Jojoba of Simmondsia chinensis

Verschillende soorten plantaardige olie zijn niet alleen geschikt om in voedsel te verwerken, maar dienen ook als grondstof voor zalven en crèmes. Heel bijzonder, gezond en practisch is de olie of de was die gewonnen wordt uit de vruchten van de Simmondsia chinensis Jojoba is in de Westerse wereld al sinds de 16de eeuw bekend, toen een Jezuïtenpater, Clavejo genaamd, berichtte over het gebruik van Jojoba-zaden door de Indianen in Baja-California. Dit gebied omvat behalve Zuid-Californië ook de Sonorawoestijn van Arizona en Noord-Mexico.
De Indianen die daar leefden, gebruikten de jojoba-zaden als grondstof voor therapeutische doeleinden en als "voedsel" in barre tijden. Van de olie maakten ze gebruik om hun huid te beschermen tegen de brandende zon en om de conditie van hun haren te verbeteren. De Indianen beschouwden de jojobastruik en haar gebruiksmogelijkheden als een "geschenk van de Grote Geest".
Over de jojobaboom schreef de pater: 'Deze boom is vooral bekend vanwege zijn genees­krachtige waarde bij wondbehandeling, bij de gene­zing van urinewegenziektes en om geboortes te ver­lichten. De olie van de boom wordt ook gebruikt tegen huidziektes'

Jojobaplant

De meeste jojoba-planten hebben een compact, hard geraamte van takken, begroeid met een dicht en relatief vorstbestendig gebladerte. Deze bladeren zijn dik en leerachtig, blauwgroen van kleur en lang­werpig van vorm. De plant verliest haar bladeren over een tijdspanne van 2 à 3 jaar, waarbij de blaad­jes cyclisch worden vervangen. In zijn geheel blijft de plant altijd groen. Door haar trage groei kan de struik een hoge leeftijd bereiken. In de Sonora-woe-stijn komen planten voor van meer dan 100 jaar. Na 5 tot 10 jaar begint bij de jonge plant de zaad­productie die tot 2 kilo bruine, hazelnootachtige, geribbelde, harde zaden per seizoen produceert.

De jojobastruik is tweeslachtig en kent vrouwelijke en manne­lijke planten. Het is een veerkrachtige plant, groeit onder extreme omstandigheden en kent weinig plagen. Ze komt voor in droge, warme gebieden met neerslag van 20 tot 400 mm per jaar, met temperaturen die rond het middaguur kunnen oplopen tot 54° C in de schaduw en waar in de winter slechts korte periodes voorkomen met sneeuw en temperaturen van 0 tot 5° C. Een vorstperiode kan dodelijk zijn. Wanneer in het vroege voorjaar van februari de bloesemperiode voorbij is en de jonge zaden zich beginnen te ontwik­kelen, kan vorst van slechts enkele uren al funest zijn. Zo is in de winter van 1990 de helft van de geplande oogst verloren gegaan.

De grond waar de plant in wortelt, is arm aan voedingsstoffen en water zakt snel in de bodem weg. Als gevolg hiervan hebben jojoba-struiken een lang en uitgebreid wortelstelsel, zodat het vocht uit de diepere grondlagen gehaald kan worden. De natuurlijke biotoop van de plant strekt zich in Amerika uit tussen de 23e en 34e graad noorder­breedte. Er zijn nu echter ook plantages met een gelijkaardige biotoop in Zuid-Amerika, Noord- en Zuid-Afrika, het Midden Oosten en Australië.

Jojoba-olie

Jojoba-olie wordt geperst uit de zaden van de jojobastruik. De zaden bestaan voor 45-60% uit olie. Zodra de zaden geoogst zijn, hetgeen nog vaak met de hand gebeurt, worden ze gereinigd, gemalen en koud geperst.
Op deze wijze wint men de jojoba-olie, een plantaar­dige mono-ester. Qua eigenschappen en organische structuur is hij uniek en absoluut niet te vergelijken met andere plantaardige oliën, die voornamelijk uit glyceriden bestaan.

Jojoba-olie heeft een aantal bijzondere eigenschap­pen die zeer gunstig zijn voor de huid.

Allereerst heeft de olie het vermogen diep door te dringen in de huid, zodat zij van binnenuit haar heilzame werking kan uitoefenen. Ze neemt op een voordelige wijze de plaats in van het door veelvuldig wassen verloren gegane huidvet.
Ten tweede ondersteunt en stimuleert zij de huid om zich te vernieuwen en te herstellen. Tegelijk gaat ze de huidveroudering tegen. Uw huid ondervindt dus niet alleen verzorging van binnen, maar ook bescherming van buiten. Samen zorgen al deze eigenschappen dat de huid zacht en soepel blijft.
Verder laat de olie geen vettig gevoel op de huid achter. Zelfs niet bij frequent gebruik. Uw huid wordt niet afgesloten en de olie smeert ook goed uit.
Jojoba-olie bestaat chemisch gezien hoofdzakelijk uit esters van hogere vetzuren en -alcoholen, die opmerkelijk bestendig zijn tegen hitte, ultraviolette stralen en ranzig worden. De olie (eigenlijk eerder een plantaardige was] is dan ook uitstekend houdbaar.

Door de weerstand aan extreme invloeden, de zuiver­heid in samenstelling is deze olie uitermate geschikt om als basis te dienen voor tal van cosmetische pro­ducten, zoals haarolie, shampoo, zeep, bodymilk, gezichtscrème en zonneproducten. Maar niet alleen in de cosmetica past men jojoba toe. Ook in de dermatologie doet ze dienst als "transportmiddel" bij middelen ter bestrijding van huidproblemen, zoals bijvoorbeeld acné en eczeem.