Let op de houdbaarheid van cosmetica

Cosmetica, een verzamelnaam voor allerlei verzorgingsproducten, worden door iedereen elke dag gebruikt. Niet iedereen is zich ervan bewust dat deze producten kunnen bederven, net als voedsel. Dat gebeurt door bacteriën en schimmels die bij het gebruik in het product komen. Op de verpakking staat informatie over de houdbaarheid van cosmetica. Wat moet je weten over de houdbaarheid van cosmetica om huidproblemen te voorkomen? Ben jij ook zo iemand die een vast ritueel heeft wat betreft het gebruik van make-up en andere cosmetica? Heb je een etui met de cosmetica die je elke dag gebruikt? Er een grote kans dat je niet stilstaat bij de houdbaarheid van de producten die je gebruikt. Voor je het weet heb je oogpotlood, mascara of blusher langer in gebruik dan je denkt, en ook dan de bedoeling is: de producten zijn verlopen. Problemen met de huid kunnen het gevolg zijn, veroorzaakt door bacteriën en schimmels die je er nota bene zelf hebt ingebracht.

Cosmetica: onmisbaar

Cosmetica spelen een grote rol in ons leven, en kunnen gerust als onmisbaar worden beschouwd. De vraag ernaar is groot en er komen voortdurend nieuwe producten op de markt. Daarbij wordt vaak rekening gehouden met de doelgroep waarvoor ze bestemd zijn: mannen, vrouwen, jongeren, ouderen, kinderen. Cosmetica gebruiken we om ons lichaam te reinigen, beschermen en verzorgen, om er goed uit te zien, ons prettig te voelen en onze gezondheid te behouden. Iedereen maakt elke dag gebruik van cosmeticaproducten, al gebruikt de een er meer dan de ander. Shampoo, zeep, gezichtscrème, parfum, make-up, bodylotion, badolie en zonnebrandmiddelen zijn voorbeelden hiervan.

De houdbaarheid van cosmetica

De houdbaarheid van een cosmeticaproduct wordt vastgesteld door de fabrikant ervan. De houdbaarheid wordt voor zowel de gesloten als voor de geopende verpakking bepaald. Hiervoor wordt o.a. bekeken hoe de ervaring is met producten die ermee vergelijkbaar zijn. Ook wordt rekening gehouden met de manier waarop de consument het product gebruikt. Maar ook wordt de invloed van blootstelling aan bacteriën en hoge temperaturen onderzocht. Op het bepalen van de houdbaarheid van cosmeticaproducten door de fabrikant wordt toegezien door de VWA (Voedsel en Waren Autoriteit). Informatie over de houdbaarheid van cosmetica komt op de verpakking te staan. Voor de meeste producten geldt dat ze lange tijd houdbaar zijn, echter niet onbeperkt.

Beperkte houdbaarheid van cosmetica: slecht bekend

Het Britse onderzoeksbureau Opinium Research heeft een onderzoek gehouden onder ruim 3800 vrouwen, waaruit bleek dat tweederde (66%) van de vrouwen make-up blijft gebruiken die de houdbaarheidsdatum voorbij is. Ruim een op zeven (15%) vrouwen is niet op de hoogte van de beperkte houdbaarheid van cosmetica. Bijna driekwart (73%) kan niet vertellen welke ingrediënten make-up producten bevatten. Ook weten veel vrouwen niet dat make-up waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken kan leiden tot problemen, zoals huidirritatie, huiduitslag en infecties van de huid. Ook kan een gevoelige huid het vervelende gevolg zijn. Bacteriën en schimmels die zich op de huid bevinden komen in de cosmetica terecht bij het gebruik ervan en kunnen het product na een tijdje bederven.

Ook de Nederlandse trendy vrouwensite Trendystyle heeft (via een quick poll) bezoekers gevraagd of ze cosmetica gebruiken nà de vervaldatum. Uit de antwoorden van 2.333 bezoekers kwam o.a. naar voren dat bijna 1 op de 3 niet op de hoogte is van een vervaldatum bij cosmetica, en 1 op de 7 heeft geen boodschap aan de houdbaarheidsdatum. Bijna een kwart van de respondenten gaat er wel goed mee om en eenzelfde deel gaat bewust door met het gebruiken van cosmetica na de vervaldatum. Het lijkt erop dat Nederlandse vrouwen niet veel beter scoren op dit gebied dan Britse vrouwen.

Hoe zit het met de houdbaarheid van cosmetica?

Om de houdbaarheid van een cosmeticaproduct aan te geven wordt op de verpakking Het zogenaamde 'PAO' symbool gebruikt; de letters staan voor 'Period After Opening' (ook: PNO, Periode Na Opening). In de afbeelding van het geopende potje staat het aantal maanden (M) dat het product kan worden gebruikt, in optimale kwaliteit. Het staat op producten die ongeopend langer houdbaar zijn dan een periode van 30 maanden. Na deze periode kan het vaak nog wel worden gebruikt, afhankelijk van hoe ermee is omgegaan.

