Waarom rimpelt je huid?

Dat je huid in bad gaat rimpelen is een bekend feit. Dit wordt veroorzaakt door tijdelijk vochtverlies uit de huid, waardoor de huid eigenlijk te ruim wordt en rimpelt. Gelukkig trekt dit snel weer weg. Maar we zijn minder blij met de rimpels rond de ogen, de mond, in het gezicht, de hals en elders op het lichaam. Waarom rimpelt de huid op deze plaatsen en wat heeft dit met ouderdom te maken? Daarnaast is bekend dat zonlicht en roken de huid sneller laat rimpelen. Met een beetje kennis zijn rimpels te verminderen, maar ouder worden is niet te voorkomen.

Wat zijn rimpels?

Rimpels is iets dat vooral vrouwen bezighoudt, hoewel sommige mannen ook niet gecharmeerd zijn van hun rimpels. Rimpels zijn groeven en zichtbare lijntjes in de huid. Eigenlijk kan het gezien worden als een vouw in de huid. De huid heeft een natuurlijke belijning. Deze is bij jonge mensen nagenoeg niet zichtbaar, maar wordt bij het ouder worden wel zichtbaar en dieper. Daarnaast krijgt de een meer last van rimpels dan de ander, en ontstaan rimpels soms al op jonge leeftijd.

Hoe ontstaan rimpels?

We weten allemaal dat huidveroudering, waaronder het ontstaan van rimpels, met ouderdom te maken heeft. Oudere mensen hebben meer rimpels dan jongere mensen. De vraag is echter waarom dit juist op oudere leeftijd gebeurt. De huid heeft gedurende het leven heel wat te verduren. Het wordt blootgesteld aan zonlicht, schoonmaakmiddelen, cosmetica, schadelijke gassen etc. Van binnenuit wordt de huid blootgesteld aan vrije radicalen (gifstoffen) die vrijkomen, onder andere door het roken. Het is bekend dat mensen die veel met zonlicht in aanraking komen en/of mensen die veel roken, sneller last krijgen van rimpels.

Collageen verstevigd de huid

Kraakbeen, botten en spieren bevatten collageen. Ook de lederhuid (dat zich onder de opperhuid bevindt) bevat collageen. Dit materiaal met een eiwitstructuur zorgt voor stevigheid van de huid. Bovendien zorgt het er ook voor dat de huid elastisch en veerkrachtig is. Dit is makkelijk zelf te testen. Wie een gedeelte huid tussen duim en wijsvinger omhoog trekt, zal merken dat deze snel weer naar beneden terug veert. Bij oudere mensen duurt het langer voor de huidplooi weer terug in de oorspronkelijke staat is.

Collageen wordt ouder

Met het ouder worden wordt ook het collageen ouder. Hierdoor verliest het water. Er treedt een proces op dat we polymerisatie noemen. Kleine koolwaterstoffen (collageenmoleculen) rijgen aaneen tot lange ketens. Hierdoor zijn de moleculen niet meer gelijkmatig verdeeld en zal het collageen in soepelheid achteruit gaan. De huid gaat hierdoor rimpelen doordat de onderliggende stevigheid verloren gaat. Men kan het zien als een ballon die leeg loopt. Wanneer de onderliggende stevigheid (de lucht) verloren gaat, zal de huid van de ballon (de buitenkant) gaan rimpelen. Dit komt doordat er dan een teveel aan huid is in vergelijking met de onderliggende laag.

Vetverlies

Er wordt vaak gezegd dat ouderen mensen meer vet opslaan. Dit is gedeeltelijk waar. De stofwisseling van ouderen verloopt vaak langzamer. Hierdoor wordt er meer vet opgeslagen bij eenzelfde voedingspatroon. Maar er gaat met het ouder worden ook vet verloren, vooral het vet dat direct onder de huid ligt. Dit vet zorgt ook voor gedeeltelijk ondersteuning van de huid. Wanneer het vet langzaam minder wordt, zakt de huid wat in met rimpels als gevolg.

Ouder worden is niet te voorkomen

We worden ouder doordat onze lichaamscellen zich op een gegeven moment niet meer kunnen delen. Dit is de laatste fase van de cel, daarna zal deze het begeven en niet meer vernieuwd worden. Iedere cel zal na een bepaalde tijd vernieuwd worden. De oude cellen worden hierbij afgebroken. Omdat de nieuwe cel gelijk moet zijn aan de oude cel, wordt er gebruikt gemaakt van het DNA in de cel. Het DNA-materiaal wordt exact gekopieerd in de nieuwe cel. Helaas gaat er bij elke kopie een kleine gedeelte van de chromosoom verloren: een stukje van de telomeren. De telomeren bevinden zich aan het uiteinde van chromosomen en beschermen de genen (gedeelte van het DNA) die hier liggen.

Op zich is het niet zo erg dat er een stukje telomeer verloren gaat. De cel kan zichzelf soms wel duizenden keren delen. Hoe vaak dit kan, hangt af van het type cel. Wanneer er geen telomeren meer over zijn, kan de cel niet meer gedeeld worden. Anders gaat het DNA verloren.

Vochtverlies

We weten nu dat ouder worden erbij hoort en een natuurlijk proces is. En dat de huid gaat rimpelen door vetverlies en door ouder wordend collageen. Maar ook vochtverlies direct uit de huid zorgt voor rimpeling. Jonge mensen hebben naar verhouding meer vocht in hun weefsels dan ouderen. Maar de zweetklieren en de talgklieren gaan minder goed werken bij het ouder worden. Hierdoor wordt vocht minder goed vastgehouden. Ouderen klagen dan ook vaker over een droge huid. Dit is te voorkomen door een goede vochtinbrengende crème te gebruiken, liefst meerdere malen per dag. Alleen dit kan het vochtverlies van de huid beperken, maar niet voorkomen. Een droge huid zorgt immers voor beter zichtbare rimpels.

Wees lief voor je huid

Roken en zonlicht zijn de twee grootste veroorzakers van het sneller rimpelen van de huid. Zo zij delen huid die bijna nooit in aanraking komen met zonlicht betrekkelijk jonger. Kijk maar eens naar de huid in de oksel. Dit gedeelte ziet normaal zeer weinig zonlicht en is vaak ook op oudere leeftijd nog mooi strak. Roken geeft niet alleen meer rimpels rondom de mond, maar verdiept ze ook. Maar ook elders aan de huid ontstaan sneller rimpels als gevolg van het roken.