meer dan 5000 jaar geleden. Men gaf honing mee aan de overledenen, voor de lange reis naar het hiernamaals.
In het oude Egypte gebruikte men ook al veel honing. Het werd onder andere gebruikt om koekjes en andere zoetigheden op smaak te brengen, maar werd ook in hartige gerechten gebruikt. Ook werd honing door de Egyptenaren gebruikt om de doden te balsemen. De Romein Plinius heeft in één van zijn boeken, Naturalis Historia, veel aandacht aan honing en de bij besteed. Zo weten wij nu dat de Romeinen honing als ingrediënt gebruikte in afwezigheid van suiker. Ook is honing in veel Romeinse recepten terug te vinden. Het maakte dus ook bij de Romeinen een belangrijk deel uit van de voeding.

Het bijen houden is echter niet terug te leiden tot één tijdstip. Het lijkt erop dat het in China het langst voorkomt, omdat het in meerdere boeken beschreven is. Ook in Midden-Amerika werden bijen gecultiveerd door bijvoorbeeld de Maya's. Men gebruikte hiervoor bijensoorten die niet konden steken. Ook zagen de Maya's de bij als een heilig organisme.

Honing en kwaaltjes

Honing heeft dus een lange geschiedenis. Dat is natuurlijk niet voor niks. Niet alleen voor voedseldoeleinden werd van honing gebruik gemaakt, maar ook voor medische doeleinden. Nog steeds heeft honing veel van deze toepassingen. Hieronder staan de belangrijkste:

Verkoudheid

Honing werkt, zoals veel mensen weten, verzachtend bij een pijnlijke keel. Doe bijvoorbeeld een schep honing door de thee, of zuig op honingsnoepjes.

Wonden

Zoals eerder al werd gezegd, zorgen bijen ervoor dat honing een slecht milieu is voor schimmels en bacteriën. Daarom wordt het ook wel een natuurlijk antibioticum genoemd. Honing kan dus gebruikt worden bij het ontsmetten van wonden. Echter, hiervoor moet wel gebruik worden gemaakt van medicinale honing.

Brandwonden

Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van honing bij brandwonden. Hieruit volgde de conclusie dat honing de genezing van wonden kan versnellen bij oppervlakkige tot half-diepe brandwonden. Hierin deed honing niet onder voor zalfjes die voorgeschreven worden voor behandeling van brandwonden. Ook hier geldt echter, gebruik wel medicinale honing.

Stress onderdrukkend

Honing bevat pathotheen, een vorm van vitamine B. Deze vorm van vitamine B speelt onder andere een rol bij het verminderen van stress.

Voordelen van behandelen met honing zijn dat honing zeer goedkoop is in vergelijking met andere medicatie en dat honing relatief weinig bijwerkingen kent in vergelijking met andere medicijnen. Zeker voor ontwikkelingslanden is honing dus een zeer goede optie als werkelijk medicijn.