Uitzonderingen

Producten waarop dit symbool niet wordt vermeld zijn producten die:

• ongeopend korter dan 30 maanden houdbaar zijn; hierop staat: 'bij voorkeur gebruiken voor...' met een datum erachter
• voor eenmalig gebruik bestemd zijn
• alcohol bevatten, zoals parfums
• in een verpakking zitten die niet geopend kan worden, zoals een spuitbus
• niet bederfelijk zijn

Wat kun je doen om de houdbaarheid van cosmetica te bevorderen?

De periode dat een product werkelijk houdbaar is, is afhankelijk van hoe je ermee omgaat na aanschaf. Denk daarom aan het volgende:

• sluit de verpakking goed af na elk gebruik
• laat cosmetica niet in de zon liggen
• mascara, eyeliner: vermijd 'pompen' met het borsteltje om onnodige luchtstroom te voorkomen
• was de handen voor het gebruik van crème uit een pot, of beter: gebruik een wattenstaafje of spatel
• sponsjes en borstels e.d. goed schoonmaken en drogen na gebruik, neem liever wattenschijfjes

Informatie over veelgebruikte cosmetica: make-up producten

Niet alle make-up producten zijn evenlang houdbaar. De kwaliteit is van belang hierbij, net als de verpakking. Door de manier waarop je met het product omgaat bepaal je zelf dus ook hoelang je een product kunt gebruiken. Hieronder volgen informatie en tips per veelgebruikt make-up product.

Mascara, vloeibare eyeliner

Mascara bederft het snelst van alle make-up producten. Doordat er elke keer lucht bij komt; na het openen gaat dit product vlug achteruit.
Beweeg bij gebruik het kwastje zo min mogelijk heen en weer in de koker. Mascara die gaat uitdrogen niet aanlengen met bijvoorbeeld water, maar weggooien. Mascara blijft ongeveer 4 tot 6 maanden goed. Hetzelfde geldt voor vloeibare eyeliner.

Poeder, blusher, oogschaduw

Deze producten op poederbasis blijven ongeveer 1 tot 2 jaar goed. Bij vreemde klontering of verkleuring niet meer gebruiken, vooral als het product langere tijd niet gebruikt is. Vloeibare oogschaduw bederft sneller dan de poedervorm, blijft dus ook minder lang goed. Als de kleur veranderd is, niet meer gebruiken. Let ook op de geur.

Foundation

Producten op waterbasis bederven sneller dan producten die een oliebasis hebben. Dat geldt ook voor vloeibare foundation. Kijk goed naar de kleur, let op de geur. Als de vloeistof een laagje op de vaste stoffen vormen niet meer gebruiken. Bij opgedroogde randen weggooien. Foundation is meestal 1 tot 1,5 jaar houdbaar na het openen van de verpakking.

Oogpotloden, lippotloden

Door ze regelmatig te slijpen beperk je de groei van bacteriën, waardoor bederf minder snel optreedt. Ze zijn ongeveer 1 tot 3 jaar houdbaar.

Lipstick, lipgloss

Lipsticks gaan ongeveer 1 tot 2 jaar mee. Als ze gaan brokkelen en uitdrogen: weg ermee. Als het buiten warm is wordt lipstick zachter; eventueel kun je hem dan in de koelkast bewaren om bacteriegroei tegen te gaan. Lipgloss gaat korter mee omdat deze meer vloeibare substantie bevat. Bij rare verkleuring of een vreemde geur weggooien.

Nagellak

Er is nogal wat kwaliteitsverschil, maar over het algemeen gaan ze 1 tot 2 jaar mee. Bij nagellak wordt vrij snel duidelijk of het nog goed is om te gebruiken: als de lak niet egaal meer is en ingedikt kun je beter nieuwe aanschaffen.

Crèmes tegen zonnebrand

Bewaar deze producten bij kamertemperatuur, in afgesloten verpakking. Als het product vies ruikt of niet meer mengbaar is na schudden: niet meer gebruiken. Over het algemeen wordt aangeraden om geen producten van het vorige jaar te gebruiken als het om zonnebrandmiddelen gaat. De beschermende stoffen kunnen minder van kwaliteit zijn geworden, waardoor ze niet meer goed werken. Bij blootstelling aan warmte en zon, of door aanwezigheid van zand kan dit nog sneller gaan. Maar dat klopt niet helemaal:

De Consumentenbond heeft een paar jaar geleden een test gedaan waaruit echter bleek dat de 4 geteste zonnebrandmiddelen van het jaar ervoor nog prima te gebruiken waren. De middelen - van diverse merken - werden in de zomer getest en gedurende de winter bij kamertemperatuur bewaard. De zomer daarop werden ze opnieuw getest en bleek dat de beschermingsfactor nauwelijks was teruggelopen. De conclusie was dat de middelen na de 'overwintering' nog goed beschermden tegen uva- en uvb-straling (Consumentengids, juli/aug. 2008).